Beweging Opdrachten
ZSO 1: Hersenzenuwen en innervatie H&H
RC 1
Vrijdag 4 december
Instructie A
Namen Foramen Hersendeel Functie Type
I. n. olfactoricus Lamina cribosa Telencephalon Reuk Sensorisch
II. n. opticus Canalis opticus Diëncephalon Visus Sensorisch
III. n. oculomotorius Fissura orbitalis Mesencephalon Oogbewegingen, Motorisch (somato
superior openen ooglid, en viscero; pupil)
pupilreflex
IV. n. trochlearis Fissura orbitalis Mesencephalon Oogbewegingen Motorisch (somato)
superior
V. n. trigeminus V1: Fissura orbitalis Mesencephalon Sensoriek frontaal Somatosensibel
superior
V2: Foramen Sensoriek maxillaris Somatosensibel
rotundum
V3: Foramen ovale Sensoriek Somatosensibel
mandibularis Somatomotorisch
VI. n. adbucens Fissura orbitalis Metencephalon Oogbeweging Motorisch (somato)
superior
VII. n. facialis Meatus acusticus Myelencephalon Mimiek, traan- somato en
internus speekselklieren, visceromotorisch,
smaak voorste 2/3 viscerosensibel
tong
VIII. n. Meatus acusticus Myelencephalon Gehoor en evenwicht Sensorisch
vestibulocochleari internus
s
IX. n. Foramen jugulare Myelencephalon Slikken, bloeddruk, Motorisch en
glossopharyngeus keelreflex, gl. parotis, sensorisch (somato
tong (achterste 1/3), en viscero)
keel, buitenoor
X. n. vagus Foramen jugulare Myelencephalon Slikken, spraak Motorisch en
(stembanden), sensorisch (somato
regulatie en viscero)
cardiovasculaire
systemen
XI. n. accessorius Foramen jugulare Myelencephalon en Slikken en hoofd- Motorisch
medulla oblongata schouder-nek
bewegingen
XII. n. hypoglossus Canalis hypoglossi Myelencephalon Tongbewegingen Motorisch
,Instructie B n. trigeminus
1. de kleurvlakken in Prometheus geven de innervatiegebieden van de n. trigeminus aan.
2. Het voorste deel van het hoofd (het aangezicht) wordt geïnnerveerd door de n. V
(trigeminus) en het achterste deel van het hoofd (achter de ‘kin-oor-kruin-lijn’) wordt
geïnnerveerd door andere zenuwen.
3. De grenzen van de drie hoofdstammen van de n. trigeminus liggen bij het oog (onderste en
bovenste ooglid) en het bovenste gedeelte van de neus en bij de bovenkaak. De bovenlip
hoort nog bij de maxillaris en de onderlip bij de mandibularis. De bovenste helft van de wang
wordt dan ook geïnnerveerd door de n. maxillaris van de n. trigeminus.
Instructie C n. opthalmicus
1. De n. opthalmicus (n. V1) betreedt de orbita via de fissura orbitalis superior net als de n.
oculomotorius (n. III), n. trochlearis (n. IV) en de n. abducens (n. VI)
2. De drie hoofdtakken van de n. opthalmicus zijn de n. lacrimalis (traanklieren), n. frontalis
(sensorisch) en de n. nasociliaris (sensorisch)
3. De n. opthalmicus is met het ganglion ciliare verbonden in de orbita. Hier schakelen geen
parasympathische zenuwen voor de gl. lacrimalis over. Dit ganglion ‘hoort’ eigenlijk bij de n.
oculomotorius en de bestemming voor de postganglionaire vezels zijn dan ook de m. sfincter
pupillae, slijmvliezen neusholte en de inwendige oogspieren.
Instructie D n. maxillaris
1. De n. maxillaris (n. V2) betreedt de fossa pterygopalatina via het foramen rotundum en de
takken bereiken de neusholte uiteindelijk via het fissura orbitalis inferior.
2. Het voorste deel van het bovenste kwadrant word door takken van de de n. opthalmicus
geïnnerveerd en het onderste door takken van de n. maxillaris.
3. Het reukslijmvlies bevindt zich boven in de neusholte, onder de schedelbasis tussen de
oogkassen en wordt geïnnerveerd door de n. olfactorius.
4. Alleen de sinus maxillaris wordt geïnnerveerd door de n. maxillaris, de overige paranasale
sinussen worden geïnnerveerd door de n. opthalmicus.
5. Een ontsteking van de sinus maxillaris kan manifesteren als tandpijn omdat de n. alveolaris
superior door de sinus maxillaris loopt en deze innerveert de tanden en kiezen in de
bovenkaak.
Instructie E n. facialis
1. De takken van de n. facialis lopen door de glandula parotis.
2. De takken van de n. facialis die de wang- en mondspieren innerveren zijn de n. buccalis en de
n. zygomaticus.
3. De mondbodemspier (m. mylohyoïdeus) wordt niet geïnnerveerd door de n. facialis maar
door een aftakking van de n. V3 (n. mandibularis).
4. Als de n. facialis geledeerd is bij een parotidectomie kan de patiënt zijn mondhoek niet meer
optillen.
, Instructie F n. glossopharyngeus
1. De speekselklier die wordt aangestuurd door de n. glossopharyngeus is de gl. parotis en de
overschakeling van pre- naar postganglionair vindt plaats in het ganglion oticum.
2. De spieren die motorisch geïnnerveerd worden door de n. glossopharyngeus zijn de m.
stylopharyngeus en de m. pharyngealis.
3. De ramus sinus caroticus van de n. glossopharyngeus zijn de pressoreceptoren voor de sinus
caroticus en in de glomus caroticum de chemoreceptoren.
Instructie G n. vagus
alleen lezen
Instructie H n. accessorius
1. De n. accessorius innerveert de m. trapezius en de m. sternocleidomastoideus. Dit zijn twee
belangrijke hals/nekspieren.
2. De twee halsdriehoeken die deze spieren begrensden zijn de regio cervicalis lateralis en regio
cervicalis anterior.
3. Als deze spieren worden aangespannen worden twee verschillende bewegingen gemaakt:
- Sternocleidomastoideus draait het hoofd contralateraal naar boven
- Trapezius hoofd en hals naar achteren bewegen
4.
ZSO 1: Hersenzenuwen en innervatie H&H
RC 1
Vrijdag 4 december
Instructie A
Namen Foramen Hersendeel Functie Type
I. n. olfactoricus Lamina cribosa Telencephalon Reuk Sensorisch
II. n. opticus Canalis opticus Diëncephalon Visus Sensorisch
III. n. oculomotorius Fissura orbitalis Mesencephalon Oogbewegingen, Motorisch (somato
superior openen ooglid, en viscero; pupil)
pupilreflex
IV. n. trochlearis Fissura orbitalis Mesencephalon Oogbewegingen Motorisch (somato)
superior
V. n. trigeminus V1: Fissura orbitalis Mesencephalon Sensoriek frontaal Somatosensibel
superior
V2: Foramen Sensoriek maxillaris Somatosensibel
rotundum
V3: Foramen ovale Sensoriek Somatosensibel
mandibularis Somatomotorisch
VI. n. adbucens Fissura orbitalis Metencephalon Oogbeweging Motorisch (somato)
superior
VII. n. facialis Meatus acusticus Myelencephalon Mimiek, traan- somato en
internus speekselklieren, visceromotorisch,
smaak voorste 2/3 viscerosensibel
tong
VIII. n. Meatus acusticus Myelencephalon Gehoor en evenwicht Sensorisch
vestibulocochleari internus
s
IX. n. Foramen jugulare Myelencephalon Slikken, bloeddruk, Motorisch en
glossopharyngeus keelreflex, gl. parotis, sensorisch (somato
tong (achterste 1/3), en viscero)
keel, buitenoor
X. n. vagus Foramen jugulare Myelencephalon Slikken, spraak Motorisch en
(stembanden), sensorisch (somato
regulatie en viscero)
cardiovasculaire
systemen
XI. n. accessorius Foramen jugulare Myelencephalon en Slikken en hoofd- Motorisch
medulla oblongata schouder-nek
bewegingen
XII. n. hypoglossus Canalis hypoglossi Myelencephalon Tongbewegingen Motorisch
,Instructie B n. trigeminus
1. de kleurvlakken in Prometheus geven de innervatiegebieden van de n. trigeminus aan.
2. Het voorste deel van het hoofd (het aangezicht) wordt geïnnerveerd door de n. V
(trigeminus) en het achterste deel van het hoofd (achter de ‘kin-oor-kruin-lijn’) wordt
geïnnerveerd door andere zenuwen.
3. De grenzen van de drie hoofdstammen van de n. trigeminus liggen bij het oog (onderste en
bovenste ooglid) en het bovenste gedeelte van de neus en bij de bovenkaak. De bovenlip
hoort nog bij de maxillaris en de onderlip bij de mandibularis. De bovenste helft van de wang
wordt dan ook geïnnerveerd door de n. maxillaris van de n. trigeminus.
Instructie C n. opthalmicus
1. De n. opthalmicus (n. V1) betreedt de orbita via de fissura orbitalis superior net als de n.
oculomotorius (n. III), n. trochlearis (n. IV) en de n. abducens (n. VI)
2. De drie hoofdtakken van de n. opthalmicus zijn de n. lacrimalis (traanklieren), n. frontalis
(sensorisch) en de n. nasociliaris (sensorisch)
3. De n. opthalmicus is met het ganglion ciliare verbonden in de orbita. Hier schakelen geen
parasympathische zenuwen voor de gl. lacrimalis over. Dit ganglion ‘hoort’ eigenlijk bij de n.
oculomotorius en de bestemming voor de postganglionaire vezels zijn dan ook de m. sfincter
pupillae, slijmvliezen neusholte en de inwendige oogspieren.
Instructie D n. maxillaris
1. De n. maxillaris (n. V2) betreedt de fossa pterygopalatina via het foramen rotundum en de
takken bereiken de neusholte uiteindelijk via het fissura orbitalis inferior.
2. Het voorste deel van het bovenste kwadrant word door takken van de de n. opthalmicus
geïnnerveerd en het onderste door takken van de n. maxillaris.
3. Het reukslijmvlies bevindt zich boven in de neusholte, onder de schedelbasis tussen de
oogkassen en wordt geïnnerveerd door de n. olfactorius.
4. Alleen de sinus maxillaris wordt geïnnerveerd door de n. maxillaris, de overige paranasale
sinussen worden geïnnerveerd door de n. opthalmicus.
5. Een ontsteking van de sinus maxillaris kan manifesteren als tandpijn omdat de n. alveolaris
superior door de sinus maxillaris loopt en deze innerveert de tanden en kiezen in de
bovenkaak.
Instructie E n. facialis
1. De takken van de n. facialis lopen door de glandula parotis.
2. De takken van de n. facialis die de wang- en mondspieren innerveren zijn de n. buccalis en de
n. zygomaticus.
3. De mondbodemspier (m. mylohyoïdeus) wordt niet geïnnerveerd door de n. facialis maar
door een aftakking van de n. V3 (n. mandibularis).
4. Als de n. facialis geledeerd is bij een parotidectomie kan de patiënt zijn mondhoek niet meer
optillen.
, Instructie F n. glossopharyngeus
1. De speekselklier die wordt aangestuurd door de n. glossopharyngeus is de gl. parotis en de
overschakeling van pre- naar postganglionair vindt plaats in het ganglion oticum.
2. De spieren die motorisch geïnnerveerd worden door de n. glossopharyngeus zijn de m.
stylopharyngeus en de m. pharyngealis.
3. De ramus sinus caroticus van de n. glossopharyngeus zijn de pressoreceptoren voor de sinus
caroticus en in de glomus caroticum de chemoreceptoren.
Instructie G n. vagus
alleen lezen
Instructie H n. accessorius
1. De n. accessorius innerveert de m. trapezius en de m. sternocleidomastoideus. Dit zijn twee
belangrijke hals/nekspieren.
2. De twee halsdriehoeken die deze spieren begrensden zijn de regio cervicalis lateralis en regio
cervicalis anterior.
3. Als deze spieren worden aangespannen worden twee verschillende bewegingen gemaakt:
- Sternocleidomastoideus draait het hoofd contralateraal naar boven
- Trapezius hoofd en hals naar achteren bewegen
4.
