samenvatting H.2
§1: Voedsel
Lichaam heeft voedsel nodig. Tekort aan voedsel → bijv. minder concentratie. In
Europa hebben we genoeg voedsel, maar in Afrika en Azië sterven er mensen aan
ondervoeding.
Verschillende voedingsmiddelen
Om honger te stillen ga je eten. Wat je eet hangt af van de tijd, het seizoen en de
plaats.
Voedingsmiddelen: alle producten die je eet of drinkt
- plantaardig: wortels, stengels, bladeren, vruchten en zaden
- dierlijk: afkomstig van dieren (biefstuk) of producten van dieren (melk
(zuivelproduct))
Fokken van dieren veroorzaakt milieuproblemen → mensen zoeken naar andere
voedingsmiddelen (bijv. insecten).
§2: Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Voedingsstoffen: bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen
Voedingsvezel: verzamelnaam voor de onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel
Voedingsstoffen
Verschillende functies van voedingsstoffen:
- Bouwstoffen: voor groei, ontwikkeling en herstel (nieuwe cellen en weefsel).
- Brandstoffen: levert energie voor organen, lichaamstemperatuur, groei,
ontwikkeling en herstel.
- Reservestoffen: zijn niet direct nodig → worden opgeslagen
Zes groepen voedingsstoffen:
- eiwitten
- koolhydraten
- vetten
- water
- mineralen (zouten)
- vitaminen
Mineralen en vitaminen zijn beschermende stoffen, omdat bij tekort hiervan ziektes
kunnen ontstaan.
,Bloedsuikerspiegel wordt geregeld door hormonen.
Glycogeengehalte in lever daalt → je krijgt honger.
Eiwitten
Eiwitten zijn belangrijk als bouwstof in lichaam.
Andere eiwitten worden als brandstoffen gebruikt.
Ze kunnen niet als reservestoffen dienen.
Koolhydraten
Hieronder behoren o.a. glucose, suikers en
zetmeel, die vooral dienen als brandstoffen, maar
ook als bouw- en reservestoffen.
Je eet voedsel met veel koolhydraten → hoeveelheid
glucose in bloed stijgt → lever + spieren zetten
glucose om in glycogeen → deze reservestof wordt
opgeslagen tot hoeveelheid glucose in bloed daalt →
je lever zet het weer om in glucose en geeft het af aan
het bloed.
Vetten
Dienen vooral als brandstoffen, maar kunnen ook
dienen als bouw- en reservestoffen.
Je krijgt meer vet binnen dan je nodig hebt → het wordt
als reservestof opgeslagen, o.a. onder je huid.
Twee soorten vetten:
- verzadigde vetten (ongezonder, vaste vorm bij
kamertemperatuur)
- onverzadigde vetten (gezonder)
Water
Alle organismen bestaan voor het grootste deel uit water
(menselijk lichaam: 60% water). Het is een belangrijke
bouwstof.
Water vervoert stoffen in lichaam. Veel van die stoffen zijn
opgelost in water. Bloed bestaat voor groot deel uit water.
We verliezen continu water met bijv. ademen en zweten
→ je kunt niet lang zonder water.
, Mineralen
Mineralen zijn bouwstoffen en worden ook wel
zouten genoemd. Ze kunnen ook dienen als
beschermende stoffen. Je hebt er maar een klein
beetje per dag van nodig.
Vitaminen
Dienen als bouwstoffen of beschermende
stoffen.
Tekort of overschot aan vitaminen → je wordt
ziek.
Belangrijke vitaminen zijn A, B, C, D en K.
Vitaminepillen kunnen nooit een gezonde
voeding vervangen.
Voedingsstoffen aantonen
Zetmeel en glucose komen veel voor in
voedingsmiddelen.
- Zetmeel kun je aantonen met joodoplossing (indicator voor zetmeel).
- Glucose kun je aantonen met teststrookjes (met een stof die verkleurt)
- Eiwitten kun je aantonen met teststrookjes of biureet-reagens
§1: Voedsel
Lichaam heeft voedsel nodig. Tekort aan voedsel → bijv. minder concentratie. In
Europa hebben we genoeg voedsel, maar in Afrika en Azië sterven er mensen aan
ondervoeding.
Verschillende voedingsmiddelen
Om honger te stillen ga je eten. Wat je eet hangt af van de tijd, het seizoen en de
plaats.
Voedingsmiddelen: alle producten die je eet of drinkt
- plantaardig: wortels, stengels, bladeren, vruchten en zaden
- dierlijk: afkomstig van dieren (biefstuk) of producten van dieren (melk
(zuivelproduct))
Fokken van dieren veroorzaakt milieuproblemen → mensen zoeken naar andere
voedingsmiddelen (bijv. insecten).
§2: Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Voedingsstoffen: bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen
Voedingsvezel: verzamelnaam voor de onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel
Voedingsstoffen
Verschillende functies van voedingsstoffen:
- Bouwstoffen: voor groei, ontwikkeling en herstel (nieuwe cellen en weefsel).
- Brandstoffen: levert energie voor organen, lichaamstemperatuur, groei,
ontwikkeling en herstel.
- Reservestoffen: zijn niet direct nodig → worden opgeslagen
Zes groepen voedingsstoffen:
- eiwitten
- koolhydraten
- vetten
- water
- mineralen (zouten)
- vitaminen
Mineralen en vitaminen zijn beschermende stoffen, omdat bij tekort hiervan ziektes
kunnen ontstaan.
,Bloedsuikerspiegel wordt geregeld door hormonen.
Glycogeengehalte in lever daalt → je krijgt honger.
Eiwitten
Eiwitten zijn belangrijk als bouwstof in lichaam.
Andere eiwitten worden als brandstoffen gebruikt.
Ze kunnen niet als reservestoffen dienen.
Koolhydraten
Hieronder behoren o.a. glucose, suikers en
zetmeel, die vooral dienen als brandstoffen, maar
ook als bouw- en reservestoffen.
Je eet voedsel met veel koolhydraten → hoeveelheid
glucose in bloed stijgt → lever + spieren zetten
glucose om in glycogeen → deze reservestof wordt
opgeslagen tot hoeveelheid glucose in bloed daalt →
je lever zet het weer om in glucose en geeft het af aan
het bloed.
Vetten
Dienen vooral als brandstoffen, maar kunnen ook
dienen als bouw- en reservestoffen.
Je krijgt meer vet binnen dan je nodig hebt → het wordt
als reservestof opgeslagen, o.a. onder je huid.
Twee soorten vetten:
- verzadigde vetten (ongezonder, vaste vorm bij
kamertemperatuur)
- onverzadigde vetten (gezonder)
Water
Alle organismen bestaan voor het grootste deel uit water
(menselijk lichaam: 60% water). Het is een belangrijke
bouwstof.
Water vervoert stoffen in lichaam. Veel van die stoffen zijn
opgelost in water. Bloed bestaat voor groot deel uit water.
We verliezen continu water met bijv. ademen en zweten
→ je kunt niet lang zonder water.
, Mineralen
Mineralen zijn bouwstoffen en worden ook wel
zouten genoemd. Ze kunnen ook dienen als
beschermende stoffen. Je hebt er maar een klein
beetje per dag van nodig.
Vitaminen
Dienen als bouwstoffen of beschermende
stoffen.
Tekort of overschot aan vitaminen → je wordt
ziek.
Belangrijke vitaminen zijn A, B, C, D en K.
Vitaminepillen kunnen nooit een gezonde
voeding vervangen.
Voedingsstoffen aantonen
Zetmeel en glucose komen veel voor in
voedingsmiddelen.
- Zetmeel kun je aantonen met joodoplossing (indicator voor zetmeel).
- Glucose kun je aantonen met teststrookjes (met een stof die verkleurt)
- Eiwitten kun je aantonen met teststrookjes of biureet-reagens
