Notitie noodweer P3 CIJFER:8,5

Notitie in zakelijk dossier ‘Huiselijk Geweld’
Geachte collega,
Uw cliënt wordt verdacht van huiselijk geweld tegen zijn echtgenote, Simone. Het wordt hem
ten laste gelegd dat hij haar heeft mishandeld (art. 300 Sr). Hij zou haar hierbij in haar been
hebben geknepen en aan haar haren hebben getrokken (zie dossierstuk 23). Uw cliënt
verklaard dat hij dit gedaan heeft uit noodweer (zie dossierstuk 1 en 18). U heeft mij daarom
verzocht om uit te zoeken of er kans van slagen is dat de rechter het verweer op noodweer
zal toekennen. Dit ga ik onderzoeken aan de hand van een onderzoek naar de wet en
jurisprudentie samen met de gegevens uit het dossier ‘Huiselijk geweld’.
De rechter zal het beroep op noodweer bij de eerste materiële vraag van art. 350 Sv
behandelen. Bij mishandeling moet wederrechtelijkheid namelijk als bestanddeel worden
aangemerkt, omdat dit als ware ingeblikt zit in het woord mishandeling. De
wederrechtelijkheid moet dus bewezen worden. Als er een geslaagd beroep kan worden
gedaan op noodweer, een strafuitsluitingsgrond, zal dit de wederrechtelijkheid wegnemen.
De rechter zal in dat geval uw cliënt vrijspreken op grond van art. 352 lid 1 Sv. Als de rechter
het beroep niet toekent, gaat de rechter verder met de vragen van het rechterlijk beslismodel
en zal de rechter een straf opleggen op grond van art. 351 Sv. 1
Noodweer is het recht om zich te verdedigen tegen een aanval. Om een geslaagd beroep te
doen op noodweer moet er aan de drie voorwaarden uit art. 41 lid 1 Sr worden voldaan.
Deze voorwaarden heb ik hieronder uitgewerkt en toegepast op de relevante feiten uit het
dossier.
Ten eerste moet er sprake zijn van een ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding. Dit
betekent dat verdediging alleen is toegestaan tegen een aanranding die al aan de gang is op
het moment dat de verdediging wordt ingezet of als er een ogenblikkelijk dreigend gevaar is.
Daarnaast moet de aanranding wederrechtelijk zijn. 2 Uit dossierstuk 1 blijkt dat Simone uw
cliënt heeft aangevallen en hem heeft beledigd door o.a. te zeggen dat hij geen goede vader
is. Uw cliënt heeft zich hiertegen verdedigd. Er was hier dus sprake van een ogenblikkelijke
aanranding. Daarnaast was deze aanranding ook in strijd met de wet, mishandeling staat
namelijk strafbaar gesteld in art. 300 Sr.
Ten tweede moet er sprake zijn van een verdediging van eigen of eens anders lijf,
eerbaarheid of goed. Uw cliënt moest met de verdediging zijn lijf verdedigen, Simone viel
hem namelijk aan. Het feit dat Simone hem heeft beledigd door o.a. te zeggen dat hij geen
goede vader is, kan volgens de jurisprudentie niet worden gezien als een aanranding van de
eerbaarheid. In het arrest was er een verdachte die zich verdedigde omdat hij werd
uitgescholden voor dief. De Hoge Raad heeft besloten dat er in het geval van een belediging
geen sprake is van een aanranding van de eerbaarheid.3 Het is dus niet de bedoeling dat
iemand met geweld een einde maakt aan beledigingen. Daarnaast kan ook de aantasting
van de goede naam van uw cliënt niet worden gezien als aanranding van de eerbaarheid
omdat er sprake moet zijn van aanranding van de seksuele eerbaarheid. Simone dreigde
ook dat hij zijn kinderen niet meer te zien zou krijgen en dat zou een inbreuk van een recht
zijn, maar ook dit valt niet onder aanranding van lijf, eerbaarheid of goed. 4

1
J.S. Nan, ‘Ingeblikte wederrechtelijkheid bij mishandeling’ TWPS 2014/10, afl. 4, p. 52-54.
2
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlands strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2018,
p. 84-88.
3
HR 8 januari 1917, ECLI:NL:HR:1917:13.
4
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlands strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2018,
p. 85-86.