Samenvatting - Administratief recht (Geslaagd 1ste zit)

ADMINISTRATIEF RECHT
(BESTUURSRECHT )(INHOUDSTAFELS WETGEVING IN LEERPADEN
AFPRINTEN)

LEERSTUK 1. AFBAKENING EN BRONNEN ADMINISTRATIEF RECHT

AFBAKENING


OVERZICHT

ADMINISTRATIEVE RECHTSCOLLEGES:
- Raad van State (RvS) (federaal)
- Raad voor vreemdelingenbetwistingen (RvV) (federaal)
- Raad voor vergunningsbetwistingen (RvVB) (Vlaams): enkel voor
omgevingsvergunningen.
- Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbetwistingen (R.Stvb) (Vlaams)
- Raad voor verkiezingbetwistingen (R.Verkb.) (Vlaams)
DBRC*
- Handhavingscollege (HHC) (Vlaams)

Stel eerst de vraag heeft de wet voorzien in een georganiseerd administratief beroep
(wet + opportuniteit). Is dit het geval moet je eerst het administratief georganiseerd
beroep uitputten en dan pas kan je uw jurisdictioneel beroep (enkel de wet) uitoefenen
maar oppassen want soms is de rechterlijke macht bevoegd.

Lees je iets dat Brussel een probleem heeft met vergunningen dan komt dit terecht in de
RvS

Allen in beroep bij RvS

*Vallen onder de DBRC = dienst voor bestuursrechtscolleges

Taak (korte samenvatting van alle leerstukken):

- Bescherming: preventief (ABBB: overheid moet hiermee rekening houden &
openbaarheid (Bestuursdecreet & Wet openbaarheid): overheid moet
transparant zijn in het nemen van zijn beslissingen) & curatief
- Handelen: uitvoerbare administratieve rechtshandelingen nemen over
specifieke materies vb. het personeel (DLB, VPS, APKB), lokale besturen (DLB &
NGW): handig om de bevoegdheid van de administratieve rechtscolleges te
bepalen.
- Overheid: openbaar bestuur  wordt gevuld met ambtenaren (DLB, VPS, APKB).
Werkt met openbare diensten vb. De Lijn, NMBS. De openbare diensten zijn
georganiseerd (gecentraliseerd & gedecentraliseerd  om te weten wat die
overheid qua toezicht allemaal kan doen)

Op examen: krijg je persbericht met allerlei vragen over wat is de bestreden beslissing

Valt onder het publiekrecht.

ADMINISTRATIEF RECHT


1

,Wat doet het?
Organiseert openbaar bestuur (werking, inrichting, rechtsbescherming,…)

- Wie? Alle organen en instellingen van de uitvoerende macht = bestuurlijke
overheden
Maar ook openbare diensten vb. nmbs
In het geheel is dit het openbaar bestuur
Er bestaan ook nog administratieve rechtscolleges  behoort ook tot de
uitvoerende macht, maar is geen administratieve overheid

Regelt taakvervulling

- Wat is dat? Het behartigen van het algemeen belang/welzijn (bestaat geen
algemene definitie van, is onderhevig aan invulling) Het bestuur bestaat zelf wat
zij verstaan onder algemeen belang en welke taken zij gaan opnemen.
- Hoe? Kan op verschillende manieren:
 Wetten toepassen in concrete dossiers
 Wetten verder gaan uitwerken door bvb een verordening of besluit op te
maken

Regelt dus alle handelingen/beslissingen die uitgaan van een administratief
orgaan vallen onder het administratief recht!

IS EEN UITZONDERINGSRECHT
Enige drijfveer is een algemeen belang vb. coronamaatregelen
Bevoorrechte positie: fundamentele ongelijkheid tussen burger-overheid
Zwaardere verplichtingen: keerzijde van de medaille van de bevoorrechte positie vb.
overheid kan zijn ambtenaren niet kiezen
 eigen rechtsregels (≠ gemeen recht)

BEHEERST UITVOERBARE BESLISSINGEN (= ADMINISTRATIEVE
RECHTSHANDELINGEN!)
Kenmerken:

- Eenzijdig/gezagshalve
- Verricht door bestuurlijke overheid (NIET DE ADMINISTRATIEVE
RECHTSCOLLEGES!!!)
- Doet rechtstoestand ontstaan/wijzigen/opheffen (in beroep gaan is geen
rechtshandeling, want er wijzigt niks!)(inlichtingen geven ook niet)

Belang:

- Bevoegdheid administratieve rechtscolleges
- ABBB (=algemene beginselen van behoorlijk bestuur): zijn op alle administratieve
rechtshandelingen van toepassing
- Motiveringsplicht vs openbaarheid

Voorrecht van bestuur:

- Eenzijdig (beslissingen): kunnen verregaande inmenging teweeg brengen in de
private of ondernemingssfeer
- Vermoeden van wettigheid (weerlegbaar) (*dit heeft)
- Uitvoerbaar (men kan hierdoor de burger dwingen een beslissing te respecteren):


2

,  Bij voorbaat: kan onmiddellijk worden opgelegd (heeft onmiddellijk zijn
uitvoerbare titel dit omdat hij*)  hierop zijn er uitzonderingen:
o In geval van een onteigeningsbeslissing
o De GAS-boete

Men kan de uitvoerbaarheid bij voorbaat enkel tegengaan door een
schorsing!

 Gedwongen (mits wettelijke machtiging of hoogdringendheid in algemeen
belang)

Soorten:

- Reglementaire = besluit dat een rechtsregel gaat formuleren en een algemene
draagwijdte heeft vb. politieverordening vs. Individuele (een beschikking) =
besluit dat een algemene rechtsregel gaat toepassen op een bepaalde persoon of
zaak vb. tuchtsanctie
Het onderscheid is van belang doordat bij de reglementaire het enkel materieel
(moet niet op papier staan) moet gemotiveerd zijn. De individuele moeten zowel
materieel als formeel gemotiveerd zijn!
- Rechtverlenende vb. een stedenbouwkundige vergunning vs. Niet-rechtverlenende
vb. jachtvergunning die werd geweigerd
Van belang omwille van de intrekking/opheffing  eenvoudig bij niet-
rechtverlenende; bij rechtverlenende kan men het niet zomaar intrekken.
- Genomen met discretionaire bevoegdheid (merendeel): laten een ruime beslissing
open voor de overheid, er is een beoordelingsvrijheid vs. Met gebonden
bevoegdheid: sprake wanneer de beslissing kadert in de toepassing van een wet
en daarin zijn al alle voorwaarden uitgeschreven over hoe deze beslissing moet
genomen worden vb. wanneer de overheid uitgaat tot een vergelijkend examen
dan wint de kandidaat met de hoogste punten de vacature, kunnen dan niet
iemand anders kiezen voor de job.
Meestal gaat een administratieve rechtshandeling genomen zijn met een
gemengde bevoegdheid (discretionair & gebonden) (heel zelden een zuiver
gebonden bevoegdheid vinden)
Onderscheid is van belang in het kader van het rechtelijk toezicht. Bij gebonden
bevoegdheid is het enige wat de rechter kan doen overgaan is tot een
wettigheidstoetsing. Bij een discretionaire bevoegdheid dan is het voor de
rechtbank onmogelijk om zich in de plaats te stellen van het bestuur.

MEN HEEFT HET HIER ENKEL GEHAD OVER DE EENZIJDIGE ADMINISTRATIEVE
RECHTSHANDELINGEN (wordt opgelegd door de overheid aan de burger)

≠ meerzijdige administratieve rechtshandeling! = een rechtshandeling van het bestuur
die genomen is met het akkoord van de betrokkene (burger)

EN ADMINISTRATIEVE SANCTIES
Kenmerken:

- Krachtens een wet
- Opgelegd door bestuur
- Ter bestraffing van inbreuk op een rechtsnorm




3

, Men kan dus een administratieve sanctie opleggen zonder dat er voorafgaandelijke
rechterlijke tussenkomst is (is ook een voordeel, want dan kan men heel rap optreden
tegen een bepaald gedrag en dat men straffeloosheid vermijdt)

Nadeel: door het feit dat men niet naar een strafrechter moet gaan, maakt men vaak een
cumul mogelijk. Dus er kan 2keer worden bestraft op grond van het strafrecht, maar ook
op vlak van administratief recht.

Het is een administratieve uitvoerbare beslissing  de drie kenmerken zijn van
toepassing  burger kan hiermee naar de RvS

Vaak geldboete (nooit vrijheidsstraf  nooit een vrijheidsberoving zijn!)

≠ preventieve veiligheidsmaatregel vb. ophokplicht

Bijzonder (specifiek onderdeel van de administratieve sancties): GAS

EN LEGT EISEN OP VOOR BESTUURSHANDELINGEN
Elke bestuurshandeling moet:

1. Steeds verantwoord zijn in algemeen belang:
 Wat is dat? Het algemeen belang = belang van de gemeenschap
 Wie bepaalt dat? Het bestuur zelf gaat dat bepalen
 Lager algemeen belang ondergeschikt aan hoger algemeen belang
 Maar: bottom-up invulling (burgerparticipatie)
2. In overeenstemming zijn met wet:
 Wettigheidsbeginsel
 Lagere rechtsregel moet hogere respecteren
 Individuele beslissing moet voldoen aan alle rechtsregels (hogere – eigen
niveau – lagere)
3. Binnen grenzen van toegewezen bevoegdheid (men moet beschikken over een
wettelijke basis):
 Machtsoverschrijding  als men een bevoegdheid uitoefent die men niet
heeft: residuaire bevoegdheid vs. Voorbehouden bevoegdheid
 Specialiteitsbeginsel = men kijkt welk specifiek doel moet het bestuur
nastreven in het uitoefenen van die bevoegdheid en machtsafwending =
gebruikt men dit voor een ander doel dan nodig
 Gebonden vs. Discretionaire bevoegdheid
4. Gesteld zijn door aangewezen bestuursorgaan:
 Verbod delegatie bevoegdheid:
o Tenzij wettelijk uitdrukkelijk bepaald
o Of detailmaatregelen

Zoniet: sanctie

BRONNEN


RECHTSREGELS
Dwingende normen die zich rechtstreeks tot iemand of iedereen richten.
Geschreven (wet)

- Materieel en/of formeel



4