Colleges
COL 1 – Inleiding minor WK
Klinisch redeneren; algoritme =
1. Screening rode vlaggen
2. Triage van Waddell
• Is de oorsprong van de pijnklachten gelegen in het houdingen
bewegingsapparaat?
• Wisselt de pijn sterk onder invloed van fysieke activiteiten?
→ Positief antwoord op beide vragen duidt op een aspecifieke pathologie.
↓ ↓
Specifiek A-specifiek
↓ ↓
Specifiek non serious Specifiek serious Richtlijn fysiotherapie (profiel 1 – 3)
↓ ↓ ↓
Radiculair Medische zorg STarT Back Screening Tool
geïndiceerd
↓
Prediction rule
↓
Classificatiemodellen
Specifiek/a-specifiek
• A-specifiek = geen rode vlaggen
• Specifiek = aanwijsbare oorzaak
• Specifiek non serious = radiculair beeld
o Pijn in dermatoom gelegen gebieden
o Uitval van spieren
o Pijn in het been is dominanter in het been dan in de rug
o Hoesten niezen persen
o Positieve SLR
o Pijn distaal van de knie
Rodel vlaggen =
• Osteoporotische wervelfractuur =
o Dames
o 60+
o Lichtgewicht
o Klachten beginnen na overgang
o Sterke (thorocale) kyfose
o Langdurig gebruik van corticosteroiden
• Maligniteit =
o In korte tijd meer dan 5 kg afgevallen
o Algehele malaise
o Pijn die niet afhankelijk is van beweging
o Nachtelijke pijn
o 50+ pas rugklachten
• Wervelfractuur = Trauma
• Spondylitis =
o Ziekte van Bechterew =
▪ Reumatische aandoening
▪ Kenmerken =
, - Pijn laag in de rug
- Stijfheid laag in de rug
- Eventueel uitbereiding van klachten richting de borstkast, nek, heup en knieën.
- Rust verergert de klachten
- Meer last in de ochtend
- Meer last wanneer eenzelfde houding lang is aangehouden
- Beweging neemt de klachten af
o Ochtendstijfheid langer dan 1 uur
o Ontstekingsverschijnselen
o Algehele malaise
o 20 jaar geen duidelijke oorzaak van de pijn
Startback screening tool = betrouwbare vragenlijst
• Wordt gebruikt bij patiënten met aspecifieke lage rugklachten in de eerste lijn. Er wordt een
inschatting gemaakt van het psychosociale aspect van de rugklachten en er wordt een indruk
verkregen over de kans op het ontwikkelen van persisterende invaliderende lage rugpijn. De
uitslag van de vragenlijst geeft een richting welke
behandelstrategie er gevolgd moet worden.
• Vragenlijst bevat vragen die gaan over de laatste 2 weken.
• 9 vragen → eens/oneens
• 3 of minder = laag risico = zeker herstel
• 4 of meer = kijken naar de vragen 5 t/m 9
o Zijn de scores meer dan drie keer eens = hoog risico =
herstel belemmerende factoren spelen een rol
o Middelmatig risico = fysiotherapeutische behandeling
is voldoende
KNGF-richtlijn lage rug – profielen =
• Profiel 1 = normaal beloop
o Informeren & adviseren
o Eventueel 3 behandeling voor beter herstel
• Profiel 2 = zonder dominante aanwezigheid van psychosociale herstel belemmerende factoren
o Informeren & adviseren (geen dominante gele vlaggen)
o Spierversterkende oefeningen
o Belasting te hoog voor de belastbaarheid
o Functiestoornissen behandelingen
• Profiel 3 = afwijkend beloop met dominante aanwezigheid van psychosociale herstel
belemmerende factoren
o Gebruik makend van andere disciplines
Prediction rules =
• Manipulaties
• Stabiliserende oefeningen = motor control impairment =
o Mensen die jongen dan 40 zijn
o Positieve prone instability test
o SLR moet meer dan 91 graden zijn
o Afwijkend beloop (abberent movement)
,Mate van bewijs van Koes en van Tulder =
Effectiviteit Acuut Chronisch
Sterk bewijs effectiviteit - Advies fit te blijven - Analgetica
- Ontstekingsremmers - Ontstekingsremmers
- Spierverslappers - Spierverslappers
- Gedragsmatige behandeling
- Oefentherapie
- Manipulatie
- Multidisciplinaire behandeling
Matig bewijs effectiviteit - Manipulatie - Lokale injectie
Onduidelijk - Acupunctuur - Acupunctuur
- Analgetica - Epidurale injectie
- Fysische - Massage
modaliteiten - Ruggordels
- Massage - Rugscholen
- Multidisciplinaire
programma’s
- Ruggordel
- Rugscholen
- Tens
- Tilgordels
Matig bewijs - Oefentherapie - Tens
ineffectiviteit - Tractie - Tractie
Sterk bewijs ineffectiviteit - Bedrust - Antidepressiva
, COL 3 – Motor Control Impairment
Classificatiemodellen =
• McKenzie – Centralisatie fenomeen =
o Patiënten die baat hebben aan extensie oefeningen, waarbij het centralisatie fenomeen
optreedt.
• O’Sullivan – movement patterns =
o Artikel waarbij het gaat over een aantal beweegpatronen – extensie en flexiepatronen.
Mensen die binnen deze patronen klachten hebben.
o Mensen in zijn geheel bekijken en niet specifiek naar een ding.
Stabiliteit & motorische controle =
• Wervelkolom moet mobiel maar ook stabiel zijn. Mobiel omdat hier belangrijke vitale elementen
lopen voor het leven van de mens op zich.
Klinische instabiliteit =
• Een significante vermindering van de capaciteit van het stabiliserende systeem van de
wervelkolom om de intervertebrale neutrale zones binnen fysiologische grenzen te houden,
zodat neurologische dysfunctie kan optreden en ernstige deformatie en ongepaste pijn kan
ontstaan.
• In de schoudergordel is dit ook zo, het is de bedoeling dat de stabiliteit
wordt gegarandeerd en dat je niet buiten de neutrale zone komt om
pijnklachten te voorkomen.
• Neutrale zone = zone waar de minste spanning in het gewricht
aanwezig is.
• Dit heb je in de wervelkolom in totaal, maar dit heb je ook per segment.
Neutrale zone en range of motion =
• Range Of Motion (ROM) = totale bewegingsuitslag
• Neutrale Zone (NZ) = dat deel van de fysiologische bewegingsbaan, te meten vanaf de
middenstand, dat gekenmerkt wordt door een minimale interne weerstand.
Onderscheid segmentale instabiliteit =
• Instabiele eindstand – toename ROM vs. instabiele bewegingsangst – toename NZ.
Pathomechanisme segmentale instabiliteit =
• Segmentale kracht- en vormsluiting =
Instabiel bewegingstraject (NZ) =
• Controleverlies door verminderde wrijving =
o Toename translate t.o.v. angulatie
o Versnelling
• Lijdt mogelijk tot een A-fysiologische weefselbelasting, deze is
pijnlijk.
COL 1 – Inleiding minor WK
Klinisch redeneren; algoritme =
1. Screening rode vlaggen
2. Triage van Waddell
• Is de oorsprong van de pijnklachten gelegen in het houdingen
bewegingsapparaat?
• Wisselt de pijn sterk onder invloed van fysieke activiteiten?
→ Positief antwoord op beide vragen duidt op een aspecifieke pathologie.
↓ ↓
Specifiek A-specifiek
↓ ↓
Specifiek non serious Specifiek serious Richtlijn fysiotherapie (profiel 1 – 3)
↓ ↓ ↓
Radiculair Medische zorg STarT Back Screening Tool
geïndiceerd
↓
Prediction rule
↓
Classificatiemodellen
Specifiek/a-specifiek
• A-specifiek = geen rode vlaggen
• Specifiek = aanwijsbare oorzaak
• Specifiek non serious = radiculair beeld
o Pijn in dermatoom gelegen gebieden
o Uitval van spieren
o Pijn in het been is dominanter in het been dan in de rug
o Hoesten niezen persen
o Positieve SLR
o Pijn distaal van de knie
Rodel vlaggen =
• Osteoporotische wervelfractuur =
o Dames
o 60+
o Lichtgewicht
o Klachten beginnen na overgang
o Sterke (thorocale) kyfose
o Langdurig gebruik van corticosteroiden
• Maligniteit =
o In korte tijd meer dan 5 kg afgevallen
o Algehele malaise
o Pijn die niet afhankelijk is van beweging
o Nachtelijke pijn
o 50+ pas rugklachten
• Wervelfractuur = Trauma
• Spondylitis =
o Ziekte van Bechterew =
▪ Reumatische aandoening
▪ Kenmerken =
, - Pijn laag in de rug
- Stijfheid laag in de rug
- Eventueel uitbereiding van klachten richting de borstkast, nek, heup en knieën.
- Rust verergert de klachten
- Meer last in de ochtend
- Meer last wanneer eenzelfde houding lang is aangehouden
- Beweging neemt de klachten af
o Ochtendstijfheid langer dan 1 uur
o Ontstekingsverschijnselen
o Algehele malaise
o 20 jaar geen duidelijke oorzaak van de pijn
Startback screening tool = betrouwbare vragenlijst
• Wordt gebruikt bij patiënten met aspecifieke lage rugklachten in de eerste lijn. Er wordt een
inschatting gemaakt van het psychosociale aspect van de rugklachten en er wordt een indruk
verkregen over de kans op het ontwikkelen van persisterende invaliderende lage rugpijn. De
uitslag van de vragenlijst geeft een richting welke
behandelstrategie er gevolgd moet worden.
• Vragenlijst bevat vragen die gaan over de laatste 2 weken.
• 9 vragen → eens/oneens
• 3 of minder = laag risico = zeker herstel
• 4 of meer = kijken naar de vragen 5 t/m 9
o Zijn de scores meer dan drie keer eens = hoog risico =
herstel belemmerende factoren spelen een rol
o Middelmatig risico = fysiotherapeutische behandeling
is voldoende
KNGF-richtlijn lage rug – profielen =
• Profiel 1 = normaal beloop
o Informeren & adviseren
o Eventueel 3 behandeling voor beter herstel
• Profiel 2 = zonder dominante aanwezigheid van psychosociale herstel belemmerende factoren
o Informeren & adviseren (geen dominante gele vlaggen)
o Spierversterkende oefeningen
o Belasting te hoog voor de belastbaarheid
o Functiestoornissen behandelingen
• Profiel 3 = afwijkend beloop met dominante aanwezigheid van psychosociale herstel
belemmerende factoren
o Gebruik makend van andere disciplines
Prediction rules =
• Manipulaties
• Stabiliserende oefeningen = motor control impairment =
o Mensen die jongen dan 40 zijn
o Positieve prone instability test
o SLR moet meer dan 91 graden zijn
o Afwijkend beloop (abberent movement)
,Mate van bewijs van Koes en van Tulder =
Effectiviteit Acuut Chronisch
Sterk bewijs effectiviteit - Advies fit te blijven - Analgetica
- Ontstekingsremmers - Ontstekingsremmers
- Spierverslappers - Spierverslappers
- Gedragsmatige behandeling
- Oefentherapie
- Manipulatie
- Multidisciplinaire behandeling
Matig bewijs effectiviteit - Manipulatie - Lokale injectie
Onduidelijk - Acupunctuur - Acupunctuur
- Analgetica - Epidurale injectie
- Fysische - Massage
modaliteiten - Ruggordels
- Massage - Rugscholen
- Multidisciplinaire
programma’s
- Ruggordel
- Rugscholen
- Tens
- Tilgordels
Matig bewijs - Oefentherapie - Tens
ineffectiviteit - Tractie - Tractie
Sterk bewijs ineffectiviteit - Bedrust - Antidepressiva
, COL 3 – Motor Control Impairment
Classificatiemodellen =
• McKenzie – Centralisatie fenomeen =
o Patiënten die baat hebben aan extensie oefeningen, waarbij het centralisatie fenomeen
optreedt.
• O’Sullivan – movement patterns =
o Artikel waarbij het gaat over een aantal beweegpatronen – extensie en flexiepatronen.
Mensen die binnen deze patronen klachten hebben.
o Mensen in zijn geheel bekijken en niet specifiek naar een ding.
Stabiliteit & motorische controle =
• Wervelkolom moet mobiel maar ook stabiel zijn. Mobiel omdat hier belangrijke vitale elementen
lopen voor het leven van de mens op zich.
Klinische instabiliteit =
• Een significante vermindering van de capaciteit van het stabiliserende systeem van de
wervelkolom om de intervertebrale neutrale zones binnen fysiologische grenzen te houden,
zodat neurologische dysfunctie kan optreden en ernstige deformatie en ongepaste pijn kan
ontstaan.
• In de schoudergordel is dit ook zo, het is de bedoeling dat de stabiliteit
wordt gegarandeerd en dat je niet buiten de neutrale zone komt om
pijnklachten te voorkomen.
• Neutrale zone = zone waar de minste spanning in het gewricht
aanwezig is.
• Dit heb je in de wervelkolom in totaal, maar dit heb je ook per segment.
Neutrale zone en range of motion =
• Range Of Motion (ROM) = totale bewegingsuitslag
• Neutrale Zone (NZ) = dat deel van de fysiologische bewegingsbaan, te meten vanaf de
middenstand, dat gekenmerkt wordt door een minimale interne weerstand.
Onderscheid segmentale instabiliteit =
• Instabiele eindstand – toename ROM vs. instabiele bewegingsangst – toename NZ.
Pathomechanisme segmentale instabiliteit =
• Segmentale kracht- en vormsluiting =
Instabiel bewegingstraject (NZ) =
• Controleverlies door verminderde wrijving =
o Toename translate t.o.v. angulatie
o Versnelling
• Lijdt mogelijk tot een A-fysiologische weefselbelasting, deze is
pijnlijk.
