Week 1 Personenvennootschappen deel 1
Verschillende rechtsvormen voor de onderneming
- Onderneming: Organisatorisch verband, gericht op duurzame deelneming aan het
economische verkeer.
- Onderscheid tussen:
- Eenmanszaak
- Personenvennootschap: (= contractueel verband):
- Maatschap – art. 7A:1655-1688 BW
- VOF – art. 15-34 WvK
- CV – art. 19-21 WvK
- Privaatrechtelijke rechtspersonen
- Boek 2 BW: BV, NV, vereniging, coöperatie, onderlinge
waarborgmaatschappij, stichting;
- Europese rechtsvormen: EESV, Europese NV, Europese Coöperatie
(Bij de keuze van een rechtsvorm zijn de aansprakelijkheid, fiscaliteit (hoeveel belasting) en
organisatiestructuur belangrijke punten om naar te kijken)
Handelsregister
- Inschrijving handelsregister verplicht voor:
- ondernemingen (art. 5 Hrgw)
- NV, BV, VOF, CV, openbare maatschap,
- etc. die een onderneming drijft
- onderneming: zie art. 2 Hrgb
- rechtspersonen (art. 6 Hrgw) (ook verenigingen, stichtingen etc)
- Doel: bescherming derden
- Bij onvolledige inschrijving: derde te goeder trouw beschermd (25 Hrgw; lid 1 bij geen
inschrijving, lid 3 bij onvolledige of onjuiste inschrijving)
- HR: Damen/Geho
- VOF van den broek
Eenmanszaak
- Geen onderscheid privé en zakelijk vermogen
- Geen oprichtingsvereisten
- Wel inschrijving onderneming in handelsregister (art. 5 sub b Hrgw)
Kenmerken personenvennootschappen
Algemeen
Algemene kenmerken personenvennootschappen
- Contractuele samenwerkingsvormen
- Vrijwel geheel regelend (overeenkomsten)recht
- Geen rechtspersoonlijkheid
Soorten personenvennootschappen
- Grondvorm: Maatschap grondvorm (7A:1655 BW) (in brede zin)
, - Bijzondere vormen van de maatschap: VOF/CV
(Alle personenvennootschappen zijn een maatschap (7A:1655 BW))
Toepassingsgebieden
- Maatschap: vrije beroep, landbouw, vastgoed
- VOF: MKB (specifiek gericht op bedrijf), joint ventures (bijv. bouw)
- CV: MKB (ook gericht op bedrijf), joint ventures, vastgoed, beleggingsfondsen
Motieven voor gebruik personenvennootschap
Waarom wordt gekozen voor de rechtsvorm van maatschap/VOF/CV?
- Nadeel t.o.v. bijv. BV: onbeperkte aansprakelijkheid vennoten. Wel mogelijk: BV als
vennoot.
- Fiscale aspecten: fiscale transparantie inkomstenbelasting t.o.v.
vennootschapsbelasting.
- Grotere inrichtingsvrijheid bij personenvennootschap t.o.v. NV/BV. (NV/BV gehouden
aan boek 2 BW (dwingend recht)
- Minder oprichtingsformaliteiten bij personenvennootschappen en lagere kosten.
Kenmerken personenvennootschappen
Algemeen
Wettelijke regeling
- Maatschap: 7A:1655 t/m 7A:1688 BW
- VOF / CV: 15 t/m 23 en 29 t/m 34 WvK (deze gelden naast boek 7a BW)
- Algemeen contractenrecht (Boek 6 BW)
- Basis is contractsvrijheid > overwegend regelend recht
Kanttekeningen
- Wettekst sterk verouderd; sinds 1838 beperkt gewijzigd
- Sterk versnipperd
- Onvolledig
- Onduidelijk (oud-Nederlands)
Modernisering noodzakelijk!
- Lacunes nu veelal ingevuld door jurisprudentie en doctrine
- Wetsvoorstel titel 7.13 (2002): ingetrokken in 2011
- Initiatief Werkgroep Personenvennootschappen (2016)
- Minister heeft in februari 2019 een nieuw ontwerp ter consultatie voorgelegd.
- Veel reacties vanuit wetenschap en praktijk!
- Nu is het afwachten…..
Kenmerken personenvennootschappen:
De maatschap (i)
De maatschap art. 7A:1655 t/m 1688 BW:
,“Overeenkomst, waarbij twee of meer personen zich verbinden om iets in gemeenschap
te brengen, met het oogmerk om het daaruit ontstaande voordeel met elkander te delen”
(7A:1655 BW)
(Als er niks voor VOF/CV is geregeld in Wetboek van Koophandel ga je altijd terug naar
boek 7a:1655 etc. BW)
- Obligatoire wederkerige overeenkomst, art. 6:213 lid 1/ 279 BW
- Vormvrij
- Vaak met meer dan twee partijen, art. 6:213 lid 2 BW
- Duurovereenkomst
Kenmerken personenvennootschappen:
De maatschap (ii)
- Beroepsuitoefening
- Onderscheid:
- Openbare maatschap: samenwerking beroep onder gemeenschappelijke
naam naar buiten kenbaar
- Stille maatschap: samenwerking beroep of bedrijf niet voor buitenwereld
kenbaar (Bv. fysiopraktijken)
(onderscheid komt voort uit literatuur, niet wet)
Kenmerken personenvennootschappen:
De vennootschap onder firma
- Art. 7A:1655 e.v. BW en art. 16 t/m 34 WvK
- “De vennootschap onder eene firma is de maatschap tot uitoefening van een bedrijf
onder eenen gemeenschappelijke naam aangegaan” (art. 16 WvK) (verschil met
openbare maatschap is dus dat er bij VOF geen beroep wordt uitgeoefend, maar
een bedrijf)
- Gezamenlijke uitoefening bedrijf onder gemeenschappelijke naam (‘firma’)
- Lijkt op openbare maatschap, maar gericht op bedrijfsuitoefening
- Maatschap heeft o.a. minder streng aansprakelijkheidsregime
Kenmerken personenvennootschappen:
De commanditaire vennootschap
- Een bijzondere vorm van een VOF (dus alle vereisten van VOF en maatschap
voldaan)
- Eén of meer beherende vennoten waarbij de beherende vennoten jegens
derden‘hoofdelijk verbonden’ zijn voor verbintenissen van de CV en één of meer
commanditaire vennoten (ook wel ‘stille vennoten’ genoemd, (soort van
aandeelhouder)) die voor niet meer dan hun inbreng aansprakelijk zijn (art. 19 WvK)
- Alleen bedrijfsuitoefening
Soorten personenvennootschappen in schema:
, Kenmerken maatschap: HR 2 september 2011 JOR 2011/361 (Dierenartspraktijk)
R.O. 3.4.1 en verder belangrijk
1. overeenkomst (wilsovereenstemming)
2. tot samenwerking (‘affectio societatis’; gelijkwaardigheid)
3. voor gemeenschappelijke rekening (= ‘risico lopen’)
4. van twee of meer personen (de vennoten)
5. gericht op vermogensrechtelijk voordeel ten behoeve van alle vennoten
6. door inbreng van ieder van de vennoten (art. 7a:1662 BW)
7. beroep of bedrijf
Overeenkomst en samenwerking
- Overeenkomst (intuitu personae) → (gaat om persoon met wie je samenwerkt)
- uitdrukkelijke of stilzwijgende wilsovereenstemming: schriftelijk, mondeling,
gedragingen
- idem voor wijziging
- voor VOF zie ook 22 WvK (meer een bewijsrechtelijk artikel)
- Samenwerking tot gemeenschappelijk doel (affectio societatis)
- Gelijkwaardigheid (‘min of meer gelijk’)
- anders bij arbeidsovereenkomst
(kortom er moet een wil zijn tot gelijkheid en gelijkwaardige samenwerking)
Inbreng en voordeel (i)
Vermogensrechtelijk voordeel (economisch voordeel (terug te leiden naar geld))
- Winst
- Kostenbesparing
Verplichte inbreng
- Geld, goederen, genot van goederen of arbeid (7A:1662 BW), maar ook goodwill,
knowhow
- Inbrengen in vennootschappelijke gemeenschap (3:166 BW)
- Gebonden gemeenschap (Titel 3.7 BW) (VOF Van den Broek)
- NB. Verschil met NV/BV
- arbeid inbrengen (2:80b/191b)
- kapitaal onttrekken (2:99-100/208-209)
Inbreng en voordeel (ii)
3 wijzen van inbreng
- juridisch eigendom
- eigendom bij maatschap/vennoten
- waardeveranderingen voor rekening van maatschap/vennoten
- economisch eigendom
- eigendom bij inbrenger
- waardeveranderingen voor rekening maatschap/vennoten
Verschillende rechtsvormen voor de onderneming
- Onderneming: Organisatorisch verband, gericht op duurzame deelneming aan het
economische verkeer.
- Onderscheid tussen:
- Eenmanszaak
- Personenvennootschap: (= contractueel verband):
- Maatschap – art. 7A:1655-1688 BW
- VOF – art. 15-34 WvK
- CV – art. 19-21 WvK
- Privaatrechtelijke rechtspersonen
- Boek 2 BW: BV, NV, vereniging, coöperatie, onderlinge
waarborgmaatschappij, stichting;
- Europese rechtsvormen: EESV, Europese NV, Europese Coöperatie
(Bij de keuze van een rechtsvorm zijn de aansprakelijkheid, fiscaliteit (hoeveel belasting) en
organisatiestructuur belangrijke punten om naar te kijken)
Handelsregister
- Inschrijving handelsregister verplicht voor:
- ondernemingen (art. 5 Hrgw)
- NV, BV, VOF, CV, openbare maatschap,
- etc. die een onderneming drijft
- onderneming: zie art. 2 Hrgb
- rechtspersonen (art. 6 Hrgw) (ook verenigingen, stichtingen etc)
- Doel: bescherming derden
- Bij onvolledige inschrijving: derde te goeder trouw beschermd (25 Hrgw; lid 1 bij geen
inschrijving, lid 3 bij onvolledige of onjuiste inschrijving)
- HR: Damen/Geho
- VOF van den broek
Eenmanszaak
- Geen onderscheid privé en zakelijk vermogen
- Geen oprichtingsvereisten
- Wel inschrijving onderneming in handelsregister (art. 5 sub b Hrgw)
Kenmerken personenvennootschappen
Algemeen
Algemene kenmerken personenvennootschappen
- Contractuele samenwerkingsvormen
- Vrijwel geheel regelend (overeenkomsten)recht
- Geen rechtspersoonlijkheid
Soorten personenvennootschappen
- Grondvorm: Maatschap grondvorm (7A:1655 BW) (in brede zin)
, - Bijzondere vormen van de maatschap: VOF/CV
(Alle personenvennootschappen zijn een maatschap (7A:1655 BW))
Toepassingsgebieden
- Maatschap: vrije beroep, landbouw, vastgoed
- VOF: MKB (specifiek gericht op bedrijf), joint ventures (bijv. bouw)
- CV: MKB (ook gericht op bedrijf), joint ventures, vastgoed, beleggingsfondsen
Motieven voor gebruik personenvennootschap
Waarom wordt gekozen voor de rechtsvorm van maatschap/VOF/CV?
- Nadeel t.o.v. bijv. BV: onbeperkte aansprakelijkheid vennoten. Wel mogelijk: BV als
vennoot.
- Fiscale aspecten: fiscale transparantie inkomstenbelasting t.o.v.
vennootschapsbelasting.
- Grotere inrichtingsvrijheid bij personenvennootschap t.o.v. NV/BV. (NV/BV gehouden
aan boek 2 BW (dwingend recht)
- Minder oprichtingsformaliteiten bij personenvennootschappen en lagere kosten.
Kenmerken personenvennootschappen
Algemeen
Wettelijke regeling
- Maatschap: 7A:1655 t/m 7A:1688 BW
- VOF / CV: 15 t/m 23 en 29 t/m 34 WvK (deze gelden naast boek 7a BW)
- Algemeen contractenrecht (Boek 6 BW)
- Basis is contractsvrijheid > overwegend regelend recht
Kanttekeningen
- Wettekst sterk verouderd; sinds 1838 beperkt gewijzigd
- Sterk versnipperd
- Onvolledig
- Onduidelijk (oud-Nederlands)
Modernisering noodzakelijk!
- Lacunes nu veelal ingevuld door jurisprudentie en doctrine
- Wetsvoorstel titel 7.13 (2002): ingetrokken in 2011
- Initiatief Werkgroep Personenvennootschappen (2016)
- Minister heeft in februari 2019 een nieuw ontwerp ter consultatie voorgelegd.
- Veel reacties vanuit wetenschap en praktijk!
- Nu is het afwachten…..
Kenmerken personenvennootschappen:
De maatschap (i)
De maatschap art. 7A:1655 t/m 1688 BW:
,“Overeenkomst, waarbij twee of meer personen zich verbinden om iets in gemeenschap
te brengen, met het oogmerk om het daaruit ontstaande voordeel met elkander te delen”
(7A:1655 BW)
(Als er niks voor VOF/CV is geregeld in Wetboek van Koophandel ga je altijd terug naar
boek 7a:1655 etc. BW)
- Obligatoire wederkerige overeenkomst, art. 6:213 lid 1/ 279 BW
- Vormvrij
- Vaak met meer dan twee partijen, art. 6:213 lid 2 BW
- Duurovereenkomst
Kenmerken personenvennootschappen:
De maatschap (ii)
- Beroepsuitoefening
- Onderscheid:
- Openbare maatschap: samenwerking beroep onder gemeenschappelijke
naam naar buiten kenbaar
- Stille maatschap: samenwerking beroep of bedrijf niet voor buitenwereld
kenbaar (Bv. fysiopraktijken)
(onderscheid komt voort uit literatuur, niet wet)
Kenmerken personenvennootschappen:
De vennootschap onder firma
- Art. 7A:1655 e.v. BW en art. 16 t/m 34 WvK
- “De vennootschap onder eene firma is de maatschap tot uitoefening van een bedrijf
onder eenen gemeenschappelijke naam aangegaan” (art. 16 WvK) (verschil met
openbare maatschap is dus dat er bij VOF geen beroep wordt uitgeoefend, maar
een bedrijf)
- Gezamenlijke uitoefening bedrijf onder gemeenschappelijke naam (‘firma’)
- Lijkt op openbare maatschap, maar gericht op bedrijfsuitoefening
- Maatschap heeft o.a. minder streng aansprakelijkheidsregime
Kenmerken personenvennootschappen:
De commanditaire vennootschap
- Een bijzondere vorm van een VOF (dus alle vereisten van VOF en maatschap
voldaan)
- Eén of meer beherende vennoten waarbij de beherende vennoten jegens
derden‘hoofdelijk verbonden’ zijn voor verbintenissen van de CV en één of meer
commanditaire vennoten (ook wel ‘stille vennoten’ genoemd, (soort van
aandeelhouder)) die voor niet meer dan hun inbreng aansprakelijk zijn (art. 19 WvK)
- Alleen bedrijfsuitoefening
Soorten personenvennootschappen in schema:
, Kenmerken maatschap: HR 2 september 2011 JOR 2011/361 (Dierenartspraktijk)
R.O. 3.4.1 en verder belangrijk
1. overeenkomst (wilsovereenstemming)
2. tot samenwerking (‘affectio societatis’; gelijkwaardigheid)
3. voor gemeenschappelijke rekening (= ‘risico lopen’)
4. van twee of meer personen (de vennoten)
5. gericht op vermogensrechtelijk voordeel ten behoeve van alle vennoten
6. door inbreng van ieder van de vennoten (art. 7a:1662 BW)
7. beroep of bedrijf
Overeenkomst en samenwerking
- Overeenkomst (intuitu personae) → (gaat om persoon met wie je samenwerkt)
- uitdrukkelijke of stilzwijgende wilsovereenstemming: schriftelijk, mondeling,
gedragingen
- idem voor wijziging
- voor VOF zie ook 22 WvK (meer een bewijsrechtelijk artikel)
- Samenwerking tot gemeenschappelijk doel (affectio societatis)
- Gelijkwaardigheid (‘min of meer gelijk’)
- anders bij arbeidsovereenkomst
(kortom er moet een wil zijn tot gelijkheid en gelijkwaardige samenwerking)
Inbreng en voordeel (i)
Vermogensrechtelijk voordeel (economisch voordeel (terug te leiden naar geld))
- Winst
- Kostenbesparing
Verplichte inbreng
- Geld, goederen, genot van goederen of arbeid (7A:1662 BW), maar ook goodwill,
knowhow
- Inbrengen in vennootschappelijke gemeenschap (3:166 BW)
- Gebonden gemeenschap (Titel 3.7 BW) (VOF Van den Broek)
- NB. Verschil met NV/BV
- arbeid inbrengen (2:80b/191b)
- kapitaal onttrekken (2:99-100/208-209)
Inbreng en voordeel (ii)
3 wijzen van inbreng
- juridisch eigendom
- eigendom bij maatschap/vennoten
- waardeveranderingen voor rekening van maatschap/vennoten
- economisch eigendom
- eigendom bij inbrenger
- waardeveranderingen voor rekening maatschap/vennoten
