Exam envoor ber eiding
1. Magneetism e en Magneetkr acht
1.1 W at is Magn etism e?
Magnetisme is de eigenschap van bepaalde materialen om magnetische krachten uit te
oefenen. De m agneetkr acht is de kracht die van een magneet uitgaat en verschillende
materialen kan aantrekken.
Exper im ent: Als je twee stukjes ijzer bij elkaar brengt, trekken ze elkaar niet aan. Plaats je
echter een magneet in de buurt van bepaalde materialen (ijzer, papier, koper, hout, staal, glas,
aluminium, steen, kobalt, nikkel, messing), dan zie je dat ijzer , staal, nikkel en kobalt
worden aangetrokken. Deze eigenschap noemen we magnetisme.
1.2 Magn etische en Niet-Magnetische Stoff en
We kunnen stoffen in twee groepen indelen:
Magnetische stoff en
Worden door een magneet aangetrokken
Ijzer- en staalsoorten
In mindere mate: nikkel en kobalt
1
, Deze stoffen bevatten magnetische eigenschappen
2
,Niet-m agnetische stoff en
Worden NIET door een magneet aangetrokken
Bijvoorbeeld: kunststof, aluminium, glas, koper, hout
Deze stoffen hebben geen magnetische reactie
2. Soor ten Magneten
Er zijn drie hoofdsoorten magneten:
2.1 Natu u r m agn eten
Ontstaan van nature in de aarde
Voorbeeld: magnetiet (Fe₃O₄)
Gevonden in Magnesia (Klein-Azië) - vandaar de naam "magneet"
Gebruikt in de scheepvaart voor navigatie
Relatief zwak magnetische werking
2.2 K u nstm agn eten
Gemaakt van hard gelegeerde staalsorten of speciale legeringen
Veel sterker dan natuurmagneten
Gemaakt door:
o Beïnvloeding met een andere magneet
o Gebruik van gelijkstroom
Moder ne per m anente m agneten:
Ticonal (titaan, kobalt, nikkel, aluminium)
Alnico (aluminium, nikkel, kobalt)
Ferroxdure (metaaloxyden)
Neodure/Neoflux (neodymium, ijzer, barium)
2.3 Elektr om agn eten
Bestaan uit een zacht ijzer en ker n
Een geïsoleer de geleider gewikkeld rond de kern (spoel)
Wanneer elektrische stroom door de spoel vloeit, w or dt de ker n m agnetisch
Het magnetisme kan in en uit worden geschakeld
3
, Bij onderbreking van de stroom verdwijnt het magnetisme nagenoeg volledig
3. Vor m en van Magneten
3.1 Staafm agn eet
De meest bekende vorm - recht magneetic materiaal met twee polen
3.2 H oefm agn eet
Staafmagneet gebogen in U-vorm
Uiteinden liggen dicht bij elkaar
Voor deel: sterker magnetische werking (polen dichter bij elkaar)
3.3 Magn eetn aald (K om pasnaald)
Dun ruitvormig magneetje
Geplaatst in zijn zwaartepunt op verticale spil
Kan vrij draaien
Gebruikt in kompassen
3.4 Rin gm agn eet
Ringvormige magneet
4