Samenvatting procesmanagement
1. PAUR: De kern van de administratieve organisatie
Hoofdstuk 13: Massaproductie
13.1 Typologie en steunpunten
Bij een productiebedrijf is sprake van een omzettingsproces. De producten die het bedrijf inkomen
zijn anders dan die het bedrijf verlaten. De grondstoffen, mensuren en machine-uren zorgen voor de
productie waardoor uiteindelijk het eindproduct eruit rolt.
Bij massaproductie worden standaardproducten gemaakt.
Massaproductie Stukproductie
Heel veel producten Een uniek product
Harde productienormen Zachte productienormen
Standaardkostprijs Prijs kan verschillen
Productie niet naar specifieke wensen van de klant Productie naar specifieke wensen van de klant
Mass customization; specifiek op wensen van de klant, maar voor ons vakgebied toch
massaproductie (vb. bankpasjes met foto naar keuze).
Een truc om te voldoen aan de wensen van de klant is door het gebruik maken van modules. Bij deze
modules wordt een basis gemaakt en deze wordt met modules gespecialiseerd.
Steunpunten voor de administratie binnen het massaproductiebedrijf zijn; verbanden in de geld- en
goederenbeweging, standaardkostprijs, nacalculatie en inventarisatie.
Het inkoop- en verkoopproces van een massaproductie is gelijk aan die van een handelsbedrijf. Het
enige verschil is dat er grondstoffen worden ingekocht en niet handelsgoederen.
13.2 Attentiepunten en risico’s
Attentiepunten bij massaproductie zijn vooral gericht op onvolledig verantwoord van de productie.
13.3 Randvoorwaarden
De randvoorwaarden bestaan uit: functiescheiding, automatisering, begroting en richtlijnen en
normen.
13.3.1 Functiescheiding
Massaproductie stelt specifieke eisen aan de productiescheiding. Het liefst bevat het de volgende
afdelingen: inkoop, magazijn grondstoffen, bedrijfsbureau, productie, magazijn gereed product,
administratie.
1
,Het bedrijfsbureau regelt de productie. Belangrijkste taken: opstellen standaardkostprijs, verzorgen
productieplanning en voortgangscontrole op de productie. De administratie regelt in de
massaproductie de nacalculatie.
13.3.2 Automatisering
Bij de automatisering worden strenge eisen gesteld voor sterk geautomatiseerde
productieprocessen. De verbinding tussen de productie en het ERP systeem, genoemd Interface,
dient goed worden bekeken en worden getest.
13.3.3 Begroting
Lijkt op handelsbedrijf, maar bij een massaproductie wordt er gelet op het juist produceren van de
producten en de efficiency van het productieproces.
De standaardkostprijs kan worden berekend door: Q * P. Deze kostprijs is normatief en de gemaakte
producten moet het liefst in deze kostprijs passen. Het opstellen van de begroting gebeurt normaal
gesproken door het bedrijfsbureau.
13.3.4 Richtlijnen en normen
Belangrijkste norm is de standaardkostprijs. En richtlijnen over bijvoorbeeld hoe moet worden
omgegaan met afval en uitval.
13.4 Processen
2
,13.4.1 Productieplanning
Hoeveel producten gaan gemaakt worden en welke. Bij de planning dient eerst rekening te worden
gehouden met voorraad gereed product en de verwachtte verkoop en daarnaast ook met de
beschikbaarheid van machines en mensen.
Het bedrijfsbureau is vooral actief aan de voorkant van het productieproces. Zij zorgt voor de
planning en de concrete werkuitgifte aan de productieafdelingen. Dit is een beschikkende functie.
Normaal doet de beschikkende functie zich binden aan derden, maar bedrijfsbureau niet. Het is
intern beschikkend. Daarnaast heeft het als taak om voortgangscontroles uit te voeren.
13.4.2 Productieproces
Registratieproces erachter is voor AO belangrijk. Hierbij zijn verbruikte machine-uren, mensuren,
hoeveelheid grondstoffen belangrijk. Bedrijfsbureau geeft op basis van stuklijsten aan het magazijn
grondstoffen door welke grondstoffen nog moeten worden opgevraagd. De magazijnmeester geeft
de benodigde grondstoffen af aan de productiemedewerker tegen kwijting, dit is dat ze beide in het
systeem registreren wat ze hebben afgegeven of ontvangen. Dit is omdat er tegengestelde belangen
zijn en werkt dus als functiescheiding. Bij de massaproductie weinig besteed aan mensuren omdat
bijna alles tegenwoordig geautomatiseerd gaan. Het is dus een kapitaalintensieve branche.
13.4.3 Nacalculatie
Periodiek moet worden gecontroleerd of het productieproces wel efficiënt gebeurt. Bij de
massaproductie wordt gebruikt gemaakt van afdelingsgewijze periodieke nacalculatie. Hier worden
de input en output met elkaar vergeleken. Dit wordt gedaan aan de hand van efficiency-, bezettings-,
en prijsverschillen. Ook worden de afval en uitval vergeleken of aan de norm voldoet. De norm wordt
ook vaak; normatief gebruik genoemd. Deze taken worden uitgevoerd door de administratie om
functiescheiding te behouden.
13.5 Controles en analyses
We onderscheiden drie vormen; verbandscontroles, cijferbeoordelingen en detailcontroles.
Verbandscontroles zijn controles die aantonen dat de geregistreerde gegevens kloppen. Zo is de
beginvoorraad + inkopen -/- eindvoorraad = ingang van de productie. En beschikbare capaciteit -/-
werkelijke stilstand = ingang productie. Om aansluitingen op verschillende afdelingen beter te laten
verlopen worden er tussen voorraden aangehouden.
Cijferbeoordelingen gebeurt op registraties die geen verbandcontroles hebben. Te denken valt aan
afval en uitval. Er wordt gebruikt gemaakt van het vierogen principe. Er dienen twee medewerkers
samen te controleren zodat fraude en fouten niet kunnen voorkomen.
Detailcontrole richt zich op bijzonderheden die vloeien uit de nacalculatie. En kan inventariseren om
te controleren of de hoeveelheid goederen volgens de administratie, overeenkomt met de
werkelijkheid.
13.6 Informatiebehoefte massaproductie
Informatie die nodig is om te besturen en te beheersen. Dit doen we op drie niveaus; strategisch,
tactisch en operationeel.
Strategisch; te denken aan de efficiency van het proces, innovatieve ontwikkelingen en informatie
over de markt en de concurrentie.
Tactisch; stuurinformatie om te kijken of de onderneming op koers ligt. Zoals stilstand, afval, uitval
en voorraadverschillen.
Operationeel; informatie die nodig is om de organisatie te laten draaien.
3
, 4
1. PAUR: De kern van de administratieve organisatie
Hoofdstuk 13: Massaproductie
13.1 Typologie en steunpunten
Bij een productiebedrijf is sprake van een omzettingsproces. De producten die het bedrijf inkomen
zijn anders dan die het bedrijf verlaten. De grondstoffen, mensuren en machine-uren zorgen voor de
productie waardoor uiteindelijk het eindproduct eruit rolt.
Bij massaproductie worden standaardproducten gemaakt.
Massaproductie Stukproductie
Heel veel producten Een uniek product
Harde productienormen Zachte productienormen
Standaardkostprijs Prijs kan verschillen
Productie niet naar specifieke wensen van de klant Productie naar specifieke wensen van de klant
Mass customization; specifiek op wensen van de klant, maar voor ons vakgebied toch
massaproductie (vb. bankpasjes met foto naar keuze).
Een truc om te voldoen aan de wensen van de klant is door het gebruik maken van modules. Bij deze
modules wordt een basis gemaakt en deze wordt met modules gespecialiseerd.
Steunpunten voor de administratie binnen het massaproductiebedrijf zijn; verbanden in de geld- en
goederenbeweging, standaardkostprijs, nacalculatie en inventarisatie.
Het inkoop- en verkoopproces van een massaproductie is gelijk aan die van een handelsbedrijf. Het
enige verschil is dat er grondstoffen worden ingekocht en niet handelsgoederen.
13.2 Attentiepunten en risico’s
Attentiepunten bij massaproductie zijn vooral gericht op onvolledig verantwoord van de productie.
13.3 Randvoorwaarden
De randvoorwaarden bestaan uit: functiescheiding, automatisering, begroting en richtlijnen en
normen.
13.3.1 Functiescheiding
Massaproductie stelt specifieke eisen aan de productiescheiding. Het liefst bevat het de volgende
afdelingen: inkoop, magazijn grondstoffen, bedrijfsbureau, productie, magazijn gereed product,
administratie.
1
,Het bedrijfsbureau regelt de productie. Belangrijkste taken: opstellen standaardkostprijs, verzorgen
productieplanning en voortgangscontrole op de productie. De administratie regelt in de
massaproductie de nacalculatie.
13.3.2 Automatisering
Bij de automatisering worden strenge eisen gesteld voor sterk geautomatiseerde
productieprocessen. De verbinding tussen de productie en het ERP systeem, genoemd Interface,
dient goed worden bekeken en worden getest.
13.3.3 Begroting
Lijkt op handelsbedrijf, maar bij een massaproductie wordt er gelet op het juist produceren van de
producten en de efficiency van het productieproces.
De standaardkostprijs kan worden berekend door: Q * P. Deze kostprijs is normatief en de gemaakte
producten moet het liefst in deze kostprijs passen. Het opstellen van de begroting gebeurt normaal
gesproken door het bedrijfsbureau.
13.3.4 Richtlijnen en normen
Belangrijkste norm is de standaardkostprijs. En richtlijnen over bijvoorbeeld hoe moet worden
omgegaan met afval en uitval.
13.4 Processen
2
,13.4.1 Productieplanning
Hoeveel producten gaan gemaakt worden en welke. Bij de planning dient eerst rekening te worden
gehouden met voorraad gereed product en de verwachtte verkoop en daarnaast ook met de
beschikbaarheid van machines en mensen.
Het bedrijfsbureau is vooral actief aan de voorkant van het productieproces. Zij zorgt voor de
planning en de concrete werkuitgifte aan de productieafdelingen. Dit is een beschikkende functie.
Normaal doet de beschikkende functie zich binden aan derden, maar bedrijfsbureau niet. Het is
intern beschikkend. Daarnaast heeft het als taak om voortgangscontroles uit te voeren.
13.4.2 Productieproces
Registratieproces erachter is voor AO belangrijk. Hierbij zijn verbruikte machine-uren, mensuren,
hoeveelheid grondstoffen belangrijk. Bedrijfsbureau geeft op basis van stuklijsten aan het magazijn
grondstoffen door welke grondstoffen nog moeten worden opgevraagd. De magazijnmeester geeft
de benodigde grondstoffen af aan de productiemedewerker tegen kwijting, dit is dat ze beide in het
systeem registreren wat ze hebben afgegeven of ontvangen. Dit is omdat er tegengestelde belangen
zijn en werkt dus als functiescheiding. Bij de massaproductie weinig besteed aan mensuren omdat
bijna alles tegenwoordig geautomatiseerd gaan. Het is dus een kapitaalintensieve branche.
13.4.3 Nacalculatie
Periodiek moet worden gecontroleerd of het productieproces wel efficiënt gebeurt. Bij de
massaproductie wordt gebruikt gemaakt van afdelingsgewijze periodieke nacalculatie. Hier worden
de input en output met elkaar vergeleken. Dit wordt gedaan aan de hand van efficiency-, bezettings-,
en prijsverschillen. Ook worden de afval en uitval vergeleken of aan de norm voldoet. De norm wordt
ook vaak; normatief gebruik genoemd. Deze taken worden uitgevoerd door de administratie om
functiescheiding te behouden.
13.5 Controles en analyses
We onderscheiden drie vormen; verbandscontroles, cijferbeoordelingen en detailcontroles.
Verbandscontroles zijn controles die aantonen dat de geregistreerde gegevens kloppen. Zo is de
beginvoorraad + inkopen -/- eindvoorraad = ingang van de productie. En beschikbare capaciteit -/-
werkelijke stilstand = ingang productie. Om aansluitingen op verschillende afdelingen beter te laten
verlopen worden er tussen voorraden aangehouden.
Cijferbeoordelingen gebeurt op registraties die geen verbandcontroles hebben. Te denken valt aan
afval en uitval. Er wordt gebruikt gemaakt van het vierogen principe. Er dienen twee medewerkers
samen te controleren zodat fraude en fouten niet kunnen voorkomen.
Detailcontrole richt zich op bijzonderheden die vloeien uit de nacalculatie. En kan inventariseren om
te controleren of de hoeveelheid goederen volgens de administratie, overeenkomt met de
werkelijkheid.
13.6 Informatiebehoefte massaproductie
Informatie die nodig is om te besturen en te beheersen. Dit doen we op drie niveaus; strategisch,
tactisch en operationeel.
Strategisch; te denken aan de efficiency van het proces, innovatieve ontwikkelingen en informatie
over de markt en de concurrentie.
Tactisch; stuurinformatie om te kijken of de onderneming op koers ligt. Zoals stilstand, afval, uitval
en voorraadverschillen.
Operationeel; informatie die nodig is om de organisatie te laten draaien.
3
, 4
