Nutrition 2.1 fysiologie college's

Samenvatting fysiologie 2.1

Vitamine
 Vitamine = essentieel
 Organische stof, bevat koolstof + waterstof
 Betrokken bij regulatie lichaamsprocessen
 Leveren geen energie
 Kleine hoeveelheid nodig. Microgram of miligram
 Structuur > moleculen, verbindingen van atomen
 Komen voor in de voeding van nature maar worden ook handmatig toegevoegd
 Wateroplosbaar en vet oplosbaar. Verschillen in absorptie, transport, opslag en
uitscheiding

Vetoplosbaar in chylomicronen via de lymfe naar het bloed = Vitamine D, E, K, A
Wateroplosbaar > geen transportmolecuul, gaat zo het bloed in = B, C

Bioavailability/biobeschikbaarheid > hoeveel van ingenomen hoeveelheid daadwerkelijk
wordt geabsorbeerd.
,
Factoren
- Behoefte
- Ziekte
- Bereiding
- Andere componenten uit de voeding. Bv vitamine C bevorderd opname van ijzer

Anti-oxidante werking -= Vitamine E, C + carotenoids
Co-enzymen = Vitamine B
Zicht/ogen = Vitamine A
Botten = Vitamine D + K
Bloedstolling = Vitamine K

Provitamine = kan je een vitamine van maken
Betacaroteen = provitamine voor vitamine A

Vitamine A > vet oplosbaar
- Eerst retinol <> retinal <> retionezuur (omkeerbaar)
- Opslag voor 90% in de lever, klein beetje in vetweefsel, longen en nieren
- Transport = RBP > Retinol Binding Protein
- 70-90% komt uit de dierlijke producten
- 9-22% caroteen (plantaardig)


Mineralen
 Kleine hoeveelheid nodig
 Leveren geen energie
 Wel essentieel
 Anorganische stof > levenloze natuur

,  Atomen/ionen
 Blijven hetzelfde
 Kleine hoeveelheid opslaan in maag darm kanaal
 Bronnen van mineralen > plantaardig, dier en water

Mineralen zijn op te splitsen in major en spoorelementen.
Mineralen/major > 100 mg per dag
Spoorelementen/tracer < 100 mg per dag

Major mineralen:
 Natrium - Na
 Kalium - K
 Calcium - Ca
 Chloride - Ci
 Fosfor - P
 Magnesium - Mg
 Zwavel - s

Spoorelementen:
 Ijzer - Fe
 Zink - Ze
 Koper - Cu
 Mangaan - Mn
 Seleen - Se
 Jodium - I
 Fluoride - F
 Chroom - Cr

Komen voor in verschillende vormen
1. Ion-vorm = opgelost in lichaamsvloeistoffen > Elektrolyten.
Na+, K+, Ca2+. Ci-
2. Vaste vorm/atoom = organisch verbonden
Calcium, magnesium, ijzer, zink

Functies mineralen:
- Voor structuur
- Regulatie > vooral elektrolyten
- Vochtbalans
- Zenuwgeleiding
- Spierconcentratie
- Enzymactiviteit

Mineralen GEDRAGEN zich vet- of wateroplosbaar. Let op: Dit zijn ze niet per definitie.
Water oplosbaar = Makkelijk geabsorbeerd, vrij transport door het bloed, uit scheiding door
de nieren > kalium/natrium
Vet oplosbaar = Transport molecuul, eerder toxisch
Transporteiwitten > transferrine en albumine