Samenvatting Burgerlijk Recht VOLLEDIG

Burgerlijk recht
DEEL 1: Inleiding tot het recht
Hoofdstuk 1 : Lezen
Hoofdstuk 2: Indeling van het recht
2. Privaatrecht – Publiekrecht
 Publiekrecht
o De objectieve rechtsnormen die het algemeen belang betreffen
o Regelt de inrichting, organisatie en werking van de staat
 Privaatrecht
o Private belangen
o Het ordent de rechtsverhoudingen tussen burgers onderling en tegenover
publiekrechtelijke rechtspersonen

2.1. Het publiekrecht
 Grondwettelijke of constitutioneel recht
o Regels die de vestiging, structuur en uitoefening van het soevereine gezag betreffen
o Het regelt de inrichting van de staatsmachten, hun onderlinge verhoudingen en de
grondrechten die aan de burgers zijn toegekend
o Ligt vast in de Grondwet
 Administratief of bestuursrecht
o De regels betreffende de inrichting en de werking van de organen van de
uitvoerende macht (de regering, de ambtenaren)
o Vastgelegd in het grondwettelijke recht het bepaald hoe de staat en zijn
onderverdeling functioneren
o Onteigening, ruimtelijke ordening en stedenbouw – milieurecht – energierecht –
recht op natuurbehoud – ambtenarenrecht – mediarecht- onderwijsrecht
o Raad van State
 = een administratieve rechtbank
 Strafrecht
o Materiële strafrecht
 Strafbare feiten (misdrijven)
 3 soorten misdrijven:
1. Overtreding: politiestraf
 Gevangenisstraf 1-7 dagen
 Werkstraf van 20 – 45 uren
 Geldboete 1-25 euro
2. Wanbedrijven: correctionele straf
 Gevangenisstraf 8-40 dagen
 Werkstraf van 45-300 uren
 Geldboete van minstens 26 euro
3. Misdaden: criminele straf
 Opsluiting
 Hechtenis levenslang of tijdelijk 5-40 jaar
 Geldboete minstens 26 euro

,  De veroordeelde kan in sommige gevallen ontzet worden van het recht om:
 Openbare ambten te vervullen
 Verkozen te worden en/of om te kiezen
 Voogd, curator of bewindvoerder te zijn
 Meeste straffen staan opgesomd in het Strafwetboek

o Formele strafrecht
 Regels over de wijze waarop een onderzoek naar eventuele misdrijven
gevoerd moet worden, hoe de procedure voor de bevoegde rechtbank
verloopt en op welke wijze de uitgesproken straffen dienen uitgevoerd te
worden
 Legaliteitsbeginsel= Geen misdrijven en straffen zonder wet, dit kan dus
alleen met een wetgevende macht
 Fiscaal recht
o Regels betreffende het heffen en innen van belastingen

2.2 Het privaatrecht
 Burgerlijk recht (gemeen privaatrecht)
o Gemeenschappelijk voor alle burgers zonder onderscheid
o Hoofdzakelijk neergeschreven in het Burgerlijk Wetboek en regelt de courante
verhoudingen tussen mensen
o 1 november 2020: invoering van nieuw Burgerlijk Wetboek
o Rechtstakken binnen het burgerlijk recht =
1. Personenrecht
 = het geheel van regels met betrekking tot de persoon als enkeling in de
maatschappij
 Naamgeving, opmaken van aktes van de burgerlijke stand en de
bekwaamheid van personen
2. Goederenrecht
 =Verhouding van rechtssubjecten ten aanzien van rechtsobjecten
 Eigendomsrecht, vruchtgebruik, mede-eigendom,….
3. Familierecht
 = regelt de verhouding van personen die met elkaar verwant zijn
 Ouderlijk gezag, huwelijk, echtscheiding, …
4. Familiaal vermogensrecht/ relatievermogensrecht
 Enerzijds het erfrecht, de schenkingen en testamenten en anderzijds het
huwelijksvermogensrecht
 Bevat de regels die van toepassing zijn op de vermogens, de goederen
van echtgenoten tijdens en na het huwelijk en de regels die van
toepassing zijn als iemand overlijdt
5. Verbintenissenrecht
 Beschrijft de diverse wijzen waarop vrijwillig, aangegane verplichtingen
ontstaan en tenietgaan en welke gevolgen deze met zich meebrengen
6. Benoemde contracten
 De meest voorkomende contracten (koop, huur, lening)

, Internationaal privaatrecht
o Grensoverschrijdende gevallen
o Elke staat heeft een eigen IPR (Internationaal privaatrecht) dat de collisieregels bevat
o Collisieregels= deze bepalen volgens welk intern recht een conflict opgelost moet
worden
o Voornaamste IPR-bronnen:
 De nationale en internationale gewoonten, internationale verdragen en
rechtspraak , Wetboek van Internationaal Privaatrecht

Hoofdstuk 3: Bronnen van het recht (te kennen in grote lijnen)

1 Inleiding
 Materiële rechtsbronnen = de inspiratiebron die de inhoud van de rechtsregels bepaalt
o Uitwendige factoren
o Rationele en intellectuele factoren
o Gewoonten en gebruiken
o Juridische inspiratiebronnen
o De (ideologische) wil
 Formele bronnen
o = de reden waarom sommige regels als rechtsregels te beschouwen zijn
o = de vorm waaronder de norm zich aan de rechtssubjecten voordoet, de diverse
manieren waarop een rechtsregel ontstaat.

2 Wetgeving sensu lato (materiële wet)
2.1 Onderscheid tussen formele en materiële wet
 Formele wetten= alle handelingen gesteld door de federale wetgevende macht ongeacht de
inhoud van deze handelingen (in België: Kamer, Senaat en Koning)
 Materiële wetten= alle algemeen bindende voorschriften uitgevaardigd door de in de staat
daartoe bevoegde overheid en beantwoordend aan de omschrijving van het begrip
rechtsnorm
 Niet elke materiële wet is een formele wet en omgekeerd

2.2 Internationale verdragen en secundair internationaal recht
 Bepaalde rechtsregels van internationale aard kunnen geldingskracht hebben binnen het
Belgisch grondgebied ook al zijn de regels niet gemaakt door Belgische overheidsorganen
 België kan lid worden via een verdrag van ene internationale organisatie
o Voornamelijk het geval met de EG-verdragen en de vorderingen van de Raad van de
Europese Unie en van de Europese Commissie
 Vorderingen
 Heeft een algemene strekking
 Verbindend in al haar onderdelen
 Rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat
 Richtlijnen
 Verbindend enkel ten aanzien van het resultaat
 Bestluiten
 Verbinden in al zijn onderdelen
 Men kan besluiten maken die enkel voor bepaalde lidstaten bestemd
zijn

, 2.3 De Grondwet (Gw.)
 = de meest fundamentele van alle nationale wetten
 Zij regelt de inrichting van de machten binnen de staat en ze waarborgt de fundamentele
rechten en vrijheden van de burgers
 Oorspronkelijke wetboek: 7 februari 1831

2.4 De Wet (sensu stricto) (formele wetten)
2.4.1 Standaardwetgevingsprocedure
Stap Beschrijving
Het wetgevend initiatief  Wetsvoorstel (of wetsonderwerp indien de Koning het
initiatief neemt )
 Vergadering verzoeken om dit voorstel te bespreken




De rol van Kamer en Senaat  Kamer zal het voorstel eerst behandelen en na
goedkeuring doorsturen naar het Senaat
 Senaat is een reflectiekamer
 Definitieve woord blijft bij de Kamer



De parlementaire commissies  Indien de Kamer het voorstel in overweging neemt zal
het verzonden worden naar de bevoegde parlementaire
commissie




De plenaire vergadering  Alle parlementsleden ontvangen het verslag van de
betrokken parlementscommissie en dit wordt
doorgezonden naar de plenaire vergadering van de
Kamer of Senaat
 Tijdens deze bespreking worden vaak amendementen
ingediend, dit zijn voorstellen om de tekst te wijzigen
Bekrachtiging, afkondiging en  Indien het wetsonderwerp is goedgekeurd is het nog
bekendmaking niet van kracht-> vereiste dat het door de Koning
bekrachtigd en afgekondigd wordt en in het Staatsblad
bekendgemaakt wordt
 Bekrachtiging= schriftelijke verklaring van de Koning
waarbij hij de door de kamers gestemde tekst aanneemt
en goedkeurt
 Na de bekrachtiging is de wet wel van kracht
 Afkondiging= plechtige handeling van de Koning, hij
verklaart de bestaande wet authentiek en uitvoerbaar
 Bekendmaking= de afgekondigde wet wordt ter kennis
gebracht van de rechtsonderhorigen