Samenvatting Psychologie

Samenvatting Psychologie
Hoofdstuk 1: geest, gedrag, wetenschap
1 Wat is psychologie?
Psychologie = de wetenschap van gedrag, cognitie en emotie
(letterlijk: studie van de geest).




Domainen in psychologie:

- A&O psychologie: werk en organisatie
- Klinische psychologie: kinderen, volwassenen, ouderen
- Gerontopsychologen: kennis over en de behandeling van psychische
storenissen
- Klinische neuropsychologen: verband tussen hersenen en gedrag
- Spotpsychologen: mentale begeleiding van sporters
- Schoolpsychologen= leerlingen en leerproblemen

Psychologie is GEEN psychiatrie:

Psychologie

 Niet medisch, geen onderdeel van geneeskunde

 Focus op gedrag, gedachten en emoties

 Vaak lichtere of brede psychische problemen

 Geen geneesmiddelen voorschrijven




Psychiatrie
1

,  Medisch specialisme binnen de geneeskunde

 Focus op ziekten en medische invalshoek

 Richt zich op complexe en zware stoornissen

 Mag geneesmiddelen voorschrijven

Verschil psycholoog en psychotherapeut:

- Psychotherapeut sinds 2016 beschermd

- Psychotherapeut: hulpverlener/ begeleiding van mensen op
emotioneel of geestelijk vlak

- Niet elke psycholoog is therapeut

- Niet elke therapeut is psycholoog (kan ook : arts of orthopedagoog)

Coach:

- Niet beschermde titel!
- Wildgroei
- Bevoegdheden en beperkingen
- Bv: levens, voedings, stress, welzijns coach (sport coach -> voetbal
(anders))


2 Wat onderzoekt psychologie? En hoe?
Psychologie onderzoekt menselijk gedrag wetenschappelijk.
Voorbeeld van onderzoeken:

- Elke dag yoga maakt een mens gelukkiger
- Wie van thuis uitwerkt, is productiever
- Loonsverhoging doet iemand harder werken
 De vraag die je je zelf moet stellen: is dit nu wetenschappelijk
of niet?

Valkuilen:

- Bais: je hebt al vooroordelen

- Denkfouten: “de zon scheen en de resultanten van de test waren
hoog dus als het examen op een zonnige dag zal zijn is het resultaat
hoger”




2

, Op examen: Herkennen als er 1 fout is

Opletten voor pseudopsychologie:

- Pseudo: doen alsof het wetenschappelijk is
- bv sterrenbeeld, handschriftanalyse
Op examen: Voorbeelden van pseudopsychologie herkennen



3 Verschillende invalshoeken/ stromingen in de psychologie
Psychologie= een wetenschap -> die onderzoekt en probeert relaties te
leggen, waarheden bloot te leggen, …

Toxischleiderschap = dat een leidinggevende regelmatig gedrag vertoon
t dat ten koste gaat van de medewerkers. (negatief)

 Verklaren: zelf onzeker, onmacht, karakter

1. Biologisch perspectief 1:
- de geest als product van de hersenen
- ‘persh, voorkeuren, gedragspatronen, …. komen voort uit
lichamelijke eigenschappen
- start bij Descartes : lichaam/geest
- onderzoek : zenuwstelsel, hormoonstelsel, genen,
- neurowetenschappen !
 Bv: Biologie: effect van te weinig slaap -> mensen worden
emotioneel, effect op hoofd




Welk effect hebben hormonen op je lichaam?

3

, Stress op de werkplek

- Biologisch perspectief: stress activeert het sympathisch zenuwstelsel
( hartslag versnelt, cortisol stijgt)

- Hrm link: hr-manager ziet dat langdurige stress leidt tot burn-out,
begrijpt dat stress niet enkel tussen de oren zit maar ook meetbaar
in het lichaam is.

Erfelijke factoren bij talent:

- Biologisch perspectief: sommige eigenschappen (bv temperament,
introversie/extraversie) hebben een genetische basis

- Hrm link: bij selectie en rekruten is het belangrijk te beseffen dat
niet alle verschillen in gedrag louter door opleiding of ervaring te
verklaren zijn

2. Biologisch perspectief 2:
- Evolutionair
- Darwin
- ons gedrag komt voort uit overgeërfde neigingen
 bv. Fight/flight (vluchten of vechten is de eerste reactie van
mensen);
 bv. Bittere smaak (moeten we als mens wanttrouwen want is
giftig -> was vroeger de denkwijze dus vinden mensen dit
vies),
 bv. Coöperatief gedrag

Waarom zou iemand toxisch leiderschap vertonen?:

 Te weinig slaap, te veel stress, genetisch
 Genetisch gedrag wilt niet zeggen dat je het ook echt vertoont

3. Cognitieve invalshoek:

- Wundt – introspectie (zefobservatie)
- Structuralisme: geest opdelen in elementaire delen.
- Gestaltpsychologie: het geheel is meer dan de som van de
delen.
- Moderne cognitieve psychologie: informatieverwerking,
gedachten, geheugen, perceptie.
- ! Actueel : cognitieve psychologie : nadruk op cognitieve –
mentale activiteit – infoverwerking, gedachten, …

 Bv oefening met draaiende bollen, ze zijn in je hoofd aan het
draaien maar in het echt niet



4