Samenvatting schoolpsychologie
Week 1
In kwam de 1900 leerplichtwet, dit was bedoeld om kinderarbeid tegen te gaan voor kinderen van 7-13 jaar. Wel
hadden ze lange zomervakantie i.v.m. landbouw, + 6 weken landbouw verlof.
Leerplichtwet van nu is vanaf 5 tot 16 jaar. Partiële leerplicht geldt tot de dag dat jongere startkwalificatie haalt of
tot de dag dat de jongere 18 wordt.
In 1920 kwam de wet op het bijzonder onderwijs,
1. Iedereen mag op basis van levensbeschouwing of pedagogische visie een school
oprichten.
2. Sinds 1920: gelijkstelling van financiering.
In 1968 kwam de Mammoetwet, onderwijsvernieuwing om horizontale en verticale doorstroming mogelijk te maken
Mavo -> Havo -> Vwo
Mavo -> MBO -> HBO -> WO
Sinds 1999 is er een recente ontwikkeling in het kader van de integratie is de samenvoeging van MAVO, LBO (lager
beroepsonderwijs) EN SVO (speciaal voortgezet onderwijs) dit is samen nu het VMBO.
Enkele bijzondere scholen in Nederland
Dalton Onderwijs: Vrijheid, zelfstandigheid, dag-, week-, maand- en jaartaken.
Stichter Helen Parkhurst
Visie Vrijheid, zelfstandigheid en samenwerken
Lesstof Regulier materiaal: inleidend verhaal, tijdsduur, suggesties voor aanpak,
kern- taken, herhalingstaken, verrijkingstaken
Werkvormen Dag-, week-, maand- en jaartaken, Zelf beslissen over volgorde, wel/niet
samenwerken
Klas Jaarklassen en niveauklassen
Jenaplan School: Opvoedingsdoelen belangrijker dan onderwijsdoelen, wereldoriëntatie, kringgesprekken.
Stichter Peter Petersen
Visie Opvoedingsdoelen belangrijker dan onderwijsdoelen, betrekken bij de
wereld is belangrijk
Lesstof Wereldoriëntatie, documentatiecentrum
Werkvormen Projectonderwijs; thema’s uit dagelijks leven, kringgesprek
Klas Stamgroep; mini-samenleving
Vrije School: Vaststaande thema’s per periode, vertellend lesgeven, spel dans euritmie, 1 klas en docent
gehele schooltijd.
Stichter Rudolf Steiner
Visie Antroposofie (denkwijze waarin de geestelijke wereld en het innerlijk erg
belangrijk zijn); eenheid tussen mens en kosmos
Lesstof beperkt gebruik van regulier materiaal Vaststaande thema’s per periode
Werkvormen o.a. vertellend lesgeven Spel, dans, euritmie
Klas Jaarklassen, hele schooltijd bij dezelfde leerkracht, VO; vakleerkrachten
1
, Montessori: Help mij het zelf te doen, kind gaat zelf op zoek naar prikkels, zelf aan het werk op eigen
tempo.
Stichter Maria Montessori
Visie ‘help mij het zelf te doen’ Kind gaat zelf op zoek naar prikkels
Lesstof Speciaal ontworpen; zelfcorrigerend materiaal
Werkvormen Zelfwerkzaamheid; in eigen tempo werken aan taken
Klas BO: groepen: onderbouw, middenbouw, bovenbouw, VO: jaarklassen
Iederwijs: Leerlingen kiezen vanuit eigen interesse, de 6 v’s.
Stichter Stichting Iederwijs Nederland
Visie 6 Vee’s. leerlingen kiezen vanuit eigen interesse
De zes uitgangspunten of de zes V’s van Iedewijs zijn,
1. Veilig Voelen
2. Vertrouwen op Vermogen
3. Vrijheid met Verbondenheid
4. Verrijking door Verschillen
5. Vormgeven van Verlangens
6. Verder door Vragen
Lesstof Reguliere methodes, begeleiders verwoorden wat een kind zelf niet vraagt
Werkvormen Afhankelijk van de individuele taak en behoefte
Klas Alle leerlingen bij elkaar; ‘iedereen is leraar, iedereen is leerling
Steve Jobs School: Nieuwe tijd nieuw onderwijs, coaches, eigen lestijd bepalen.
Stichter Maurice de Hond
Visie Een nieuwe tijd vraagt om nieuw onderwijs
Lesstof Alles via I-pad
Werkvormen In kleine groepjes of individueel, onder begeleiding van een coach
Klas Geen
Ovide Decroly (1871-1932), net als Montessori, is een van de vernieuwers die zich afzetten tegen het gangbare klassikale
onderwijs. Hij heeft net als Montessori een medische achtergrond met veel belangstelling voor het mentaal gehandicapte kind.
1. De school moet aansluiten bij de leefwereld van het kind.
2. De leerstof gaat over 4 fundamentele menselijke behoeften; Voeding, kleding en huisvesting, bescherming tegen gevaar en
vijanden en de behoefte om samen te werken en te spelen.
Maria Montessori (1870-1952):
1. Elk kind is actief, nieuwsgierig en leergierig.
2. Onderwijs moet de individuele vrijheid van het kind bevorderen door zelfstandige activiteiten aan te bieden.
3. De kwaliteit van de onderwijsomgeving is belangrijk voor de ontwikkeling van het kind.
Philip Kohnstamm (1875-1951) is een voorstander van een losser
klassenverband en meer beweeglijkheid. Geef kinderen veel meer eigen
verantwoordelijkheid.
1. Aandacht voor het microniveau: Wat zijn de processen achter de
antwoorden van een kind?
2. Het meest belangrijke op school is persoonlijkheidsvorming.
3. Kinderen leren van elkaar helpen.
4. Geen differentiatie van jongens en meisjes.
Lev Vygotsky (1896-1934):
1. Het kind leert van de sociale omgeving.
2. In plaats van het volgen van het ontwikkelingsstadium van een kind,
moet onderwijs vooruit lopen op het leren. Zo kan de leerling zijn
kansen optimaal benutten.
3. “Zone van naaste ontwikkeling”. Een kleuter staat anders in de
wereld dan een adolescent. Effecten van de genoemde systemen in
een tijdsperspectief wordt chronosysteem genoemd.
2
Week 1
In kwam de 1900 leerplichtwet, dit was bedoeld om kinderarbeid tegen te gaan voor kinderen van 7-13 jaar. Wel
hadden ze lange zomervakantie i.v.m. landbouw, + 6 weken landbouw verlof.
Leerplichtwet van nu is vanaf 5 tot 16 jaar. Partiële leerplicht geldt tot de dag dat jongere startkwalificatie haalt of
tot de dag dat de jongere 18 wordt.
In 1920 kwam de wet op het bijzonder onderwijs,
1. Iedereen mag op basis van levensbeschouwing of pedagogische visie een school
oprichten.
2. Sinds 1920: gelijkstelling van financiering.
In 1968 kwam de Mammoetwet, onderwijsvernieuwing om horizontale en verticale doorstroming mogelijk te maken
Mavo -> Havo -> Vwo
Mavo -> MBO -> HBO -> WO
Sinds 1999 is er een recente ontwikkeling in het kader van de integratie is de samenvoeging van MAVO, LBO (lager
beroepsonderwijs) EN SVO (speciaal voortgezet onderwijs) dit is samen nu het VMBO.
Enkele bijzondere scholen in Nederland
Dalton Onderwijs: Vrijheid, zelfstandigheid, dag-, week-, maand- en jaartaken.
Stichter Helen Parkhurst
Visie Vrijheid, zelfstandigheid en samenwerken
Lesstof Regulier materiaal: inleidend verhaal, tijdsduur, suggesties voor aanpak,
kern- taken, herhalingstaken, verrijkingstaken
Werkvormen Dag-, week-, maand- en jaartaken, Zelf beslissen over volgorde, wel/niet
samenwerken
Klas Jaarklassen en niveauklassen
Jenaplan School: Opvoedingsdoelen belangrijker dan onderwijsdoelen, wereldoriëntatie, kringgesprekken.
Stichter Peter Petersen
Visie Opvoedingsdoelen belangrijker dan onderwijsdoelen, betrekken bij de
wereld is belangrijk
Lesstof Wereldoriëntatie, documentatiecentrum
Werkvormen Projectonderwijs; thema’s uit dagelijks leven, kringgesprek
Klas Stamgroep; mini-samenleving
Vrije School: Vaststaande thema’s per periode, vertellend lesgeven, spel dans euritmie, 1 klas en docent
gehele schooltijd.
Stichter Rudolf Steiner
Visie Antroposofie (denkwijze waarin de geestelijke wereld en het innerlijk erg
belangrijk zijn); eenheid tussen mens en kosmos
Lesstof beperkt gebruik van regulier materiaal Vaststaande thema’s per periode
Werkvormen o.a. vertellend lesgeven Spel, dans, euritmie
Klas Jaarklassen, hele schooltijd bij dezelfde leerkracht, VO; vakleerkrachten
1
, Montessori: Help mij het zelf te doen, kind gaat zelf op zoek naar prikkels, zelf aan het werk op eigen
tempo.
Stichter Maria Montessori
Visie ‘help mij het zelf te doen’ Kind gaat zelf op zoek naar prikkels
Lesstof Speciaal ontworpen; zelfcorrigerend materiaal
Werkvormen Zelfwerkzaamheid; in eigen tempo werken aan taken
Klas BO: groepen: onderbouw, middenbouw, bovenbouw, VO: jaarklassen
Iederwijs: Leerlingen kiezen vanuit eigen interesse, de 6 v’s.
Stichter Stichting Iederwijs Nederland
Visie 6 Vee’s. leerlingen kiezen vanuit eigen interesse
De zes uitgangspunten of de zes V’s van Iedewijs zijn,
1. Veilig Voelen
2. Vertrouwen op Vermogen
3. Vrijheid met Verbondenheid
4. Verrijking door Verschillen
5. Vormgeven van Verlangens
6. Verder door Vragen
Lesstof Reguliere methodes, begeleiders verwoorden wat een kind zelf niet vraagt
Werkvormen Afhankelijk van de individuele taak en behoefte
Klas Alle leerlingen bij elkaar; ‘iedereen is leraar, iedereen is leerling
Steve Jobs School: Nieuwe tijd nieuw onderwijs, coaches, eigen lestijd bepalen.
Stichter Maurice de Hond
Visie Een nieuwe tijd vraagt om nieuw onderwijs
Lesstof Alles via I-pad
Werkvormen In kleine groepjes of individueel, onder begeleiding van een coach
Klas Geen
Ovide Decroly (1871-1932), net als Montessori, is een van de vernieuwers die zich afzetten tegen het gangbare klassikale
onderwijs. Hij heeft net als Montessori een medische achtergrond met veel belangstelling voor het mentaal gehandicapte kind.
1. De school moet aansluiten bij de leefwereld van het kind.
2. De leerstof gaat over 4 fundamentele menselijke behoeften; Voeding, kleding en huisvesting, bescherming tegen gevaar en
vijanden en de behoefte om samen te werken en te spelen.
Maria Montessori (1870-1952):
1. Elk kind is actief, nieuwsgierig en leergierig.
2. Onderwijs moet de individuele vrijheid van het kind bevorderen door zelfstandige activiteiten aan te bieden.
3. De kwaliteit van de onderwijsomgeving is belangrijk voor de ontwikkeling van het kind.
Philip Kohnstamm (1875-1951) is een voorstander van een losser
klassenverband en meer beweeglijkheid. Geef kinderen veel meer eigen
verantwoordelijkheid.
1. Aandacht voor het microniveau: Wat zijn de processen achter de
antwoorden van een kind?
2. Het meest belangrijke op school is persoonlijkheidsvorming.
3. Kinderen leren van elkaar helpen.
4. Geen differentiatie van jongens en meisjes.
Lev Vygotsky (1896-1934):
1. Het kind leert van de sociale omgeving.
2. In plaats van het volgen van het ontwikkelingsstadium van een kind,
moet onderwijs vooruit lopen op het leren. Zo kan de leerling zijn
kansen optimaal benutten.
3. “Zone van naaste ontwikkeling”. Een kleuter staat anders in de
wereld dan een adolescent. Effecten van de genoemde systemen in
een tijdsperspectief wordt chronosysteem genoemd.
2
