Urineweginfectie
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is een urineweginfectie?
Een urineweginfectie is de verzamelnaam voor alle infecties die betrekking hebben op de
urinewegen: nier, nierkelk, urineleider, blaas en urinebuis.
Zowel bij mannen als vrouwen komt het merendeel van de bacteriën die een urineweginfectie
veroorzaken uit de endeldarm of uit de vagina. Bij vrouwen is de plasbuis korter, daarom komt een
urineweginfectie bij vrouwen vaker voor.
Een blaasontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën, meestal de Escherichia Coli (E-coli) bacterie.
Deze leeft onder andere in de darmflora en kan zich verplaatsen naar de blaas en daar voor een
infectie zorgen. Daarbij spelen vaak verschillende factoren een rol. Enkele hiervan zijn:
verkeerde gewoonten op het gebied van persoonlijke hygiëne
te weinig vocht binnenkrijgen
afwijkingen in de ontlasting
geslachtsgemeenschap (vooral bij vrouwen)
inbreng van een katheter
Epedimiologie (verspreiding)
Vrouwen vormen de belangrijkste risicogroep voor blaasontsteking. Jonge meiden hebben al twintig
keer zoveel kans op deze infectie als jongens. Op volwassen leeftijd hebben vrouwen vijftig keer
zoveel kans op blaasontsteking als mannen. Geslachtsgemeenschap is met name bij vrouwen een
belangrijke risicofactor. Hierdoor kunnen bacteriën zich makkelijker verspreiden naar de vagina en de
blaas.
Zwangere vrouwen hebben ook een grotere kans op blaasontsteking, die ook sneller tot complicaties
leidt. Daarom is het belangrijk dat je urine regelmatig wordt gecontroleerd als je zwanger bent. Na de
overgang maken vrouwen minder oestrogeen aan. Hun vaginale slijmvlies wordt dan nog vatbaarder
voor infecties en het slijmvlies in de urinebuis wordt dunner. Ze lopen daardoor een nog groter risico
op cystitis.
Mannen krijgen veel minder vaak een blaasontsteking. Gebeurt dit wel, dan is er regelmatig een
onderliggende oorzaak, zoals een vergroting van de prostaat. Daardoor kan de blaas moeilijker
volledig geleegd worden en ontstaan er sneller infecties. Mensen met een katheter krijgen ook vaker
blaasontsteking.
Enkele andere risicofactoren voor blaasontsteking zijn:
blaasverzakking
nierstenen
problemen in de hogere urinewegen
Het aantal gevallen van urineweginfecties bedraagt bij vrouwen gemiddeld bijna 70 en bij mannen
bijna 10 per 1000 patiënten per jaar. Het komt vooral voor bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en is
het hoogst bij vrouwen ouder dan 60 jaar. Van alle klachten en aandoeningen waarmee vrouwen de
huisarts consulteren komt een cystitis het meest voor.
, Anatomie/fysiologie
De urinewegen zorgen voor de afvoer van urine vanuit de nieren en worden gevormd door de
volgende onderdelen: urineleiders (ureters), urineblaas en de urinebuis (urethra).
Urineleider:
De urineleiders liggen achter het buikvlies in de lendenstreek met uitzondering van het onderste deel
dat onder het buikvlies ligt. De urineleider is aan de binnenzijde bekleed met overgangsepitheel. Dit
is epitheel, dat in een aantal cellagen is gerangschikt, wanneer de wand van de urineleider is
samengetrokken. Er stroomt dan geen urine doorheen. De binnenste laag cellen is enigszins afgeplat,
terwijl de daaronder gelegen lagen uit hoge cellen bestaan.
Doordat van tijd tot tijd, ongeveer drie maal per minuut, een peristaltische contractiegolf over de
spier loopt van boven naar beneden, wordt er telkens een beetje urine in de urineblaas gespoten.
Doordat het onderste deel van de urineleider een schuin verloop heeft in de wand van de urineblaas,
is er sprake van een ventielwerking.
Urineblaas:
De lege urineblaas ligt onder het buikvlies achter de beide schaambeenderen. Wanneer de
urineblaas zich vult kan de top van de urineblaas tot boven het schaambeen uitkomen. De gevulde
urineblaas ligt in dat geval voor het buikvlies.
De wand van de urineblaas bestaat in hoofdzaak uit glad spierweefsel, waarvan de vezels
hoofdzakelijk in de lengterichting verlopen van de top van de urineblaas naar de blaasuitgang: de
overgang van de urineblaas naar de urinebuis. Rondom de blaasuitgang ligt een lusvormige spier, de
inwendige sfincter. Deze sluitspier is onwillekeurig: hij staat niet onder invloed van onze wil. Rondom
het begin van de urinebuis bevindt zich een tweede kringspier, die uit dwarsgestreepte spieren
bestaat. Deze uitwendige sfincter staat wel onder invloed van onze wil.
Blaasfunctie:
De urineblaas doet dienst als opslagplaats voor de gevormde urine. Wanneer de urineblaas ongeveer
350 ml urine bevat is de rekking in de blaaswand zodanig dat er door prikkeling van de sensoren de
urinelozing als reflex op gang komt.
Dat we ons bewust zijn van een volle blaas en dat er zo sprake is van mictiedrang komt omdat er
vanuit het ruggenmerg sensibele banen naar de hersenschors lopen.
Ten slotte ontstaat er echter een gevoel van pijnlijke spanning waardoor een langer ophouden van de
urine niet meer mogelijk is. De uitwendige sfincter ontspant zich uiteindelijk zodat de urine door de
urinebuis kan afvloeien.
De blaasfunctie is een samenspel van parasympathische, het sympatische en het animale
zenuwstelsel. De urinelozing kan worden bevorderd door samentrekking van de, vooral dwarse,
buikspieren.
Urinebuis:
De urinebuis vormt de verbinding tussen de urineblaas en de buitenwereld. Bij de man bedraagt de
totale lengte ongeveer 20 cm. Het eerste deel verloopt door de prostaat.
Bij de vrouw is de urinebuis slecht 2,5 tot 4 cm lang en mondt uit in het voorhof, de ruimte tussen de
kleine schaamlippen. De uitmonding is gelegen vlak boven de toegang tot de vagina.
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is een urineweginfectie?
Een urineweginfectie is de verzamelnaam voor alle infecties die betrekking hebben op de
urinewegen: nier, nierkelk, urineleider, blaas en urinebuis.
Zowel bij mannen als vrouwen komt het merendeel van de bacteriën die een urineweginfectie
veroorzaken uit de endeldarm of uit de vagina. Bij vrouwen is de plasbuis korter, daarom komt een
urineweginfectie bij vrouwen vaker voor.
Een blaasontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën, meestal de Escherichia Coli (E-coli) bacterie.
Deze leeft onder andere in de darmflora en kan zich verplaatsen naar de blaas en daar voor een
infectie zorgen. Daarbij spelen vaak verschillende factoren een rol. Enkele hiervan zijn:
verkeerde gewoonten op het gebied van persoonlijke hygiëne
te weinig vocht binnenkrijgen
afwijkingen in de ontlasting
geslachtsgemeenschap (vooral bij vrouwen)
inbreng van een katheter
Epedimiologie (verspreiding)
Vrouwen vormen de belangrijkste risicogroep voor blaasontsteking. Jonge meiden hebben al twintig
keer zoveel kans op deze infectie als jongens. Op volwassen leeftijd hebben vrouwen vijftig keer
zoveel kans op blaasontsteking als mannen. Geslachtsgemeenschap is met name bij vrouwen een
belangrijke risicofactor. Hierdoor kunnen bacteriën zich makkelijker verspreiden naar de vagina en de
blaas.
Zwangere vrouwen hebben ook een grotere kans op blaasontsteking, die ook sneller tot complicaties
leidt. Daarom is het belangrijk dat je urine regelmatig wordt gecontroleerd als je zwanger bent. Na de
overgang maken vrouwen minder oestrogeen aan. Hun vaginale slijmvlies wordt dan nog vatbaarder
voor infecties en het slijmvlies in de urinebuis wordt dunner. Ze lopen daardoor een nog groter risico
op cystitis.
Mannen krijgen veel minder vaak een blaasontsteking. Gebeurt dit wel, dan is er regelmatig een
onderliggende oorzaak, zoals een vergroting van de prostaat. Daardoor kan de blaas moeilijker
volledig geleegd worden en ontstaan er sneller infecties. Mensen met een katheter krijgen ook vaker
blaasontsteking.
Enkele andere risicofactoren voor blaasontsteking zijn:
blaasverzakking
nierstenen
problemen in de hogere urinewegen
Het aantal gevallen van urineweginfecties bedraagt bij vrouwen gemiddeld bijna 70 en bij mannen
bijna 10 per 1000 patiënten per jaar. Het komt vooral voor bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en is
het hoogst bij vrouwen ouder dan 60 jaar. Van alle klachten en aandoeningen waarmee vrouwen de
huisarts consulteren komt een cystitis het meest voor.
, Anatomie/fysiologie
De urinewegen zorgen voor de afvoer van urine vanuit de nieren en worden gevormd door de
volgende onderdelen: urineleiders (ureters), urineblaas en de urinebuis (urethra).
Urineleider:
De urineleiders liggen achter het buikvlies in de lendenstreek met uitzondering van het onderste deel
dat onder het buikvlies ligt. De urineleider is aan de binnenzijde bekleed met overgangsepitheel. Dit
is epitheel, dat in een aantal cellagen is gerangschikt, wanneer de wand van de urineleider is
samengetrokken. Er stroomt dan geen urine doorheen. De binnenste laag cellen is enigszins afgeplat,
terwijl de daaronder gelegen lagen uit hoge cellen bestaan.
Doordat van tijd tot tijd, ongeveer drie maal per minuut, een peristaltische contractiegolf over de
spier loopt van boven naar beneden, wordt er telkens een beetje urine in de urineblaas gespoten.
Doordat het onderste deel van de urineleider een schuin verloop heeft in de wand van de urineblaas,
is er sprake van een ventielwerking.
Urineblaas:
De lege urineblaas ligt onder het buikvlies achter de beide schaambeenderen. Wanneer de
urineblaas zich vult kan de top van de urineblaas tot boven het schaambeen uitkomen. De gevulde
urineblaas ligt in dat geval voor het buikvlies.
De wand van de urineblaas bestaat in hoofdzaak uit glad spierweefsel, waarvan de vezels
hoofdzakelijk in de lengterichting verlopen van de top van de urineblaas naar de blaasuitgang: de
overgang van de urineblaas naar de urinebuis. Rondom de blaasuitgang ligt een lusvormige spier, de
inwendige sfincter. Deze sluitspier is onwillekeurig: hij staat niet onder invloed van onze wil. Rondom
het begin van de urinebuis bevindt zich een tweede kringspier, die uit dwarsgestreepte spieren
bestaat. Deze uitwendige sfincter staat wel onder invloed van onze wil.
Blaasfunctie:
De urineblaas doet dienst als opslagplaats voor de gevormde urine. Wanneer de urineblaas ongeveer
350 ml urine bevat is de rekking in de blaaswand zodanig dat er door prikkeling van de sensoren de
urinelozing als reflex op gang komt.
Dat we ons bewust zijn van een volle blaas en dat er zo sprake is van mictiedrang komt omdat er
vanuit het ruggenmerg sensibele banen naar de hersenschors lopen.
Ten slotte ontstaat er echter een gevoel van pijnlijke spanning waardoor een langer ophouden van de
urine niet meer mogelijk is. De uitwendige sfincter ontspant zich uiteindelijk zodat de urine door de
urinebuis kan afvloeien.
De blaasfunctie is een samenspel van parasympathische, het sympatische en het animale
zenuwstelsel. De urinelozing kan worden bevorderd door samentrekking van de, vooral dwarse,
buikspieren.
Urinebuis:
De urinebuis vormt de verbinding tussen de urineblaas en de buitenwereld. Bij de man bedraagt de
totale lengte ongeveer 20 cm. Het eerste deel verloopt door de prostaat.
Bij de vrouw is de urinebuis slecht 2,5 tot 4 cm lang en mondt uit in het voorhof, de ruimte tussen de
kleine schaamlippen. De uitmonding is gelegen vlak boven de toegang tot de vagina.
