Biologie samenvatting
Thema 2: Transport
Basisstof 1: Transportsystemen
Eencellige organismen transport van stoffen vindt plaats over kleine afstanden, onder
andere door diffusie.
Planten transport in 2 richtingen via vatenstelsel.
Dieren transport verloopt circulair: een vloeistof met daarin opgeloste stoffen stroomt
rond.
Diffusie
Verplaatsing van (opgeloste) stoffen vanaf een plaats met een hoge concentratie naar
plaatsen met een lage concentratie van die stof. Kan plaatsvinden in gas en vloeistof.
Open circulatiesysteem
Circulatiesysteem in een dier waarbij de zuurstoftransporterende vloeistof en de lymfe
geheel of gedeeltelijk vrij door de lichaamsholte stromen, niet of slechts gedeeltelijk door de
bloedvaten.
Gesloten transportsysteem (bloedsomloop)
Transportsysteem waarbij het bloed gescheiden is van de andere lichaamsvloeistoffen. Een
hart pompt het bloed door de bloedvaten. Bij een gesloten systeem kan het transport van
stoffen effectiever en over grotere afstanden plaatsvinden in vergelijking met een open
circulatiesysteem.
Enkelvoudige bloedsomloop
Bloedsomloop waarbij per omloop het bloed 1 keer door het hart stroomt. Het bloed dat van
de organen naar het hart stroomt verzamelt zich in de boezem (atrium). De boezem pompt
het bloed naar de kamer (ventrikel). De kamer pompt het bloed naar de kieuwen (bij vissen).
Het hart bestaat uit de rechterharthelft en de linkerharthelft. De rechterharthelft pompt het
bloed naar beide longen. Vanuit de longen stroomt het bloed naar de linkerharthelft
kleine bloedsomloop. Het bloed neemt zuurstof op en geeft koolstofdioxide af. Het bloed
stroomt door alle organen terug naar de rechterharthelft grote bloedsomloop (het
afgeven van zuurstof en voedingsstoffen aan de cellen, en het opnemen van koolstofdioxide
en andere afvalstoffen uit de cellen in het bloed).
Dubbele bloedsomloop
Bloedsomloop bij de mens. De bloedsomloop zorgt voor homeostase (dynamisch evenwicht
in het interne milieu) door in het bloed opgeloste stoffen door het lichaam te transporteren
en door de warmte die vrijkomt bij dissimilatie te verdelen over het lichaam.
Homeostase
Proces binnen het interne milieu dat voor een stabiel evenwicht zorgt in het interne milieu.
Ontwikkeling van dubbele bloedsomloop gaat samen met het ontstaan van longen.
1
Thema 2: Transport
Basisstof 1: Transportsystemen
Eencellige organismen transport van stoffen vindt plaats over kleine afstanden, onder
andere door diffusie.
Planten transport in 2 richtingen via vatenstelsel.
Dieren transport verloopt circulair: een vloeistof met daarin opgeloste stoffen stroomt
rond.
Diffusie
Verplaatsing van (opgeloste) stoffen vanaf een plaats met een hoge concentratie naar
plaatsen met een lage concentratie van die stof. Kan plaatsvinden in gas en vloeistof.
Open circulatiesysteem
Circulatiesysteem in een dier waarbij de zuurstoftransporterende vloeistof en de lymfe
geheel of gedeeltelijk vrij door de lichaamsholte stromen, niet of slechts gedeeltelijk door de
bloedvaten.
Gesloten transportsysteem (bloedsomloop)
Transportsysteem waarbij het bloed gescheiden is van de andere lichaamsvloeistoffen. Een
hart pompt het bloed door de bloedvaten. Bij een gesloten systeem kan het transport van
stoffen effectiever en over grotere afstanden plaatsvinden in vergelijking met een open
circulatiesysteem.
Enkelvoudige bloedsomloop
Bloedsomloop waarbij per omloop het bloed 1 keer door het hart stroomt. Het bloed dat van
de organen naar het hart stroomt verzamelt zich in de boezem (atrium). De boezem pompt
het bloed naar de kamer (ventrikel). De kamer pompt het bloed naar de kieuwen (bij vissen).
Het hart bestaat uit de rechterharthelft en de linkerharthelft. De rechterharthelft pompt het
bloed naar beide longen. Vanuit de longen stroomt het bloed naar de linkerharthelft
kleine bloedsomloop. Het bloed neemt zuurstof op en geeft koolstofdioxide af. Het bloed
stroomt door alle organen terug naar de rechterharthelft grote bloedsomloop (het
afgeven van zuurstof en voedingsstoffen aan de cellen, en het opnemen van koolstofdioxide
en andere afvalstoffen uit de cellen in het bloed).
Dubbele bloedsomloop
Bloedsomloop bij de mens. De bloedsomloop zorgt voor homeostase (dynamisch evenwicht
in het interne milieu) door in het bloed opgeloste stoffen door het lichaam te transporteren
en door de warmte die vrijkomt bij dissimilatie te verdelen over het lichaam.
Homeostase
Proces binnen het interne milieu dat voor een stabiel evenwicht zorgt in het interne milieu.
Ontwikkeling van dubbele bloedsomloop gaat samen met het ontstaan van longen.
1
