Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 WERELD Stedelijke gebieden in de VS
2.1 Een wereld van steden
Stedelijk netwerk: een groep van steden die onderling verbonden zijn. Een stedelijk
netwerk kan op meerdere schaalniveaus voorkomen.
Een wereldstad/metropool is een belangrijk knooppunt op economisch, cultureel of politiek
gebied. ->
● concentratie van hoofdkantoren van mno’s
● dicht netwerk van verbindingen (van telecommunicatie tot vliegverbindingen)
● intensieve uitwisseling van informatie en ideeën
● veel banken, financiële instellingen en een wereldwijde aandelenbeurs
● oververtegenwoordiging van dienstverlenende bedrijven
Global cities zijn ook internationale culturele knooppunten op het gebied van film, theater,
muziek en mode.
Tokyo, Londen en New York vormen de top drie van de global cities. Wel komt er steeds met
concurrentie vanuit onder andere steden, zoals Singapore en Hong Kong.
Wereldsteden zijn onderling goed verbonden, maar ze zijn ook verbonden met steden op
een lager schaalniveau via een hub and spoke-netwerk. (= transportnetwerk van bedrijven
zoals een luchtvaartmaatschappij waarbij de hub het knooppunt vormt in het netwerk en de
spokes de aanvoerlijnen)
Miljoenensteden, zoals Cairo, Lagos en Mumbai zijn in korte tijd uitgegroeid tot megasteden
(= stad met meer dan tien miljoen inwoners).
De snelle groei van landen in de periferie en semi-periferie is te verklaren door:
1. De hoge natuurlijke groei. Jonge bevolking en lager sterftecijfer dan op platteland.
2. Het hoge vestigingsoverschot. Grote steden trekken plattelanders aan, grootste
urbanisatie door middelgrote steden.
3. De uitbreiding van de stad. Randsteden worden onderdeel van stedelijke gebied.
De snelle groei van deze steden zorgt voor een tekort aan voorzieningen, woningen en
werk. (Veel files, groot deel van de bevolking leeft in slums en informele sector is groot).
Het internationale bedrijfsleven heeft geen belangstelling voor black holes, door:
1. Koopkracht van stedelijke bevolking en omgeving is laag, hierdoor geen interessante
afzetmarkt.
2. Steden liggen vaak in een land met veel sociale en politieke onrust, riskant.
3. Nationale ideologie of politieke opvattingen verzet zich tegen te veel invloed van
westerse liberale markteconomie.
Black holes zijn dus steden die geen of weinig invloed hebben op de wereldeconomie.
, 2.2 Steden in de VS
New York -> financieel, cultureel en zakelijk terrein. Ook vestiging Verenigde Naties.
Los Angeles -> film- en entertainment industrie, musicals en games (Amerikanisering)
Washington -> politiek centrum van het machtigste land van de wereld.
Andere grote steden zijn meer gericht op de VS zelf. Dit zou kunnen komen door de omvang
van de binnenlandse afzetmarkt in Amerika.
Deze regionale centra hebben een verzorgende functie voor het achterland (= het gebied
dat voor tal van voorzieningen georiënteerd is op een bepaalde centrale stad).
Twee criteria of een stad een mondiaal knooppunt is:
1. De concentratie van hoofdkantoren van mno’s en het niveau van de internationale
dienstverlening (= het deel van de dienstensector dat zich vooral richt op de
ondersteuning van de grote internationale bedrijven, oververtegenwoordigd in
wereldsteden). Dus bedrijven die hun diensten (financieel, juridisch, adviserend en
research) aanbieden aan grote bedrijven.
Het verschuiven van het zwaartepunt van de geconcentreerde hoofdkantoren en
zakelijke diensten van het noordoosten naar het zuiden en westen, heeft te maken
met:
● Verschuiving van het demografisch zwaartepunt.
● Economische groei, vooral hightechsector, van staten zoals Texas, Florida en
vooral Californië.
● Global shift, Pacifische zone (Azië) groeit sneller dan Atlantische Zone
(Europa).
2. Het aantal directe internationale bestemmingen van vliegvelden. New York vormt
belangrijkste hub in het internationale vliegnetwerk van de VS. Luchthavens in het
zuiden en westen groeien sneller dan in het noorden.
In veel Amerikaanse steden is een aantal gezamenlijke elementen te herkennen (bron 9).
Central Business District (CBD)= deel van het stadscentrum waar de zakenwereld is
geconcentreerd. In de VS herkenbaar aan de hoogbouw.
Vroeger was de binnenstad naast zakencentrum ook winkel- en wooncentrum. Nu zijn deze
laatste voorzieningen uitgeschoven naar de rand. In deze suburbs zijn enorme winkelcentra
en is er een goede bereikbaarheid van de snelwegen.
Vanaf 1960 is veel werkgelegenheid verschoven vanuit de binnenstad naar moderne
bedrijventerreinen aan de rand van de stad. Door onder meer globalisering schoof deze
laagwaardige werkgelegenheid nog verder door naar de lageloonlanden of deze
werkgelegenheid is zelfs verdwenen (door automatisering/ robotisering).
Rond het CBD -> oudere woonwijken, armen
Sommige buurten hiervan berucht, gecontroleerd door bendes, no-go area voor toeristen.
Suburbs ver buiten het centrum -> Rijkere middenklasse
2.1 Een wereld van steden
Stedelijk netwerk: een groep van steden die onderling verbonden zijn. Een stedelijk
netwerk kan op meerdere schaalniveaus voorkomen.
Een wereldstad/metropool is een belangrijk knooppunt op economisch, cultureel of politiek
gebied. ->
● concentratie van hoofdkantoren van mno’s
● dicht netwerk van verbindingen (van telecommunicatie tot vliegverbindingen)
● intensieve uitwisseling van informatie en ideeën
● veel banken, financiële instellingen en een wereldwijde aandelenbeurs
● oververtegenwoordiging van dienstverlenende bedrijven
Global cities zijn ook internationale culturele knooppunten op het gebied van film, theater,
muziek en mode.
Tokyo, Londen en New York vormen de top drie van de global cities. Wel komt er steeds met
concurrentie vanuit onder andere steden, zoals Singapore en Hong Kong.
Wereldsteden zijn onderling goed verbonden, maar ze zijn ook verbonden met steden op
een lager schaalniveau via een hub and spoke-netwerk. (= transportnetwerk van bedrijven
zoals een luchtvaartmaatschappij waarbij de hub het knooppunt vormt in het netwerk en de
spokes de aanvoerlijnen)
Miljoenensteden, zoals Cairo, Lagos en Mumbai zijn in korte tijd uitgegroeid tot megasteden
(= stad met meer dan tien miljoen inwoners).
De snelle groei van landen in de periferie en semi-periferie is te verklaren door:
1. De hoge natuurlijke groei. Jonge bevolking en lager sterftecijfer dan op platteland.
2. Het hoge vestigingsoverschot. Grote steden trekken plattelanders aan, grootste
urbanisatie door middelgrote steden.
3. De uitbreiding van de stad. Randsteden worden onderdeel van stedelijke gebied.
De snelle groei van deze steden zorgt voor een tekort aan voorzieningen, woningen en
werk. (Veel files, groot deel van de bevolking leeft in slums en informele sector is groot).
Het internationale bedrijfsleven heeft geen belangstelling voor black holes, door:
1. Koopkracht van stedelijke bevolking en omgeving is laag, hierdoor geen interessante
afzetmarkt.
2. Steden liggen vaak in een land met veel sociale en politieke onrust, riskant.
3. Nationale ideologie of politieke opvattingen verzet zich tegen te veel invloed van
westerse liberale markteconomie.
Black holes zijn dus steden die geen of weinig invloed hebben op de wereldeconomie.
, 2.2 Steden in de VS
New York -> financieel, cultureel en zakelijk terrein. Ook vestiging Verenigde Naties.
Los Angeles -> film- en entertainment industrie, musicals en games (Amerikanisering)
Washington -> politiek centrum van het machtigste land van de wereld.
Andere grote steden zijn meer gericht op de VS zelf. Dit zou kunnen komen door de omvang
van de binnenlandse afzetmarkt in Amerika.
Deze regionale centra hebben een verzorgende functie voor het achterland (= het gebied
dat voor tal van voorzieningen georiënteerd is op een bepaalde centrale stad).
Twee criteria of een stad een mondiaal knooppunt is:
1. De concentratie van hoofdkantoren van mno’s en het niveau van de internationale
dienstverlening (= het deel van de dienstensector dat zich vooral richt op de
ondersteuning van de grote internationale bedrijven, oververtegenwoordigd in
wereldsteden). Dus bedrijven die hun diensten (financieel, juridisch, adviserend en
research) aanbieden aan grote bedrijven.
Het verschuiven van het zwaartepunt van de geconcentreerde hoofdkantoren en
zakelijke diensten van het noordoosten naar het zuiden en westen, heeft te maken
met:
● Verschuiving van het demografisch zwaartepunt.
● Economische groei, vooral hightechsector, van staten zoals Texas, Florida en
vooral Californië.
● Global shift, Pacifische zone (Azië) groeit sneller dan Atlantische Zone
(Europa).
2. Het aantal directe internationale bestemmingen van vliegvelden. New York vormt
belangrijkste hub in het internationale vliegnetwerk van de VS. Luchthavens in het
zuiden en westen groeien sneller dan in het noorden.
In veel Amerikaanse steden is een aantal gezamenlijke elementen te herkennen (bron 9).
Central Business District (CBD)= deel van het stadscentrum waar de zakenwereld is
geconcentreerd. In de VS herkenbaar aan de hoogbouw.
Vroeger was de binnenstad naast zakencentrum ook winkel- en wooncentrum. Nu zijn deze
laatste voorzieningen uitgeschoven naar de rand. In deze suburbs zijn enorme winkelcentra
en is er een goede bereikbaarheid van de snelwegen.
Vanaf 1960 is veel werkgelegenheid verschoven vanuit de binnenstad naar moderne
bedrijventerreinen aan de rand van de stad. Door onder meer globalisering schoof deze
laagwaardige werkgelegenheid nog verder door naar de lageloonlanden of deze
werkgelegenheid is zelfs verdwenen (door automatisering/ robotisering).
Rond het CBD -> oudere woonwijken, armen
Sommige buurten hiervan berucht, gecontroleerd door bendes, no-go area voor toeristen.
Suburbs ver buiten het centrum -> Rijkere middenklasse
