Medische kennis A&F H 10; college 1
1. De functie bij de homeostase van communicatie tussen cellen verklaren en de
aanvullende functies van het endocriene stelsel en het zenuwstelsel beschrijven.
Homeostase zorgt als voor evenwicht en dat alles goed met elkaar functioneert. Voor het
handhaven van een goede homeostase is communicatie belangrijk tussen cellen en
weefsels.
Twee stelsels zijn hiervoor erg belangrijk (verschillen);
- Zenuwstelsel (neurotransmitter)-> Gaat snel en kort effect.
- Endocriene stelsel/hormoonstelsel -> Gaat trager en langdurig effect.
Overeenkomsten;
- Homeostase handhaven.
- Afgeven van stoffen voor specifieke receptoren op doelcellen.
- Gezamenlijke chemische signaalstoffen.
- Negatieve terugkoppeling.
2. De belangrijkste groepen hormonen noemen en de algemene mechanismen van de
werking van hormonen op doelorganen verklaren.
Hormonen kun je ook wel signaalstoffen noemen. Een cel reageert niet op elk soort
hormoon door het hormoon receptorcomplex. Deze bestaat uit een sleutel (hormoon) en een
sleutelgat (receptor).
Afkorting Volledige naam hormoon Doelorganen en werking
hormoon Wit=Voorkwab Groen=Achterkwab
ACTH Adrenocorticotroop hormoon Bijnier
TSH Thyroïd stimulerend hormoon Schildklier
GH Groeihormoon Skeletcellen en kraakbeencellen
PRL Prolactine Melkklieren -> stimuleren
FSH Follikelstimulerend hormoon Geslachtsorganen (ovaria/testes)
LH Luteïniserend hormoon Geslachtsorganen (ovaria/testes) -> eisprong
ADH Antidiuretisch hormoon Nieren
- Oxytocine Bevalling, uterus, melkklieren, zaadleider en prostaatklier.
3. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de hypofyse beschrijven.
De hypothalamus stuurt het hormoonstelsel aan. In de
hersenen en het kadertje hiernaast zie je de hypothalamus. Dat
onderste kleine witte hangende klier noem je de hypofyse.
De hypofyse bestaat uit de hypofyse voorkwab
(adenohypofyse) en de hypofyse achterkwab (neurohypofyse).
De voorkwab hypofyse kan zelf de 7 hormonen maken (en
afgeven door het poortadersysteem) De achterkwab heeft geen
endocriene klieren en kan dus ook niet zelf hormonen
aanmaken (en afgeven door axonen). Het geeft hormonen af
die door de hypothalamus worden gevormd.
1
,4. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de schildklier beschrijven.
De schildklier/thyroïd ligt onder het strottenhoofd en achter de
trachea. De functie van de schildklier is het maken van de 3
schildklierhormonen.
- T3 en T4 -> De folliculaire cel maakt thyreoglobuline en neemt
jodide op uit het bloed. 4 jodides aan het thyreoglobuline geeft
T4 en zo ook met 3.
- Calcitonine -> Dit wordt gemaakt door de parafolliculaire
cellen. Hierin zitten namelijk C=cellen die calcitonine maken.
Deze stof speelt een rol in de homeostase van calcium en
fosfaat.
De hypothalamus geeft de stof TRH af. Deze prikkelt de hypofyse om ook TSH af te geven
welke naar de schildklier gaat en T3 of T4 vormt. De bloedspiegel zal stijgen en als
negatieve feedback wordt teruggekoppeld om te remmen.
Hier begint ook Interne geneeskunde (hoofdstuk 10.5 t/m 10.11 en 10.13);
Je kan teveel of te weinig schildklierhormonen hebben;
- Hyperthyreoïdie (teveel)
- Snelle hartslag, kortademigheid, dorst, verhoogde eetlust, diarree, buikpijn,
tremoren in de spieren, zweten, menstruatie klachten, nervositeit,
prikkelbaarheid, depressie, slaapgebrek, warmte intolerantie, gewichtsdaling
en moeheid.
- Hypothyreoïdie (te weinig)
- Trage hartslag, obstipatie, snel koud hebben, oedeem, haarverlies,
menstruatieklachten, gewichtstoename en moeheid.
De oorzaken van een hyper- of hypothyreoïdie kan zijn;
Hyperthyreoïdie;
- Ziekte van Graves -> De TSH receptor staat constant aan en dus T3 en T4
(schildklierhormonen) worden constant afgegeven aan het bloed. (
- Struma -> De schildkliercellen luisteren niet meer naar de TSH luisteren en de
schildklierhormonen zelf naar het bloed pompen.
- Thyreoïditis -> Ontsteking, waardoor alles vrijkomt in het bloed.
- Of door medicatie.
Hypothyreoïdie;
- Zieke van Hasimoto; Follikols worden vernietigd, waardoor geen nieuwe hormonen
kunnen worden aangemaakt.
- Hyper thyreoïditis aangezien de voorraden dan op zijn.
- Of na verwijdering van de schildklier en/of bestraling.
5. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de bijschildklieren
beschrijven.
Er zijn 4 bijschildklieren. Deze liggen in de schildklier. Bij een lage concentratie calcium
geven de Chief cells parathyroïdhormoon af (PTH). Deze stof stimuleert osteoclasten, remt
de botvorming, vermindert de uitscheiding van calcium hormonen. Stimuleert de nieren ook
tot afgifte van calcitriol.
2
, 6. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de testes en ovaria
beschrijven.
De testes vormen testosteron wat o.a de vorming van spermacellen bevorderd.
De ovaria vormt oestrogeen wat o.a de rijping van de eicellen bevorderd.
7. De invloed van antidiuretisch hormoon (ADH) op de nieren beschrijven.
ADH wordt ook wel het antidiuretisch hormoon genoemd. Anti staat voor niet. En diuretisch
staat voor niet plassen. Bij hoge concentratie van ADH wordt er dus meer terugresorptie
gedaan vanuit de opslag buis in de nefronen, waardoor er meer vocht vastgehouden wordt.
Alcohol remt de ADH en XTC stimuleert de ADH. Wanneer er dan ook veel ADH afgegeven
wordt zal de osmolariteit toenemen.
8. Verklaren op welke wijze hormonen op elkaar inwerken om gecoördineerde reacties
teweeg te brengen en beschrijven op welke wijze het endocriene stelsel op stress
reageert en welke invloed veroudering op dit stelsel heeft.
O.a verspreid door de stof hierboven vermeld. Elke aandoening waardoor de homeostase
wordt bedreigd is een vorm van stress. Het lichaam reageert hierop via het algemene
adaptatiesyndroom.
- Alarmfase (aangestuurd door het autonome zenuwstelsel)
- Weerstandsfase
- Uitputtingsfase.
Tijdens het ouder worden ondergaat het endocriene stelsel amper functionele
veranderingen. Wat wel opvallend is dat er een daling is van de concentratie van de
voortplantingshormonen.
9. Voorbeelden geven van interacties tussen het endocriene stelsel en elk van de
andere orgaanstelsels.
Hypofyse geeft onvoldoende ADH af. Er ontstaat smakeloze doorstroming. Hierdoor plas je
meer en zal je gedehydreerd raken. Hierdoor zal de osmolariteit afnemen en is de
homeostase in gevaar. Hierdoor wordt de dorstprikkel geprikkelt en zal je bijvoorbeeld meer
willen drinken.
10. Het effect van hormonale hyposecretie en hypersecretie op de verschillende
organen toelichten.
Hyposecretie is een verlaagde afscheiden en hypersecretie is een verhoogde afscheiding.
Overige informatie;
Diabetes insipidus is een zeldzame aandoening waarbij er sprake is van een smakeloze
doorstroming. De nieren reageren niet meer op ADH en de hypofyse geeft onvoldoende
ADH af.
SIADH (Syndrome of Inappropriate Antidiuretic Hormone Secretion). is dan weer het
tegenovergestelde van diabetes dus je hebt juist teveel vocht. Je geeft dan teveel ADH af, er
is geen reactie meer op de osmolariteit. Een gevaar hiervan kan hyponatriëmie zijn en dat is
dat je te weinig natrium hebt omdat het balans in samenstelling van het bloed verstoort
raakt. Daarom is het belangrijk om een vochtbalans bij te houden. De symptomen zijn dan
ook malaise, sufheid, verwardheid, convulsies (stuipen) en coma.
3
1. De functie bij de homeostase van communicatie tussen cellen verklaren en de
aanvullende functies van het endocriene stelsel en het zenuwstelsel beschrijven.
Homeostase zorgt als voor evenwicht en dat alles goed met elkaar functioneert. Voor het
handhaven van een goede homeostase is communicatie belangrijk tussen cellen en
weefsels.
Twee stelsels zijn hiervoor erg belangrijk (verschillen);
- Zenuwstelsel (neurotransmitter)-> Gaat snel en kort effect.
- Endocriene stelsel/hormoonstelsel -> Gaat trager en langdurig effect.
Overeenkomsten;
- Homeostase handhaven.
- Afgeven van stoffen voor specifieke receptoren op doelcellen.
- Gezamenlijke chemische signaalstoffen.
- Negatieve terugkoppeling.
2. De belangrijkste groepen hormonen noemen en de algemene mechanismen van de
werking van hormonen op doelorganen verklaren.
Hormonen kun je ook wel signaalstoffen noemen. Een cel reageert niet op elk soort
hormoon door het hormoon receptorcomplex. Deze bestaat uit een sleutel (hormoon) en een
sleutelgat (receptor).
Afkorting Volledige naam hormoon Doelorganen en werking
hormoon Wit=Voorkwab Groen=Achterkwab
ACTH Adrenocorticotroop hormoon Bijnier
TSH Thyroïd stimulerend hormoon Schildklier
GH Groeihormoon Skeletcellen en kraakbeencellen
PRL Prolactine Melkklieren -> stimuleren
FSH Follikelstimulerend hormoon Geslachtsorganen (ovaria/testes)
LH Luteïniserend hormoon Geslachtsorganen (ovaria/testes) -> eisprong
ADH Antidiuretisch hormoon Nieren
- Oxytocine Bevalling, uterus, melkklieren, zaadleider en prostaatklier.
3. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de hypofyse beschrijven.
De hypothalamus stuurt het hormoonstelsel aan. In de
hersenen en het kadertje hiernaast zie je de hypothalamus. Dat
onderste kleine witte hangende klier noem je de hypofyse.
De hypofyse bestaat uit de hypofyse voorkwab
(adenohypofyse) en de hypofyse achterkwab (neurohypofyse).
De voorkwab hypofyse kan zelf de 7 hormonen maken (en
afgeven door het poortadersysteem) De achterkwab heeft geen
endocriene klieren en kan dus ook niet zelf hormonen
aanmaken (en afgeven door axonen). Het geeft hormonen af
die door de hypothalamus worden gevormd.
1
,4. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de schildklier beschrijven.
De schildklier/thyroïd ligt onder het strottenhoofd en achter de
trachea. De functie van de schildklier is het maken van de 3
schildklierhormonen.
- T3 en T4 -> De folliculaire cel maakt thyreoglobuline en neemt
jodide op uit het bloed. 4 jodides aan het thyreoglobuline geeft
T4 en zo ook met 3.
- Calcitonine -> Dit wordt gemaakt door de parafolliculaire
cellen. Hierin zitten namelijk C=cellen die calcitonine maken.
Deze stof speelt een rol in de homeostase van calcium en
fosfaat.
De hypothalamus geeft de stof TRH af. Deze prikkelt de hypofyse om ook TSH af te geven
welke naar de schildklier gaat en T3 of T4 vormt. De bloedspiegel zal stijgen en als
negatieve feedback wordt teruggekoppeld om te remmen.
Hier begint ook Interne geneeskunde (hoofdstuk 10.5 t/m 10.11 en 10.13);
Je kan teveel of te weinig schildklierhormonen hebben;
- Hyperthyreoïdie (teveel)
- Snelle hartslag, kortademigheid, dorst, verhoogde eetlust, diarree, buikpijn,
tremoren in de spieren, zweten, menstruatie klachten, nervositeit,
prikkelbaarheid, depressie, slaapgebrek, warmte intolerantie, gewichtsdaling
en moeheid.
- Hypothyreoïdie (te weinig)
- Trage hartslag, obstipatie, snel koud hebben, oedeem, haarverlies,
menstruatieklachten, gewichtstoename en moeheid.
De oorzaken van een hyper- of hypothyreoïdie kan zijn;
Hyperthyreoïdie;
- Ziekte van Graves -> De TSH receptor staat constant aan en dus T3 en T4
(schildklierhormonen) worden constant afgegeven aan het bloed. (
- Struma -> De schildkliercellen luisteren niet meer naar de TSH luisteren en de
schildklierhormonen zelf naar het bloed pompen.
- Thyreoïditis -> Ontsteking, waardoor alles vrijkomt in het bloed.
- Of door medicatie.
Hypothyreoïdie;
- Zieke van Hasimoto; Follikols worden vernietigd, waardoor geen nieuwe hormonen
kunnen worden aangemaakt.
- Hyper thyreoïditis aangezien de voorraden dan op zijn.
- Of na verwijdering van de schildklier en/of bestraling.
5. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de bijschildklieren
beschrijven.
Er zijn 4 bijschildklieren. Deze liggen in de schildklier. Bij een lage concentratie calcium
geven de Chief cells parathyroïdhormoon af (PTH). Deze stof stimuleert osteoclasten, remt
de botvorming, vermindert de uitscheiding van calcium hormonen. Stimuleert de nieren ook
tot afgifte van calcitriol.
2
, 6. De ligging, de hormonen, functies en aandoeningen van de testes en ovaria
beschrijven.
De testes vormen testosteron wat o.a de vorming van spermacellen bevorderd.
De ovaria vormt oestrogeen wat o.a de rijping van de eicellen bevorderd.
7. De invloed van antidiuretisch hormoon (ADH) op de nieren beschrijven.
ADH wordt ook wel het antidiuretisch hormoon genoemd. Anti staat voor niet. En diuretisch
staat voor niet plassen. Bij hoge concentratie van ADH wordt er dus meer terugresorptie
gedaan vanuit de opslag buis in de nefronen, waardoor er meer vocht vastgehouden wordt.
Alcohol remt de ADH en XTC stimuleert de ADH. Wanneer er dan ook veel ADH afgegeven
wordt zal de osmolariteit toenemen.
8. Verklaren op welke wijze hormonen op elkaar inwerken om gecoördineerde reacties
teweeg te brengen en beschrijven op welke wijze het endocriene stelsel op stress
reageert en welke invloed veroudering op dit stelsel heeft.
O.a verspreid door de stof hierboven vermeld. Elke aandoening waardoor de homeostase
wordt bedreigd is een vorm van stress. Het lichaam reageert hierop via het algemene
adaptatiesyndroom.
- Alarmfase (aangestuurd door het autonome zenuwstelsel)
- Weerstandsfase
- Uitputtingsfase.
Tijdens het ouder worden ondergaat het endocriene stelsel amper functionele
veranderingen. Wat wel opvallend is dat er een daling is van de concentratie van de
voortplantingshormonen.
9. Voorbeelden geven van interacties tussen het endocriene stelsel en elk van de
andere orgaanstelsels.
Hypofyse geeft onvoldoende ADH af. Er ontstaat smakeloze doorstroming. Hierdoor plas je
meer en zal je gedehydreerd raken. Hierdoor zal de osmolariteit afnemen en is de
homeostase in gevaar. Hierdoor wordt de dorstprikkel geprikkelt en zal je bijvoorbeeld meer
willen drinken.
10. Het effect van hormonale hyposecretie en hypersecretie op de verschillende
organen toelichten.
Hyposecretie is een verlaagde afscheiden en hypersecretie is een verhoogde afscheiding.
Overige informatie;
Diabetes insipidus is een zeldzame aandoening waarbij er sprake is van een smakeloze
doorstroming. De nieren reageren niet meer op ADH en de hypofyse geeft onvoldoende
ADH af.
SIADH (Syndrome of Inappropriate Antidiuretic Hormone Secretion). is dan weer het
tegenovergestelde van diabetes dus je hebt juist teveel vocht. Je geeft dan teveel ADH af, er
is geen reactie meer op de osmolariteit. Een gevaar hiervan kan hyponatriëmie zijn en dat is
dat je te weinig natrium hebt omdat het balans in samenstelling van het bloed verstoort
raakt. Daarom is het belangrijk om een vochtbalans bij te houden. De symptomen zijn dan
ook malaise, sufheid, verwardheid, convulsies (stuipen) en coma.
3
