Samenvatting anatomie hoofdstuk 29 - Het centrale zenuwstelsel

Thiememeulenhoff – Samenvatting hoofdstuk 28 ‘het centrale zenuwstelsel’


Grote hersenen -Latijnse benaming > CEREBRUM;
-In de grote hersenen bevinden zich de volgende functies;
*Gevoelens;
*Gedachten;
*Bewuste functies zoals opslaan en terughalen van herinneringen;
*Het uitvoeren van complexe bewegingen ontstaan in de grote hersenen;
*Intelligentie;
*Zelfbewustzijn;
*Creativiteit;
Uitwendige -De grote hersenen bestaan uit twee hersenhelften;
bouw grote *Hersenhelften/ HEMISFEREN;
hersenen -Tussen beide hersenhelften loopt van voren naar achteren een diepe spleet;
*Dit is de LONGITUDINALE FISSUUR;
-Grote hersenen bestaan uit grijze stof;
*De grijze stof ligt aan de buitenkant;
*Vormt de hersenschors/ CORTEX;
-Binnen de cortex zit witte stof in de vorm van banen;
-Hersenschors is sterk geplooid waardoor de oppervlakte groter is;
*Door plooiing van de hersenschors zijn er veel groeven en windingen ontstaan;
-Centrale groeve;
*Verticale groeve die in het midden vanaf de longitudinale fissuur naar de
laterale groeve loopt;
-Laterale groeve;
*Loopt aan de zijkant min of meer horizontaal;
-De groeven vormen de grens tussen de vier functionele delen van de
hersenschors;
-Per hersenhelft zijn er vier kwabben;




Kwabben van
de hersenen

,Thiememeulenhoff – Samenvatting hoofdstuk 28 ‘het centrale zenuwstelsel’


-LOBUS FRONTALIS/ Voorhoofdkwab;
*Bevindt zich aan de voorkant voor de centrale groeve;
-LOBUS PARIENTALIS/ Wandbeenkwab;
*Bevindt zich achter de centrale groeve;
-LOBUS TEMPORALIS/ Slaapbeenkwab;
*Bevindt zich onder de laterale groeve;
-LOBUS OCCIPITALIS/ Achterhoofdkwab;
*Kwab aan de achterkant van de grote hersenen;
Windingen -Voor de centrale groeve ligt een belangrijke winding;
*GYRUS PRECENTRALIS/ precentrale winding;
-Achter de centrale groeve ligt een andere winding;
*GYRUS POSTCENTRALIS/ postcentrale winding;
Inwendige -De grijze stof in de hersenen bestaat uit een aantal delen die elk een bepaalde
bouw grote functie hebben;
hersenen *Die gebieden heten de SCHORSGEBIEDEN;
-Dieper in de grote hersenen liggen enkele grotere zenuwknopen;
*Dit zijn de BASALE KERNEN;
-Sommige van die basale kernen hebben een aparte naam;
*Staartkern / NUCLEUS CAUDATUS;
*Lensvormige kern / NUCLEUS LENTIFORMIS;




Witte stof in de -Aan de binnenkant van de geplooide hersenschors bevindt zich witte stof;
grote hersenen -Dit is in drie functionele delen te onderscheiden;
1.Associatiebanen;
2.Commisuren;
3.Opstijgende- en afdalende banen;

,Thiememeulenhoff – Samenvatting hoofdstuk 28 ‘het centrale zenuwstelsel’


Associatie- -Dit zijn verbindingen tussen de schorsgebieden binnen één hersenhelft;
banen *Door deze banen wordt informatie tussen de schorsgebieden uitgewisseld;
Commisuren -Dit zijn banen tussen beide hersenhelften;
*Kruisten mediaan wel;

-De belangrijkste commisuur is de hersenbalk;
*De hersenbalk wordt ook wel de CORPUS
CALLOSUM genoemd;
*Bevindt zich onder de longitudinale fissuur;

-Via de commisuren kan informatie tussen de
hersenhelften uitgewisseld worden;




Opstijgende- en -Verbinden de grote hersenen met de lager gelegen delen in het centraal
dalende banen zenuwstelsel;
-Opstijgende banen zijn SENSIBELE AXONEN;
-Afdalende banen zijn MOTORISCHE AXONEN;
*Er zijn twee typen afdalende banen;
1.Piramidebanen;
2.Extramiramidale banen;




*CNS > Central Nerve System;
Piramidebanen -Beginnen in de precentrale winding;
*Hebben een groot piramidevormig cellichaam met een lange axon;
*Axonen lopen in een bundel naar het ruggenmerg;
Extrapiramidale -Bestaan uit alle motorische axonen die buiten de piramidebanen liggen;
banen *Deze extrapirimidale axonen verlopen minder in bundels;
Binnenste -Tussen de basale kernen en lager gelegen tussenhersenen liggen banen die van
kapsel onderuit in de richting van de hersenschors breed uitgewaaierd zijn;
*Deze banen vormen een vezelband;
*De binnenste kapsel heet de CAPSULE INTERNA;
-Dit bevat axonen van de efferente piramidebanen en van de afferente
sensibele banen;
Efferent -Efferent betekent afvoerend;
Afferent -Afferent betekent toevoerend;
Motoriek en -Schorsgebieden voor de centrale groeve hebben te maken met bewuste

, Thiememeulenhoff – Samenvatting hoofdstuk 28 ‘het centrale zenuwstelsel’


sensoriek bewegingen;
*Ook wel motoriek;
-Schorsgebieden achter de centrale groeve spelen een rol bij de sensoriek;
*Sensoriek is de bewustwording van de waarneming door de zintuigen;
Motorische -Schorsgebieden die een functie hebben bij de motoriek van het lichaam;
schorsgebieden -Je hebt de primaire en secundaire motorische schors;
Primaire -Gebied van de precenterale winding bevindt zich de primaire motorische
motorische schors;
schors -In dit schorsgebied liggen piramidevormige cellichamen van de zenuwcellen die
de skeletspieren aansturen;
*Regelen dus de ANIMALE (willekeurige) motoriek;
-Axonen vormen de eerder genoemde piramidebanen;
-Ter hoogte van het verlengde merg kruisen de piramidebanen van de
hersenhelften;
*De linker hersenhelft stuurt de rechter lichaamshelft, en weer andersom;
Somatotopie -Skeletspieren blijken elk hun eigen plaats in de primaire schors te hebben;
*Somatotopie is de plaatsbepaling;
-Zie de afbeelding ‘het motorisch mannetje’/ motorische homunculus;




Secundaire -Dit is een groot schorsgebied in de voorhoofdskwab voor de primaire
motorische motorische schors;
schors *Omdat het VOOR de primaire schors ligt heet het ook wel de PREmotorische
schors;
-Hier liggen zenuwcellen die actief zijn bij coördinatie van vaak ingewikkelde en
aangeleerde bewegingen waarbij veel spieren worden aangestuurd;
-In dit schorsgebied ligt ook het spraakcentrum van BROCA;
Spraakcentrum -Bevindt zich in de secundaire motorische schors;
van Broca *VOOR de precentrale winding en vlak BOVEN de laterale groeve;
-Dit spraakcentrum bevat de patronen voor de juiste besturing van spieren die
bij de spraak zijn betrokken;
-Dit spraakcentrum bevindt zich maar in ÉÉN hersenhelft;
*Bij linkshandige in de rechter, en weer andersom;
Sensorische -Dit zijn vrijwel alle schorsgebieden ACHTER de centrale groeve en ONDER de
schorsgebieden laterale groeve;
-Ook deze schorsgebieden zijn verdeeld in primaire- en secundaire sensorische
schorsgebieden;
Primaire -Dit schorsgebied ontvangt informatie uit de zintuigen van het lichaam;
sensorische -Een belangrijk deel bevindt zich in de postcentrale winding;