Methoden voor sociaalpedagogisch hulpverleners
Methodiekontwikkeling in de sociaalpedagogisch hulpverlening.
(1.2) een methode: is een omschreven doelgerichte werkwijze om met een cliënt of cliëntgroep in
een bepaalde situatie een bepaald vraagstuk op te lossen. Een methode geeft richting aan het
handelen van de hulpverleners door middel van aanwijzingen.
Kenmerken van een methode:
- Kent specifieke, welomschreven doelen en is speciaal ontworpen om die doelen te bereiken.
- Is ontworpen voor een doelgroep of kent verschillende uitwerkingen voor verschillende
doelgroepen.
- Is specifiek en beperkt in bereik.
- Is niet voor eenmalig gebruik of persoonsgebonden.
- Is bij voorkeur (wetenschappelijk) bewezen effectief.
4 basiselementen van een methodiek:
- Methodiek maakt verantwoord kiezen mogelijk.
- Methodiek steunt op praktijktheoretische en wetenschappelijke inzichten.
- Methodiek steunt op ethische en normatieve stellingnames.
- Methodiek ontwikkelt zich in een uitwisseling tussen theorie en praktijk.
( deze elementen vormen een samenhangend geheel en zijn los van elkaar niet goed te begrijpen)
2 oorzaken waarom een methodiek vaag en onduidelijk is:
- De methodiek is te impliciet en dus vaag, geeft geen duidelijke aanwijzingen voor te kiezen
methoden en werkwijzen, er is meestal ook geen steun bij het methodisch handelen.
- De methodiek is wel expliciet, maar geeft precieze voorschriften voor het handelen.
Het verschil uit tussen methoden en methodieken ten aanzien van waarden en normen in de
hulpverlening:
- Methoden hebben een expliciet theoretisch, wetenschappelijk verantwoord kader. Met
andere woorden: methoden zijn evidencebased, of: er wordt puur gekeken naar het
resultaat
- Methodieken kennen ethische en normatieve stellingnames. Waarden en
normen/mensbeeld van de professional en de cliënt bepalen mede of er al dan niet wordt
gekozen voor een bepaalde methodiek.
3 voorbeelden van ethische normen en zienswijzen:
zienswijzen over mens en maatschappij
mensvisies
opvattingen over cliënten en hulpverlening
(1.3) Methoden moeten aan 7 criteria voldoen:
1. methodes zijn gericht op een doelgroep
2. methoden zijn doelgericht, kennen specifieke doelen
3. methoden vragen een wijze van handelen die past bij de te bereiken doelen en de doelgroep
4. methoden kennen een bepaalde, meestal vaste structuur
5. methoden kennen specifieke instrumenten en technieken
6. methoden worden toegepast in een organisatorische context
7. methoden zijn effectief
,Opgenomen onder dwang: balanceren tussen dwang en behandeling
(2.2) De mate van beheersing wordt in eerste instantie bepaald door de beperkende effecten van
de stoornissen waaraan de opgenomen personen lijden. In het algemeen gaat het daarbij om een
ingewikkeld samenspel van de volgende problemen:
- betrokkene kan erfelijk belast zijn
- betrokkene lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis, waardoor hij labiel is.
- betrokkene wordt geteisterd door hevige angsten of andere vormen van ernstig psychische lijden
dat van negatieve invloed is op zijn functioneren.
- betrokkene heeft onvoldoende sociale vaardigheden ontwikkeld.
- betrokkene heeft geen inzicht in zichzelf en een verwrongen beeld van de wereld om zich heen.
- betrokkene kan zelf zijn agressieve impulsen niet zonder voortdurend toezicht reguleren.
- betrokkene heeft zijn gewetensfunctie niet kunnen ontwikkelen.
- betrokkene beschikt niet of in zeer onvoldoende mate over het vermogen in een beschermende
omgeving te handhaven.
- betrokkene kan gehinderd worden door de bewustzijn verlagende effecten van langdurig
drugsgebruik.
- betrokkene is laag opgeleid.
(2.3) 3 soorten doelen in gesloten systemen:
- Het meest algemene doel: beheersen van het gedrag van patiënten/gedetineerden. Daarvoor
worden maatregelen ten behoeve van de veiligheid getroffen.
- genezing van patiënten
- bestraffing van gedetineerden
- combinatie van genezing en straf bij tbs-gestelden
- beheersen van het gedrag van het personeel. Drang en dwang mogen slechts in beheerste mate
worden gebruikt.
- individuele behandeldoelen. Daarbij gaat het om de genezing van de psychiatrische patiënt of de
resocialisatie van de gedetineerde.
families first
(3.2) vijf criteria waaraan allemaal moet worden voldaan om de hulpverlening te kunnen starten:
- Bureau Jeugdzorg stelt een indicatie voor Families First
- Er is sprake van een crisis
- De ouders, het kind en de verwijzer vinden dat het kind uit huis moet
- Minstens 1 ouder is bereid om werkenderwijs uit te zoeken of het kind toch thuis kan blijven wonen
- De veiligheid van het kind kan voldoende worden gewaarborgd.
Contra-indicaties voor toelating tot families first zijn:
- er is of dreigt een gevaarlijke situatie voor het kind en de hulpverlener.
- Families first wordt gebruikt als overbrugging van een wachtperiode voor een 24uurs
behandeling.
, De verwijzers zijn op dit moment het sociaal wijkteam of de huisarts/jeugdarts. De verwijzer kan
alsnog de procedure tot uithuisplaatsing starten als blijkt dat het laatste criterium, de veiligheid van
het kind, onvoldoende kan worden gewaarborgd. Families First is daarom altijd hulpverlening met
een stok achter de deur.
De organisatie van families first bestaat globaal uit één manager, drie teamleiders en 15-18
gezinsmedewerkers. Daardoor voldoet Families First aan het criterium 4 Methoden kennen een
bepaalde, meestal vaste structuur.
De filosofie achter Families First is dat een kind het best kan opgroeien in een gezin, mits de
veiligheid van het kind daar gegarandeerd is.
Dit komt tot uiting in enerzijds:
het versterken van de competenties van het gezin (meestal de ouders, maar het kunnen ook oudere
broers/zussen zijn)
het respecteren van de normen en waarden (de cultuur) van het gezin
het accepteren van elk gezin dat voldoet aan de aanmeldingscriteria.
en anderzijds:
het altijd centraal stellen van de veiligheid van het kind en als blijkt dat die niet gegarandeerd kan
worden, vindt alsnog uithuisplaatsing plaats
uitgaan van de wil tot verandering van het gezin (gericht op meer veiligheid)
het regelen van vervolghulp na de vier tot zes weken waarin met Families First wordt gewerkt.
(3.5)Fasering van families first:
Na de melding legt de gezinsmedewerker binnen 24 uur contact met het gezin. De hulpverlener heeft
20 uur per week voor een gezin beschikbaar. De duur van de hulpverlening is vier tot maximaal zes
weken.
Kennismaking: de eerste 3 dagen houdt de gezinsmedewerker zich hiermee bezig, de opbouw van
een werkrelatie met het gezin en onderzoekt of de veiligheid van de gezinsleden niet in gevaar komt.
Er worden doelen gesteld voor de korte en lange termijn. De verwijzer noemt bij aanmelding
doelen.
De doelen zijn opgesteld: het is de bedoeling dat binnen 72 uur de doelen van de hulp zijn opgesteld
en dat er prioriteiten worden gesteld. De gezinsmedewerker maakt dan een analyse van de doelen
met behulp van het sociale competentiemodel.
Aan de doelen werken: vervolgens gaan de gezinsleden aan de doelen werken door concrete
werkpunten te formuleren.
Evalueren: na 2 weken evalueert de gezinsmedewerker de doelen met het gezin.
Afronden: na 4 weken wordt families first stopgezet
Methodiekontwikkeling in de sociaalpedagogisch hulpverlening.
(1.2) een methode: is een omschreven doelgerichte werkwijze om met een cliënt of cliëntgroep in
een bepaalde situatie een bepaald vraagstuk op te lossen. Een methode geeft richting aan het
handelen van de hulpverleners door middel van aanwijzingen.
Kenmerken van een methode:
- Kent specifieke, welomschreven doelen en is speciaal ontworpen om die doelen te bereiken.
- Is ontworpen voor een doelgroep of kent verschillende uitwerkingen voor verschillende
doelgroepen.
- Is specifiek en beperkt in bereik.
- Is niet voor eenmalig gebruik of persoonsgebonden.
- Is bij voorkeur (wetenschappelijk) bewezen effectief.
4 basiselementen van een methodiek:
- Methodiek maakt verantwoord kiezen mogelijk.
- Methodiek steunt op praktijktheoretische en wetenschappelijke inzichten.
- Methodiek steunt op ethische en normatieve stellingnames.
- Methodiek ontwikkelt zich in een uitwisseling tussen theorie en praktijk.
( deze elementen vormen een samenhangend geheel en zijn los van elkaar niet goed te begrijpen)
2 oorzaken waarom een methodiek vaag en onduidelijk is:
- De methodiek is te impliciet en dus vaag, geeft geen duidelijke aanwijzingen voor te kiezen
methoden en werkwijzen, er is meestal ook geen steun bij het methodisch handelen.
- De methodiek is wel expliciet, maar geeft precieze voorschriften voor het handelen.
Het verschil uit tussen methoden en methodieken ten aanzien van waarden en normen in de
hulpverlening:
- Methoden hebben een expliciet theoretisch, wetenschappelijk verantwoord kader. Met
andere woorden: methoden zijn evidencebased, of: er wordt puur gekeken naar het
resultaat
- Methodieken kennen ethische en normatieve stellingnames. Waarden en
normen/mensbeeld van de professional en de cliënt bepalen mede of er al dan niet wordt
gekozen voor een bepaalde methodiek.
3 voorbeelden van ethische normen en zienswijzen:
zienswijzen over mens en maatschappij
mensvisies
opvattingen over cliënten en hulpverlening
(1.3) Methoden moeten aan 7 criteria voldoen:
1. methodes zijn gericht op een doelgroep
2. methoden zijn doelgericht, kennen specifieke doelen
3. methoden vragen een wijze van handelen die past bij de te bereiken doelen en de doelgroep
4. methoden kennen een bepaalde, meestal vaste structuur
5. methoden kennen specifieke instrumenten en technieken
6. methoden worden toegepast in een organisatorische context
7. methoden zijn effectief
,Opgenomen onder dwang: balanceren tussen dwang en behandeling
(2.2) De mate van beheersing wordt in eerste instantie bepaald door de beperkende effecten van
de stoornissen waaraan de opgenomen personen lijden. In het algemeen gaat het daarbij om een
ingewikkeld samenspel van de volgende problemen:
- betrokkene kan erfelijk belast zijn
- betrokkene lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis, waardoor hij labiel is.
- betrokkene wordt geteisterd door hevige angsten of andere vormen van ernstig psychische lijden
dat van negatieve invloed is op zijn functioneren.
- betrokkene heeft onvoldoende sociale vaardigheden ontwikkeld.
- betrokkene heeft geen inzicht in zichzelf en een verwrongen beeld van de wereld om zich heen.
- betrokkene kan zelf zijn agressieve impulsen niet zonder voortdurend toezicht reguleren.
- betrokkene heeft zijn gewetensfunctie niet kunnen ontwikkelen.
- betrokkene beschikt niet of in zeer onvoldoende mate over het vermogen in een beschermende
omgeving te handhaven.
- betrokkene kan gehinderd worden door de bewustzijn verlagende effecten van langdurig
drugsgebruik.
- betrokkene is laag opgeleid.
(2.3) 3 soorten doelen in gesloten systemen:
- Het meest algemene doel: beheersen van het gedrag van patiënten/gedetineerden. Daarvoor
worden maatregelen ten behoeve van de veiligheid getroffen.
- genezing van patiënten
- bestraffing van gedetineerden
- combinatie van genezing en straf bij tbs-gestelden
- beheersen van het gedrag van het personeel. Drang en dwang mogen slechts in beheerste mate
worden gebruikt.
- individuele behandeldoelen. Daarbij gaat het om de genezing van de psychiatrische patiënt of de
resocialisatie van de gedetineerde.
families first
(3.2) vijf criteria waaraan allemaal moet worden voldaan om de hulpverlening te kunnen starten:
- Bureau Jeugdzorg stelt een indicatie voor Families First
- Er is sprake van een crisis
- De ouders, het kind en de verwijzer vinden dat het kind uit huis moet
- Minstens 1 ouder is bereid om werkenderwijs uit te zoeken of het kind toch thuis kan blijven wonen
- De veiligheid van het kind kan voldoende worden gewaarborgd.
Contra-indicaties voor toelating tot families first zijn:
- er is of dreigt een gevaarlijke situatie voor het kind en de hulpverlener.
- Families first wordt gebruikt als overbrugging van een wachtperiode voor een 24uurs
behandeling.
, De verwijzers zijn op dit moment het sociaal wijkteam of de huisarts/jeugdarts. De verwijzer kan
alsnog de procedure tot uithuisplaatsing starten als blijkt dat het laatste criterium, de veiligheid van
het kind, onvoldoende kan worden gewaarborgd. Families First is daarom altijd hulpverlening met
een stok achter de deur.
De organisatie van families first bestaat globaal uit één manager, drie teamleiders en 15-18
gezinsmedewerkers. Daardoor voldoet Families First aan het criterium 4 Methoden kennen een
bepaalde, meestal vaste structuur.
De filosofie achter Families First is dat een kind het best kan opgroeien in een gezin, mits de
veiligheid van het kind daar gegarandeerd is.
Dit komt tot uiting in enerzijds:
het versterken van de competenties van het gezin (meestal de ouders, maar het kunnen ook oudere
broers/zussen zijn)
het respecteren van de normen en waarden (de cultuur) van het gezin
het accepteren van elk gezin dat voldoet aan de aanmeldingscriteria.
en anderzijds:
het altijd centraal stellen van de veiligheid van het kind en als blijkt dat die niet gegarandeerd kan
worden, vindt alsnog uithuisplaatsing plaats
uitgaan van de wil tot verandering van het gezin (gericht op meer veiligheid)
het regelen van vervolghulp na de vier tot zes weken waarin met Families First wordt gewerkt.
(3.5)Fasering van families first:
Na de melding legt de gezinsmedewerker binnen 24 uur contact met het gezin. De hulpverlener heeft
20 uur per week voor een gezin beschikbaar. De duur van de hulpverlening is vier tot maximaal zes
weken.
Kennismaking: de eerste 3 dagen houdt de gezinsmedewerker zich hiermee bezig, de opbouw van
een werkrelatie met het gezin en onderzoekt of de veiligheid van de gezinsleden niet in gevaar komt.
Er worden doelen gesteld voor de korte en lange termijn. De verwijzer noemt bij aanmelding
doelen.
De doelen zijn opgesteld: het is de bedoeling dat binnen 72 uur de doelen van de hulp zijn opgesteld
en dat er prioriteiten worden gesteld. De gezinsmedewerker maakt dan een analyse van de doelen
met behulp van het sociale competentiemodel.
Aan de doelen werken: vervolgens gaan de gezinsleden aan de doelen werken door concrete
werkpunten te formuleren.
Evalueren: na 2 weken evalueert de gezinsmedewerker de doelen met het gezin.
Afronden: na 4 weken wordt families first stopgezet
