Geschiedenis H4: Nederland 1948-2008
Dikgedrukt = titel van het deelkopje
Schuin dikgedrukt = titel van het kopje
Inhoudsopgave
Paragraaf 4.1: de welvaart neemt toe: 1948-1978.......................................................................................... 1
Paragraaf 4.2: grote veranderingen in de maatschappelijke verhoudingen: 1948-1978...................................3
Paragraaf 4.3: veranderde maatschappelijke verhoudingen: 1978-2008.........................................................8
Paragraaf 4.1: de welvaart neemt toe: 1948-1978
Continuïteit en verandering na de Tweede Wereldoorlog
1
, Herstel van de verzuilde samenlevingen
De Duitsers hadden en einde gemaakt aan veel verzuilde instellingen. Na de oorlog kwamen
de zuilen wel weer terug. De SDAP werd de PVDA, maar onder druk van bisschoppen worden
weinig katholieken hier lid van. Pieter Oud, lid van de VDB, sloot zich in 1946 aan bij de
PVDA, maar richtte al snel zijn eigen partij op: de VVD (1948). Zo keerden de meeste
politieke partijen en verzuilde organisaties van voor de oorlog terug, met dezelfde naam of
een nieuwe naam. De krant ‘de standaard’ werd vervangen door de Trouw, een
verzetskrant.
Internationale samenwerking in plaats van neutraliteitspolitiek
De neutraliteitspolitiek keerde niet terug. NL trad toe tot bondgenootschappen van westerse
staten:
- Westerse staten richtten de NAVO op;
- In 1951 werd de EGKS opgericht door Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België, NL en
Luxemburg
Door de samenwerking werd oorlog voorkomen.
NL verloor de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië (1945-1949)
Babyboom
Direct na de oorlog was er sprake van een babyboom: de Boomers (1945-1955). Dit kwam
door de vreugde over de bevrijding. Deze Boomers zorgden later voor botsingen tussen
jongeren en hun ouders.
Oorzaken van snelle economische groei en industrialisatie
Na de oorlog werd een snelle wederopbouw mogelijk. NL maakte in de jaren ’50-’60 een
periode van economische groei en toenemende industrialisatie door. Oorzaken waren:
- Marshallhulp -> in 1947 zou de VS in West-Europa hulp geven. Dit zou bijdragen aan
de eenwording van West-Europa en de economische bloei daarvan. Door de opleving
van de economie in West-Europa kon NL meer exporteren.
- Van geleide naar vrije loonpolitiek -> in 1950 werd de sociaaleconomische raad
opgericht. De overheid ging zich op advies van de SER (sociaaleconomische raad)
bemoeien met de lonen. Dit werd geleide loonpolitiek genoemd: lage lonen dus
goedkoop produceren = meer winst. Dit plan mislukte door zwarte lonen. Daardoor
werd het plan vervangen door de vrije loonpolitiek.
- Economisch herstel van Duitsland -> Duitsland werd een belangrijke handelspartner
van NL.
- Winning aardgas in Groningen -> door de verkoop van aardgas namen de inkomsten
van de overheid sterk toe. Hierdoor werd de sociale wetgeving uitbreid.
- Rooms-rode samenwerkingen -> confessionelen en socialisten gingen samenwerken
voor de wederopbouw van NL. 1958: PVDA samen met KVP.
2
Dikgedrukt = titel van het deelkopje
Schuin dikgedrukt = titel van het kopje
Inhoudsopgave
Paragraaf 4.1: de welvaart neemt toe: 1948-1978.......................................................................................... 1
Paragraaf 4.2: grote veranderingen in de maatschappelijke verhoudingen: 1948-1978...................................3
Paragraaf 4.3: veranderde maatschappelijke verhoudingen: 1978-2008.........................................................8
Paragraaf 4.1: de welvaart neemt toe: 1948-1978
Continuïteit en verandering na de Tweede Wereldoorlog
1
, Herstel van de verzuilde samenlevingen
De Duitsers hadden en einde gemaakt aan veel verzuilde instellingen. Na de oorlog kwamen
de zuilen wel weer terug. De SDAP werd de PVDA, maar onder druk van bisschoppen worden
weinig katholieken hier lid van. Pieter Oud, lid van de VDB, sloot zich in 1946 aan bij de
PVDA, maar richtte al snel zijn eigen partij op: de VVD (1948). Zo keerden de meeste
politieke partijen en verzuilde organisaties van voor de oorlog terug, met dezelfde naam of
een nieuwe naam. De krant ‘de standaard’ werd vervangen door de Trouw, een
verzetskrant.
Internationale samenwerking in plaats van neutraliteitspolitiek
De neutraliteitspolitiek keerde niet terug. NL trad toe tot bondgenootschappen van westerse
staten:
- Westerse staten richtten de NAVO op;
- In 1951 werd de EGKS opgericht door Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België, NL en
Luxemburg
Door de samenwerking werd oorlog voorkomen.
NL verloor de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië (1945-1949)
Babyboom
Direct na de oorlog was er sprake van een babyboom: de Boomers (1945-1955). Dit kwam
door de vreugde over de bevrijding. Deze Boomers zorgden later voor botsingen tussen
jongeren en hun ouders.
Oorzaken van snelle economische groei en industrialisatie
Na de oorlog werd een snelle wederopbouw mogelijk. NL maakte in de jaren ’50-’60 een
periode van economische groei en toenemende industrialisatie door. Oorzaken waren:
- Marshallhulp -> in 1947 zou de VS in West-Europa hulp geven. Dit zou bijdragen aan
de eenwording van West-Europa en de economische bloei daarvan. Door de opleving
van de economie in West-Europa kon NL meer exporteren.
- Van geleide naar vrije loonpolitiek -> in 1950 werd de sociaaleconomische raad
opgericht. De overheid ging zich op advies van de SER (sociaaleconomische raad)
bemoeien met de lonen. Dit werd geleide loonpolitiek genoemd: lage lonen dus
goedkoop produceren = meer winst. Dit plan mislukte door zwarte lonen. Daardoor
werd het plan vervangen door de vrije loonpolitiek.
- Economisch herstel van Duitsland -> Duitsland werd een belangrijke handelspartner
van NL.
- Winning aardgas in Groningen -> door de verkoop van aardgas namen de inkomsten
van de overheid sterk toe. Hierdoor werd de sociale wetgeving uitbreid.
- Rooms-rode samenwerkingen -> confessionelen en socialisten gingen samenwerken
voor de wederopbouw van NL. 1958: PVDA samen met KVP.
2
