Hoofdstuk 11 - Transport
§11.1 Het hart
Pomp
Om goed te blijven werken hebben cellen en organen voortdurend bloed met zuurstof en voedingsstoffen
nodig.
★ Het hart:
○ Een holle spier met een linker- en een rechterhelft. Deze delen zijn volledig van elkaar
gescheiden.
★ Slagvolume:
○ De hoeveelheid bloed die per hartslag een hartkamer verlaat.
Het linkerharthelft pompt zuurstofrijk bloed naar de weefsels en organen.
Het rechterharthelft pompt zuurstofarm bloed naar de longen.
De hoeveelheid bloed die een hart rond pompt hangt af van de hartslagfrequentie en het slagvolume.
★ Hartslagfrequentie:
○ Het aantal hartslagen per minuut.
Hartminuutvolume = hartslagfrequentie x slagvolume (hoeveel bloed er per minuut het lichaam rondgaat)
AED
Een AED bestaat uit een microprocessor met een accu die via elektroden op het lichaam van de man de
samentrekking van het hart registreert.
★ Defibrilleren:
○ Onregelmatigheden in de hartslag.
Hierbij geeft de AED een stroomstoot af en hierdoor stopt het hart even met pompen. Na deze reset start
het hart opnieuw met het regelen van de hartslag, zodat het ritme zich kan herstellen. Als het hart
helemaal is gestopt met kloppen kan de AED niks doen, maar een adrenaline injectie wel.
★ Hartinfarct:
○ Komt door een vernauwing in een kransslagader(voorziet hart van bloed) kreeg een deel
van de hartspier onvoldoende zuurstof.
Ecg
Een hartslag begint bij de boezems → sinusknoop(boezems verkleinen) → bloed loopt via de boezems
door de kamers in → AV-knoop(prikkels onderkant kamers) → kamers trekken naar boven toe samen
vanaf het hartpunt → bloed word de slagaders gepompt.
Rechterboezem ontvangt uit beide holle aders bloed & linkerboezem uit de longaders.
★ Sinusknoop(begin prikkelgeleidingssysteem):
○ Een groep speciale spiercellen in de wand van de rechterboezem. Het geeft een
elektrische prikkel af en hierdoor trekken de spiervezels van de boezems
samen(boezems verkleinen en persen het bloed de kamers in)
★ AV-knoop:
○ Een groep speciale spiercellen in de wand tussen beide boezems. Vanaf hier leiden
andere spiervezels de prikkel naar de onderkant van de kamers.
De elektrische activiteit die ontstaat door het samentrekken en ontspannen van de hartspier is te meten
via elektrodes op de huid (van onder andere de borstkas) te meten.
★ ecg = elektrocardiogram
P-top = samentrekken van de boezems
QRS-top = samentrekken kamerwanden(ontspannen boezems)
T-top = ontspannen boezems
Door de hoogte en de afstand van 9e toppen is te zien of een hart
goed functioneert.
, Herstel voor het hart
★ Kransslagader(zuurstofrijk):
○ Een bloedvat die de hartspier van zuurstof voorziet. Vervoert het zuurstofrijke bloed naar
het hart. Het zijn de eerste zijtakken van de aorta(de grote lichaamsslagader).
Het kan vernauwd raken door vetachtige stoffen(cholesterol). Plaque vormt zich
aan de binnenkant van het bloedvat(heel groot → bloedvat sluit geheel af =
hartinfarct).
★ Dotterbehandeling:
○ Vernauwde kransslagader wijder maken met behulp van een
ballonnetje die op de plek van de vernauwing word opgepompt.
Als extra steun kan er een steunkousje of stent geplaatst worden.
Dotterbehandeling=wijder maken van een vernauwde kransslagader met behulp
van een ballonnetje. Het kleine ballonnetje gaat vanuit de slagader in de lies door
de aorta naar de kransslagader.
Stent= een metalen steunkousje in de kransslagader om een vernauwd bloedvat open te houden.
Bypass operatie= een operatie waarbij een arts met behulp van bloedvaten(stukje slagader in de borstkas
of een beenader) van de patiënt een omleiding langs een vernauwing van een kransslagader.
Als zo een behandeling niet of onvoldoende lukt kan er een bypassoperatie worden gedaan. Er word dan
een nieuwe verbinding gemaakt.
★ Kransaders(zuurstofarm):
○ Vervoert het zuurstofarme bloed rechtstreeks naar de rechterboezem.
Bloedstroom door het hart
Het bloed uit de benen en organen(zuurstofarm, veel CO2) komt aan bij het hart via de onderste holle
ader. Dit stroomt via de rechterboezem de rechterkamer in(vulfase, hartkleppen open). Nu trekken de
kamers samen(pompfase) en gaan de hartkleppen dicht. Rechterkamer pompt het bloed de longslagader
in(linker- en rechterlong). De longen geven CO2 af en nemen O2 op. De longaders brengen het
zuurstofrijke bloed naar de linkerboezem. Via hartkleppen gaat het bloed naar de linkerkamer door de
aorta in.
De kleppen kunnen NOOIT tegelijk openstaan.
★ Hartkleppen:
○ De kleppen tussen de boezem en de kamer. Sterke vliezen die maar in 1 richting
openen(door sterke peesdraden). De kleppen staan open tijdens de vulfase.
★ Slagaderkleppen:
○ Kleppen tussen slagaders(longslagader of aorta). Voorkomen dat het bloed terug kan
stromen naar de kamers.
Openen en sluiten van kleppen
In de ontspanningsfase neemt de druk in de kamers af.
§11.2 Transportvaten
O2 ophalen, CO2 wegbrengen
★ De kleine bloedsomloop:
○ Het bloed dat van de organen
komt(zuurstofarm) gaat via het hart naar de
longen. Daar neemt in de longen het bloed O2
op en geeft CO2 af(gaswisseling).
CO2 ophalen, O2 wegbrengen
★ De grote bloedsomloop:
○ De weg die het bloed aflegt van de
linkerharthelft, via de organen naar de rechter
harthelft. In dit proces nemen de organen en
lichaamsdelen de zuurstof op en geven
koolstof af.
§11.1 Het hart
Pomp
Om goed te blijven werken hebben cellen en organen voortdurend bloed met zuurstof en voedingsstoffen
nodig.
★ Het hart:
○ Een holle spier met een linker- en een rechterhelft. Deze delen zijn volledig van elkaar
gescheiden.
★ Slagvolume:
○ De hoeveelheid bloed die per hartslag een hartkamer verlaat.
Het linkerharthelft pompt zuurstofrijk bloed naar de weefsels en organen.
Het rechterharthelft pompt zuurstofarm bloed naar de longen.
De hoeveelheid bloed die een hart rond pompt hangt af van de hartslagfrequentie en het slagvolume.
★ Hartslagfrequentie:
○ Het aantal hartslagen per minuut.
Hartminuutvolume = hartslagfrequentie x slagvolume (hoeveel bloed er per minuut het lichaam rondgaat)
AED
Een AED bestaat uit een microprocessor met een accu die via elektroden op het lichaam van de man de
samentrekking van het hart registreert.
★ Defibrilleren:
○ Onregelmatigheden in de hartslag.
Hierbij geeft de AED een stroomstoot af en hierdoor stopt het hart even met pompen. Na deze reset start
het hart opnieuw met het regelen van de hartslag, zodat het ritme zich kan herstellen. Als het hart
helemaal is gestopt met kloppen kan de AED niks doen, maar een adrenaline injectie wel.
★ Hartinfarct:
○ Komt door een vernauwing in een kransslagader(voorziet hart van bloed) kreeg een deel
van de hartspier onvoldoende zuurstof.
Ecg
Een hartslag begint bij de boezems → sinusknoop(boezems verkleinen) → bloed loopt via de boezems
door de kamers in → AV-knoop(prikkels onderkant kamers) → kamers trekken naar boven toe samen
vanaf het hartpunt → bloed word de slagaders gepompt.
Rechterboezem ontvangt uit beide holle aders bloed & linkerboezem uit de longaders.
★ Sinusknoop(begin prikkelgeleidingssysteem):
○ Een groep speciale spiercellen in de wand van de rechterboezem. Het geeft een
elektrische prikkel af en hierdoor trekken de spiervezels van de boezems
samen(boezems verkleinen en persen het bloed de kamers in)
★ AV-knoop:
○ Een groep speciale spiercellen in de wand tussen beide boezems. Vanaf hier leiden
andere spiervezels de prikkel naar de onderkant van de kamers.
De elektrische activiteit die ontstaat door het samentrekken en ontspannen van de hartspier is te meten
via elektrodes op de huid (van onder andere de borstkas) te meten.
★ ecg = elektrocardiogram
P-top = samentrekken van de boezems
QRS-top = samentrekken kamerwanden(ontspannen boezems)
T-top = ontspannen boezems
Door de hoogte en de afstand van 9e toppen is te zien of een hart
goed functioneert.
, Herstel voor het hart
★ Kransslagader(zuurstofrijk):
○ Een bloedvat die de hartspier van zuurstof voorziet. Vervoert het zuurstofrijke bloed naar
het hart. Het zijn de eerste zijtakken van de aorta(de grote lichaamsslagader).
Het kan vernauwd raken door vetachtige stoffen(cholesterol). Plaque vormt zich
aan de binnenkant van het bloedvat(heel groot → bloedvat sluit geheel af =
hartinfarct).
★ Dotterbehandeling:
○ Vernauwde kransslagader wijder maken met behulp van een
ballonnetje die op de plek van de vernauwing word opgepompt.
Als extra steun kan er een steunkousje of stent geplaatst worden.
Dotterbehandeling=wijder maken van een vernauwde kransslagader met behulp
van een ballonnetje. Het kleine ballonnetje gaat vanuit de slagader in de lies door
de aorta naar de kransslagader.
Stent= een metalen steunkousje in de kransslagader om een vernauwd bloedvat open te houden.
Bypass operatie= een operatie waarbij een arts met behulp van bloedvaten(stukje slagader in de borstkas
of een beenader) van de patiënt een omleiding langs een vernauwing van een kransslagader.
Als zo een behandeling niet of onvoldoende lukt kan er een bypassoperatie worden gedaan. Er word dan
een nieuwe verbinding gemaakt.
★ Kransaders(zuurstofarm):
○ Vervoert het zuurstofarme bloed rechtstreeks naar de rechterboezem.
Bloedstroom door het hart
Het bloed uit de benen en organen(zuurstofarm, veel CO2) komt aan bij het hart via de onderste holle
ader. Dit stroomt via de rechterboezem de rechterkamer in(vulfase, hartkleppen open). Nu trekken de
kamers samen(pompfase) en gaan de hartkleppen dicht. Rechterkamer pompt het bloed de longslagader
in(linker- en rechterlong). De longen geven CO2 af en nemen O2 op. De longaders brengen het
zuurstofrijke bloed naar de linkerboezem. Via hartkleppen gaat het bloed naar de linkerkamer door de
aorta in.
De kleppen kunnen NOOIT tegelijk openstaan.
★ Hartkleppen:
○ De kleppen tussen de boezem en de kamer. Sterke vliezen die maar in 1 richting
openen(door sterke peesdraden). De kleppen staan open tijdens de vulfase.
★ Slagaderkleppen:
○ Kleppen tussen slagaders(longslagader of aorta). Voorkomen dat het bloed terug kan
stromen naar de kamers.
Openen en sluiten van kleppen
In de ontspanningsfase neemt de druk in de kamers af.
§11.2 Transportvaten
O2 ophalen, CO2 wegbrengen
★ De kleine bloedsomloop:
○ Het bloed dat van de organen
komt(zuurstofarm) gaat via het hart naar de
longen. Daar neemt in de longen het bloed O2
op en geeft CO2 af(gaswisseling).
CO2 ophalen, O2 wegbrengen
★ De grote bloedsomloop:
○ De weg die het bloed aflegt van de
linkerharthelft, via de organen naar de rechter
harthelft. In dit proces nemen de organen en
lichaamsdelen de zuurstof op en geven
koolstof af.
