5.1
• Elektrische auto kan niet op lege accu’s rijden en die elektromotor gebruikt
elektrische energie om de wielen te laten draaien en de auto te laten bewegen
• Energieomzetting vindt plaats in een elektromotor
• Energievormen die in elkaar omgezet kunnen worden: elektrische energie,
chemische energie, stralingsenergie, kernenergie en warmte
• Uit de accu’s wordt chemische energie omgezet in elektrische energie, die
vervolgens wordt omgezet in bewegingsenergie
• In een energiestroomdiagram geef je energieomzettingen weer
Het energiestroomdiagram van een elektromotor, de laatste stap van de omzetting
• Sledehonden van voorbeeld 2 in 4.2 leveren arbeid, waardoor de slede bewegingsenergie
krijgt
• Je hebt ook nog de energievorm zwaarte-energie = een tijdelijk opgeslagen energie die een
voorwerp heeft als het zich op een bepaalde hoogte bevind
• Hoeveelheid zwaarte-energie is gelijk aan de arbeid die nodig is om dat voorwerp omhoog
te krijgen
• Als een elektromotor een auto een berg op heeft gebracht, kan de auto met behulp van de
opgeslagen zwaarte-energie, zonder motor te gebruiken weer terug beneden komen
Zwaarte-energie reken je uit met:
Ez = m x g x h
Ez --> de zwaarte-energie --> joule (J)
m --> de massa van het voorwerp --> kilogram (kg)
g --> de zwaartekrachtconstante --> newton per kilogram (N/kg)
h --> de hoogte(verandering) --> meter (m)
Met het vermogen reken je uit hoeveel energie een apparaat omzet in een bepaalde tijd:
E=Pxt
E --> energie --> joule (J)
P --> vermogen --> Watt (W = J/s)
t --> tijd --> seconde (s)
, • Het vermogen (P) van een apparaat = de hoeveelheid energie die dat apparaat per seconde
omzet
• Joule is de standaard eenheid voor energie, maar op je energierekening staat de
hoeveelheid energie in kWh. Om de energie in deze eenheid te berekenen, vul je in de
formule het vermogen in kilowatt en de tijd in uur in
• Omrekenen van deze eenheden: 1 kWh = 1000 Wh = 1000 x 3600 Ws s= 3,6 x 106 J of : 1
J = 1 /36 x 106
• De productie van gloeilampen is sinds een aantal jaren verboden in nederland
− Gloeilampen hebben een rendement van 5%, dat betekent dat slechts 5% van de energie die
de gloeilamp in totaal gebruikt, daadwerkelijk wordt omgezet in licht
− rendement = dat deel van de energie dat wordt omgezet in nuttige energie
• De overige 95% wordt omgezet in niet-nuttige energie, in dit geval warmte
• Warmte is een energie van lage kwaliteit, omdat het moeilijk is deze energie weer om te
zetten in nuttige energievormen
• Gloeilampen zijn heel inefficiënt en gebruiken veel meer energie dan spaarlampen, tl-balken
en ledlampen, die dezelfde hoeveelheid licht geven
• Het rendement van een apparaat/omzettingsproces bereken je met de volgende formules:
N = Enuttig / Etotaal x 100%
Of (wanneer welke?)
N = Pnuttig / Ptotaal x 100%
N --> rendement --> %
Enuttig --> energie die nuttig wordt gebruikt --> joule (J)
Etotaal --> energie die in totaal wordt gebruikt in joule (J)
Pnuttig --> het vermogen dat nuttig wordt gebruikt in watt (W)
Ptotaal --> het totale vermogen dat wordt gebruikt in watt (W)
• Elektrische auto kan niet op lege accu’s rijden en die elektromotor gebruikt
elektrische energie om de wielen te laten draaien en de auto te laten bewegen
• Energieomzetting vindt plaats in een elektromotor
• Energievormen die in elkaar omgezet kunnen worden: elektrische energie,
chemische energie, stralingsenergie, kernenergie en warmte
• Uit de accu’s wordt chemische energie omgezet in elektrische energie, die
vervolgens wordt omgezet in bewegingsenergie
• In een energiestroomdiagram geef je energieomzettingen weer
Het energiestroomdiagram van een elektromotor, de laatste stap van de omzetting
• Sledehonden van voorbeeld 2 in 4.2 leveren arbeid, waardoor de slede bewegingsenergie
krijgt
• Je hebt ook nog de energievorm zwaarte-energie = een tijdelijk opgeslagen energie die een
voorwerp heeft als het zich op een bepaalde hoogte bevind
• Hoeveelheid zwaarte-energie is gelijk aan de arbeid die nodig is om dat voorwerp omhoog
te krijgen
• Als een elektromotor een auto een berg op heeft gebracht, kan de auto met behulp van de
opgeslagen zwaarte-energie, zonder motor te gebruiken weer terug beneden komen
Zwaarte-energie reken je uit met:
Ez = m x g x h
Ez --> de zwaarte-energie --> joule (J)
m --> de massa van het voorwerp --> kilogram (kg)
g --> de zwaartekrachtconstante --> newton per kilogram (N/kg)
h --> de hoogte(verandering) --> meter (m)
Met het vermogen reken je uit hoeveel energie een apparaat omzet in een bepaalde tijd:
E=Pxt
E --> energie --> joule (J)
P --> vermogen --> Watt (W = J/s)
t --> tijd --> seconde (s)
, • Het vermogen (P) van een apparaat = de hoeveelheid energie die dat apparaat per seconde
omzet
• Joule is de standaard eenheid voor energie, maar op je energierekening staat de
hoeveelheid energie in kWh. Om de energie in deze eenheid te berekenen, vul je in de
formule het vermogen in kilowatt en de tijd in uur in
• Omrekenen van deze eenheden: 1 kWh = 1000 Wh = 1000 x 3600 Ws s= 3,6 x 106 J of : 1
J = 1 /36 x 106
• De productie van gloeilampen is sinds een aantal jaren verboden in nederland
− Gloeilampen hebben een rendement van 5%, dat betekent dat slechts 5% van de energie die
de gloeilamp in totaal gebruikt, daadwerkelijk wordt omgezet in licht
− rendement = dat deel van de energie dat wordt omgezet in nuttige energie
• De overige 95% wordt omgezet in niet-nuttige energie, in dit geval warmte
• Warmte is een energie van lage kwaliteit, omdat het moeilijk is deze energie weer om te
zetten in nuttige energievormen
• Gloeilampen zijn heel inefficiënt en gebruiken veel meer energie dan spaarlampen, tl-balken
en ledlampen, die dezelfde hoeveelheid licht geven
• Het rendement van een apparaat/omzettingsproces bereken je met de volgende formules:
N = Enuttig / Etotaal x 100%
Of (wanneer welke?)
N = Pnuttig / Ptotaal x 100%
N --> rendement --> %
Enuttig --> energie die nuttig wordt gebruikt --> joule (J)
Etotaal --> energie die in totaal wordt gebruikt in joule (J)
Pnuttig --> het vermogen dat nuttig wordt gebruikt in watt (W)
Ptotaal --> het totale vermogen dat wordt gebruikt in watt (W)
