HOOFDSTUK 3
ONTEIGENING
Bescherming eigendom
Art 16 GW (artikel bij uitstek over onteigening):
o “Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, in de
gevallen en op de wijze bij de wet bepaal en tegen billijke en voorafgaande
schadeloosstelling”.
o Je moet dit samen lezen met art 1 aanvullend protocol waardoor het niet alleen
van toepassing is op onteigening, maar ruimer moet worden geÏnterpreteerd
Art 544 BW:
o “Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak genot te
hebben een daarover te beschikken, mits men er geen gebruik van maakt dat
strijdig is met de wetten of met de verordeningen”.
o Staat op niveau van wet
Art 1 Eerste aanvullend protocol bij EVRM:
o 1. “Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van
hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het
algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet
en in de algemene beginselen van het internationaal recht. 2. De voorafgaande
bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat
heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit
te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen
belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te
verzekeren.” (vb bouwverbod)
De overheid mag je niet ontzetten uit je eigendom (art 16 GW) of beroven van je eigendom (art
1.1 Eerste Aanvullend protocol bij EVRM) tenzij met inachtneming van bepaalde strenge regels
(algemeen belang, vergoeding, …)
ONTEIGENING
De overheid mag het gebruik van eigendom wel reguleren (art 544 BW, art 1.2 Eerste Aanvullend
Protocol bij EVRm), maar er zijn hier wel grenzen aan
EIGENDOMSBEPERKINGEN
Artikel 6 EVRM speelt ook een rol bij onteigeningen omdat onteigeningen soms heel lang duren
en dan rechterlijke beslissingen moeten tussenkomen en dan kom je bij het recht op een eerlijk
proces (met inbegrip van recht op een eerlijk termijn) terecht.
Ookal zegt art. 16 GW eigenlijk niets over het gebruik van eigendom, toch stelt het GwH dat je
dit artikel moet interpreteren conform artikel 1 Eerste Aanvullend Protocol bij EVRM
, Onteigening begrip
= gedwongen, onherroeplijk en volledige overgang van een zakelijk recht, doorgaans eigendom,
op een goed, doorgaans een onroerend goed
Terminologie
- Onteigenaar of onteigende instantie eigenaar, eventueel later onteigende
- gedwongen: tegen de wil van de betrokkene (dus geen onteigening bij vrijwillige verkoop
regels van privaatrecht)
- onherroeplijk: definitief (‡ opeising: tijdelijk) als er bv een explosie van vluchetlingen opeens
in België aankomt en men wilt deze in huizen steken die leegstaan (wel een eigenaar hebben)
dan moeten de eigenaars maar aanvaarden dat de overheid deze huizen gebruikt om
vluchtelingen voorlopig in te steken= opeising (komt weinig voor)
- volledig: helemaal, de eigendomstitel gaat geheel over (naar de overheid)
- een onteigening start veelal met een onteigeningsbesluit, maar in de meeste gevallen zal het
niet komen tot een onteigening omdat de betrokkene vrijwillig verkoopt (95%) (bestuurlijke
fase) ‡ de burgerlijke rechter die aan de onteigenaar de onteigening toestaat (5%) (gerechtelijke
fase) er is dus rechterlijke tussenkomst vereist bij een onteigening.
Onteigeningen gebeuren zeer veel zogezegd altijd in het algemeen belang: vb voor de natuur,
industrieterein, havenuitbreiding, bouw van een belangrijk voetbalstadion, …
Onteigening voorwaarden
niet alles ligt bij de gewesten, er is een federale bevoegdheid voor oa de gerechtelijke
procedure en de modaliteiten voor onteigening.
de gewesten zijn bevoegd behoudens onteigening wegens een federale overheid, instellingen
zelf
de bepalingen inzake gerechtelijke zaken gelden enkel in het Vlaamse Gewest
ONTEIGENING
Bescherming eigendom
Art 16 GW (artikel bij uitstek over onteigening):
o “Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, in de
gevallen en op de wijze bij de wet bepaal en tegen billijke en voorafgaande
schadeloosstelling”.
o Je moet dit samen lezen met art 1 aanvullend protocol waardoor het niet alleen
van toepassing is op onteigening, maar ruimer moet worden geÏnterpreteerd
Art 544 BW:
o “Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak genot te
hebben een daarover te beschikken, mits men er geen gebruik van maakt dat
strijdig is met de wetten of met de verordeningen”.
o Staat op niveau van wet
Art 1 Eerste aanvullend protocol bij EVRM:
o 1. “Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van
hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het
algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet
en in de algemene beginselen van het internationaal recht. 2. De voorafgaande
bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat
heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit
te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen
belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te
verzekeren.” (vb bouwverbod)
De overheid mag je niet ontzetten uit je eigendom (art 16 GW) of beroven van je eigendom (art
1.1 Eerste Aanvullend protocol bij EVRM) tenzij met inachtneming van bepaalde strenge regels
(algemeen belang, vergoeding, …)
ONTEIGENING
De overheid mag het gebruik van eigendom wel reguleren (art 544 BW, art 1.2 Eerste Aanvullend
Protocol bij EVRm), maar er zijn hier wel grenzen aan
EIGENDOMSBEPERKINGEN
Artikel 6 EVRM speelt ook een rol bij onteigeningen omdat onteigeningen soms heel lang duren
en dan rechterlijke beslissingen moeten tussenkomen en dan kom je bij het recht op een eerlijk
proces (met inbegrip van recht op een eerlijk termijn) terecht.
Ookal zegt art. 16 GW eigenlijk niets over het gebruik van eigendom, toch stelt het GwH dat je
dit artikel moet interpreteren conform artikel 1 Eerste Aanvullend Protocol bij EVRM
, Onteigening begrip
= gedwongen, onherroeplijk en volledige overgang van een zakelijk recht, doorgaans eigendom,
op een goed, doorgaans een onroerend goed
Terminologie
- Onteigenaar of onteigende instantie eigenaar, eventueel later onteigende
- gedwongen: tegen de wil van de betrokkene (dus geen onteigening bij vrijwillige verkoop
regels van privaatrecht)
- onherroeplijk: definitief (‡ opeising: tijdelijk) als er bv een explosie van vluchetlingen opeens
in België aankomt en men wilt deze in huizen steken die leegstaan (wel een eigenaar hebben)
dan moeten de eigenaars maar aanvaarden dat de overheid deze huizen gebruikt om
vluchtelingen voorlopig in te steken= opeising (komt weinig voor)
- volledig: helemaal, de eigendomstitel gaat geheel over (naar de overheid)
- een onteigening start veelal met een onteigeningsbesluit, maar in de meeste gevallen zal het
niet komen tot een onteigening omdat de betrokkene vrijwillig verkoopt (95%) (bestuurlijke
fase) ‡ de burgerlijke rechter die aan de onteigenaar de onteigening toestaat (5%) (gerechtelijke
fase) er is dus rechterlijke tussenkomst vereist bij een onteigening.
Onteigeningen gebeuren zeer veel zogezegd altijd in het algemeen belang: vb voor de natuur,
industrieterein, havenuitbreiding, bouw van een belangrijk voetbalstadion, …
Onteigening voorwaarden
niet alles ligt bij de gewesten, er is een federale bevoegdheid voor oa de gerechtelijke
procedure en de modaliteiten voor onteigening.
de gewesten zijn bevoegd behoudens onteigening wegens een federale overheid, instellingen
zelf
de bepalingen inzake gerechtelijke zaken gelden enkel in het Vlaamse Gewest
