Pathofysiologie colleges
Week 1.2 – neurofysiologische aspecten van gewrichtsinstabiliteit
Definitie van instabiliteit = op tijd de druk kunnen verdelen binnen fysiologische grenzen
zonder dat je dreigende schade krijgt in het gewricht of structuren eromheen.
A proper timely load transfer to adjacent
bone(s) within the physiological boundaries of a joint without (threatening) damage to
structures in (near) surroundings of a joint
– American Association of Orthopaedic Surgeons 2001
Load-transfer
Door de stabiliteit in het bekken kunnen krachten worden
overgedragen van benen naar romp en vice versa, dit
wordt Load-transfer genoemd, hiervoor is een stabiel SI-
gewricht noodzakelijk!
Functionele anatomie
Vorm + Kracht
= Stabiliteit
VORMSLUITING + KRACHTSLUITING = STABILITEIT
• Vormsluiting door de wigvorm en de richels en groeven in het SI-gewricht
• Krachtsluiting door de ligamenten: sacro-tuberale, sacro-iliacale dorsale longum
(geven grotere compressie in het SI-gewricht) en het ligament sacro-iliacale dorsale
brevis (remt de bewegingen in het SI-gewricht.)
• Ook de fascia thoracolumbalis en drie ketens van spieren leveren een bijdrage aan
de krachtsluiting!
1. Longitudinale keten: mm. Multifidi, diepe laag fascia thoracolumbale, lig.
Sacrotuberale
2. diagonale keten aan de achterzijde: m. Latissimus dorsi en m. Gluteus max.
3. Diagonale keten aan de voorzijde: schuine buikspieren en de dwarse buikspier
Elementen (subsystemen van stabiliteit)
- Passief = vorm van je gewrichten
met kapsel en ligamenten.
Biomechanische stabiliteit.
- Actief = je spieren.
- Het passieve subsysteem levert
informatie voor de aansturing van
het actieve subsysteem via
sensoren in bijvoorbeeld
ligamenten.
Rol van het neurale systeem
, • genereert bewuste en onbewuste motoriek
• zorgt voor “motor control”
• zorgt voor sensorische feedback en controle uit spieren ligamenten, gewrichtskapsel
en de huid
• is betrokken bij pijnwaarneming en beleving en antalgische reflexen (compenseren
door de pijn)
• is betrokken bij de coördinatie van houding, beweging en belasting van gewrichten
Dysfunctie van het neurale subsysteem
• perifeer zenuwletsel – of informatie niet krijgen of niet uitsturen
• perifere neuropathie – sensomotorische cirkel is verstoord
• letsel van de spinale zenuw
• ruggenmerg letsels
• hersenletsel
• neurologische aandoeningen (zoals parkinson)
• veroudering – minder spiermassa waardoor alles vervalt. Ook verval van
zenuwcellen waardoor het neurale systeem achteruit gaat
• langdurige immobilisatie / deconditionering – het hele leer-effect is weg
Verminderd functioneren neurale subsystemen
• Verstoring reflexactiviteit
• Sensomotorische amnesie – hersenen zijn vergeten hoe het beter kan als je het niet
doet. Constant hoge tonus in de nek schouders altijd hoog als je vraagt om de
schouders te laten zakken word dit moeilijk.
• Verstoorde motorische controle ipv “instabiliteit”
Rol van passieve subsysteem
• geeft stabiliteit aan de bewegingsgrens (anatomische grens)
• geeft geringe stabiliteit bij de fysiologische bewegingsgrens, bij het normale bewegen
• geeft nauwelijks stabiliteit in de neutrale zone – pas in de anatomische eindstanden
• geleidt het gewricht in samenwerking met het gewrichtsoppervlak in “close-packed”
en “loose-packed” standen (positions)
• statisch en dynamisch actief in proprioceptieve zin
• is betrokken bij pijnwaarneming en pijnbeleving en antalgische reflexen
Panjabi
• bij normaal bewegen blijf je binnen de NZ. Hierbij komt er nauwelijks spanning op het
kapsel. Pas in de eindgrens komt er spanning op het kapsel-band apparaat.
• loose-packed position = stand van het gewricht, waarbij de spanning in kapsel en
ligamenten (bindweefsel) minimaal is. Dit is de meest mobiele positie die mogelijk is.
, • close-packed position = de vergrendelstand van het gewricht, waarbij de spanning in
kapsel en ligamenten (bindweefsel) maximaal is. Het gewricht staat dan ‘op slot’, in
zijn stabielste positie.
Dysfunctie van het passieve systeem
• mechanisch letsel van kapselband apparaat
• surmenage, overbelasting (repetitive stress) – dikker, gezwollen, stijf al spanning
op kapsel in rust. Kunt zo nooit in de eindstanden komen
• degeneratie (artrose)
• gewrichtsziekten (reumatoïde artritis)
Rol van het actieve subsysteem
• zorgt voor stabiliteit, zowel statisch als dynamisch over de gehele bewegings-range
• dynamische krachtleverancier voor bewegen, afremmen en stabiliseren
• zorgt voor dynamisch schok-demping en afremmen
• dynamisch actief (rek en contractie in proprioceptieve zin –feedback houding en
beweging)
• is betrokken bij pijnwaarneming en pijnbeleving en antalgische reflexen
• geeft toename in gewrichtscompressie
Dysfunctie van het actieve subsysteem
• oorzaken:
o mechanisch letsel
o overbelasting, surmenage (iets teveel doen – overbelasting), RSI,
vermoeidheid
o ziektes en aandoeningen
o veroudering
o verlies aan zenuw-input
o langdurige immobilisatie / disuse / deconditionering
• onvermogen om:
o commando’s uit het neurale subsysteem op te volgen
o accurate proprioceptieve feedback te geven
o de juiste spierspanning te genereren
o in time gecoördineerd aan te spannen
Week 1.3 – neurofysiologische aspecten van gewrichtsstabiliteit (vervolg)
Week 1.2 – neurofysiologische aspecten van gewrichtsinstabiliteit
Definitie van instabiliteit = op tijd de druk kunnen verdelen binnen fysiologische grenzen
zonder dat je dreigende schade krijgt in het gewricht of structuren eromheen.
A proper timely load transfer to adjacent
bone(s) within the physiological boundaries of a joint without (threatening) damage to
structures in (near) surroundings of a joint
– American Association of Orthopaedic Surgeons 2001
Load-transfer
Door de stabiliteit in het bekken kunnen krachten worden
overgedragen van benen naar romp en vice versa, dit
wordt Load-transfer genoemd, hiervoor is een stabiel SI-
gewricht noodzakelijk!
Functionele anatomie
Vorm + Kracht
= Stabiliteit
VORMSLUITING + KRACHTSLUITING = STABILITEIT
• Vormsluiting door de wigvorm en de richels en groeven in het SI-gewricht
• Krachtsluiting door de ligamenten: sacro-tuberale, sacro-iliacale dorsale longum
(geven grotere compressie in het SI-gewricht) en het ligament sacro-iliacale dorsale
brevis (remt de bewegingen in het SI-gewricht.)
• Ook de fascia thoracolumbalis en drie ketens van spieren leveren een bijdrage aan
de krachtsluiting!
1. Longitudinale keten: mm. Multifidi, diepe laag fascia thoracolumbale, lig.
Sacrotuberale
2. diagonale keten aan de achterzijde: m. Latissimus dorsi en m. Gluteus max.
3. Diagonale keten aan de voorzijde: schuine buikspieren en de dwarse buikspier
Elementen (subsystemen van stabiliteit)
- Passief = vorm van je gewrichten
met kapsel en ligamenten.
Biomechanische stabiliteit.
- Actief = je spieren.
- Het passieve subsysteem levert
informatie voor de aansturing van
het actieve subsysteem via
sensoren in bijvoorbeeld
ligamenten.
Rol van het neurale systeem
, • genereert bewuste en onbewuste motoriek
• zorgt voor “motor control”
• zorgt voor sensorische feedback en controle uit spieren ligamenten, gewrichtskapsel
en de huid
• is betrokken bij pijnwaarneming en beleving en antalgische reflexen (compenseren
door de pijn)
• is betrokken bij de coördinatie van houding, beweging en belasting van gewrichten
Dysfunctie van het neurale subsysteem
• perifeer zenuwletsel – of informatie niet krijgen of niet uitsturen
• perifere neuropathie – sensomotorische cirkel is verstoord
• letsel van de spinale zenuw
• ruggenmerg letsels
• hersenletsel
• neurologische aandoeningen (zoals parkinson)
• veroudering – minder spiermassa waardoor alles vervalt. Ook verval van
zenuwcellen waardoor het neurale systeem achteruit gaat
• langdurige immobilisatie / deconditionering – het hele leer-effect is weg
Verminderd functioneren neurale subsystemen
• Verstoring reflexactiviteit
• Sensomotorische amnesie – hersenen zijn vergeten hoe het beter kan als je het niet
doet. Constant hoge tonus in de nek schouders altijd hoog als je vraagt om de
schouders te laten zakken word dit moeilijk.
• Verstoorde motorische controle ipv “instabiliteit”
Rol van passieve subsysteem
• geeft stabiliteit aan de bewegingsgrens (anatomische grens)
• geeft geringe stabiliteit bij de fysiologische bewegingsgrens, bij het normale bewegen
• geeft nauwelijks stabiliteit in de neutrale zone – pas in de anatomische eindstanden
• geleidt het gewricht in samenwerking met het gewrichtsoppervlak in “close-packed”
en “loose-packed” standen (positions)
• statisch en dynamisch actief in proprioceptieve zin
• is betrokken bij pijnwaarneming en pijnbeleving en antalgische reflexen
Panjabi
• bij normaal bewegen blijf je binnen de NZ. Hierbij komt er nauwelijks spanning op het
kapsel. Pas in de eindgrens komt er spanning op het kapsel-band apparaat.
• loose-packed position = stand van het gewricht, waarbij de spanning in kapsel en
ligamenten (bindweefsel) minimaal is. Dit is de meest mobiele positie die mogelijk is.
, • close-packed position = de vergrendelstand van het gewricht, waarbij de spanning in
kapsel en ligamenten (bindweefsel) maximaal is. Het gewricht staat dan ‘op slot’, in
zijn stabielste positie.
Dysfunctie van het passieve systeem
• mechanisch letsel van kapselband apparaat
• surmenage, overbelasting (repetitive stress) – dikker, gezwollen, stijf al spanning
op kapsel in rust. Kunt zo nooit in de eindstanden komen
• degeneratie (artrose)
• gewrichtsziekten (reumatoïde artritis)
Rol van het actieve subsysteem
• zorgt voor stabiliteit, zowel statisch als dynamisch over de gehele bewegings-range
• dynamische krachtleverancier voor bewegen, afremmen en stabiliseren
• zorgt voor dynamisch schok-demping en afremmen
• dynamisch actief (rek en contractie in proprioceptieve zin –feedback houding en
beweging)
• is betrokken bij pijnwaarneming en pijnbeleving en antalgische reflexen
• geeft toename in gewrichtscompressie
Dysfunctie van het actieve subsysteem
• oorzaken:
o mechanisch letsel
o overbelasting, surmenage (iets teveel doen – overbelasting), RSI,
vermoeidheid
o ziektes en aandoeningen
o veroudering
o verlies aan zenuw-input
o langdurige immobilisatie / disuse / deconditionering
• onvermogen om:
o commando’s uit het neurale subsysteem op te volgen
o accurate proprioceptieve feedback te geven
o de juiste spierspanning te genereren
o in time gecoördineerd aan te spannen
Week 1.3 – neurofysiologische aspecten van gewrichtsstabiliteit (vervolg)
