Actuele maatschappelijke problemen
1: Sociologie en Sociale problemen
1. Sociale problemen
Een probleem
= Een moeilijke, verdrietige omstandigheid
= het overkomt ons, we evalueren het als iets negatief
=> Zelfde omstandigheid kan verschillend bekeken worden =>
persoonlijk
Men zoekt oplossingen, lukt niet altijd meteen => onhoudbaar
Variatie: voorkomen, ernst, attitudes
bv. Roken: Groot probleem voor een kind in auto >< niet voor
iemand die rookt
Individuele problemen (Kunnen sociaal probleem zijn, niet altijd)
De sociologische verbeelding (Mills)
Drie elementen:
=> Begrijpen waarom mensen doen wat ze doen
1. Biografie: ind. persoonlijke verhaal
=> eigen keuzes + invloed omgeving
2. Omgeving: school, stad, ouders, vrienden, my,…
3. Geschiedenis
Niet onafhankelijk: Troubles issues
Niet elk probleem is daadwerkelijk probleem:
bv. alcoholisme, Gsmgebruik = wel, Ai
Cultural lag (Zie verder)
1
,Actuele maatschappelijke problemen
Kenmerken sociale problemen
- Gekend
- Worden als problematisch ervaren
= Probleem van groep/iedereen
- Oplosbaar geacht…
= beleid => Politiek, sociale diensten,…
- …Maar nooit op te lossen
= Moreel karakter, verschillende visies
= Complexe problematieken (armoede, klimaat,…)
=> Probleemreductie: Problemen blijven, aandacht valt weg
- Sociale problemen beleidsproblemen
= Geconstrueerd & ervaren
= beleid: minder complex, meer toegespitst
BV: Sociale problemen: klimaatsopwarming <-> beleid:
renovatieplicht
Def. Sociaal probleem = een situatie die als problematisch wordt ervaren
door een belangrijke groep van personen, omdat ze een bedreiging
vormt voor hun centrale en waarvan wordt verondersteld dat ingrijpen
noodzakelijk is om tot een aanvaardbare oplossing te komen.
=> Wat is ‘belangrijke groep’? => niet makkelijk
2. Een duaal mandaat
1. Fundamentele rol van sociologie
= de wereld begrijpen
Theoretici: maken ‘wetten’ over de mens => moeilijk
Empirici: Algemene patronen halen uit theorieën
Fundamentele sociologie
2. Maatschappelijke rol sociologie
= De wereld veranderen
toepassers: bevindingen in praktijk omzetten
critici: Wie bapaald?,…
Toegepaste, activistische, beleidssociologie
Maar eigenlijk geen recent fenomeen
2
,Actuele maatschappelijke problemen
Wortels in de verlichting
Maakbaarheid!!
= Idee dat mensen zelf veranderingen in my kunnen aanbrengen =>
moreel besef
Evolutie:
1. Mythologische wereldbeeld (Voor Jodendom)
Wij hebben geen invloed, alles bepaald door Goden
Sacrale: heilige vs profane: gewone
geschiedenis
=> verandering door mythes, mensen kunnen
het niet
Tijd en ruimte: cyclisch (Moira = schikgodinnen)
=> Nu anders
2. Monotheïstische wereldbeeld
één God(Jahwe): mens bepaald nog steeds niet
Rationeel begrip, lineaire tijd (genese -> Apocalyps)
Ied heeft band met God ‘heb uw naaste lief’ = ied die hetzelfde
geloofd
Ontstaan individualisering + rede
3. Moderne wereldbeeld
Opkomst steden
stedelijke, burgerij, handel >< katholieke wereldbeeld
godsdienstoorlogen
Reformatie
=> onzekerheid en instabiliteit!!!
Humanisme: De mens staat centraal (niet God)
Focus op wetenschap
Verlichte filosofen (18de eeuw)
= Voorlopers van opvullen barstjes (onzekerheid, stabiliteit)
verzet tegen christelijke wereldbeeld
= Gelegitimeerde hiërarchie (mensen geloven dat het normaal is,
brainwash)
Filosofen: ‘blind’ geloof in rationaliteit, rede wereld zelf begrijpen
+ wetenschappelijke methode = motor sociale verandering
=> Montesquieu, wollstonecraft'
Feiten, observatie, kritiek, discussie tolerantie, gelijkheid, democratie
=> vooruitgang
3
, Actuele maatschappelijke problemen
Morele neutraliteit
=> één wereld, ‘correcte, juist’ normen (‘toevallig parallel met liberaal
humanisme?)
4
1: Sociologie en Sociale problemen
1. Sociale problemen
Een probleem
= Een moeilijke, verdrietige omstandigheid
= het overkomt ons, we evalueren het als iets negatief
=> Zelfde omstandigheid kan verschillend bekeken worden =>
persoonlijk
Men zoekt oplossingen, lukt niet altijd meteen => onhoudbaar
Variatie: voorkomen, ernst, attitudes
bv. Roken: Groot probleem voor een kind in auto >< niet voor
iemand die rookt
Individuele problemen (Kunnen sociaal probleem zijn, niet altijd)
De sociologische verbeelding (Mills)
Drie elementen:
=> Begrijpen waarom mensen doen wat ze doen
1. Biografie: ind. persoonlijke verhaal
=> eigen keuzes + invloed omgeving
2. Omgeving: school, stad, ouders, vrienden, my,…
3. Geschiedenis
Niet onafhankelijk: Troubles issues
Niet elk probleem is daadwerkelijk probleem:
bv. alcoholisme, Gsmgebruik = wel, Ai
Cultural lag (Zie verder)
1
,Actuele maatschappelijke problemen
Kenmerken sociale problemen
- Gekend
- Worden als problematisch ervaren
= Probleem van groep/iedereen
- Oplosbaar geacht…
= beleid => Politiek, sociale diensten,…
- …Maar nooit op te lossen
= Moreel karakter, verschillende visies
= Complexe problematieken (armoede, klimaat,…)
=> Probleemreductie: Problemen blijven, aandacht valt weg
- Sociale problemen beleidsproblemen
= Geconstrueerd & ervaren
= beleid: minder complex, meer toegespitst
BV: Sociale problemen: klimaatsopwarming <-> beleid:
renovatieplicht
Def. Sociaal probleem = een situatie die als problematisch wordt ervaren
door een belangrijke groep van personen, omdat ze een bedreiging
vormt voor hun centrale en waarvan wordt verondersteld dat ingrijpen
noodzakelijk is om tot een aanvaardbare oplossing te komen.
=> Wat is ‘belangrijke groep’? => niet makkelijk
2. Een duaal mandaat
1. Fundamentele rol van sociologie
= de wereld begrijpen
Theoretici: maken ‘wetten’ over de mens => moeilijk
Empirici: Algemene patronen halen uit theorieën
Fundamentele sociologie
2. Maatschappelijke rol sociologie
= De wereld veranderen
toepassers: bevindingen in praktijk omzetten
critici: Wie bapaald?,…
Toegepaste, activistische, beleidssociologie
Maar eigenlijk geen recent fenomeen
2
,Actuele maatschappelijke problemen
Wortels in de verlichting
Maakbaarheid!!
= Idee dat mensen zelf veranderingen in my kunnen aanbrengen =>
moreel besef
Evolutie:
1. Mythologische wereldbeeld (Voor Jodendom)
Wij hebben geen invloed, alles bepaald door Goden
Sacrale: heilige vs profane: gewone
geschiedenis
=> verandering door mythes, mensen kunnen
het niet
Tijd en ruimte: cyclisch (Moira = schikgodinnen)
=> Nu anders
2. Monotheïstische wereldbeeld
één God(Jahwe): mens bepaald nog steeds niet
Rationeel begrip, lineaire tijd (genese -> Apocalyps)
Ied heeft band met God ‘heb uw naaste lief’ = ied die hetzelfde
geloofd
Ontstaan individualisering + rede
3. Moderne wereldbeeld
Opkomst steden
stedelijke, burgerij, handel >< katholieke wereldbeeld
godsdienstoorlogen
Reformatie
=> onzekerheid en instabiliteit!!!
Humanisme: De mens staat centraal (niet God)
Focus op wetenschap
Verlichte filosofen (18de eeuw)
= Voorlopers van opvullen barstjes (onzekerheid, stabiliteit)
verzet tegen christelijke wereldbeeld
= Gelegitimeerde hiërarchie (mensen geloven dat het normaal is,
brainwash)
Filosofen: ‘blind’ geloof in rationaliteit, rede wereld zelf begrijpen
+ wetenschappelijke methode = motor sociale verandering
=> Montesquieu, wollstonecraft'
Feiten, observatie, kritiek, discussie tolerantie, gelijkheid, democratie
=> vooruitgang
3
, Actuele maatschappelijke problemen
Morele neutraliteit
=> één wereld, ‘correcte, juist’ normen (‘toevallig parallel met liberaal
humanisme?)
4
