BEKKEN
Inhoud
Hoorcolleges
Darmmotoriek en secretie
Viscerale coördinatiesystemen
Anatomie urinewegen
Anatomie geslachtsorganen man
Anatomie geslachtsorganen vrouw
Vrouw en man: samenspel van genen en hormonen
Zelfstudieopdrachten
Liesbreuk
Blaasregulatie
Embryogenese urogenitaal stelsel
Vaardigheidsonderwijs
Anatomie van het urogenitaal stelsel
Gladde spier
Geslachtsdifferentiatie
Samenvatting week 9 BA1A2 – Judith Bus 1
,HOORCOLLEGES
Darmmotoriek en secretie
Regulatie mechanismen van activiteit
Mond bolus van voeding maken tong duwt bolus naar achteren palatum
mollum en de uvula sluiten nasale holte af en de epiglottis de trachea bovenste
oesophagale sfincter opent oesophagus (peristaltiek) onderste oesophagale
sfincter maag pylorus (sfincter) duodenum jejunum ileum
ileocecale sfincter ceacum colon ascendens colon transversum colons
descendens colon sigmoideum rectum interne/externe sfincters.
Slikken is zowel een willekeurig als onwillekeurig proces. Dit vereist nauwe
timing (anders verslikken). Slikken initieert pharyngeale en oesophagale
peristaltiek en sfincter-relaxatie (al eerder een signaal voor de onderste;
NO/VIP).
Peristaltiek is het afwisselend contraheren en relaxeren. Drukverhoging
wordt veroorzaakt door het samentrekken (ACh) van de kringspieren achter
de bolus onder invloed van de plexus myentericus. Voor en ten hoogte van
de bolus treedt relaxatie op (NO/VIP).
Achalasie: inhiberende neuronen werken niet sfincter (kringspier in oesophagus,
doorgang naar gaster) blijft gesloten voedsel kan niet door ophoping voedsel
aan het eind van de oesophagus.
Reflux: sfincter staat te lang open maagzuur kan omhoog komen cellen in
oesophagus worden aangetast mogelijke tumorvorming.
Hernia diaphragmatica: de hiatus v/d oesophagus in het diaphragna is te wijd
gaster komt wat omhoog sfincter komt niet meer op diafragma niveau te liggen
maar erboven vergrote kans op reflux.
De maag heeft hetzelfde bouwplan als de rest van het maagdarmkanaal, alleen
dikkere spierlagen. Functies: menging/kneden, secretie hormonen en HCl &
productie chymus.
Cardia: pacemakercellen die het ritme van de slow waves bepalen (3/min)
Fundus: opslag van voeding; is iets minder gespierd; receptieve relaxatie;
sterk geplooid
Corpus: spijsverteringssappen worden toegevoegd; minder plooien
Antrum: gespierd; kneden en selectief doorlaten voedsel; dwarse plooien
Pylorus (sfincter): gaat steeds maar een klein beetje open deel voedsel
wordt teruggeslagen en opnieuw gemixt.
Samenvatting week 9 BA1A2 – Judith Bus 2
, De dikke darm functies:
absorptie van water, opslag en verwijderen van voedsel uit het lichaam. De interne
anale sfincter is glad spierweefsel en geeft de aandrang tot defaecatie. De externe
anale sfincter staat wel onder invloed van wil.
Bij de ziekte van Hirschsprung werkt de plexus myentericus niet goed. Hierdoor
blijft er een stuk colon gecontraheerd en zet het uit (megacolon). Dan moet er of een
stoma aangelegd worden of operatief een stuk darm verwijderd worden.
Onderlinge afstemming tussen verschillende delen
Receptieve relaxatie staat onder invloed van afferenten van de n. vagus. Dit
markeert het belang van de parasympaticus. Mensen met ziekten die het autonome
zenuwstelsel aantasten hebben minder controle over hun maag en kunnen minder
eten.
Het leiden van de bolus van mond richting anus gebeurt onder invloed van korte
reflexbogen. De rekreceptor bij de bolus geeft een signaal via interneuronen richting
de kringspieren waarbij achter de bolus contractie plaatsvindt (ACh) en voor de bolus
relaxatie (NO en VIP); tegelijkertijd een signaal naar de lengtespieren voor contractie
(ACh).
Bij emesis (overgeven) keer het hele proces om. Dit kan allerlei oorzaken hebben:
draaierigheid (evenwichtsstoornissen), pijn (limbisch systeem; via medulla),
mechanische prikkeling nucl. tractus solitarius n. vagus overgeven.
In de interdigestieve periode is er ook motorische activiteit om de darmen en maag
schoon te maken. Er komt een golf van sterke contracties die 10 min duurt en daarna
is het 90 min rustig = MMC (migrating myoelectric complex). De pylorus gaat
helemaal open staat zodat ook grote brokken kunnen passeren.
Opbouw darmwand
Villus: darmvlok, bevat:
- Crypte van Lieberkühn
- Delende cellen (eerst stamcellen)
- Slijmbekercellen
- Cel van Paneth
- Resorberende cellen
- Lymfen, vaten en venen
Samenvatting week 9 BA1A2 – Judith Bus 3
Inhoud
Hoorcolleges
Darmmotoriek en secretie
Viscerale coördinatiesystemen
Anatomie urinewegen
Anatomie geslachtsorganen man
Anatomie geslachtsorganen vrouw
Vrouw en man: samenspel van genen en hormonen
Zelfstudieopdrachten
Liesbreuk
Blaasregulatie
Embryogenese urogenitaal stelsel
Vaardigheidsonderwijs
Anatomie van het urogenitaal stelsel
Gladde spier
Geslachtsdifferentiatie
Samenvatting week 9 BA1A2 – Judith Bus 1
,HOORCOLLEGES
Darmmotoriek en secretie
Regulatie mechanismen van activiteit
Mond bolus van voeding maken tong duwt bolus naar achteren palatum
mollum en de uvula sluiten nasale holte af en de epiglottis de trachea bovenste
oesophagale sfincter opent oesophagus (peristaltiek) onderste oesophagale
sfincter maag pylorus (sfincter) duodenum jejunum ileum
ileocecale sfincter ceacum colon ascendens colon transversum colons
descendens colon sigmoideum rectum interne/externe sfincters.
Slikken is zowel een willekeurig als onwillekeurig proces. Dit vereist nauwe
timing (anders verslikken). Slikken initieert pharyngeale en oesophagale
peristaltiek en sfincter-relaxatie (al eerder een signaal voor de onderste;
NO/VIP).
Peristaltiek is het afwisselend contraheren en relaxeren. Drukverhoging
wordt veroorzaakt door het samentrekken (ACh) van de kringspieren achter
de bolus onder invloed van de plexus myentericus. Voor en ten hoogte van
de bolus treedt relaxatie op (NO/VIP).
Achalasie: inhiberende neuronen werken niet sfincter (kringspier in oesophagus,
doorgang naar gaster) blijft gesloten voedsel kan niet door ophoping voedsel
aan het eind van de oesophagus.
Reflux: sfincter staat te lang open maagzuur kan omhoog komen cellen in
oesophagus worden aangetast mogelijke tumorvorming.
Hernia diaphragmatica: de hiatus v/d oesophagus in het diaphragna is te wijd
gaster komt wat omhoog sfincter komt niet meer op diafragma niveau te liggen
maar erboven vergrote kans op reflux.
De maag heeft hetzelfde bouwplan als de rest van het maagdarmkanaal, alleen
dikkere spierlagen. Functies: menging/kneden, secretie hormonen en HCl &
productie chymus.
Cardia: pacemakercellen die het ritme van de slow waves bepalen (3/min)
Fundus: opslag van voeding; is iets minder gespierd; receptieve relaxatie;
sterk geplooid
Corpus: spijsverteringssappen worden toegevoegd; minder plooien
Antrum: gespierd; kneden en selectief doorlaten voedsel; dwarse plooien
Pylorus (sfincter): gaat steeds maar een klein beetje open deel voedsel
wordt teruggeslagen en opnieuw gemixt.
Samenvatting week 9 BA1A2 – Judith Bus 2
, De dikke darm functies:
absorptie van water, opslag en verwijderen van voedsel uit het lichaam. De interne
anale sfincter is glad spierweefsel en geeft de aandrang tot defaecatie. De externe
anale sfincter staat wel onder invloed van wil.
Bij de ziekte van Hirschsprung werkt de plexus myentericus niet goed. Hierdoor
blijft er een stuk colon gecontraheerd en zet het uit (megacolon). Dan moet er of een
stoma aangelegd worden of operatief een stuk darm verwijderd worden.
Onderlinge afstemming tussen verschillende delen
Receptieve relaxatie staat onder invloed van afferenten van de n. vagus. Dit
markeert het belang van de parasympaticus. Mensen met ziekten die het autonome
zenuwstelsel aantasten hebben minder controle over hun maag en kunnen minder
eten.
Het leiden van de bolus van mond richting anus gebeurt onder invloed van korte
reflexbogen. De rekreceptor bij de bolus geeft een signaal via interneuronen richting
de kringspieren waarbij achter de bolus contractie plaatsvindt (ACh) en voor de bolus
relaxatie (NO en VIP); tegelijkertijd een signaal naar de lengtespieren voor contractie
(ACh).
Bij emesis (overgeven) keer het hele proces om. Dit kan allerlei oorzaken hebben:
draaierigheid (evenwichtsstoornissen), pijn (limbisch systeem; via medulla),
mechanische prikkeling nucl. tractus solitarius n. vagus overgeven.
In de interdigestieve periode is er ook motorische activiteit om de darmen en maag
schoon te maken. Er komt een golf van sterke contracties die 10 min duurt en daarna
is het 90 min rustig = MMC (migrating myoelectric complex). De pylorus gaat
helemaal open staat zodat ook grote brokken kunnen passeren.
Opbouw darmwand
Villus: darmvlok, bevat:
- Crypte van Lieberkühn
- Delende cellen (eerst stamcellen)
- Slijmbekercellen
- Cel van Paneth
- Resorberende cellen
- Lymfen, vaten en venen
Samenvatting week 9 BA1A2 – Judith Bus 3
