H1: Inleiding
1. Wat is muziek?
➔ Mousikē - μουσῐκή.
1.1 Definities
Een van de schone kunsten:
• Houdt zich bezig met de combinatie van klanken.
• Oog op schoonheid van vorm & ervaring van emotie.
• Wetenschap van de principes (van melodie, harmonie, etc.) waardoor deze
kunst wordt gereguleerd.
De kunst van het combineren van geluiden & het coördineren ervan in tijd &
ruimte:
• Geproduceerd door het medium van stem of instrumenten.
• Georganiseerd in vele structuren o.b.v. toonhoogteniveau, duur, intensiteit &
timbre.
Wetenschap van geluid, onderverdeeld in:
• Ritme.
• Harmonie.
• Melodie.
1.2 Encyclopedieën
Muziek:
• Taal van klanken die de musicus in staat stelt zich uit te drukken.
• Die Tonkunst.
• Kunstvorm gebaseerd op de ordening van geluidsverschijnselen.
Zowel het eenvoudige volkslied als de complexe elektronische compositie behoren
tot dezelfde activiteit, muziek. Beide zijn menselijk ontworpen, beide zijn
conceptueel en auditief, en deze factoren zijn aanwezig geweest in muziek van alle
stijlen en in alle perioden van de geschiedenis, Oosters en Westers.
Een kunstvorm die de werkelijkheid weerspiegelt en de mens beïnvloedt door
middel van zinnige en speciaal georganiseerde klanksequenties die voornamelijk
bestaan uit tonen (klanken van bepaalde toonhoogte). Muziek is een specifieke
variant van het geluid gemaakt door mensen.
1
,2. Muziek als concept
2.1 West-Europa
• Hiërarchie: kunst vs. folk, pop, …
• Muziek vs. Lied.
• Meestal geassocieerd met schoonheid, geluk & goede eigenschappen.
‘De mens die geen muziek in zich heeft, noch bewogen wordt door eendracht van
zoete klanken, is geschikt voor verraad, list & buit. Laat zo iemand niet vertrouwd
worden.’
2.2 Iran & Midden-Oosten
2.2.1 Muziqi
• Instrumentale muziek.
• Metrisch, gecomponeerde geluiden.
2.2.2 Khadan
• Zingen.
• Niet-metrisch.
• Geïmproviseerd.
• Religieus.
• Het zingen van de koran.
• Geen muzikale kwaliteiten.
2.3 Andere voorbeelden
2.3.1 India
Sangita:
• Oorspronkelijk: dans & muziek.
2.3.2 China
Yue/ le:
• Muziek.
• Plezier.
• Geluk.
2.3.3 Nigeria
• Geen benaming voor aparte actie van muziek, maar er was wel muziek (ander
gebruik dan bij ons).
• Geen scheiding van hun context (bv. viering, ritueel, …).
2
,2.3.4 Montana
Blackfoot mensen:
• Lied vs. spraak.
• Lied: bovennatuurlijke bron.
• Spraak: menselijke herkomst.
• Passkan: zang + dans + ceremonie.
3. Intercultureel vs. multicultureel
3.1 Voorbeeld: Smyrneika
Zie ppt. slide 20.
3.2 De muzikale ander
"Het binaire 'wij en zij allemaal', impliciet in de symbolische ander die het Westen
creëert, is een ideologische constructie... Er is geen Ander, maar massa's anderen
die om verschillende redenen allemaal anderen zijn."
• Er is geen ‘ander’.
• Er zijn massa’s anderen.
3.3 Theoretische kaders voor interculturaliteit
• Exotisme.
• Oriëntalisme.
• Globalisatie.
• Transculturatie.
• Hybridisatie.
3.3.1 Transculturatie
= proces van culturele transformatie dat wordt gekenmerkt door de instroom van
nieuwe cultuurelementen en het verlies of de wijziging van bestaande elementen.
• Bedacht in 1940 door Ortiz (= Cubaanse antropoloog).
• Creatie van nieuwe culturele fenomenen:
Mix van culturen levert iets nieuws op.
• Onderdrukking blijft vaak bestaan & identiteitsgevoelens gaan vaak verloren.
3
, Vormen van transculturatie:
• Transplantatie.
• Acculturatie.
• Verwestersing.
• Modernisering.
• Syncretisme.
• Culturele toevoeging.
• Compartimentering.
• Klassenoplegging.
3.3.2 Acculturatie
= de ene cultuur absorbeert de muziekstijlen van de andere door een proces van
selectie en modificatie.
➔ Vaak dominantie van de ene cultuur over de andere ondergeschikte cultuur.
3.3.3 Globalisatie
= de toename van de handel over de hele wereld, vooral door grote bedrijven die
goederen produceren en verhandelen in veel verschillende landen.
= een situatie waarin beschikbare goederen & diensten, of sociale & culturele
invloeden, gradueel gelijk worden in alle delen van de wereld.
• Term die gebruikt wordt om toenemende verbondenheid & onderlinge
afhankelijkheid van wereldculturen & economieën te beschrijven.
In muziek:
• Ppt. slide 29 & 30 voor voorbeelden.
4. Wereldmuziek
4.1 WOMAD
= muziekfestival.
1ste programma:
• Imrat Khan.
• Koninklijke drummers van Burundi.
• ‘The Chieftains’.
Zie ppt slide 36 voor voorbeelden.
4
1. Wat is muziek?
➔ Mousikē - μουσῐκή.
1.1 Definities
Een van de schone kunsten:
• Houdt zich bezig met de combinatie van klanken.
• Oog op schoonheid van vorm & ervaring van emotie.
• Wetenschap van de principes (van melodie, harmonie, etc.) waardoor deze
kunst wordt gereguleerd.
De kunst van het combineren van geluiden & het coördineren ervan in tijd &
ruimte:
• Geproduceerd door het medium van stem of instrumenten.
• Georganiseerd in vele structuren o.b.v. toonhoogteniveau, duur, intensiteit &
timbre.
Wetenschap van geluid, onderverdeeld in:
• Ritme.
• Harmonie.
• Melodie.
1.2 Encyclopedieën
Muziek:
• Taal van klanken die de musicus in staat stelt zich uit te drukken.
• Die Tonkunst.
• Kunstvorm gebaseerd op de ordening van geluidsverschijnselen.
Zowel het eenvoudige volkslied als de complexe elektronische compositie behoren
tot dezelfde activiteit, muziek. Beide zijn menselijk ontworpen, beide zijn
conceptueel en auditief, en deze factoren zijn aanwezig geweest in muziek van alle
stijlen en in alle perioden van de geschiedenis, Oosters en Westers.
Een kunstvorm die de werkelijkheid weerspiegelt en de mens beïnvloedt door
middel van zinnige en speciaal georganiseerde klanksequenties die voornamelijk
bestaan uit tonen (klanken van bepaalde toonhoogte). Muziek is een specifieke
variant van het geluid gemaakt door mensen.
1
,2. Muziek als concept
2.1 West-Europa
• Hiërarchie: kunst vs. folk, pop, …
• Muziek vs. Lied.
• Meestal geassocieerd met schoonheid, geluk & goede eigenschappen.
‘De mens die geen muziek in zich heeft, noch bewogen wordt door eendracht van
zoete klanken, is geschikt voor verraad, list & buit. Laat zo iemand niet vertrouwd
worden.’
2.2 Iran & Midden-Oosten
2.2.1 Muziqi
• Instrumentale muziek.
• Metrisch, gecomponeerde geluiden.
2.2.2 Khadan
• Zingen.
• Niet-metrisch.
• Geïmproviseerd.
• Religieus.
• Het zingen van de koran.
• Geen muzikale kwaliteiten.
2.3 Andere voorbeelden
2.3.1 India
Sangita:
• Oorspronkelijk: dans & muziek.
2.3.2 China
Yue/ le:
• Muziek.
• Plezier.
• Geluk.
2.3.3 Nigeria
• Geen benaming voor aparte actie van muziek, maar er was wel muziek (ander
gebruik dan bij ons).
• Geen scheiding van hun context (bv. viering, ritueel, …).
2
,2.3.4 Montana
Blackfoot mensen:
• Lied vs. spraak.
• Lied: bovennatuurlijke bron.
• Spraak: menselijke herkomst.
• Passkan: zang + dans + ceremonie.
3. Intercultureel vs. multicultureel
3.1 Voorbeeld: Smyrneika
Zie ppt. slide 20.
3.2 De muzikale ander
"Het binaire 'wij en zij allemaal', impliciet in de symbolische ander die het Westen
creëert, is een ideologische constructie... Er is geen Ander, maar massa's anderen
die om verschillende redenen allemaal anderen zijn."
• Er is geen ‘ander’.
• Er zijn massa’s anderen.
3.3 Theoretische kaders voor interculturaliteit
• Exotisme.
• Oriëntalisme.
• Globalisatie.
• Transculturatie.
• Hybridisatie.
3.3.1 Transculturatie
= proces van culturele transformatie dat wordt gekenmerkt door de instroom van
nieuwe cultuurelementen en het verlies of de wijziging van bestaande elementen.
• Bedacht in 1940 door Ortiz (= Cubaanse antropoloog).
• Creatie van nieuwe culturele fenomenen:
Mix van culturen levert iets nieuws op.
• Onderdrukking blijft vaak bestaan & identiteitsgevoelens gaan vaak verloren.
3
, Vormen van transculturatie:
• Transplantatie.
• Acculturatie.
• Verwestersing.
• Modernisering.
• Syncretisme.
• Culturele toevoeging.
• Compartimentering.
• Klassenoplegging.
3.3.2 Acculturatie
= de ene cultuur absorbeert de muziekstijlen van de andere door een proces van
selectie en modificatie.
➔ Vaak dominantie van de ene cultuur over de andere ondergeschikte cultuur.
3.3.3 Globalisatie
= de toename van de handel over de hele wereld, vooral door grote bedrijven die
goederen produceren en verhandelen in veel verschillende landen.
= een situatie waarin beschikbare goederen & diensten, of sociale & culturele
invloeden, gradueel gelijk worden in alle delen van de wereld.
• Term die gebruikt wordt om toenemende verbondenheid & onderlinge
afhankelijkheid van wereldculturen & economieën te beschrijven.
In muziek:
• Ppt. slide 29 & 30 voor voorbeelden.
4. Wereldmuziek
4.1 WOMAD
= muziekfestival.
1ste programma:
• Imrat Khan.
• Koninklijke drummers van Burundi.
• ‘The Chieftains’.
Zie ppt slide 36 voor voorbeelden.
4
