VTV 2 Theorie Samenvatting

VTV 2 Theorie Samenvatting

Bijeenkomst 1: Infusietherapie en venapunctie
Verpleegkundige vaardigheden: Hoofdstuk 10, 20, 21.1
1. De verantwoordelijkheid van de verpleegkundige ten opzichte van deze handeling
in het kader van de wet BIG uitleggen
- WGBO
o Patiënt moet altijd door de arts op de hoogte gesteld worden van het doel
van het bloedonderzoek en tevens toestemming
- Wet BIG
o Voorbehouden handelingen
o Bekwaam is bevoegd
o In opdracht van arts

2. De regelgeving beschrijven betreffende hygiënisch, veilig, methodisch,
ergonomisch, milieubewust en kostenbewust werken bij infusietherapie
- Handen desinfecteren
- Werkveld schoonmaken
- Controle door collega’s

3. De eerste maatregelen bij een prikaccidenten benoemen en het risico van het
prikaccident inschatten aan de hand van de ‘landelijke richtlijn prikaccidenten’
- Blz. 357 VTV boek
- Stap 0: laat de prik-, snij- of bijtwond goed doorbloeden  spoelen met water of
fysiologisch zout  desinfecteren
- Stap 1: beoordeling van de aard van het accident
- Stap 2: beoordeling hepatitis B-immuunstatus verwonde
- Stap 3: achterhalen van de serostatus van de bron
- Stap 4: maatregelen ten aanzien van hepatitis B
- Stap 5: maatregelen ten aanzien van hepatitis C
- Stap 6: maatregelen ten aanzien van hiv
- Stap 7: afname nulserum bij verwonde
- Stap 8: voorlichting over en preventie van verdere verspreiding

4. De indicaties, verpleegkundige aandachtspunten en observaties (10) bij het
uitvoeren van een venapunctie beschrijven
- Indicaties
o Bepalen klinische chemische waarden
 Electrolyten (Na, Ka, Cl)
 Leverfuncties (Asat, Alat)
 Nierfuncties (kreat, ureum)
 Hartenzymen (CK)
o Bepalen klinisch haematologische waarden
 Hb, Ht, Leuco’s, Trombo’s
 Aptt, PTT, INR
o Bepalen toxicologie


1

,  Medicatie, Alcohol, Opiaten
o Bloedkweken
o Bloedspiegels bijv.
 Medicatie (digoxine)
 Titer (hepatitis B)
o Bloedgroep/kruisbloed
o Bloedafname bij donoren
 Aderlating bij ↑ Hb (Hemochromatose, COPD)
- Contra-indicaties
o Littekenweefsel
o Ontsteking
o Parese
o Trombose
o Hematoom
o Infuus of shunt
o Lymfklieren verwijderd
- Verpleegkundige aandachtspunten
o Locatie:
 Vena basilica
 Vena cephalica
o Zichtbaar maken bloedvat:
 Voldoende licht
 Kloppen op het bloedvat (met alcohol)
 ↑ doorbloeding:
 Warmte
 Vuist
 Zwaartekracht
 Bij donkere huidskleur: alcohol zorgt voor reliëfverschil
o Desinfectie: niet desinfecteren, mits verminderde weerstand, bij
bloedkweek en bloedafname voor transfusie
o Stuwen:
 5-10 cm boven punctieplaats
 Zorg dat er arteriële bloeddoorstroming is (palperen art. Radialis)
o Techniek: naald in 30 graden
o Persoonlijke bescherming
o Identificatie patiënt vs aanvraagformulier
o Laat patiënt liggen of zitten.
o Angst/pijn? Lidocaïne (Emla®, Rapydan®)
o Houdt bij meerdere buizen deze volgorde aan (contaminatie voorkomen):
 Bloedkweek (eerst aëroob –groen-; daarna anaeroob –oranje-)
 Stolbuizen zonder gel (rode dop)
 Stolbuizen met gel (gele dop)
 Citraat buizen (blauwe dop)
 Heparine buizen zonder gel (donker groene dop)
 Heparine buizen met gel (licht groene dop)
 EDTA buizen (paarse dop)

2

,  Oxalaat/ Fluoride (grijze dop)
 (kleuren geen toetsvraag)
o Stuwband, naald, container
o Allergie voor desinfectans/pleisters?
o Verlengde bloedingstijd (aptt/ct)
o Preventie prikaccidenten
 Veiligheidsnaalden
 Naaldbeker binnen handbereik
 Geen dop op naald
- Complicaties
o Flauw vallen
o Nabloeden
o Hematoomvorming
 Gebruik antistolling
 Moeizame punctie
o Infectie
o Littekenvorming
o Hemolyse door te lange stuwing m.a.g. onjuiste uitslagen (m.n. Kalium,
LDH verhoging)
o Stuwband alleen gebruiken bij aanprikken, hierna losser maken = ‘pause-
stand’
o Niet ontkoppelen! Anders geen mogelijkheid tot herstart stuwen

5. De indicaties (5), locaties (3), verpleegkundige aandachtspunten en observaties (10)
bij het inbrengen en verzorging van een perifeer infuus beschrijven
- Indicaties
o In stand houden van de vocht- en electrolytenbalans
 Operatie, ongeval, dehydratie
o Toedienen van bloedproducten
 Bloeding, stollingsproblemen
o Toedienen van medicatie e.a.
 Antibiotica, cytostatica
 Contrastvloeistof
o Waaknaald
 Beschikbaarheid bloedvat inzake bewaken vitale functies
(bloeddruk) & toedienen medicatie
- Verpleegkundige aandachtspunten
o Afspraak arts
o Houding: laat patiënt liggen of zitten.
o Angst/pijn? lidocaïne (Emla®, Rapydan®)
o Verwijder ringen, armbanden, etc.
o Allergie voor desinfectans/pleisters?
o Verlengde bloedingstijd (aptt/ct).
o Locatie: extremiteit
 Bij voorkeur de ‘niet dominante’ (onder)arm



3

,  Niet in de buurt van een gewricht i.v.m. bewegelijkheid, verhoogd
risico op complicaties.
o Vena:
 v. cephalica/ v. ulnaris/ v. radialis/ v. basilica/ dorsaal veneus
netwerk
o Zichtbaar maken bloedvat:
 Voldoende licht
 Kloppen op het bloedvat (met alcohol)
 ↑ doorbloeding:
 Warmte
 Vuist
 Zwaartekracht
 Bij donkere huidskleur: alcohol zorgt voor reliëfverschil
o Desinfectie: JA!
o Stuwen:
 5-10 cm boven punctieplaats
 Zorg dat er arteriële bloeddoorstroming blijft
o Materiaal
 GA maat infuuscanule hangt af van: indicatie en toestand van
vaten (voorgeschiedenis patiënt)
o Soort systeem
 Enkel, Y-systeem, cytostatica, kraantje, terugslagventiel
o Preventie prikaccidenten
 Naaldencontainer, veiligheidsnaalden, geen dop op naald
o Persoonlijke bescherming
o Techniek
 Bloedvat aanprikken in 30 graden
 Canule opvoeren in 10 graden
 Kleppen in venen
o Moeilijk te prikken
 Vraag collega
 Goed stuwen
 Andere arm
 Elleboogplooi?
 De bovenkant van de voet of enkel
- Infuuspompen
o Druppelgestuurd
o Volumetrisch
o Perfusorpomp/spuitpomp
- Bolusinjectiemedicatie
o Voorbehouden handeling!! 1e x door arts, nooit door studenten!
o Voorkeursplaatsen: elleboogplooi, onderarm
o Handrug = pijnlijk
o Zeer langzaam inspuiten (te snel = relatieve overdosering)
o Vergroot risico op:
 Allergische en toxische reacties m.a.g. hypotensie
 Infectie
4

,  Vaatwand beschadiging en extravasatie
 Nabloeding
o Bij m.n. misselijkheid, onwel voelen, veranderingen pols = direct stoppen
en arts waarschuwen
- Complicaties perifeer infuus
- Flebitis
o Verschijnselen
 Lokale ontstekingsverschijnselen
 Zwelling van de vene
 Scleroserende (verharde) vaten
 Pus in of rondom de insteekopening
 Brandend gevoel (bij inlopen)
 Koorts/lijnsepsis
o Preventie
 Dagelijkse observatie punctieplaats
 Canule verwijderen als indicatie vervalt
 Goede handhygiëne
 Desinfectie (niet steriele) aanprikpunt van infuusfles of –zak
 Gebruik zo weinig mogelijk extra toegangen
 Volgens protocol materiaal vervangen of eerder bij
zichtbare verontreiniging, bij beschadigingen of mechanisch
falen
 Goed fixeren en afdekken:
 Steriele semi-permeabele transparante
polyurethaanfolie.
 Folie vervangen bij loslaten of vervuiling
 Juiste maat venflon
 Inloopsnelheid en/of vloeistof en/of concentratie
aanpassen
 Bij NaCl 0.9% minder flebitis dan bij Glucose 5%
 Irritatie (chemische flebitis) door medicatie en
afwijkende pH
 Gebruik filternaald bij glasampullen
o Behandeling
 Bij (risico op) chemische flebitis:
 Inloopsnelheid en/of concentratie aanpassen i.o.m.
arts/apotheker
 In alle overige gevallen:
 Infuus verwijderen
 Pijn verzachten
 Arm hoog leggen
 Bij nieuw infuus: in andere arm met nieuwe zak en
nieuw systeem
 Evt. antibiotica bij bacteriële infectie
- Subcutaan lopen infuus
o Verschijnselen
 Infuus loopt slecht of niet meer

5

,  Lekkage
 Verdikking/zwelling
 Geen backflow
 Lokale ontstekingsverschijnselen
 Tintelingen/sensibiliteitsstoornissen
 Necrose
o Preventie
 Instructie patiënt
 Infuus zo min mogelijk afkoppelen of manouveren
 Infuus controleren doorlopende observatie backflow
 Goede fixatie
 Volgens protocol systemen en fixatiemateriaal vervangen
o Behandeling
 I.p. infuus verwijderen
 Spoelen bij chemo! (met NaCl 0,9%)
 Evt. nieuw infuus niet in deze arm inbrengen
 Pijn verzachten
 Arm hoog leggen
 Beweging is goed
- Afknelling ledematen
- Decompensatie cordis
o Preventie
 Extra controle risicogroepen: hartpatiënten, longpatiënten,
nierpatiënten, kinderen.
 Pompgebruik
 Extra controle druppelsnelheid
 Let op voorgeschreven infusievloeistof
 Nauwkeurig bijhouden van de vochtbalans/ wegen
 Observatie pols, RR, AH, oedeem, urineproductie
o Behandeling
 Vitale functiecontrole
 Overleg arts:
 Oorzaak?
 Aanpassen infuussnelheid of infusie staken
 Geven van diuretica
 Aanpassen van de infuusvloeistof
- Allergische reactie
o Preventie
 Anamnese
 Extra (vitale functie) controle bij medicijnen die bekend
staan om hun overgevoeligheidsreacties
o Behandeling
 Infuus stoppen
 Vitale functiecontrole en overleg arts
 Voorgeschreven medicatie toedienen
 Schone lijn met neutrale infuusvloeistof
 Oude systeem bewaren ter controle

6