College 5 – Fiscaal boete- en strafrecht
Inleiding
Strafrecht
Toegepast bij ernstige zaken in het belastingrecht, of als daders een voorbeeldfunctie
hebben
Dagvaarding door OvJ uitspraak rechter boete
Eigen regime (Sr, Sv, AWR)
Strafrechter moet de straf/boete opleggen
Subjectief element vereist; er moet sprake van opzet zijn
H9 AWR
Bestuurlijke boete
Ook in lichte zaken
Geen strafrecht (geen dagvaarding OvJ, geen Sr/Sv)
Door de inspecteur opgelegd
Boete geldt, tenzij je naar de rechter stapt en die een andere beslissing neemt
Bestuursrechter
Geen belastingen; het doel van de boete is leed toevoegen / straffen, niet het innen van geld
voor de overheid
- Geen meewerkverplichting
- Geen onderdeel van de belastingaanslag (art. 24a(2) AWR)
Sinds 2011: strafbeschikking
Delicten met een gevangenisstraf van 6 jaar of minder, zijnde alle belastingdelicten
Deze beschikking geldt, tenzij verzet bij de rechter
Zit een beetje tussen het strafrecht en een bestuurlijke boete in
Bestuurlijke boete – Wettelijk kader
H5 AWR: hoe
Met ingang van 2009: 4e tranche Awb
Inhoudsopgave H5 Handhaving
Titel 5.1 en 5.4 zijn relevant, rest niet (art. 1(3) AWR en 5:4(1) Awb)
Art. 5:44 Awb: una via (art. 243(2) Sv)
H VII AWR: hoe en wanneer
Materieel recht
Formeel recht; afwijkingen en aanvullingen Awb
- Art. 1(3) AWR titel 5.2 Awb
- Art. 67pa(1) AWR art. 5:33 Awb
- Art. 67pa(2) AWR art. 5:45 Awb
- Art. 67pb AWR art. 10:3(4) Awb
, Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (BBBB)
Besluit van de Staatssecretaris van Financiën
Beleidsregels, dus de BD is gebonden
HR BNB 2013/183
Is de rechter gebonden aan deze regels? Nee
Rechter moet in het concrete geval kijken of de boete geboden en passend is
HR BNB 1990/194
De burger kan zich wel beroepen op de beleidsregels, de inspecteur kan ze niet opzij zetten
de regels zijn ‘recht’
Hof Arnhem – Leeuwarden, NTFR 2014/1729
R.o. 7.4: grove schuld (art. 25(2) BBBB)
28(7) BBBB geeft aan dat de schuld x4 gaat want er is niet voldaan aan de bewijslast
Dit is een willekeurige regel, hiervoor is geen goede basis. Hof keer naar welke boete
passend en geboden is (r.o. 4.7). N.a.v. dit arrest is het BBBB aangepast.
Inherente afwijkingsbevoegdheid (art. 4:84 Awb)
Hoofdregel: de inspecteur moet zich houden aan beleid
Tenzij: onevenredige gevolgen in verhouding met het doel van de regel
Als vangnet: art. 6 EVRM
HR BNB 1986/20
Bestuurlijke boete moet geacht zijn een straf te zijn, hierop is art. 6 EVRM dan ook van
toepassing.
- Recht op een eerlijk proces
- Onschuldpresumptie
- Zwijgrecht en recht niet aan de eigen veroordeling mee te hoeven werken
- Berechting binnen een redelijke termijn
Soorten boetes
Verzuimboeten
Art. 67a-67ca AWR
Bloot nalaten (ongeacht intentie)
De bewijslast dat er geen boete opgelegd zou moeten worden ligt bij de belastingplichtige
(geen strijd met art. 6 EVRM)
Vast maximum
Vergrijpboeten
Art. 67cc-67f AWR
Subjectief element:
- Opzet willens en wetens gehandeld
- Grove schuld in laakbaarheid aan opzet grenzende onachtzaamheid
Bewijslast bij de inspecteur
% van de te weinig geheven belasting
Inleiding
Strafrecht
Toegepast bij ernstige zaken in het belastingrecht, of als daders een voorbeeldfunctie
hebben
Dagvaarding door OvJ uitspraak rechter boete
Eigen regime (Sr, Sv, AWR)
Strafrechter moet de straf/boete opleggen
Subjectief element vereist; er moet sprake van opzet zijn
H9 AWR
Bestuurlijke boete
Ook in lichte zaken
Geen strafrecht (geen dagvaarding OvJ, geen Sr/Sv)
Door de inspecteur opgelegd
Boete geldt, tenzij je naar de rechter stapt en die een andere beslissing neemt
Bestuursrechter
Geen belastingen; het doel van de boete is leed toevoegen / straffen, niet het innen van geld
voor de overheid
- Geen meewerkverplichting
- Geen onderdeel van de belastingaanslag (art. 24a(2) AWR)
Sinds 2011: strafbeschikking
Delicten met een gevangenisstraf van 6 jaar of minder, zijnde alle belastingdelicten
Deze beschikking geldt, tenzij verzet bij de rechter
Zit een beetje tussen het strafrecht en een bestuurlijke boete in
Bestuurlijke boete – Wettelijk kader
H5 AWR: hoe
Met ingang van 2009: 4e tranche Awb
Inhoudsopgave H5 Handhaving
Titel 5.1 en 5.4 zijn relevant, rest niet (art. 1(3) AWR en 5:4(1) Awb)
Art. 5:44 Awb: una via (art. 243(2) Sv)
H VII AWR: hoe en wanneer
Materieel recht
Formeel recht; afwijkingen en aanvullingen Awb
- Art. 1(3) AWR titel 5.2 Awb
- Art. 67pa(1) AWR art. 5:33 Awb
- Art. 67pa(2) AWR art. 5:45 Awb
- Art. 67pb AWR art. 10:3(4) Awb
, Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (BBBB)
Besluit van de Staatssecretaris van Financiën
Beleidsregels, dus de BD is gebonden
HR BNB 2013/183
Is de rechter gebonden aan deze regels? Nee
Rechter moet in het concrete geval kijken of de boete geboden en passend is
HR BNB 1990/194
De burger kan zich wel beroepen op de beleidsregels, de inspecteur kan ze niet opzij zetten
de regels zijn ‘recht’
Hof Arnhem – Leeuwarden, NTFR 2014/1729
R.o. 7.4: grove schuld (art. 25(2) BBBB)
28(7) BBBB geeft aan dat de schuld x4 gaat want er is niet voldaan aan de bewijslast
Dit is een willekeurige regel, hiervoor is geen goede basis. Hof keer naar welke boete
passend en geboden is (r.o. 4.7). N.a.v. dit arrest is het BBBB aangepast.
Inherente afwijkingsbevoegdheid (art. 4:84 Awb)
Hoofdregel: de inspecteur moet zich houden aan beleid
Tenzij: onevenredige gevolgen in verhouding met het doel van de regel
Als vangnet: art. 6 EVRM
HR BNB 1986/20
Bestuurlijke boete moet geacht zijn een straf te zijn, hierop is art. 6 EVRM dan ook van
toepassing.
- Recht op een eerlijk proces
- Onschuldpresumptie
- Zwijgrecht en recht niet aan de eigen veroordeling mee te hoeven werken
- Berechting binnen een redelijke termijn
Soorten boetes
Verzuimboeten
Art. 67a-67ca AWR
Bloot nalaten (ongeacht intentie)
De bewijslast dat er geen boete opgelegd zou moeten worden ligt bij de belastingplichtige
(geen strijd met art. 6 EVRM)
Vast maximum
Vergrijpboeten
Art. 67cc-67f AWR
Subjectief element:
- Opzet willens en wetens gehandeld
- Grove schuld in laakbaarheid aan opzet grenzende onachtzaamheid
Bewijslast bij de inspecteur
% van de te weinig geheven belasting
