Notitie psychische overmacht
Beroepsproduct strafdossier
Ize Kosters (2126970)
Klas 1FT
17-03-2020
, Geachte heer Nuijten,
In deze notitie onderbouw ik of een beroep op schulduitsluitingsgrond psychische overmacht,
ter verdediging van Hicham el M., kans van slagen heeft. Dit geschiedt aan de hand van
literatuur, jurisprudentie en uiteraard de wet.
De tenlastelegging
In dit dossier staan de gebeurtenissen van 20 mei 2017 centraal. Hicham el M. wordt ervan
verdacht zijn echtgenoot Simone W. op deze dag mishandeld te hebben. Hij zou haar aan
haar haren getrokken hebben en in haar bovenbeen hebben geknepen. Ook wordt Hicham el
M. opzettelijke belediging van Simone W. tenlastegelegd. Tenslotte zou cliënt zijn
echtgenoot bedreigd hebben door middel van het tonen van zijn gebalde vuisten en het vlak
naast haar hoofd tegen de muur slaan.1
De feiten
Op 20 mei 2017 heeft Simone W. aangifte van mishandeling gedaan tegen Hicham el M.
Hierbij verklaarde zij dat Hicham el M. al hun gehele relatie losse handjes heeft. Hier is dan
ook eerder meermaals aangifte van gedaan.2 Daarnaast blijkt uit Hicham zijn strafblad dat hij
reeds vaker veroordeeld is voor huiselijk geweld en mishandeling.3
Een dag later, op 21 mei, is Hicham el M. verhoord. Hicham stelt de relatie met Simone W.
helemaal zat te zijn. Hij zegt dat Simone W. borderline heeft en zich verschrikkelijk gedraagt,
waardoor er niet met haar te leven valt.4 Daarnaast zegt cliënt door Simone W. geslagen,
geschopt en bespuugd te zijn. Hicham el M. geeft toe dat hij haar vervolgens heeft
uitgescholden, in het gezicht gespuugd en uit frustratie tegen de muur heeft geslagen.
Hicham el M. ontkent aan Simones haren te hebben getrokken.5
In de brief van 25 mei 2017 schrijft Hicham el M. dat hij al vanaf het begin van de relatie met
Simone W. door haar dermate gepest en getreiterd wordt, zodat hij de druk niet meer aan
kon en knapte. Ook zet Simone W. hem voorschut bij familie, collega’s en vrienden. Op 20
mei dreigde Simone W. dat cliënt zijn kinderen niet meer zou mogen zien. Hicham el M.
beweert vervolgens door Simone W. aangevallen te zijn, waarna hij uit zelfverdediging tegen
de muur heeft geslagen en in haar richting heeft gespuugd. Volgens Hicham drijft Simone W.
hem tot zulk gedrag.6
Het wettelijke kader
De voorliggende vraag is dus of een beroep op psychische overmacht kans van slagen
heeft. In artikel 40 van het Wetboek van Strafrecht staat dat ‘’hij die een feit begaat waartoe
hij door overmacht is gedrongen niet strafbaar is’’. Omdat dit vrij vaag omschreven is, vult de
literatuur deze wetsbepaling nader in: psychische overmacht is een van buiten komende
drang waaraan men redelijkerwijs geen weerstand kan of behoeft te bieden.7 Hierbij moet de
psychische druk van zodanige aard en van zodanig gewicht zijn dat hierdoor de wilsvrijheid
wordt aangetast. Het gaat hier dus om de vraag of er aan de van buitenaf komende
psychische druk mocht worden toegegeven of niet.8 Tevens niet onbelangrijk bij de
slagingskans van een beroep op psychische overmacht is de proportionaliteit (is het
gepleegde feit in verhouding met de psychische druk?) en de subsidiariteit (was het plegen
van een strafbaar feit noodzakelijk of waren er alternatieven?).
1
Dossierstuk 23, p. 2
2
Dossierstuk 18, p. 4
3
Dossierstuk 12, p. 3
4
Dossierstuk 18, p. 24
5
Dossierstuk 18, p. 25
6
Dossierstuk 1
7
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer, p.
92.
8
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer, p.
93.
Beroepsproduct strafdossier
Ize Kosters (2126970)
Klas 1FT
17-03-2020
, Geachte heer Nuijten,
In deze notitie onderbouw ik of een beroep op schulduitsluitingsgrond psychische overmacht,
ter verdediging van Hicham el M., kans van slagen heeft. Dit geschiedt aan de hand van
literatuur, jurisprudentie en uiteraard de wet.
De tenlastelegging
In dit dossier staan de gebeurtenissen van 20 mei 2017 centraal. Hicham el M. wordt ervan
verdacht zijn echtgenoot Simone W. op deze dag mishandeld te hebben. Hij zou haar aan
haar haren getrokken hebben en in haar bovenbeen hebben geknepen. Ook wordt Hicham el
M. opzettelijke belediging van Simone W. tenlastegelegd. Tenslotte zou cliënt zijn
echtgenoot bedreigd hebben door middel van het tonen van zijn gebalde vuisten en het vlak
naast haar hoofd tegen de muur slaan.1
De feiten
Op 20 mei 2017 heeft Simone W. aangifte van mishandeling gedaan tegen Hicham el M.
Hierbij verklaarde zij dat Hicham el M. al hun gehele relatie losse handjes heeft. Hier is dan
ook eerder meermaals aangifte van gedaan.2 Daarnaast blijkt uit Hicham zijn strafblad dat hij
reeds vaker veroordeeld is voor huiselijk geweld en mishandeling.3
Een dag later, op 21 mei, is Hicham el M. verhoord. Hicham stelt de relatie met Simone W.
helemaal zat te zijn. Hij zegt dat Simone W. borderline heeft en zich verschrikkelijk gedraagt,
waardoor er niet met haar te leven valt.4 Daarnaast zegt cliënt door Simone W. geslagen,
geschopt en bespuugd te zijn. Hicham el M. geeft toe dat hij haar vervolgens heeft
uitgescholden, in het gezicht gespuugd en uit frustratie tegen de muur heeft geslagen.
Hicham el M. ontkent aan Simones haren te hebben getrokken.5
In de brief van 25 mei 2017 schrijft Hicham el M. dat hij al vanaf het begin van de relatie met
Simone W. door haar dermate gepest en getreiterd wordt, zodat hij de druk niet meer aan
kon en knapte. Ook zet Simone W. hem voorschut bij familie, collega’s en vrienden. Op 20
mei dreigde Simone W. dat cliënt zijn kinderen niet meer zou mogen zien. Hicham el M.
beweert vervolgens door Simone W. aangevallen te zijn, waarna hij uit zelfverdediging tegen
de muur heeft geslagen en in haar richting heeft gespuugd. Volgens Hicham drijft Simone W.
hem tot zulk gedrag.6
Het wettelijke kader
De voorliggende vraag is dus of een beroep op psychische overmacht kans van slagen
heeft. In artikel 40 van het Wetboek van Strafrecht staat dat ‘’hij die een feit begaat waartoe
hij door overmacht is gedrongen niet strafbaar is’’. Omdat dit vrij vaag omschreven is, vult de
literatuur deze wetsbepaling nader in: psychische overmacht is een van buiten komende
drang waaraan men redelijkerwijs geen weerstand kan of behoeft te bieden.7 Hierbij moet de
psychische druk van zodanige aard en van zodanig gewicht zijn dat hierdoor de wilsvrijheid
wordt aangetast. Het gaat hier dus om de vraag of er aan de van buitenaf komende
psychische druk mocht worden toegegeven of niet.8 Tevens niet onbelangrijk bij de
slagingskans van een beroep op psychische overmacht is de proportionaliteit (is het
gepleegde feit in verhouding met de psychische druk?) en de subsidiariteit (was het plegen
van een strafbaar feit noodzakelijk of waren er alternatieven?).
1
Dossierstuk 23, p. 2
2
Dossierstuk 18, p. 4
3
Dossierstuk 12, p. 3
4
Dossierstuk 18, p. 24
5
Dossierstuk 18, p. 25
6
Dossierstuk 1
7
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer, p.
92.
8
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer, p.
93.
