Les 1A – Aandoeningen v/h hart en de bloedsomloop
Hoe onderzoek je de vitale tekenen van je hond en kat?
• Hartslag
o Hond = 60 tot 150 slagen per minuut
o Kat = 140 tot 240 slagen per minuut (kittens tot 260 slagen per minuut)
• Ademhaling
o Hond = 8 tot 40 ademhalingen per minuut
o Kat = 8 tot 40 ademhalingen per minuut
• Doorbloeding of capillaire vullingstijd
o Dit bekijken we ter hoogte van de mondslijmvliezen. Deze moeten een normale kleur hebben
die roze is. Ter hoogte van het tandvlees meten we dan de capillaire vullingstijd, deze verteld
ons iets over het bloedcirculatiestelsel. Wanneer je met de vinger eventjes op het tandvlees
drukt, krijg je een witte vlek. Bij het wegnemen van de vingerdruk moet het tandvlees binnen
de 2 seconden opnieuw roze zien. Anders zit je met een probleem bij het dier.
• Temperatuur
o Hond = 38 – 39 °C
o Kat = 38 – 39,5 °C
Algemene werking van het hart en de bloedsomloop
Je hebt altijd een kamer (grootste stuk van het hart) of ventrikel en een boezem (kleinere stuk van het hart) of
het atrium.
Weg van het bloed: longader stuurt zuurstofrijk bloed van de longen naar de linker boezem. Dit wordt via de
kleppen gestuurd naar de linkerkamer en zo ga je via de aortakleppen naar de aorta, die het bloed laat
doorstromen naar alle organen gaat sturen in het lichaam. Ter hoogte van de weefsels wordt het zuurstof
afgegeven en gaat het zuurstofarme bloed via de aders of de venen (onderste holle ader en bovenste holle ader)
terecht komen in het rechter hart, eerst in de boezem en dan de kamer. Het bloed wordt dan via de longslagader
doorgestuurd naar de longen.
Slagaders = zuurstofrijk
Aders of venen = zuurstofarm
,Overzicht van de bloedsomloop bij de hond. Je hebt steeds de rode bloedvaten = zuurstofrijke bloedvaten of
arteries. De zuurstofarme aders zijn de venen = blauw. Bij de longen hebben we de longslagader die zuurstofarm
bloed naar de longen stuurt en de longader die zuurstofrijk bloed in het linker hart stuurt.
De hartslag van honden = 60 tot 150 slagen per minuut. Waarom zo’n grote variatie? Hele kleine rassen kunnen
150 slagen per minuut gaan tonen, grote rassen zullen dichter liggen tegen de 60 slagen per minuut. Katten die
vergelijkbaar zijn met kleine rassen van honden hebben een zeer hoge hartslag van 140 tot 240 slagen per
minuut. Kittens kunnen een hartslag halen van 260 slagen per minuut.
Wat is belangrijk als je naar een hartslag van een hond of kat gaat luisteren?
Dat het uiteraard steeds regelmatig is.
• Hart dat te snel slaagt = tachycardie
• Hart dat te traag slaagt = bradycardie
• Hart dat onregelmatig slaagt = arythmieën
Het meten van de hartslag kan je doen met een stethoscoop, als je niet over een stethoscoop beschikt kan je wel
naar de pols gaan voelen.
• Ter hoogte van de lies
o Bij honden
o Bij katten = moeilijk
• Ter hoogte van het hart
o Bij honden
o Bij katten = makkelijker
Als je in de mogelijkheid bent om het hart en de pols te meten, dan kan je dit best doen. Het kan je iets meer
vertellen over de gezondheid van het dier. Een dier dat bijvoorbeeld betrokken is in een ongeluk en mogelijks
met inwendige bloedingen zit kan op die moment een zeer snel hart hebben maar een zeer zwakke pols omdat
het bloed ergens verloren gaat bij een inwendige bloeding.
,Algemene symptomen van hartproblemen bij de hond en kat
Hoe herken je een hond met hartproblemen?
• Gewichtsverlies door een verminderde eetlust
• Inspanningsintolerantie
o De honden worden rustiger
o De honden gaan meer slapen
o De honden kunnen minder lange wandelingen doen
o De honden kunnen minder lang spelen met een balletje of met andere honden
• Bemoeilijkte ademhaling
o Honden die ook in rust vaak gaan hijgen
o Blauwe/grauwe tong in plaats van roze
o Hoesten en vaak met ophoesten van witte slijmen (vaak eerst alleen ’s nachts)
• Zwakte tot zelfs flauwvallen
o Verbreden van de buik ten gevolge van vochtopstapeling (= oedeem)
Hoe herken je een kat met hartproblemen?
• Geen hoesten, wel braken!
• Moeilijkere of versnelde ademhaling
• Trombo-embolie (bloedklonter)
o Pijn
o Moeilijk lopen op 1 of 2 achterbenen (kunnen ook verlamd zijn)
o Koude achterpoten (kan 1 of beide zijn)
o Pols in de lies moeilijker te voelen (1 of 2 kanten)
o ACUTE STERFTE
• Depressie, isoleren
• Slechte eetlust, vermageren
• Onrustig
• Opgezwollen buik (vocht!)
• Verzwakken, flauwvallen
, Algemene diagnose van hartproblemen
1) Kijken naar de kleur van de mondslijmvliezen en de tong (+ capillaire vullingstijd controleren)!
2) Luisteren naar het hart met een stethoscoop om een ruis of een hartritmestoornis te detecteren
3) Voelen naar de sterkte van de pols in de liesregio
Wanneer er een vermoeden is van een hartprobleem, dan zal de dierenarts een radiografie nemen
van de borstkas (thorax). Hierop zal de dierenarts nagaan of:
o Het hart vergroot is
o Of er vocht aanwezig is in de longen
HARTVERGROTING HOND
Het hart vult een groot deel van de borstkas en leunt op
het borstbeen. Het hart mag normaal niet zo groot zijn.
Dit duidt op een hartaandoening.
• Wanneer er met de stethoscoop een hartritmestoornis wordt gedetecteerd zal een elektrocardiogram
worden afgenomen (ECG).
• Ten slotte zal steeds bij vaststelling van een hartaandoening een echografie van het hart geadviseerd
worden. Via deze methode kan de functionaliteit van het hart bekeken worden.
Hier heb je een foto van een ECG bij honden. Je hebt elektrische signalen die worden opgevangen.
Onderaan: Je ziet een regelmatig verloop van het hart.
Bovenaan: Je ziet een onregelmatig patroon van het hart.
Dierenartsen kunnen aan de pieken en golven vaststellen om welk probleem het gaat bij het hart. Hier spreken
we over ventriculaire Tachycardie, het probleem bevindt zich hier in de ventrikels of in de kamers.
Hoe onderzoek je de vitale tekenen van je hond en kat?
• Hartslag
o Hond = 60 tot 150 slagen per minuut
o Kat = 140 tot 240 slagen per minuut (kittens tot 260 slagen per minuut)
• Ademhaling
o Hond = 8 tot 40 ademhalingen per minuut
o Kat = 8 tot 40 ademhalingen per minuut
• Doorbloeding of capillaire vullingstijd
o Dit bekijken we ter hoogte van de mondslijmvliezen. Deze moeten een normale kleur hebben
die roze is. Ter hoogte van het tandvlees meten we dan de capillaire vullingstijd, deze verteld
ons iets over het bloedcirculatiestelsel. Wanneer je met de vinger eventjes op het tandvlees
drukt, krijg je een witte vlek. Bij het wegnemen van de vingerdruk moet het tandvlees binnen
de 2 seconden opnieuw roze zien. Anders zit je met een probleem bij het dier.
• Temperatuur
o Hond = 38 – 39 °C
o Kat = 38 – 39,5 °C
Algemene werking van het hart en de bloedsomloop
Je hebt altijd een kamer (grootste stuk van het hart) of ventrikel en een boezem (kleinere stuk van het hart) of
het atrium.
Weg van het bloed: longader stuurt zuurstofrijk bloed van de longen naar de linker boezem. Dit wordt via de
kleppen gestuurd naar de linkerkamer en zo ga je via de aortakleppen naar de aorta, die het bloed laat
doorstromen naar alle organen gaat sturen in het lichaam. Ter hoogte van de weefsels wordt het zuurstof
afgegeven en gaat het zuurstofarme bloed via de aders of de venen (onderste holle ader en bovenste holle ader)
terecht komen in het rechter hart, eerst in de boezem en dan de kamer. Het bloed wordt dan via de longslagader
doorgestuurd naar de longen.
Slagaders = zuurstofrijk
Aders of venen = zuurstofarm
,Overzicht van de bloedsomloop bij de hond. Je hebt steeds de rode bloedvaten = zuurstofrijke bloedvaten of
arteries. De zuurstofarme aders zijn de venen = blauw. Bij de longen hebben we de longslagader die zuurstofarm
bloed naar de longen stuurt en de longader die zuurstofrijk bloed in het linker hart stuurt.
De hartslag van honden = 60 tot 150 slagen per minuut. Waarom zo’n grote variatie? Hele kleine rassen kunnen
150 slagen per minuut gaan tonen, grote rassen zullen dichter liggen tegen de 60 slagen per minuut. Katten die
vergelijkbaar zijn met kleine rassen van honden hebben een zeer hoge hartslag van 140 tot 240 slagen per
minuut. Kittens kunnen een hartslag halen van 260 slagen per minuut.
Wat is belangrijk als je naar een hartslag van een hond of kat gaat luisteren?
Dat het uiteraard steeds regelmatig is.
• Hart dat te snel slaagt = tachycardie
• Hart dat te traag slaagt = bradycardie
• Hart dat onregelmatig slaagt = arythmieën
Het meten van de hartslag kan je doen met een stethoscoop, als je niet over een stethoscoop beschikt kan je wel
naar de pols gaan voelen.
• Ter hoogte van de lies
o Bij honden
o Bij katten = moeilijk
• Ter hoogte van het hart
o Bij honden
o Bij katten = makkelijker
Als je in de mogelijkheid bent om het hart en de pols te meten, dan kan je dit best doen. Het kan je iets meer
vertellen over de gezondheid van het dier. Een dier dat bijvoorbeeld betrokken is in een ongeluk en mogelijks
met inwendige bloedingen zit kan op die moment een zeer snel hart hebben maar een zeer zwakke pols omdat
het bloed ergens verloren gaat bij een inwendige bloeding.
,Algemene symptomen van hartproblemen bij de hond en kat
Hoe herken je een hond met hartproblemen?
• Gewichtsverlies door een verminderde eetlust
• Inspanningsintolerantie
o De honden worden rustiger
o De honden gaan meer slapen
o De honden kunnen minder lange wandelingen doen
o De honden kunnen minder lang spelen met een balletje of met andere honden
• Bemoeilijkte ademhaling
o Honden die ook in rust vaak gaan hijgen
o Blauwe/grauwe tong in plaats van roze
o Hoesten en vaak met ophoesten van witte slijmen (vaak eerst alleen ’s nachts)
• Zwakte tot zelfs flauwvallen
o Verbreden van de buik ten gevolge van vochtopstapeling (= oedeem)
Hoe herken je een kat met hartproblemen?
• Geen hoesten, wel braken!
• Moeilijkere of versnelde ademhaling
• Trombo-embolie (bloedklonter)
o Pijn
o Moeilijk lopen op 1 of 2 achterbenen (kunnen ook verlamd zijn)
o Koude achterpoten (kan 1 of beide zijn)
o Pols in de lies moeilijker te voelen (1 of 2 kanten)
o ACUTE STERFTE
• Depressie, isoleren
• Slechte eetlust, vermageren
• Onrustig
• Opgezwollen buik (vocht!)
• Verzwakken, flauwvallen
, Algemene diagnose van hartproblemen
1) Kijken naar de kleur van de mondslijmvliezen en de tong (+ capillaire vullingstijd controleren)!
2) Luisteren naar het hart met een stethoscoop om een ruis of een hartritmestoornis te detecteren
3) Voelen naar de sterkte van de pols in de liesregio
Wanneer er een vermoeden is van een hartprobleem, dan zal de dierenarts een radiografie nemen
van de borstkas (thorax). Hierop zal de dierenarts nagaan of:
o Het hart vergroot is
o Of er vocht aanwezig is in de longen
HARTVERGROTING HOND
Het hart vult een groot deel van de borstkas en leunt op
het borstbeen. Het hart mag normaal niet zo groot zijn.
Dit duidt op een hartaandoening.
• Wanneer er met de stethoscoop een hartritmestoornis wordt gedetecteerd zal een elektrocardiogram
worden afgenomen (ECG).
• Ten slotte zal steeds bij vaststelling van een hartaandoening een echografie van het hart geadviseerd
worden. Via deze methode kan de functionaliteit van het hart bekeken worden.
Hier heb je een foto van een ECG bij honden. Je hebt elektrische signalen die worden opgevangen.
Onderaan: Je ziet een regelmatig verloop van het hart.
Bovenaan: Je ziet een onregelmatig patroon van het hart.
Dierenartsen kunnen aan de pieken en golven vaststellen om welk probleem het gaat bij het hart. Hier spreken
we over ventriculaire Tachycardie, het probleem bevindt zich hier in de ventrikels of in de kamers.
