Hartritmestoornissen
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is een hartritmestoornis?
Bij een hartritmestoornis kan de hartslag te snel, te langzaam of onregelmatig zijn. Hartritmestoornis
wordt ook wel aritmie of aritmia genoemd.
De hartslag past zich voortdurend aan. Je hebt bijvoorbeeld een lage hartslag als je rustig zit en een
hoge hartslag als je heel actief bent of emotioneel. Alleen als je hartritme in dat soort situaties
anders is dan je verwacht, kan dit wijzen op een hartritmestoornis.
Bij elke hartslag trekt het hart zich samen door een elektrische prikkel. Bij een normaal hartritme
gaat dit in een regelmatig tempo. Bij een hartritmestoornis is er iets mis met de elektrische prikkels.
De elektrische prikkels komen te snel of te langzaam of ze volgen de verkeerde weg.
Dit kan het ritme beïnvloeden:
het hart klopt te snel (tachycardie)
het hart klopt te langzaam (bradycardie)
het hart klopt onregelmatig
de boezems en kamers werken niet goed samen
Epedimiologie (verspreiding)
Een onregelmatige hartslag komt voor bij 1% tot 4% in de algemene bevolking. De jaarcijfers voor
een ritmestoornis door boezemfibrilleren is 0,5%, toenemend met de leeftijd: 5,1% bij mensen ouder
dan 60 jaar en 10% bij mensen boven de 80 jaar.
Per jaar worden er per huisartsenpraktijk 1-2 nieuwe gevallen van boezemfibrilleren bij
mannen vastgesteld en 3-4 nieuwe gevallen bij vrouwen.
Boezemfibrilleren komt 1,5 maal vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
In de periode 2003-2006 werden er bij de NCvB 17 gevallen gemeld van hartritmestoornissen
als beroepsziekte. In deze jaren zijn bij de meldingen van hoge bloedruk, hartritmestoornis
en ischemische hartziekten de volgende oorzaken genoemd: werkdruk, problemen in de
intermenselijke sfeer, nachtdienst, fysieke belasting, reorganisatie en overige psychosociale
factoren.
In 2002 kwamen 336 werkenmers in de WAO vanwege hartritmestoornissen. Dit was 0,4%
van het totaal aantal WAO-instromers. Ongeveer de helft werd volledige arbeidsongeschikt
verklaard. Driekwart van de WAO-instromers vanwege hartritmestoornissen was man.
Risicovolle beroepen: vrachtwagenchauffeurs.
Risicovolle branches/sectoren: vervoer, bouw.
Anatomie/fysiologie
Het hart bestaat uit vier holtes: twee hartboezems en twee hartkamers. De boezems vangen het
bloed op dat in het hart terug komt en pompen het naar de kamers. Deze boezems hebben een
dunne spierwand. De linker hartkamer heeft een dikke spierwand en pompt het bloed het lichaam in
(grote bloedsomloop), de rechter hartkamer heeft een minder dikke spierwand en pompt het bloed
de longcirculatie in (kleine bloedsomloop).
, De vier hartkleppen liggen tussen de boezems en de kamers en bij de uitgang van de kamers, waar de
grote bloedvaten (de longslagader en de aorta) beginnen. De kleppen zorgen ervoor dat het bloed
niet terug kan stromen.
Het rondpompen van het bloed gebeurt als volgt:
Kleine bloedsomloop
zuurstofarm bloed stroomt uit de aders van het lichaam naar de rechterboezem. Vandaar gaat het
naar de rechterkamer. De rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed via de longslagader naar de
longen, waar het zuurstof opneemt.
Grote bloedsomloop
het zuurstofrijke bloed wordt via de longaders (longvenen) teruggevoerd naar het hart, en komt in de
linkerboezem terecht. Vandaar gaat het naar de linkerkamer. Die pompt het zuurstofrijke bloed door
het hele lichaam.
Het hartritme:
Normaal gesproken wordt de elektrische aansturing van het hartritme ’geregeld’ door een groepje
cellen (de zogenaamde pacemakercellen) in de bovenkant van de rechterboezem. Dit groepje cellen
noemen we de sinusknoop.
De sinusknoop geeft in rust bij de meeste mensen 60 tot 90 elektrische pulsjes per minuut. Bij
inspanning, stress of koorts kan dit aantal (afhankelijk van de leeftijd) oplopen tot honderdvijftig tot
tweehonderd per minuut. De sinusknoop zorgt dat de rechter- en de linkerboezem tegelijkertijd
samentrekken. Vervolgens worden de hartkamers geactiveerd via een speciale groep cellen die
zorgen voor de geleiding van elektrische pulsjes van de boezems naar de kamers, de zogenaamde AV
knoop. Hierdoor worden de beide hartkamers van het hart tegelijkertijd met bloed gevuld. Een
normale hartslag wordt sinusritme genoemd.
De elektrische puls loopt vanuit de sinusknoop over de beide boezems en vandaar naar de
hartkamers. Dat gebeurt via zenuwbanen die het pulsje geleiden naar de atrioventriculaire knoop
(AV-knoop) en de bundel van His. Zo komt de puls bij de beide, met bloed gevulde hartkamers,
waardoor deze tegelijkertijd samentrekken en het bloed verder pompen.
Een hartslag verloopt dus zo:
De boezems worden gevuld met bloed uit de longen (links) / de rest van het lichaam (rechts).
De sinusknoop geeft een elektrische puls.
De boezems trekken samen en het bloed stroomt naar de kamers.
De elektrische puls loopt via de AV-knoop en de bundel van His naar de kamers.
De kamers trekken samen en pompen het bloed naar de longen (rechts) / de rest van het
lichaam (links).
Het hart (cor, cardia) beslaat het grootste deel van de ruimte in de borstholte tussen de longen, het
mediastinum. Het heeft de grootte van een vuist en ligt pal achter het borstbeen (sternum) op de
peesplaat van het middenrif (diafragma).
Het bovenste deel van het hart wordt de basis genoemd. Op deze plaats zijn de grote vaten aan het
hart bevestigd. Ze vormen samen de vaatsteel.
Het hart is omgeven door het hartzakje (pericard). Het harttussenschot (septum cordis) verdeelt het
hart in een linker- en rechterhelft. Iedere harthelft bestaat uit een boezem (atrium), het bovenste
deel en het onderste deel dat kamer (ventrikel) wordt genoemd. De fibreuze ring (anulus fibrosus)
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is een hartritmestoornis?
Bij een hartritmestoornis kan de hartslag te snel, te langzaam of onregelmatig zijn. Hartritmestoornis
wordt ook wel aritmie of aritmia genoemd.
De hartslag past zich voortdurend aan. Je hebt bijvoorbeeld een lage hartslag als je rustig zit en een
hoge hartslag als je heel actief bent of emotioneel. Alleen als je hartritme in dat soort situaties
anders is dan je verwacht, kan dit wijzen op een hartritmestoornis.
Bij elke hartslag trekt het hart zich samen door een elektrische prikkel. Bij een normaal hartritme
gaat dit in een regelmatig tempo. Bij een hartritmestoornis is er iets mis met de elektrische prikkels.
De elektrische prikkels komen te snel of te langzaam of ze volgen de verkeerde weg.
Dit kan het ritme beïnvloeden:
het hart klopt te snel (tachycardie)
het hart klopt te langzaam (bradycardie)
het hart klopt onregelmatig
de boezems en kamers werken niet goed samen
Epedimiologie (verspreiding)
Een onregelmatige hartslag komt voor bij 1% tot 4% in de algemene bevolking. De jaarcijfers voor
een ritmestoornis door boezemfibrilleren is 0,5%, toenemend met de leeftijd: 5,1% bij mensen ouder
dan 60 jaar en 10% bij mensen boven de 80 jaar.
Per jaar worden er per huisartsenpraktijk 1-2 nieuwe gevallen van boezemfibrilleren bij
mannen vastgesteld en 3-4 nieuwe gevallen bij vrouwen.
Boezemfibrilleren komt 1,5 maal vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
In de periode 2003-2006 werden er bij de NCvB 17 gevallen gemeld van hartritmestoornissen
als beroepsziekte. In deze jaren zijn bij de meldingen van hoge bloedruk, hartritmestoornis
en ischemische hartziekten de volgende oorzaken genoemd: werkdruk, problemen in de
intermenselijke sfeer, nachtdienst, fysieke belasting, reorganisatie en overige psychosociale
factoren.
In 2002 kwamen 336 werkenmers in de WAO vanwege hartritmestoornissen. Dit was 0,4%
van het totaal aantal WAO-instromers. Ongeveer de helft werd volledige arbeidsongeschikt
verklaard. Driekwart van de WAO-instromers vanwege hartritmestoornissen was man.
Risicovolle beroepen: vrachtwagenchauffeurs.
Risicovolle branches/sectoren: vervoer, bouw.
Anatomie/fysiologie
Het hart bestaat uit vier holtes: twee hartboezems en twee hartkamers. De boezems vangen het
bloed op dat in het hart terug komt en pompen het naar de kamers. Deze boezems hebben een
dunne spierwand. De linker hartkamer heeft een dikke spierwand en pompt het bloed het lichaam in
(grote bloedsomloop), de rechter hartkamer heeft een minder dikke spierwand en pompt het bloed
de longcirculatie in (kleine bloedsomloop).
, De vier hartkleppen liggen tussen de boezems en de kamers en bij de uitgang van de kamers, waar de
grote bloedvaten (de longslagader en de aorta) beginnen. De kleppen zorgen ervoor dat het bloed
niet terug kan stromen.
Het rondpompen van het bloed gebeurt als volgt:
Kleine bloedsomloop
zuurstofarm bloed stroomt uit de aders van het lichaam naar de rechterboezem. Vandaar gaat het
naar de rechterkamer. De rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed via de longslagader naar de
longen, waar het zuurstof opneemt.
Grote bloedsomloop
het zuurstofrijke bloed wordt via de longaders (longvenen) teruggevoerd naar het hart, en komt in de
linkerboezem terecht. Vandaar gaat het naar de linkerkamer. Die pompt het zuurstofrijke bloed door
het hele lichaam.
Het hartritme:
Normaal gesproken wordt de elektrische aansturing van het hartritme ’geregeld’ door een groepje
cellen (de zogenaamde pacemakercellen) in de bovenkant van de rechterboezem. Dit groepje cellen
noemen we de sinusknoop.
De sinusknoop geeft in rust bij de meeste mensen 60 tot 90 elektrische pulsjes per minuut. Bij
inspanning, stress of koorts kan dit aantal (afhankelijk van de leeftijd) oplopen tot honderdvijftig tot
tweehonderd per minuut. De sinusknoop zorgt dat de rechter- en de linkerboezem tegelijkertijd
samentrekken. Vervolgens worden de hartkamers geactiveerd via een speciale groep cellen die
zorgen voor de geleiding van elektrische pulsjes van de boezems naar de kamers, de zogenaamde AV
knoop. Hierdoor worden de beide hartkamers van het hart tegelijkertijd met bloed gevuld. Een
normale hartslag wordt sinusritme genoemd.
De elektrische puls loopt vanuit de sinusknoop over de beide boezems en vandaar naar de
hartkamers. Dat gebeurt via zenuwbanen die het pulsje geleiden naar de atrioventriculaire knoop
(AV-knoop) en de bundel van His. Zo komt de puls bij de beide, met bloed gevulde hartkamers,
waardoor deze tegelijkertijd samentrekken en het bloed verder pompen.
Een hartslag verloopt dus zo:
De boezems worden gevuld met bloed uit de longen (links) / de rest van het lichaam (rechts).
De sinusknoop geeft een elektrische puls.
De boezems trekken samen en het bloed stroomt naar de kamers.
De elektrische puls loopt via de AV-knoop en de bundel van His naar de kamers.
De kamers trekken samen en pompen het bloed naar de longen (rechts) / de rest van het
lichaam (links).
Het hart (cor, cardia) beslaat het grootste deel van de ruimte in de borstholte tussen de longen, het
mediastinum. Het heeft de grootte van een vuist en ligt pal achter het borstbeen (sternum) op de
peesplaat van het middenrif (diafragma).
Het bovenste deel van het hart wordt de basis genoemd. Op deze plaats zijn de grote vaten aan het
hart bevestigd. Ze vormen samen de vaatsteel.
Het hart is omgeven door het hartzakje (pericard). Het harttussenschot (septum cordis) verdeelt het
hart in een linker- en rechterhelft. Iedere harthelft bestaat uit een boezem (atrium), het bovenste
deel en het onderste deel dat kamer (ventrikel) wordt genoemd. De fibreuze ring (anulus fibrosus)
