Radiotherapie 1.4
1.4a Mamma schampvelden
Literatuur: radiologie en stralingsbescherming H5.5
Behandeling multidisciplinair:
- Chirurgie
- Chemotherapie
o Trend toenemend neoadjuvante (toe vullend) chemotherapie
- Radiotherapie
- Hormoon / immunotherapie
Rol radiotherapie
MST (borstsparende therapie)
- Bestraling van de gehele borst, schampvelden
- Doel RT: voorkomen lokaal recidief (= terugkomende tumor)
Mastectomie(gehele borst wordt geamputeerd)
- bestraling thoraxwand bij risicofactoren, schampvelden
individualisering radiotherapeutische behandeling:
- Boost / no boost tumorbed
o vrouwen < 40 jaar
o vouwen > 40 jaar met risicofactoren extra boost dosis overwegen. Opmerking een
boost beïnvloed de cosmetiek negatief.
- Partiele borst radiotherapie (PBI)
o Laag risico patiënten >50 jaar
- Geen radiotherapie na MST
o Extreem laag risico >70 jaar
o In overleg met patiënt, rekening houdend met co morbiditeit en levensverwachting
Hypofractionering
Bij hyperfractionering wordt per fractie een hogere dosis (>2Gy) gegeven, is de totale dosis lager en is
de totale behandelduur meestal korter dan bij conventioneel gefractioneerde bestraling.
Huidige richtlijn hypofractionering:
Uit gerandomiseerde trials is gebleken dat hypofractionering leidt tot een even lage 10-jaars lokale
recidief kans en vergelijkbaar cosmetisch resultaat.
, Voorbereiding CT
- Houding met armen omhoog
- Markeren van borstweefsel met koperdraad -> makkelijker voor PTV inscannen. CTV is er al
eerder uit gehaald door chirurgie.
- In een helling op een schuinvlak, zodat de borst mooi valt en je de longen minder bestraald
- vmDiBH (voluntary moderately deep inspiration breath hold) linkszijdig, scannen in
inademing
o als de patiënt inademend dan al het volume van het hart kleiner zijn, want het hart
wordt naar dorsaal geduwd. Hierdoor zal het hartweefsel afnemen in het
bestralingsveld. Dus hartdosis verlagen door bestralen tijdens inademing.
Treatmentplanning
- schampvelden voor gehele mamma
o geen AP/PA want dan zal het hart volledig worden mee gestraald
o Zo goed mogelijk evenwijdig aan het doelgebied
- bij voorkeur 6MV i.v.m. build-up
o dosisopbouw zo snel mogelijk, zodat overal 95% komt
- OAR: long, hart, contra laterale mamma
- Schampvelden divergentie vrij aan longzijde
Boost – risicofactoren
- Sequentieel versus simultaneous integrated boost (SIB) techniek
o Schampvelden: PTV primair
o Boost: PTV boost
Sequentieel: afzonderlijk bestralingsplan voor schampvelden en booster
SIB: boost dosis wordt mee gepland bij de schampvelden
Voordeel SIB
- Optimalisatie TV door geïntegreerde planningstechniek
- Minder fracties
1.4a Mamma schampvelden
Literatuur: radiologie en stralingsbescherming H5.5
Behandeling multidisciplinair:
- Chirurgie
- Chemotherapie
o Trend toenemend neoadjuvante (toe vullend) chemotherapie
- Radiotherapie
- Hormoon / immunotherapie
Rol radiotherapie
MST (borstsparende therapie)
- Bestraling van de gehele borst, schampvelden
- Doel RT: voorkomen lokaal recidief (= terugkomende tumor)
Mastectomie(gehele borst wordt geamputeerd)
- bestraling thoraxwand bij risicofactoren, schampvelden
individualisering radiotherapeutische behandeling:
- Boost / no boost tumorbed
o vrouwen < 40 jaar
o vouwen > 40 jaar met risicofactoren extra boost dosis overwegen. Opmerking een
boost beïnvloed de cosmetiek negatief.
- Partiele borst radiotherapie (PBI)
o Laag risico patiënten >50 jaar
- Geen radiotherapie na MST
o Extreem laag risico >70 jaar
o In overleg met patiënt, rekening houdend met co morbiditeit en levensverwachting
Hypofractionering
Bij hyperfractionering wordt per fractie een hogere dosis (>2Gy) gegeven, is de totale dosis lager en is
de totale behandelduur meestal korter dan bij conventioneel gefractioneerde bestraling.
Huidige richtlijn hypofractionering:
Uit gerandomiseerde trials is gebleken dat hypofractionering leidt tot een even lage 10-jaars lokale
recidief kans en vergelijkbaar cosmetisch resultaat.
, Voorbereiding CT
- Houding met armen omhoog
- Markeren van borstweefsel met koperdraad -> makkelijker voor PTV inscannen. CTV is er al
eerder uit gehaald door chirurgie.
- In een helling op een schuinvlak, zodat de borst mooi valt en je de longen minder bestraald
- vmDiBH (voluntary moderately deep inspiration breath hold) linkszijdig, scannen in
inademing
o als de patiënt inademend dan al het volume van het hart kleiner zijn, want het hart
wordt naar dorsaal geduwd. Hierdoor zal het hartweefsel afnemen in het
bestralingsveld. Dus hartdosis verlagen door bestralen tijdens inademing.
Treatmentplanning
- schampvelden voor gehele mamma
o geen AP/PA want dan zal het hart volledig worden mee gestraald
o Zo goed mogelijk evenwijdig aan het doelgebied
- bij voorkeur 6MV i.v.m. build-up
o dosisopbouw zo snel mogelijk, zodat overal 95% komt
- OAR: long, hart, contra laterale mamma
- Schampvelden divergentie vrij aan longzijde
Boost – risicofactoren
- Sequentieel versus simultaneous integrated boost (SIB) techniek
o Schampvelden: PTV primair
o Boost: PTV boost
Sequentieel: afzonderlijk bestralingsplan voor schampvelden en booster
SIB: boost dosis wordt mee gepland bij de schampvelden
Voordeel SIB
- Optimalisatie TV door geïntegreerde planningstechniek
- Minder fracties
