samenvatting Recht en Onderneming

RECHT EN ONDERNEMING
DEEL I. INLEIDING
HOOFDSTUK 1: WAT IS RECHT?

1.DEFINITIE VAN HET RECHT
Recht = geheel v bindende regels tot ordening vd samenleving, beheerst wat we doen in privéleven en
professioneel leven (dagelijks)
het recht behoort tot de waakzame

Rechtsregels: kunnen worden afgedwongen, gepaste sanctie, onvermijdelijk en fundamenteel,
scheppen duidelijkheid, vermijden dat samenleving zou vervallen
= ordening vh menselijk handelen

Drie categorie van regels:
- Recht moet ordenen, bepalen hoe we moeten gedragen vb. overheid zegt wat je niet mag doen
- Regels om af te dwingen, vb. bij niet naleven is er een GEPASTE sanctie
- Bestaande recht te wijzigen/afschaffen => recht voortdurend in evolutie

Objectief recht Subjectief recht

= rechtsregels zoals ze bestaan, door wetgevende = rechten die u ontleedt aan objectief recht
organen = concretisering/individualisering vh objectief
= bepaalt de subjectieve rechten recht

Vb. auteursrecht, de toestemming om een
afbeelding te mogen gebruiken, je staat op een
foto zonder toestemming en gaat naar de
rechter = afdwingen

Indeling van het recht:

Nationaal recht Internationaal recht

bron = nationaal, Belgische instanties voortvloeiend uit verdragen, landen sluiten
indeling: overeenkomsten
privé recht = beheert relaties tussen burgers
publiek recht = relatie burger en overheid, relaties
overheden onderling


HOOFDSTUK 2: INDELING VAN HET NATIONAAL RECHT

1.HET ONDERSCHEID PRIVAAT-PUBLIEK RECHT


BELANG VAN HET ONDERSCHEID
Privaatrecht = relaties tussen burgers onderling, gekenmerkt door traditie en vrijheid
Publiekrecht = relaties burgers en overheid of tussen overheden onderling, gekenmerkt door
eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen
onderscheid is fundamenteel: vormt basis vd indeling vh recht




1

, RECHT EN ONDERNEMING

PRIVAATRECHT
- burgerlijk recht = regelt relaties tussen burgers
→ burgerlijk wetboek (BW) = basisregels burgerlijk recht,
vb. bewijsrecht, hoe bewijzen dat je overeenkomst hebt
BW = nieuw wetboek (2019)
OBW = verouderd wetboek
+afzonderlijke wetgeving

- ondernemingsrecht = voor ondernemingen
Waarom? zaken moeten vlugger, makkelijker
Waar? WER = wetboek van economisch recht
WER = van boek 1 tot 20, in ieder boek andere problematiek (consumentenbescherming,...)
WVV = wetboek en vennootschappen en verenigingen
+ afzonderlijke wetgeving

- privaatrechtelijkprocesrecht of gerechtelijk recht
= het kunnen afdwingen van rechtsregels
= regelt rechterlijke organisatie (bepaalt rechtscolleges)
= regelt procedures (naar voltallige rechtbank of): gerechtelijk wetboek + afzonderlijke
wetgeving


PUBLIEKRECHT
- Grondwettelijk recht
= Grondwet
- 1. Staatstructuur (provincies, gemeenschap, gemeenten)
- 2. Basisbeginselen die wij fundamenteel vinden voor onze rechtstaat (vb. scheiding der
machten: wetgevende, uitvoerende)
- 3. Rechten en vrijheden zijn verankerd in grondwet (vb. iedereen onderwijs)

- Bestuursrecht = regelt inrichting en werking vd uitvoerende macht (regering): statuut van
ambtenaren, werking van ministeries, gemeenten en provincies, de onteigening, stedenbouw
en ruimtelijke ordening

- Fiscaalrecht = bepaalt financiën overheid (belastingen)
Btw-wetboek en WIB (wetboek inkomstenbelasting = hvl belasting op inkomen)

- Strafrecht  handelingen die men onaanvaardbaar vindt met de gepaste straf (vb. voor
toebrengen slagen en verwondingen: 2 jaar cel en boete 7000 euro)
Overheid beslist en vervolgd
 Strafwetboek SW
 Afzonderlijke wetten

- Strafprocesrecht = juridische procedure die men volgt bij strafrechtelijk proces
wetboek van strafvordering (welke procedures)


2. HET ONDERSCHEID + RELATIVERING



2

, RECHT EN ONDERNEMING

RELEVANTIE VAN HET ONDERSCHEID
- Privaatrecht:
Aanvullend recht/suppletief recht: we kunnen ervan afwijken
Vb. huwelijksvermogensstelsel: wat met de vermogens vd partners die huwen, als ze niet
afwijken vd wettelijke regels dan geldt ‘gemeenschap van aanwinsten’ = alles at zij tijdens
huwelijk verdienen is van beide, hebben ze geen huwelijkscontract dan hebben ze 3 vermogen,
een van partner 1, een van partner 2 en een gemeenschappelijk

(Naar de rechtbank waar de gedagvaardigde woont)
Koop verkoopregels: BW en daar kunt u van afwijken maar hebt u niets voorzien dan
aanvullend recht

Dwingend recht (= private belangen) en Openbare orde (= belangen van de overheid)  kunt
u niet van afwijken

Publiekrecht: openbare orde


RELATIVITEIT
 Relativeren:
- Rechtstakken
o Ondernemingsrecht
 Eigenlijke ondernemingsrecht (functioneren onderneming) = privaatrecht
Economisch recht (hoe moet je je gedragen op de markt vb. voorkomen van
machtsmisbruik) = publiekrecht
o Sociaalrecht
 Arbeidsrecht
Individueel = individueel arbeidsrecht, werkgever en werknemer = priv
Collectief = bindend voor meerdere werkgevers = publiekrecht
 Sociaalzekerheidsrecht = regelt relatie tussen verzekerden en de instellingen
vd sociale zekerheid= publiekrecht (vb. werkloos = werkloosheidsuitkering
voor bepaalde periode)


OVERLAPPING IN CONCRETE PRAKTISCHE PROBLEMEN
- Probleem: eigen onderneming zowel publiek en privaat
Vb. vennootschap, erfenis: privaat
Vb. fiscaal: publiek

- Europeesrecht: men maakt geen verschil tussen privaat en publiekrecht


2.4 PRIVAATRECHTELIJKE TECHNIEKEN
- Overheid: meer en meer privaatrechtelijke technieken
Vb. fietspad maar weg te smal: voortuinen weg, vroeger ging men onteigenen, vandaag
koop/verkoop ze kopen het dus gewoon

Vb. werknemers overheid waren vroeger ambtenaren, vandaag bijna geen ambtenaren maar
wel werknemers want arbeidsovereenkomst en
geen statuut (=eenzijdig)

3

, RECHT EN ONDERNEMING


HOOFDSTUK 3: HET INTERNATIONAAL RECHT

1.INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT:
welk nationaal recht pas je toe op relatie met buitenlands element vb. Nederlander en Belg en
overeenkomst in Nederland afgesproken, welk recht pas je toe?? Internationaal recht zal bepalen
welke recht je toepast
voor een stuk bepaalt door nationaal recht WIPR
verdragen (=overeenkomsten welk recht)


2.INTERNATIONAAL PUBLIEKRECHT OF VOLKERENRECHT
= recht dat relaties tussen landen regelt, landen tussen internationale organisaties en relaties tussen
internationale organisaties onderling
geregeld door verdragen
- Onderhandelen
- Ondertekening van verdrag (door de onderhandelaars)
- Bekrachtiging door parlement


3.EUROPEESRECHT
= recht dat voorkomt uit Europese unie (27 lidstaten) heeft de bevoegdheid
- Overdracht bevoegdheid
- Voorrang europeesrecht of primauteit (heeft voorrang op nationaal recht) vb. Belgische
grondwet aanpassen als die verschilt van het europeesrecht
- Rechtstreekse of directe werking van Europeesrecht (u kan zich beroepen op een rechtsnorm)

DEEL II PUB LIEK RECHT
HOOFDSTUK 1: GRONDPRINCIPES VAN DE STAATSORDE
Aantal belangrijke begrippen
- Rechtstaat: de overheid niet zijn eigen belangen voorop stelt maar een staat dat de belangen
van zijn burgers te verdedigen stelt als doel heeft
- Tegen andere burgers
- Tegen de overheid zelf
- Buitenlandse overheden
- In WOII werd Duitsland een dictatuur, verdrag gesloten EVRM = Europees verdrag
voor de rechten van de mens met een aantal fundamentele rechten en vrijheden en
kunnen we rechtstreeks voor de rechter beroepen

- Wetstaat: een land vaardigt een wetgeving uit maar komt niet ten goede voor die dat het nodig
hebben, wetgeving: meer gelijkheid en zwakkere partijen beschermen (vb. consument,
huurder)
- Meer regels van dwingend recht, wetstaat daagt uit om burgers meer te beschermen
- Tegenreactie: deregulering want te veel regeltjes (vb. geen nut, overbodig)

- Driestaatsmachten
1. Wetgevende: diegene die wetgeving maken (Vlaams parlement)
2. Uitvoerende: regering
3. Rechterlijke: past de regels toe

4