Samenvatting Overal Natuurkunde hoofdstuk 3 havo/vwo 3 overzichtelijk

3.1


Elektrische verschijnselen = verschijnselen die met lading te maken
hebben
 Ontstaan doordat ladingen krachten op elkaar uitoefenen
 Elektronen bewegen meestal

Soorten lading: positief (+) en negatief (-)

 + - trekt elkaar aan
 + + stoot elkaar af

 -- stoot elkaar af

Hoe komt het dat als je op de trampoline springt dat je haren
omhoog gaan staan?
Doordat er doordat ze op de trampoline springt, lading op haarzelf en dr haren
komt. En omdat die dezelfde lading krijgen, stoten ze elkaar af en gaan ze uit
elkaar staan.
 Stoffen zijn opgebouwd uit atomen, atomen bevatten lading

Atoom bestaat uit:
 Potronen = positieve deeltjes in de kern
 Neutronen = ongeladen of neutrale deeltjes
 Elektronen = negatieve deeltjes die om de kern heen bewegen




 Atoom is neutraal omdat er evenveel negatieve als positieve deeltjes
inzitten (
 Een stof is geladen als er extra lading bij is gekomen of vanaf is gegaan
(werken elektrische krachten op als er andere ladingen in de buurt zijn)
 Door bijv. op ballon of rubber te wrijven gaan elektronen van het ene
materiaal naar het andere



Elektrische stroom = bewegende lading
 Meestal de geleidingselektronen die bewegen
 Elektronen stromen de andere kant op dan de elektrische stroom

,  Bijv. als je op een droge dag een wollen trui aantrekt hoor je geknetter en
zie je vonkjes doordat lading in 1x overspringt tussen jou en je trui & bij
onweer springt er in 1x veel lading over tussen de aarde en de wolken en
zie je bliksemschichten




Geleider = iets waar elektronen gemakkelijk doorheen kunnen
 Bijv in metaal, daar zit het grootste deel van ieder atoom op een vaste
plaats op 1 of een paar elektronen per atoom na

Geleidingselektronen = elektronen die voor het grootste deel in een atoom
zitten en geleiden

Stroomsterkte (I) in ampère: geeft aan hoeveel lading er per seconde door
een bepaald punt of draad stroomt
Bij kleine stromen: mA ..........1mA = 0,001 A
Bij grote stromen: µA ............1 µA = 0,000 000 1 A



Spanning (U) in volt: geeft aan hoeveel energie de lading meekrijgt


Met elektrische stroom kan je:
 Beweging opwekken (elektromotor)
 Warmte creëren (in waterkoker)
 Communiceren (radio, televisie, telefoon)
 Licht maken



Nodig voor een blijvende elektrische stroom:
 Gesloten stroomkring
 Spanningsbron (pompt de lading rond & geeft energie aan de lading mee)



Hoe veroorzaakt een spanningsbron stroom?