Kind/kraam
Pre en postoperatieve zorg bij een schoolgaand kind.
De operatieve zorg bij een kind bestaat uit meerdere onderdelen. De pré operatieve zorg is
de zorg die gegeven wordt vóór de operatie. De post operatieve zorg is de zorg die gegeven
wordt ná de operatie.
Voorbereiding
De verpleegkundige haalt het kind en zijn ouders uit de wachtkamer en begeleid hun naar de
zaal of de kamer. Hier wijst de verpleegkundige het kind aan waar het bed en het nachtkastje
zijn, en waar het toilet is. Daarnaast legt de verpleegkundige de werking van de bel uit.
Bij een opnamegesprek worden er door de verpleegkundige een aantal vragen gesteld. Hier
zitten onder andere vragen tussen over de volgende onderwerpen:
- Navraag doen over de voorbereiding van thuis
- Navragen of het kind momenteel gezond/fit is
- Navragen over medicatiegebruik, is dit doorgezet of juist gestopt? Eventueel kan er
bij onduidelijkheid overlegd worden met de anesthesioloog of de specialist.
- Navragen of het kind nuchter is vanaf het afgesproken tijdstip
- Navragen of het kind of de ouders nog vragen hebben
- Als voorbereiding een fotoboek aanbieden om door te kijken
- Eventueel kan er nog een voorbereiding plaatsvinden samen met de pedagogisch
medewerker
Door waarheidsgetrouw het kind te informeren, hoop je het vertrouwen niet te schaden en
onzekerheid zoveel mogelijk weg te nemen. Hierdoor hoop je dat het kind niet angstig is voor
de operatie. Deze voorbereiding mag gedaan worden door een pedagogisch medewerker of
een verpleegkundige.
Aan de hand van het fotoboek wordt het voorbereidende werk en de route naar en van de
operatieafdeling getoond.
Bij het kind is het belangrijk om goed de tijd te nemen en rustig te praten. Houdt hierbij
rekening met de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Laat het kind ook zelf
vertellen, heeft het eerder narcose gehad, eerdere operaties gehad en hoe heeft het kind dat
ervaren?
Forceer het kind niet. Als het kind liever geen informatie wilt is het het beste om dat te
accepteren. Informeer in dat geval wel de ouders van het kind.
Bereid het kind voor dat er een ouder aanwezig mag zijn bij het toedienen van de narcose en
bij het wakker worden op de uitslaapkamer. Vraag na of het kind thuis al is voorbereid, en
hoe het kind is voorbereid.
Zorg dat je het kind en de ouders goed kunt zien, ga het liefst tegenover hun zitten.
Hou bij de uitleg een logische volgorde aan en hou het kort, duidelijk en overzichtelijk. Laat
ook ruimte over voor het tonen van de emoties en eventuele vragen van het kind en de
ouders. Wees vooral eerlijk, stel dingen niet mooier voor dan ze zijn.
Geef aan dat het kind een knuffel of speen mee mag nemen.
Waarschuw ouders (buiten gehoorafstand van het kind) ook over eventueel wegdraaien van
de ogen en het ontstaan van spierbewegingen tijdens het toedienen van de narcose. Geef bij
het kind ook aan dat het niet nodig is om het kapje van de narcose (tenzij er gekozen wordt
voor narcose via injectie) op te blazen, het kind ademt de lucht vanzelf in en kan hier niet
benauwd van worden.
Geef eventueel ook uitleg over mogelijke drains, verbanden, infusen, gips, pijn en/of ander
ongemak.
, Het is ook belangrijk om aan te geven dat er meer patiënten op de holding en de recovery
liggen. Hier worden bij het kind ook de ECG stickers aangebracht en een infuusnaaldje
ingebracht.
Vertel bij jonge kinderen ook wanneer ze weer mogen eten.
Specifieke aandachtspunten voor een kind van 4 t/m 5 jaar oud
Het kind kan zich op de mensen en dingen om zich heen richten. Het kind heeft al wat
tijdsbesef en kan al vaak voor korte tijd geconcentreerd luisteren. De kleuter heeft ook zijn
eigen belevings- en fantasiewereld. Vertel daarom alleen wat het mogelijk kan ervaren. Dus
geen gedetailleerde informatie over de operatie zelf, maar vooral zintuiglijke informatie; wat
het kan zien, horen, voelen en ruiken. Herhaling is voor een kleuter erg prettig. Zo kan je het
kind zelf laten verwoorden wat het heeft gehoord, zodat het zich de situatie voor kan gaan
stellen en het zich wat eigen kan maken.
Specifieke aandachtspunten bij een basisschoolkind in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar
Deze groep kinderen heeft meer behoefte aan gedetailleerde informatie. Zij kunnen de reden
van de operatie meestal begrijpen, waardoor ze reëler tegen de zaken aankijken. Ondanks
dit en het feit dat je goed uit kunt leggen wat er gaat gebeuren, speelt angst een grote rol.
Sommige kinderen drukken deze emoties weg en geven daardoor slechts weinig uiting aan
hun gevoelens. Het belangrijkste is om de angst niet te negeren!
Pré operatieve zorg
De werkwijze bij de préoperatieve zorg gaat als volgt:
1. De verpleegkundige geeft het kind pijnbestrijding volgens protocol (tenzij er anders is
voorgeschreven door de operateur/anesthesist).
2. Eventueel extra voorgeschreven medicatie wordt toegediend door de
verpleegkundige
3. De verpleegkundige bereidt het kind voor op de operatie, volgens het protocol van de
ingreep.
4. De verpleegkundige geeft het kind een O.K. jasje. Indien het O.K. jasje stress
oplevert mag deze meegegeven worden op het bed van het kind.
Op de HTO (high turn over, hier vallen de operaties van buisjes en keelamandelen
o.a. onder). mag dit een pyjamabroek met romper zijn of een shirt zonder mouwen.
De verpleegkundige doet het identificatiebandje om de pols van het kind. Indien het
bandje stress oplevert mag deze meegegeven worden en wordt deze omgedaan als
het kind slaapt, in het bijzijn van de ouder.
5. De verpleegkundige laat het kind de sieraden af doen. De ouder die meegaat mag
ook geen sieraden meer om hebben.
6. De verpleegkundige zorgt ervoor dat (bij algehele anesthesie) de contactlenzen en/of
bril worden af gedaan.
7. De verpleegkundige zorgt ervoor dat het kind geen nagellak of make-up meer op
heeft.
Op de volgende pagina worden er een aantal punten specifieker uitgelegd.
Nuchter
Wanneer een kind wordt geopereerd, moet het nuchter zijn. Het kind mag dan een bepaalde
tijd niks eten/drinken. Dit is bedoeld om de misselijkheid en het spugen na de operatie te
verminderen. Mocht het voorkomen dat het kind niet nuchter is, dan kan er voor gekozen
worden om de operatie niet door te laten gaan of te verzetten.
De volgende voorschriften zijn van toepassing bij kinderen t/m 16 jaar:
Pre en postoperatieve zorg bij een schoolgaand kind.
De operatieve zorg bij een kind bestaat uit meerdere onderdelen. De pré operatieve zorg is
de zorg die gegeven wordt vóór de operatie. De post operatieve zorg is de zorg die gegeven
wordt ná de operatie.
Voorbereiding
De verpleegkundige haalt het kind en zijn ouders uit de wachtkamer en begeleid hun naar de
zaal of de kamer. Hier wijst de verpleegkundige het kind aan waar het bed en het nachtkastje
zijn, en waar het toilet is. Daarnaast legt de verpleegkundige de werking van de bel uit.
Bij een opnamegesprek worden er door de verpleegkundige een aantal vragen gesteld. Hier
zitten onder andere vragen tussen over de volgende onderwerpen:
- Navraag doen over de voorbereiding van thuis
- Navragen of het kind momenteel gezond/fit is
- Navragen over medicatiegebruik, is dit doorgezet of juist gestopt? Eventueel kan er
bij onduidelijkheid overlegd worden met de anesthesioloog of de specialist.
- Navragen of het kind nuchter is vanaf het afgesproken tijdstip
- Navragen of het kind of de ouders nog vragen hebben
- Als voorbereiding een fotoboek aanbieden om door te kijken
- Eventueel kan er nog een voorbereiding plaatsvinden samen met de pedagogisch
medewerker
Door waarheidsgetrouw het kind te informeren, hoop je het vertrouwen niet te schaden en
onzekerheid zoveel mogelijk weg te nemen. Hierdoor hoop je dat het kind niet angstig is voor
de operatie. Deze voorbereiding mag gedaan worden door een pedagogisch medewerker of
een verpleegkundige.
Aan de hand van het fotoboek wordt het voorbereidende werk en de route naar en van de
operatieafdeling getoond.
Bij het kind is het belangrijk om goed de tijd te nemen en rustig te praten. Houdt hierbij
rekening met de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Laat het kind ook zelf
vertellen, heeft het eerder narcose gehad, eerdere operaties gehad en hoe heeft het kind dat
ervaren?
Forceer het kind niet. Als het kind liever geen informatie wilt is het het beste om dat te
accepteren. Informeer in dat geval wel de ouders van het kind.
Bereid het kind voor dat er een ouder aanwezig mag zijn bij het toedienen van de narcose en
bij het wakker worden op de uitslaapkamer. Vraag na of het kind thuis al is voorbereid, en
hoe het kind is voorbereid.
Zorg dat je het kind en de ouders goed kunt zien, ga het liefst tegenover hun zitten.
Hou bij de uitleg een logische volgorde aan en hou het kort, duidelijk en overzichtelijk. Laat
ook ruimte over voor het tonen van de emoties en eventuele vragen van het kind en de
ouders. Wees vooral eerlijk, stel dingen niet mooier voor dan ze zijn.
Geef aan dat het kind een knuffel of speen mee mag nemen.
Waarschuw ouders (buiten gehoorafstand van het kind) ook over eventueel wegdraaien van
de ogen en het ontstaan van spierbewegingen tijdens het toedienen van de narcose. Geef bij
het kind ook aan dat het niet nodig is om het kapje van de narcose (tenzij er gekozen wordt
voor narcose via injectie) op te blazen, het kind ademt de lucht vanzelf in en kan hier niet
benauwd van worden.
Geef eventueel ook uitleg over mogelijke drains, verbanden, infusen, gips, pijn en/of ander
ongemak.
, Het is ook belangrijk om aan te geven dat er meer patiënten op de holding en de recovery
liggen. Hier worden bij het kind ook de ECG stickers aangebracht en een infuusnaaldje
ingebracht.
Vertel bij jonge kinderen ook wanneer ze weer mogen eten.
Specifieke aandachtspunten voor een kind van 4 t/m 5 jaar oud
Het kind kan zich op de mensen en dingen om zich heen richten. Het kind heeft al wat
tijdsbesef en kan al vaak voor korte tijd geconcentreerd luisteren. De kleuter heeft ook zijn
eigen belevings- en fantasiewereld. Vertel daarom alleen wat het mogelijk kan ervaren. Dus
geen gedetailleerde informatie over de operatie zelf, maar vooral zintuiglijke informatie; wat
het kan zien, horen, voelen en ruiken. Herhaling is voor een kleuter erg prettig. Zo kan je het
kind zelf laten verwoorden wat het heeft gehoord, zodat het zich de situatie voor kan gaan
stellen en het zich wat eigen kan maken.
Specifieke aandachtspunten bij een basisschoolkind in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar
Deze groep kinderen heeft meer behoefte aan gedetailleerde informatie. Zij kunnen de reden
van de operatie meestal begrijpen, waardoor ze reëler tegen de zaken aankijken. Ondanks
dit en het feit dat je goed uit kunt leggen wat er gaat gebeuren, speelt angst een grote rol.
Sommige kinderen drukken deze emoties weg en geven daardoor slechts weinig uiting aan
hun gevoelens. Het belangrijkste is om de angst niet te negeren!
Pré operatieve zorg
De werkwijze bij de préoperatieve zorg gaat als volgt:
1. De verpleegkundige geeft het kind pijnbestrijding volgens protocol (tenzij er anders is
voorgeschreven door de operateur/anesthesist).
2. Eventueel extra voorgeschreven medicatie wordt toegediend door de
verpleegkundige
3. De verpleegkundige bereidt het kind voor op de operatie, volgens het protocol van de
ingreep.
4. De verpleegkundige geeft het kind een O.K. jasje. Indien het O.K. jasje stress
oplevert mag deze meegegeven worden op het bed van het kind.
Op de HTO (high turn over, hier vallen de operaties van buisjes en keelamandelen
o.a. onder). mag dit een pyjamabroek met romper zijn of een shirt zonder mouwen.
De verpleegkundige doet het identificatiebandje om de pols van het kind. Indien het
bandje stress oplevert mag deze meegegeven worden en wordt deze omgedaan als
het kind slaapt, in het bijzijn van de ouder.
5. De verpleegkundige laat het kind de sieraden af doen. De ouder die meegaat mag
ook geen sieraden meer om hebben.
6. De verpleegkundige zorgt ervoor dat (bij algehele anesthesie) de contactlenzen en/of
bril worden af gedaan.
7. De verpleegkundige zorgt ervoor dat het kind geen nagellak of make-up meer op
heeft.
Op de volgende pagina worden er een aantal punten specifieker uitgelegd.
Nuchter
Wanneer een kind wordt geopereerd, moet het nuchter zijn. Het kind mag dan een bepaalde
tijd niks eten/drinken. Dit is bedoeld om de misselijkheid en het spugen na de operatie te
verminderen. Mocht het voorkomen dat het kind niet nuchter is, dan kan er voor gekozen
worden om de operatie niet door te laten gaan of te verzetten.
De volgende voorschriften zijn van toepassing bij kinderen t/m 16 jaar:
