Inhoud
Wat is wetenschappelijk onderzoek?....................................................................................................................5
Soorten wetenschappelijk onderzoek...................................................................................................................6
Verschillende doelen.........................................................................................................................................6
Illustratie: praktijkgericht logopedisch onderzoek.........................................................................................6
Verschillende grondvormen..............................................................................................................................7
Verschillende tijdsperspectieven.......................................................................................................................7
Eisen aan onderzoek..............................................................................................................................................9
Wetenschappelijke eisen.................................................................................................................................10
Ethische eisen..................................................................................................................................................12
Praktische eisen...............................................................................................................................................12
Fasen in het onderzoeksproces...........................................................................................................................12
Onderzoeksplan opstellen...................................................................................................................................17
De probleemstelling.........................................................................................................................................17
Aanleiding....................................................................................................................................................18
Doelstelling..................................................................................................................................................18
Onderwerp en doelgroep (afbakenen)........................................................................................................18
Onderzoeksvragen.......................................................................................................................................18
Grondvorm bepalen.........................................................................................................................................23
Het onderzoeksontwerp......................................................................................................................................24
WAT waarnemen?...........................................................................................................................................24
WIE waarnemen?.............................................................................................................................................25
HOE waarnemen?............................................................................................................................................25
Besluit.................................................................................................................................................................. 26
Het belang van (wetenschappelijk) onderzoek....................................................................................................31
Waarom dit OPO?............................................................................................................................................31
Kortom.............................................................................................................................................................32
Evidence-based practice in de logopedie en audiologie......................................................................................33
Factoren die klinisch handelen beïnvloeden....................................................................................................34
Evidence-based practice: het belang van de literatuur........................................................................................35
Vakliteratuur vinden........................................................................................................................................35
Zoektermen kiezen..........................................................................................................................................35
Vaktijdschriften................................................................................................................................................35
De opbouw van een wetenschappelijke tekst.................................................................................................35
Betrouwbaarheid.................................................................................................................................................40
, Begripsomschrijving.........................................................................................................................................40
Belang van betrouwbaarheid in de logopedie.................................................................................................40
Betrouwbaarheidsmaten.................................................................................................................................40
Betrouwbaarheidsbegrip.............................................................................................................................41
Betrouwbaarheidscoëfficiënt.......................................................................................................................41
Betrouwbaarheid en praktijkgericht onderzoek?............................................................................................45
Besluit..............................................................................................................................................................45
Validiteit..............................................................................................................................................................46
Begripsomschrijving.........................................................................................................................................46
Bepaling van de validiteit.................................................................................................................................47
Logische analyse..........................................................................................................................................47
Empirische analyse......................................................................................................................................47
Soorten validiteit.............................................................................................................................................48
Criteriumvaliditeit........................................................................................................................................48
Inhoudsvaliditeit..........................................................................................................................................49
Begripsvaliditeit/constructvaliditeit.............................................................................................................49
Mate van validiteit...........................................................................................................................................49
Normering van tests............................................................................................................................................50
Begripsomschrijving.........................................................................................................................................50
Samenstelling van norm(eringstabell)en.........................................................................................................50
Soorten normeringsmethoden........................................................................................................................51
Normeringsschalen..........................................................................................................................................51
Bruikbaarheid van normen..............................................................................................................................51
Situering; fasen in een onderzoek.......................................................................................................................56
Kwantitatieve onderzoeksmethoden...................................................................................................................56
Enquêteonderzoek...........................................................................................................................................57
Responsgraad..............................................................................................................................................58
Tijdsduur......................................................................................................................................................58
Kostprijs.......................................................................................................................................................58
Invloed van derden......................................................................................................................................58
Intervieweffecten........................................................................................................................................58
Sociale wenselijkheid...................................................................................................................................58
Non-verbaal gedrag.....................................................................................................................................59
Volgorde en volledigheid van de afname.....................................................................................................59
Complexiteit van afnames...........................................................................................................................59
Enquête-onderzoek: operationalisatie............................................................................................................59
STAP 1: Bepaal de variabelen in de onderzoeksvraag..................................................................................59
STAP 2: Definieer de variabelen...................................................................................................................60
, STAP 3: Bepaal welke componenten van de variabele je wilt onderzoeken................................................60
STAP 4: Zet kenmerken/componenten om naar indicatoren.......................................................................60
STAP 5: Bepaal het meetinstrument............................................................................................................60
Een enquête opstellen.....................................................................................................................................61
Soorten vragen............................................................................................................................................61
Vragenformulering.......................................................................................................................................62
Opbouw van een enquête of vragenlijst......................................................................................................63
Betrouwbaarheid en validiteit van het dataverzamelingsinstrument..............................................................64
Kwaliteitscontrole........................................................................................................................................64
Betrouwbaarheid.........................................................................................................................................64
Validiteit......................................................................................................................................................64
Afname van enquêtes......................................................................................................................................64
Fasen in een onderzoek.......................................................................................................................................69
Basisbegrippen....................................................................................................................................................69
Soorten steekproeven.........................................................................................................................................71
Aselecte steekproeven.....................................................................................................................................71
Enkelvoudig aselecte steekproef (EAS)........................................................................................................72
Systematische aselecte steekproef..............................................................................................................72
Clustersteekproef........................................................................................................................................72
Gestratificeerde steekproef.........................................................................................................................73
Externe validiteit..............................................................................................................................................74
Niet-selecte steekproeven...............................................................................................................................75
Niet-theoretische selecte steekproef...........................................................................................................75
Theoretische selecte steekproef..................................................................................................................76
De PICO-strategie................................................................................................................................................81
P: population...................................................................................................................................................81
I: intervention..................................................................................................................................................81
C: comparison..................................................................................................................................................82
O: outcome......................................................................................................................................................82
Voorbeelden van onderzoeksvragen...............................................................................................................82
Soorten onderzoeksvragen in L&A......................................................................................................................83
Vraag naar het effect van een behandeling.....................................................................................................83
Vraag naar diagnostische hulpmiddelen..........................................................................................................83
Soorten onderzoekdesigns in L&A.......................................................................................................................84
Kwantitatief onderzoek...................................................................................................................................85
Experimenteel onderzoek............................................................................................................................85
Quasi-experimenteel onderzoek..................................................................................................................85
Observationeel onderzoek...........................................................................................................................85
, Kwalitatief onderzoek......................................................................................................................................86
Mixed Method.................................................................................................................................................86
Systematische literatuurstudie........................................................................................................................86
Andere designs................................................................................................................................................86
Hulpmiddelen bij het evalueren van onderzoek..................................................................................................87
Ladder van evidentie / scale of evidence.............................................................................................................87
Toepassing: Speechbite....................................................................................................................................88
Toepassing: Evidence maps.............................................................................................................................88
Kanttekeningen bij de ladder van evidentie....................................................................................................89
Synthese..............................................................................................................................................................89