PSYCHOSOCIALE ZORG
Kijken naar de PPT voor die samenvattingen en goede voorbeelden
Inleiding in psychosociale zorg
Het RESPECT-model
Het is een kunst om als hulpverlener jouw hart, verstand en handelen op elkaar af te stemmen
terwijl je zorg draagt voor anderen en ook zorg draagt voor jezelf.
- Respectvolle zorg: moeilijk te omschrijven
- Betekenis v respect: persoonlijk ingekleurd => ied. heeft bepaalde opvatting
- Nood aan klare kijk o/h concept respect: elkaar spreken in zoektocht n respectvol
handelen
3 kern gedachten:
I. Je kan enkel goed voor anderen zorgen als je goed voor jezelf zorgt.
= zelfrespect
II. Zorg moet passend of ‘op maat’ zijn waardoor de relatie met de ander (zorgvrager)
vanzelf centraal staat.
= respect i/d relatie
III. Zorg wordt door een team waargemaakt; jij hebt anderen nodig en de anderen
hebben jou nodig om respect waar te maken
= respect op teamniveau
Def.: Respect is een letterwoord waarbij elke letter voor een welbepaalde waarde staat.
Waarden verdienen aandacht i/d volgorde waarin ze aan bod komen. Reflecteren over
waarden => zoektocht n respectvol handelen
Het doornemen en vertalen van deze waarden naar de praktijk zorgt voor een pos. beweging
die de ontmoeting tussen de zorgvrager en hulpverlener opnieuw centraal zet.
3 verschillende stappen:
, 1) Stap 1: de waarden (redelijkheid en echtheid): te maken met zorg voor jezelf en jouw
groei mens en hulpverlener. Het zijn voorwaarden v respect.
2) Stap 2: de waarden (samen op pad, positieve uitzonderingen en empathie): te maken
met relatie tussen jezelf (hulpverlener) en de zorgvrager
3) Stap 3: de waarden (contactbevorderend werken en teamgebeuren): te maken m over
werking v/h team
Alle waarden v/h RESPECT-model kunnen op verschillende manieren en in verschillende
contexten een andere invulling krijgen. In de praktijk zijn alle waarden ook nauw met elkaar
verbonden.
Op zoek naar de bedoeling
= Waarom draag je zorg en voor wie doe je dat? Zorg en de ontwikkeling van zorg gaan nauw
samen met de bedoeling die je hebt als persoon, zorgverlener, afdeling of organisatie.
Drijfveer moeten zijn achter ons dagelijks handelen als zorgverlener
- Niet iets algemeen of oppervlakkig > iets diepgaand, diepere lagen
- Zorg verlenen, maar vooral de betekenis van die zorg
Bedoeling van zorg = de ontwikkeling v/d zorgvrager met als focus de groei v/d zorgvrager
- Enkel door band aan te gaan: te weten komen wat echte behoeften zijn van andere
- Ruimte en aandacht geven aan de wikkels van de ander
- Mens: gezien als gelaagde (gelaadheid) en complexe wezens
- Zorgen voor ander: gelaagdheid en complexiteit te zien en te ontdekken
- Noodzakelijk: om verbinding met ander te maken
- Aandacht voor de psychosociale aspecten van zorg
o Psychische aspecten: wisselwerking tussen gedachten, gevoelens en gedrag
o Sociale aspecten: betrekking op menselijk netwerk rond zorgvrager, omgeving
Alles wat we voor de zorgvrager doen of laten staat in functie van die bedoeling.
Het is de verantwoordelijkheid van onszelf als mens om onszelf genoeg te ontwikkelen zodat
wij voldoende manieren vinden voor individuele groei van de zorgvrager.
De wikkeltheorie
Wat zijn wikkels
Wikkeltheorie = binnen respectvolle zorg een belangrijk fundament. – moeten zicht krijgen op
de onbewuste dingen, zodat je er bewust iets mee kan doen
Wikkels als metafoor voor alles wat we van biologische factoren en door onze
levensomstandigheden hebben meegekregen
- o.a. kwaliteiten, talenten, opvattingen, waarden en normen, geboorte
- Bepalen hoe we naar de wereld kijken
, Sommige wikkels voelen aangenaam om te dragen, anderen voelen minder comfortabel. Ze
zijn de bril waardoor we kijken naar de wereld.
Wikkels: gevormd door verschillende contacten: gezin, school, vriendenkring, jeugdbeweging,
maatschappij. Ze zijn niet goed of slecht en dus geen graadmeter. Bepalen wie je bent.
Je wordt doorheen je eigen geschiedenis (in)gewikkeld => vanuit eigen unieke wikkeling
Wikkels worden d mensen meegedragen, ontmoetingen. Invloed op hoe je in wereld staat
Hoe strakker de wikkels die iemand met zich meedraagt zitten, hoe meer hij (in)gewikkeld
wordt/ is en hoe moeilijker het wordt om onvoorwaardelijk in contact te treden met de ander.
Hoe dikker de wikkels, hoe groter de tussen ruimte en dit je kan belemmeren om een relatie
op te bouwen
Wikkels zitten strak om persoon heen, ademruimte en bewegingsvrijheid most om echt met
die ander in contact te treden. De persoon kan dan niet meer ‘geraakt’ worden.
Vervormen beeld of verhaal van individu
Spanningen kunnen ontstaan en groeien wanneer het eigen verhaal of eigen wikkels worden
bedreigd. Kan grote invloed hebben op emotionele ontwikkeling en het leven.
Ouders niet slagen in: basisvertrouwen of basisveiligheid te geven => onveilig gehecht zijn.
Kan consequentie zijn in latere leven: moeilijker, duurzaam en flexibele relaties
Ingewikkelde hulpverleners
Hebben eigen wikkels => bestaat uit eigen wikkels als mens – wikkels die eigen zijn a/h werk of
systeem waarin ze werken
Probleem als hulpverlener niet meer geraakt kan worden => taak v/d hulpverlener is om zich
te laten raken en ontmoeten door ander.
Respectvol omgaan met anderen: hulpverlener zicht moet hebben op zijn eigen wikkels zodat
hij daar ook bewust mee om kan gaan in de relatie. Dit bewust omgaan met eigen wikkels
noemen we ontwikkelen.
Kijken naar de PPT voor die samenvattingen en goede voorbeelden
Inleiding in psychosociale zorg
Het RESPECT-model
Het is een kunst om als hulpverlener jouw hart, verstand en handelen op elkaar af te stemmen
terwijl je zorg draagt voor anderen en ook zorg draagt voor jezelf.
- Respectvolle zorg: moeilijk te omschrijven
- Betekenis v respect: persoonlijk ingekleurd => ied. heeft bepaalde opvatting
- Nood aan klare kijk o/h concept respect: elkaar spreken in zoektocht n respectvol
handelen
3 kern gedachten:
I. Je kan enkel goed voor anderen zorgen als je goed voor jezelf zorgt.
= zelfrespect
II. Zorg moet passend of ‘op maat’ zijn waardoor de relatie met de ander (zorgvrager)
vanzelf centraal staat.
= respect i/d relatie
III. Zorg wordt door een team waargemaakt; jij hebt anderen nodig en de anderen
hebben jou nodig om respect waar te maken
= respect op teamniveau
Def.: Respect is een letterwoord waarbij elke letter voor een welbepaalde waarde staat.
Waarden verdienen aandacht i/d volgorde waarin ze aan bod komen. Reflecteren over
waarden => zoektocht n respectvol handelen
Het doornemen en vertalen van deze waarden naar de praktijk zorgt voor een pos. beweging
die de ontmoeting tussen de zorgvrager en hulpverlener opnieuw centraal zet.
3 verschillende stappen:
, 1) Stap 1: de waarden (redelijkheid en echtheid): te maken met zorg voor jezelf en jouw
groei mens en hulpverlener. Het zijn voorwaarden v respect.
2) Stap 2: de waarden (samen op pad, positieve uitzonderingen en empathie): te maken
met relatie tussen jezelf (hulpverlener) en de zorgvrager
3) Stap 3: de waarden (contactbevorderend werken en teamgebeuren): te maken m over
werking v/h team
Alle waarden v/h RESPECT-model kunnen op verschillende manieren en in verschillende
contexten een andere invulling krijgen. In de praktijk zijn alle waarden ook nauw met elkaar
verbonden.
Op zoek naar de bedoeling
= Waarom draag je zorg en voor wie doe je dat? Zorg en de ontwikkeling van zorg gaan nauw
samen met de bedoeling die je hebt als persoon, zorgverlener, afdeling of organisatie.
Drijfveer moeten zijn achter ons dagelijks handelen als zorgverlener
- Niet iets algemeen of oppervlakkig > iets diepgaand, diepere lagen
- Zorg verlenen, maar vooral de betekenis van die zorg
Bedoeling van zorg = de ontwikkeling v/d zorgvrager met als focus de groei v/d zorgvrager
- Enkel door band aan te gaan: te weten komen wat echte behoeften zijn van andere
- Ruimte en aandacht geven aan de wikkels van de ander
- Mens: gezien als gelaagde (gelaadheid) en complexe wezens
- Zorgen voor ander: gelaagdheid en complexiteit te zien en te ontdekken
- Noodzakelijk: om verbinding met ander te maken
- Aandacht voor de psychosociale aspecten van zorg
o Psychische aspecten: wisselwerking tussen gedachten, gevoelens en gedrag
o Sociale aspecten: betrekking op menselijk netwerk rond zorgvrager, omgeving
Alles wat we voor de zorgvrager doen of laten staat in functie van die bedoeling.
Het is de verantwoordelijkheid van onszelf als mens om onszelf genoeg te ontwikkelen zodat
wij voldoende manieren vinden voor individuele groei van de zorgvrager.
De wikkeltheorie
Wat zijn wikkels
Wikkeltheorie = binnen respectvolle zorg een belangrijk fundament. – moeten zicht krijgen op
de onbewuste dingen, zodat je er bewust iets mee kan doen
Wikkels als metafoor voor alles wat we van biologische factoren en door onze
levensomstandigheden hebben meegekregen
- o.a. kwaliteiten, talenten, opvattingen, waarden en normen, geboorte
- Bepalen hoe we naar de wereld kijken
, Sommige wikkels voelen aangenaam om te dragen, anderen voelen minder comfortabel. Ze
zijn de bril waardoor we kijken naar de wereld.
Wikkels: gevormd door verschillende contacten: gezin, school, vriendenkring, jeugdbeweging,
maatschappij. Ze zijn niet goed of slecht en dus geen graadmeter. Bepalen wie je bent.
Je wordt doorheen je eigen geschiedenis (in)gewikkeld => vanuit eigen unieke wikkeling
Wikkels worden d mensen meegedragen, ontmoetingen. Invloed op hoe je in wereld staat
Hoe strakker de wikkels die iemand met zich meedraagt zitten, hoe meer hij (in)gewikkeld
wordt/ is en hoe moeilijker het wordt om onvoorwaardelijk in contact te treden met de ander.
Hoe dikker de wikkels, hoe groter de tussen ruimte en dit je kan belemmeren om een relatie
op te bouwen
Wikkels zitten strak om persoon heen, ademruimte en bewegingsvrijheid most om echt met
die ander in contact te treden. De persoon kan dan niet meer ‘geraakt’ worden.
Vervormen beeld of verhaal van individu
Spanningen kunnen ontstaan en groeien wanneer het eigen verhaal of eigen wikkels worden
bedreigd. Kan grote invloed hebben op emotionele ontwikkeling en het leven.
Ouders niet slagen in: basisvertrouwen of basisveiligheid te geven => onveilig gehecht zijn.
Kan consequentie zijn in latere leven: moeilijker, duurzaam en flexibele relaties
Ingewikkelde hulpverleners
Hebben eigen wikkels => bestaat uit eigen wikkels als mens – wikkels die eigen zijn a/h werk of
systeem waarin ze werken
Probleem als hulpverlener niet meer geraakt kan worden => taak v/d hulpverlener is om zich
te laten raken en ontmoeten door ander.
Respectvol omgaan met anderen: hulpverlener zicht moet hebben op zijn eigen wikkels zodat
hij daar ook bewust mee om kan gaan in de relatie. Dit bewust omgaan met eigen wikkels
noemen we ontwikkelen.
