Samenvatting van inleiding staatsrecht en bestuursrecht

Staatsrecht, probleem 1
1.2 De staat is een organisatie die met voorrang boven andere organisaties effect gezag
uitoefent over een gemeenschap van mensen op een bepaald grondgebied.
De uitvoerende taak: de gedachte was dat de regering de door het parlement gegeven
wetten ten uitvoer legde. In onze tijd is de taak van de regering veel breder geworden dan
alleen het uitvoeren van wetten. De regering moet bijvoorbeeld rechters en raadsheren
benoemen. De regering moet naast de uitvoering van wetten ook een zelfstandige taak
vervullen, deze worden in de Grondwet bestuur genoemd.
De vaststelling van wetten is de taak van regering en parlement samen. Het bestuur is de
taak van de regering, maar de regering staat bij de uitoefening daarvan onder voortdurende
controle van het parlement.
Territoriale splitsing; men geeft niet een centrale overheid alle bestuursbevoegdheid, maar
men verleent een deel van die bevoegdheid aan regionale overheden. Het stelsel van een
federatieve staat of bondsstaat, waarin de deelstaten eigen grondwettelijke gegarandeerde
bevoegdheden hebben waar federale organen niet in morgen treden, geeft evenwicht
tussen centrale en regionale organen. (Amerika)
Hoofdstuk 5: De regering
5.2: art 42. Lid 1 Gw zegt dat de regering wordt gevormd door de koning en de ministers.
Deze moeten samenwerken en gezamenlijk optreden.
Wanneer de Grondwet of wet eist dat een beslissing genomen wordt door ‘’koninklijk
besluit’’ moet deze worden ondertekend door de Koning. Als bewijs dat de minister of
staatssecretaris het besluit aangaat moeten ze ook ondertekend worden door hun. (vorm-
en bevoegdheidsvoorschrift).(art 48 Gw.)
Contraseign: deze grondwettelijke verplichte handtekening van een minister of
staatssecretaris onder een wet of koninklijk besluit.
Algemene maatregel van bestuur
Kleine koninklijke besluiten: instellingsbesluiten en benoemingen waarbij alleen de koning
en minister moeten ondertekenen worden kleine koninklijke besluiten genoemd, omdat aan
de totstandkoming van een algemene maatregel van bestuur meer formaliteiten vastzitten
dan de ondertekening van de koning.
5.7: ministerambt: ministerfunctie
Absolute monarchie: De absolute monarchie of het vorstelijk absolutisme is een
regeringsvorm waarbij de vorst over volledig regerende autoriteit beschikt; hij is niet door
wetten gebonden, noch is hij verantwoording verschuldigd.
Constitutionele monarchie: Een constitutionele monarchie is een vorm van monarchie
waarbij de positie van de monarch of regent in de Grondwet is geregeld.

, De minister-president en de overige ministers worden bij koninklijk besluit benoemd en
ontslagen. (art 43 Gw). Dit betekent dat de nieuw te benoemen minister- president het
eigen benoemingsbesluit mede ondertekent, ook al is deze op dat moment misschien nog
geen minister.
De ministers hebben meestal de leiding van een ministerie, in de praktijk ook departement
genoemd (art 44 Gw). Deze worden bij koninklijk besluit ingesteld.
Minister zonder portefeuille: een minister die niet belast is het met de leiding van een
ministerie. Dit gebeurt om een bepaald beleidsterrein van een ministerie bijzonder gewicht
te geven binnen de ministerraad.
5.8 Kabinet: ministers met de staatssecretarissen
 De ministers vormen gezamenlijk ook een staatsorgaan. De ministerraad. Alle
ministers van verschillende departementen beraadslagen mee over alle
onderwerpen. Daarnaast heeft de raad een taak die voortvloeit uit de
grondwettelijke opdracht van het algemeen regeringsbeleid te bevorderen: hij moet
een beslissing nemen als een aantal ministers het niet eens kan worden.
 Om de taak van de raad te verlichten kan hij onderraden vormen. Behalve deze
permanente onderraden kan de raad andere commissies met een permanent of
tijdelijk karakter vormen (art 25. Gw). Die commissies hebben tot taak de
voorbereiding of beslissing van bepaalde aangelegenheden, die niet deel hoeven uit
te maken van het algemeen regeringsbeleid.
 De ministerraad spreekt van homogeniteit waarin ministers niet tegen een ander
besluit in mogen gaan. Als ze het ergens niet mee eens zijn en dit kruist hun
verantwoordelijkheid zullen ze de raad moeten verlaten.
 Alle ministers dragen medeverantwoordelijkheid. Als het parlement de beslissing of
het standpunt van de minsterraad onvoldoende steunt betekent dit niet dat het hele
kabinet heel zal moeten gaan.
 Het is de minister- president die de agenda vaststelt, waarbij zelfs tegen de wil van
de betrokken minister een aangelegenheid op de agenda kan worden geplaatst. De
minister- president heeft een beslissende stem. Ook moet hij toezicht houden op de
uitvoering van de besluiten van de ministerraad.
5.9: de minister- president representeert het kabinet wanner het kabinetsbeleid in het
geding is. Ook is hij lid van de Europese Raad. Intern coördineert de minister- president de
werkzaamheden van het kabinet. Zijn college ministers zijn niet onderschikt aan hem. De
minister- president is tegelijkertijd hoofd van het Ministerie van Algemene Zaken. Het
departement fungeert als de dienst die de minister- president adviseert over de coördinatie
van het algemeen regeringsbeleid.
5.10: staatssecretarissen zijn er ter ondersteuning van de minister. Staatssecretarissen
worden vrijwel altijd in de formatieperiode van een kabinet verdeeld, zodat de persoonlijke
behoefte van een minister aan assistentie nauwelijks een rol speelt. Ze mogen wetten en
besluiten contrasigneren, verantwoordelijkheid nemen voor de indiening van