§1 Krimpende wereld
Globalisering
Globalisering of mondialisering→ Het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen op aarde toeneemt.
Dat zie je aan de toename van de gemiddelde afstand waarover goederen, mensen en
kapitaal worden verplaatst. Ook hoe het leven van mensen wordt beïnvloed door
gebeurtenissen ver weg.
Het proces heeft met aardrijkskunde te maken → het heeft invloed op de inrichting en functie
van gebieden en het ruimtelijke gedrag van mensen.
Global village?
Door toenemende verdichting van gebieden wordt de wereld global village genoemd. Dit
komt door Tijd-ruimtecompressie.
Tijd-ruimtecompressie → Proces waarbij de relatieve afstand tussen plaatsen daalt, vooral
als gevolg van de moderne transport- en informatietechnologie.
Drie processen spelen een rol:
1. De ligging verandert. De absolute ligging veranderd niet. De relatieve ligging kan wel
veranderen. Gebied kan in verval raken of opbloeien, beslissend hiervoor:
➢ De positie van een gebied tenopzichte belangrijke economisch centra
➢ De ligging ten opzichte belangrijke vervoersas, Mainport
2. De afstand krimpt. Vervoer wordt goedkoper sneller, relatieve afstand, maar de regel
van afstandsverval blijft. Remmende factor is vervoerskosten, absolute afstand
3. De grenzen vervagen. Staatsgrenzen met strenge grenscontrole en globalisering
gaan niet samen.
Absolute ligging → De unieke ligging van een plaats in het graadnet.
Relatieve ligging → De ligging van een plaats ten opzichte van andere plaatsen en gebieden
vooral gelet op bereikbaarheid.
Mainport → Intercontinentaal knooppunt in een transportnetwerk, Denk hierbij aan
belangrijke zee en luchthavens.
Relatieve afstand → De afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het kost om deze te
overbruggen.
Absolute afstand → De afstand hemelsbreed uitgedrukt in kilometers.
Afstandsverval → Het verschijnsel dat de interactie tussen gebieden afnemt naarmate de
adstand toeneemt.
(bron 6)
Economisch → Vorming van een wereldmarkt, producenten komen overal vandaan.
Sociaal → Vorming van een wereldgemeenschap waarin de migratie toeneemt en hoi
hoi mensen via sociale media meer met elkaar in contact staan.
Politiek → Vorming van een wereldstaat waarbij internationale organisaties meer
konijn invloed krijgen.
Cultureel → Vorming van een wereldcultuur met verwestering en het ontstaan van
regenboog mengculturen.
, §2 Transport
Afstand en transport verandert
Een van de belangrijkste motoren achter het proces van globalisering is transporttechnologie
Transporttechnologie → Technische voorzieningen die samenhangen met vervoer van
goederen en mensen.
Een goederenstation heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt:
1. Reis- en vervoerstijden zijn gedaald, alles verloopt sneller
2. Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen en de economische crisis na 2008. Hierdoor is overcapaciteit ontstaan en
dalen de tarieven.
3. De infrastructuur rond transport is enorm verbeterd. Hierdoor dus ook de
tijd-ruimtecompressie.
Goederen in beweging
Interactietheorie → Theorie die ervan uitgaat dat uitwisseling van goederen, mensen of
ideeën tussen gebieden alleen tot stand komt wanneer aan drie basisvoorwaarden gedaan
wordt.
1. Complementariteit. Het ene gebied moet iets inleveren waar in het andere gebied
vraag naar is.
2. Transporteerbaarheid. Goederen moeten tegen een redelijke prijs en een redelijke
tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd kunnen worden.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden. Wanneer er tussen twee gebieden een nieuwe
mogelijkheid ontstaat verlegt de vervoersstroom zich, niet meer het snelst.
Als de omstandigheden veranderen
Het vervoeren van goederen kan in de loop van tijd veranderen:
● Het verbeteren van de infrastructuur van een gebied waardoor de bereikbaarheid
toeneemt. Door spoorwegen, vliegvelden enz, aan te leggen in een ‘armer land’.
Wordt deze altijd gesloten land, aangesloten op de rest en is beter bereikbaar.
● Het verdwijnen van politieke barrières tussen een gebied.
● Innovaties op transportgebied. Introductie van de container is een hele belangrijke.
Havens die zich hebben aangepast voor containervervoer spelen een rol in het
intercontinentale goederenvervoer. Deze door transportlijnen verbonden mainports
zijn belangrijke knooppunten van de transportnetwerk.
Transportnetwerk → Het geheel van transportlijnen die zijn verbonden met knooppunten
§3 De eeuw van de informatie
Handels- en informatiestromen ondersteunen elkaar
Communicatie- en informatietechnologie → Alle technieken die het mogelijk maken op
elektronische wijze te communiceren en informatie van het ene punt naar het andere punt te
verspreiden. Internet verbindt wereldwijd miljarden mensen/bedrijven/organisaties.
Globalisering
Globalisering of mondialisering→ Het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen op aarde toeneemt.
Dat zie je aan de toename van de gemiddelde afstand waarover goederen, mensen en
kapitaal worden verplaatst. Ook hoe het leven van mensen wordt beïnvloed door
gebeurtenissen ver weg.
Het proces heeft met aardrijkskunde te maken → het heeft invloed op de inrichting en functie
van gebieden en het ruimtelijke gedrag van mensen.
Global village?
Door toenemende verdichting van gebieden wordt de wereld global village genoemd. Dit
komt door Tijd-ruimtecompressie.
Tijd-ruimtecompressie → Proces waarbij de relatieve afstand tussen plaatsen daalt, vooral
als gevolg van de moderne transport- en informatietechnologie.
Drie processen spelen een rol:
1. De ligging verandert. De absolute ligging veranderd niet. De relatieve ligging kan wel
veranderen. Gebied kan in verval raken of opbloeien, beslissend hiervoor:
➢ De positie van een gebied tenopzichte belangrijke economisch centra
➢ De ligging ten opzichte belangrijke vervoersas, Mainport
2. De afstand krimpt. Vervoer wordt goedkoper sneller, relatieve afstand, maar de regel
van afstandsverval blijft. Remmende factor is vervoerskosten, absolute afstand
3. De grenzen vervagen. Staatsgrenzen met strenge grenscontrole en globalisering
gaan niet samen.
Absolute ligging → De unieke ligging van een plaats in het graadnet.
Relatieve ligging → De ligging van een plaats ten opzichte van andere plaatsen en gebieden
vooral gelet op bereikbaarheid.
Mainport → Intercontinentaal knooppunt in een transportnetwerk, Denk hierbij aan
belangrijke zee en luchthavens.
Relatieve afstand → De afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het kost om deze te
overbruggen.
Absolute afstand → De afstand hemelsbreed uitgedrukt in kilometers.
Afstandsverval → Het verschijnsel dat de interactie tussen gebieden afnemt naarmate de
adstand toeneemt.
(bron 6)
Economisch → Vorming van een wereldmarkt, producenten komen overal vandaan.
Sociaal → Vorming van een wereldgemeenschap waarin de migratie toeneemt en hoi
hoi mensen via sociale media meer met elkaar in contact staan.
Politiek → Vorming van een wereldstaat waarbij internationale organisaties meer
konijn invloed krijgen.
Cultureel → Vorming van een wereldcultuur met verwestering en het ontstaan van
regenboog mengculturen.
, §2 Transport
Afstand en transport verandert
Een van de belangrijkste motoren achter het proces van globalisering is transporttechnologie
Transporttechnologie → Technische voorzieningen die samenhangen met vervoer van
goederen en mensen.
Een goederenstation heeft 3 ontwikkelingen doorgemaakt:
1. Reis- en vervoerstijden zijn gedaald, alles verloopt sneller
2. Transport is goedkoper geworden door de groei van de capaciteit van schepen en
vliegtuigen en de economische crisis na 2008. Hierdoor is overcapaciteit ontstaan en
dalen de tarieven.
3. De infrastructuur rond transport is enorm verbeterd. Hierdoor dus ook de
tijd-ruimtecompressie.
Goederen in beweging
Interactietheorie → Theorie die ervan uitgaat dat uitwisseling van goederen, mensen of
ideeën tussen gebieden alleen tot stand komt wanneer aan drie basisvoorwaarden gedaan
wordt.
1. Complementariteit. Het ene gebied moet iets inleveren waar in het andere gebied
vraag naar is.
2. Transporteerbaarheid. Goederen moeten tegen een redelijke prijs en een redelijke
tijd van het ene gebied naar het andere vervoerd kunnen worden.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden. Wanneer er tussen twee gebieden een nieuwe
mogelijkheid ontstaat verlegt de vervoersstroom zich, niet meer het snelst.
Als de omstandigheden veranderen
Het vervoeren van goederen kan in de loop van tijd veranderen:
● Het verbeteren van de infrastructuur van een gebied waardoor de bereikbaarheid
toeneemt. Door spoorwegen, vliegvelden enz, aan te leggen in een ‘armer land’.
Wordt deze altijd gesloten land, aangesloten op de rest en is beter bereikbaar.
● Het verdwijnen van politieke barrières tussen een gebied.
● Innovaties op transportgebied. Introductie van de container is een hele belangrijke.
Havens die zich hebben aangepast voor containervervoer spelen een rol in het
intercontinentale goederenvervoer. Deze door transportlijnen verbonden mainports
zijn belangrijke knooppunten van de transportnetwerk.
Transportnetwerk → Het geheel van transportlijnen die zijn verbonden met knooppunten
§3 De eeuw van de informatie
Handels- en informatiestromen ondersteunen elkaar
Communicatie- en informatietechnologie → Alle technieken die het mogelijk maken op
elektronische wijze te communiceren en informatie van het ene punt naar het andere punt te
verspreiden. Internet verbindt wereldwijd miljarden mensen/bedrijven/organisaties.
