Samenvatting Aardrijkskunde water en stedelijke gebieden in één!

AK Leefomgeving-stedelijke gebieden

Introductie:

Wanneer spreek je van een stad?

1. Stadrechten
2. Aantal inwoners
3. Gebouwen/hoogbouw
4. Bebouwingsdichtheid
5. Voorzieningenniveau
6. Verkeersknooppunt

Verschil van een dorp en een stad:

Dorp:

 Een landelijk karakter
 Weinig voorzieningen
 Een hechte gemeenschap

Stad:

 Grotere bevolkingsdichtheid
 Meer voorzieningen (trein, scholen, winkels, etc.)
 Geen hechte gemeenschap

Je hebt in NL 3 soorten steden:

1. Historische stad
2. Industrie stad
3. Beleidsstad

1. Een historische stad is een stad met een binnenstad. Aantal voorbeelden: Den Bosch, Breda,
Zwolle, Amsterdam en Rotterdam.

2. Een Industrie stad is herkenbaar aan het aantal mensen dat in de secundaire sector werkt. De
fabrieken zijn vooral in het zuiden en oosten te vinden van Nederland want hier is een groot aanbod
van goedkope arbeid.

3. Een beleidsstad is een stad die connecties heeft met de overheid. Deze stad heeft veel vinex-
wijken en groeikernen.



Veel mensen woonden in de groeikernen, maar werkte in de
centrale stad. Gevolg hier van was het ontstaan van forensisme (=
het op en neer reizen tussen woon- en werkplaats). Dit leverde veel
files op. Om dit op te lossen is men VINEX-wijken (=nieuwe wijken
die vlak bij de stad liggen) gaan bouwen. Voordelen hiervan zijn:

1. Mensen kunnen buiten de stad wonen
2. Beperkt woon- en werkverkeer
3. Goed openbaar vervoer/bereikbaarheid
4. Aanwezigheid van voorzieningen

, In het centrum van een stad vind je meestal een stadscentrum of een binnenstad

Stadscentrum = economische centrum van een stad
Binnenstad = historisch deel van de stad

Vier opvallende verschillen:

1. Binnenstad is ouder
2. Historische panden in de binnenstad
3. Binnenstad vaak centraal gelegen
4. In een binnenstad is de ruimte schaarst



Alle begrippen van deze paragraaf:

Stad = geconcentreerde groep mensen in een gebied met stedelijke functies

Agglomeratie = stad met de er aan vastgegroeide randgemeenten=> ruimtelijke eenheid (ontstaan
tijdens de urbanisatiefase)

Stadsgewest = stad met de omliggende gemeenten=> geen ruimtelijke eenheid/wel een functionele
eenheid (ontstaan tijdens de suburbanisatiefase)

Stedelijke zone = een aantal met elkaar samenhangende (=functionele relaties) stadsgewesten

Historische stad = stad met een binnenstad

Industriestad = stad met een dominante secundaire sector => groot deel van de beroepsbevolking
werkt in de industrie

Beleidsstad = stad die een relatie heeft met het overheidsbeleid (ruimtelijke ordening)

Groeikern = gemeente die als taak had om de suburbanisanten uit de stad op te vangen

Vinex-wijk = nieuwe wijk/stad dicht bij de bestaande stad

Forensisme = op en neer reizen tussen woon- en werkplaats/pendel

Binnenstad = historisch deel van de stad

Stadscentrum = economisch centrum van een stad

,Paragraaf 3.1

Productiefactoren = zaken die je nodig hebt om goederen of diensten te maken

De belangrijkste zijn:

1. grond - grondstoffen
2. kapitaal => machines
3. arbeid
4. kennis



Kenniseconomie = samenleving waarbij kennis ("know how") een centrale plaats inneemt bij het
bedenken van nieuwe producten / productieprocessen

Kennis belangrijk bij innovaties (= nieuwe producten/productiemethoden)

Voorbeelden van innovaties:

1. 3D printer => nieuwe technologie
2. autopilot in een vliegtuig
3. kunstmatige intelligentie



Twee soorten kennis:

1. technologisch=> nieuwe producten
2. sociaal=> kennis bij marketing



Belangrijke rol van de zakelijke dienstverlening (= het leveren van diensten aan de overheid en het
bedrijfsleven)



"Creatieven" zijn een motor voor de stedelijke economie door

1. De komst van de jonge en goedverdienende "creatieven" die hoogwaardige voorzieningen
willen
2. De komst van de "creatieven" die andere bedrijven aantrekken



Naast de creatieve stad (= stad met een oververtegenwoordiging van mensen werkzaam in creatieve
beroepen) is de 2e pijler van de stedelijke economie de kennisstad (= een economie/stad waarbij
kapitaal en kennis gebruikt worden bij de ontwikkeling van nieuwe technologie/nieuwe producten)

Steden willen graag hoogopgeleiden met kennis + creativiteit aantrekken door

1. Ontwikkelen van "scienceparks"
2. Beschikbaar stellen van bedrijfsruimten in oude fabrieken, opslagplaatsen

, Er ontstaat een tweedeling op de arbeidsmarkt:

Duale arbeidsmarkt = tweedeling op de arbeidsmarkt tussen de goedopgeleiden en de
laagopgeleiden



Hoogopgeleiden

 kenniseconomie
 creatieve stad
 hoogwaardige voorzieningen
 yuppies = young urban professionals
 dinkies = double incomes no kids



Laagopgeleiden

 Goedkopere huurwijken
 achterstandswijken



De duale arbeidsmarkt is ook zichtbaar in de ruimtelijke segregatie (= het gescheiden wonen / leven
van bevolkingsgroepen o.b.v. inkomen en/of etniciteit)



Binnen de stad is er dus ook sprake van ruimtelijke ongelijkheid (= verschillen tussen de duurdere
wijken en de achterstandswijken) en sociale ongelijkheid (= verschillen tussen de goed- en de
laagverdienenden)



Begrippen bij deze paragraaf

Productiefactoren = zaken die je nodig hebt om goederen of diensten te maken

Kenniseconomie = samenleving waarbij kennis ("know how") een centrale plaats inneemt bij het
bedenken van nieuwe producten / productieprocessen

Innovaties = nieuwe producten/productiemethoden

Zakelijke dienstverlening = het leveren van diensten aan de overheid en het bedrijfsleven

Creatieve stad = stad met een oververtegenwoordiging van mensen werkzaam in creatieve beroepen

Kennisstad = een economie/stad waarbij kapitaal en kennis gebruikt worden bij de ontwikkeling van
nieuwe technologie/nieuwe producten

Duale arbeidsmarkt = tweedeling op de arbeidsmarkt tussen de goedopgeleiden en de
laagopgeleiden

Yuppies = young urban professionals

Dinkies = double incomes no kids