Rechtspersonenrecht
1. inleiding............................................................................................................................... 14
1.1 onderwerp .................................................................................................................... 14
1.1.1 wat? ....................................................................................................................... 14
1.1.2 wetgeving ............................................................................................................... 14
WVV: Wet 23 maart 2019 ........................................................................................... 14
K.B. en fiscale wet ....................................................................................................... 15
Oude wetgeving .......................................................................................................... 15
1.2 vennootschap, vereniging, stichting ............................................................................. 15
1.2.1 vennootschappen & verenigingen zijn overal ........................................................ 15
1.2.2 wat? ....................................................................................................................... 15
1.2.3 manieren om rechtspersonenrecht te bestuderen................................................ 17
1.3 voornaamste kenmerken vennootschap ...................................................................... 17
1.3.1 cursus over privaatrechtelijke organisatievormen ................................................ 17
1.3.2 definities ................................................................................................................ 17
Definitie vennootschap Art. 1:1 WVV ......................................................................... 17
Definitie vereniging art. 1:2 WVVe ............................................................................. 18
Definitie stichting art. 1:3 WVV................................................................................... 18
1.3.3 onderneming – analyse .......................................................................................... 19
1/ onderneming in het WER = algemeen begrip ......................................................... 19
2/ Definitie art. I.1, 1° WER ......................................................................................... 19
3/ andere ondernemingsdefinities ............................................................................. 19
4/ onthoud dus ........................................................................................................... 20
5/ onderneming vs. vennootschap ............................................................................. 20
5/ illustratie: mededingingsrecht in groepen van vennootschappen ......................... 21
1.3.4 nadere analyse van vennootschap ......................................................................... 22
1.4 inbreng .......................................................................................................................... 23
1.5 (winst)uitkering ............................................................................................................. 24
1.6 nut vennootschappen ................................................................................................... 25
1.7 fiscale opmerking .......................................................................................................... 26
1.7.1 roerende voorheffing ............................................................................................. 27
1.8 de functies van het vennootschapsrecht ...................................................................... 27
1.9 meerlagige regulering ................................................................................................... 27
2. categorieën van vennootschap ........................................................................................... 29
2.1 rechtspersoon of niet .................................................................................................... 29
RECHTSPERSONENRECHT 1
, 2.1.1 het “‘scheidingsprincipe” ....................................................................................... 30
1/entity shielding ........................................................................................................ 30
2/ owner shielding ...................................................................................................... 31
2.2 gradaties vermogensafscheiding .................................................................................. 31
2.2.1 vormen van mede-eigendom ................................................................................. 32
2.2.2 maatschap & vermogensafscheiding ..................................................................... 33
2.2.3 verdere gradaties van vermogensafscheiding ....................................................... 33
2.3 beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid ................................................................... 34
2.3.1 onbeperkte aansprakelijkheid ............................................................................... 35
2.3.2 beperkte aansprakelijkheid .................................................................................... 36
Voorbeeld leverage/schuldfinanciering ...................................................................... 37
3. de individuele rechtsvormen: een rondgang ...................................................................... 37
3.1 personenvennootschappen .......................................................................................... 37
3.1.1 Maatschap ............................................................................................................. 37
Wat? ............................................................................................................................ 37
Twee varianten ........................................................................................................... 38
Impact wet ondernemingsrecht 2018......................................................................... 39
Gebruik maatschap ..................................................................................................... 39
3.1.2 VOF (= Vennootschap onder firma) ....................................................................... 40
3.1.3 Comm. V. (= Commanditaire vennootschap) ......................................................... 40
3.1.4 gebruik VOF en Comm.V. ....................................................................................... 40
3.2 kapitaalvennootschappen ............................................................................................. 41
3.2.1 BV (= besloten vennootschap) ............................................................................... 41
3.2.2 NV (= naamloze vennootschap) ............................................................................. 42
3.2.3 CV (= coöperatieve vennootschap) ........................................................................ 43
1/ CV onder WVV ........................................................................................................ 44
2/ blijvende basiskenmerken ...................................................................................... 45
3.3 erkende vennootschappen ........................................................................................... 45
3.3.1 erkende CV ............................................................................................................. 45
3.3.2 CVSO – sociale onderneming ................................................................................. 46
3.3.3 landbouwondernemingen...................................................................................... 46
3.4 Europese vennootschapsvormen examen .................................................................... 46
3.4.1 Europese vennootschap (SE = Latijnse afkorting) .................................................. 46
3.4.2 Europese coöperatieve vennootschap................................................................... 47
3.4.3 Europees economisch samenwerkingsverband ..................................................... 47
RECHTSPERSONENRECHT 2
, 3.5 vorm- en typendwang: kan oprichter vrij kiezen tussen Vvormen? ............................. 48
3.6 taalgebruik praktijk: terminologie ................................................................................ 48
3.7 genoteerde vennootschap art. 1:11 ............................................................................. 49
Openbaar aanbod ........................................................................................................... 49
Kapitaalmarktrecht ......................................................................................................... 50
OOBs: art. 1:12 WVV ....................................................................................................... 50
4. verenigingen ....................................................................................................................... 51
4.1 algemene kenmerken ................................................................................................... 51
4.1.1 integratie in WVV ................................................................................................... 51
4.1.2 onderscheid met vennootschap ............................................................................ 51
4.1.3 vrijheid van vereniging ........................................................................................... 51
4.2 soorten .......................................................................................................................... 52
4.2.1 feitelijke verenigingen............................................................................................ 52
Functionele “rechtspersoonlijkheid” .......................................................................... 52
4.2.2 verenigingen met RP .............................................................................................. 53
Verwerving RPh: art. 2:6 ............................................................................................. 53
Wettelijke specialiteit VZW + sanctie.......................................................................... 54
5. stichting............................................................................................................................... 55
5.1 kenmerken .................................................................................................................... 55
5.1.1 Private stichting ..................................................................................................... 55
5.1.2 Openbare stichting................................................................................................. 56
“Asset lock” * .............................................................................................................. 57
5.2 gebruik private stichting ............................................................................................... 57
5.2.1 Certificering: stichting als administratiekantoor .................................................... 57
5.2.2 “belangeloos doel”? ............................................................................................... 58
6. geldigheidsvereisten voor alle vennootschappen............................................................... 59
6.1 (1)voldoende oprichters die geldig verbonden zijn ...................................................... 59
6.1.1 wat? ....................................................................................................................... 59
6.1.2 Geldige toestemming ............................................................................................. 60
6.1.3 Wie kan toestemmen? ........................................................................................... 60
6.1.4 speciale personen .................................................................................................. 61
A. Minderjarigen ? ...................................................................................................... 61
Praktijkoplossingen voor minderjarigen (2) ............................................................ 61
B. Echtgenoten onder de oprichters ........................................................................... 61
Wie kan de inbreng doen? ...................................................................................... 62
RECHTSPERSONENRECHT 3
, Tellen echtgenoten voor twee? .............................................................................. 62
6.1.5 wilsgebreken .......................................................................................................... 64
6.2 (2) inbrengen................................................................................................................. 64
6.2.1 algemeen ............................................................................................................... 64
a. art. 1.8 ..................................................................................................................... 64
b. wie kan en wat mag? .............................................................................................. 65
6.2.2 onderscheiden naar voorwerp ............................................................................... 65
a. inbreng van nijverheid ............................................................................................ 66
b. eigendom vs. genot ................................................................................................. 66
6.2.3 hoe inbrengen? ...................................................................................................... 67
a. volstorting (= levering, ≠ inbreng) ........................................................................... 69
b. leveren inbreng (= uitgestelde levering) ................................................................. 70
c. risicoregeling en vrijwaring ..................................................................................... 70
d. genotsinbreng – nijverheidsinbreng ....................................................................... 71
wanprestatie nijverheid .......................................................................................... 71
6.2.4 vermogen en kapitaal ............................................................................................ 71
a. begrippen ................................................................................................................ 72
Kapitaal ................................................................................................................... 72
Eigen vermogen ...................................................................................................... 73
6.3 (3) geldig voorwerp ....................................................................................................... 73
6.4 (4) winstverdelingsoogmerk ......................................................................................... 74
6.4.1 wat? ....................................................................................................................... 74
6.4.2 art. 1.1: “doelen” ................................................................................................... 74
6.4.3 winstverdeling ........................................................................................................ 74
Verbod van leeuwenbeding* ...................................................................................... 75
7. oprichting en rechtspersoonlijkheid ................................................................................... 75
7.1 fasen in de oprichting ................................................................................................... 75
7.2 geschriftvereiste ........................................................................................................... 76
7.2.1 inhoud oprichtingsakte .......................................................................................... 76
7.2.2 openbaarmaking oprichtingsakte .......................................................................... 77
a. andere openbaar te maken gegevens ..................................................................... 77
b. gevolgen publicatie in BS art. 2:18 .......................................................................... 77
7.2.3 inschrijving in KBO ................................................................................................. 78
7.3 VZW ............................................................................................................................... 79
7.4 preconstitutief handelen art. 2:2 .................................................................................. 79
RECHTSPERSONENRECHT 4
1. inleiding............................................................................................................................... 14
1.1 onderwerp .................................................................................................................... 14
1.1.1 wat? ....................................................................................................................... 14
1.1.2 wetgeving ............................................................................................................... 14
WVV: Wet 23 maart 2019 ........................................................................................... 14
K.B. en fiscale wet ....................................................................................................... 15
Oude wetgeving .......................................................................................................... 15
1.2 vennootschap, vereniging, stichting ............................................................................. 15
1.2.1 vennootschappen & verenigingen zijn overal ........................................................ 15
1.2.2 wat? ....................................................................................................................... 15
1.2.3 manieren om rechtspersonenrecht te bestuderen................................................ 17
1.3 voornaamste kenmerken vennootschap ...................................................................... 17
1.3.1 cursus over privaatrechtelijke organisatievormen ................................................ 17
1.3.2 definities ................................................................................................................ 17
Definitie vennootschap Art. 1:1 WVV ......................................................................... 17
Definitie vereniging art. 1:2 WVVe ............................................................................. 18
Definitie stichting art. 1:3 WVV................................................................................... 18
1.3.3 onderneming – analyse .......................................................................................... 19
1/ onderneming in het WER = algemeen begrip ......................................................... 19
2/ Definitie art. I.1, 1° WER ......................................................................................... 19
3/ andere ondernemingsdefinities ............................................................................. 19
4/ onthoud dus ........................................................................................................... 20
5/ onderneming vs. vennootschap ............................................................................. 20
5/ illustratie: mededingingsrecht in groepen van vennootschappen ......................... 21
1.3.4 nadere analyse van vennootschap ......................................................................... 22
1.4 inbreng .......................................................................................................................... 23
1.5 (winst)uitkering ............................................................................................................. 24
1.6 nut vennootschappen ................................................................................................... 25
1.7 fiscale opmerking .......................................................................................................... 26
1.7.1 roerende voorheffing ............................................................................................. 27
1.8 de functies van het vennootschapsrecht ...................................................................... 27
1.9 meerlagige regulering ................................................................................................... 27
2. categorieën van vennootschap ........................................................................................... 29
2.1 rechtspersoon of niet .................................................................................................... 29
RECHTSPERSONENRECHT 1
, 2.1.1 het “‘scheidingsprincipe” ....................................................................................... 30
1/entity shielding ........................................................................................................ 30
2/ owner shielding ...................................................................................................... 31
2.2 gradaties vermogensafscheiding .................................................................................. 31
2.2.1 vormen van mede-eigendom ................................................................................. 32
2.2.2 maatschap & vermogensafscheiding ..................................................................... 33
2.2.3 verdere gradaties van vermogensafscheiding ....................................................... 33
2.3 beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid ................................................................... 34
2.3.1 onbeperkte aansprakelijkheid ............................................................................... 35
2.3.2 beperkte aansprakelijkheid .................................................................................... 36
Voorbeeld leverage/schuldfinanciering ...................................................................... 37
3. de individuele rechtsvormen: een rondgang ...................................................................... 37
3.1 personenvennootschappen .......................................................................................... 37
3.1.1 Maatschap ............................................................................................................. 37
Wat? ............................................................................................................................ 37
Twee varianten ........................................................................................................... 38
Impact wet ondernemingsrecht 2018......................................................................... 39
Gebruik maatschap ..................................................................................................... 39
3.1.2 VOF (= Vennootschap onder firma) ....................................................................... 40
3.1.3 Comm. V. (= Commanditaire vennootschap) ......................................................... 40
3.1.4 gebruik VOF en Comm.V. ....................................................................................... 40
3.2 kapitaalvennootschappen ............................................................................................. 41
3.2.1 BV (= besloten vennootschap) ............................................................................... 41
3.2.2 NV (= naamloze vennootschap) ............................................................................. 42
3.2.3 CV (= coöperatieve vennootschap) ........................................................................ 43
1/ CV onder WVV ........................................................................................................ 44
2/ blijvende basiskenmerken ...................................................................................... 45
3.3 erkende vennootschappen ........................................................................................... 45
3.3.1 erkende CV ............................................................................................................. 45
3.3.2 CVSO – sociale onderneming ................................................................................. 46
3.3.3 landbouwondernemingen...................................................................................... 46
3.4 Europese vennootschapsvormen examen .................................................................... 46
3.4.1 Europese vennootschap (SE = Latijnse afkorting) .................................................. 46
3.4.2 Europese coöperatieve vennootschap................................................................... 47
3.4.3 Europees economisch samenwerkingsverband ..................................................... 47
RECHTSPERSONENRECHT 2
, 3.5 vorm- en typendwang: kan oprichter vrij kiezen tussen Vvormen? ............................. 48
3.6 taalgebruik praktijk: terminologie ................................................................................ 48
3.7 genoteerde vennootschap art. 1:11 ............................................................................. 49
Openbaar aanbod ........................................................................................................... 49
Kapitaalmarktrecht ......................................................................................................... 50
OOBs: art. 1:12 WVV ....................................................................................................... 50
4. verenigingen ....................................................................................................................... 51
4.1 algemene kenmerken ................................................................................................... 51
4.1.1 integratie in WVV ................................................................................................... 51
4.1.2 onderscheid met vennootschap ............................................................................ 51
4.1.3 vrijheid van vereniging ........................................................................................... 51
4.2 soorten .......................................................................................................................... 52
4.2.1 feitelijke verenigingen............................................................................................ 52
Functionele “rechtspersoonlijkheid” .......................................................................... 52
4.2.2 verenigingen met RP .............................................................................................. 53
Verwerving RPh: art. 2:6 ............................................................................................. 53
Wettelijke specialiteit VZW + sanctie.......................................................................... 54
5. stichting............................................................................................................................... 55
5.1 kenmerken .................................................................................................................... 55
5.1.1 Private stichting ..................................................................................................... 55
5.1.2 Openbare stichting................................................................................................. 56
“Asset lock” * .............................................................................................................. 57
5.2 gebruik private stichting ............................................................................................... 57
5.2.1 Certificering: stichting als administratiekantoor .................................................... 57
5.2.2 “belangeloos doel”? ............................................................................................... 58
6. geldigheidsvereisten voor alle vennootschappen............................................................... 59
6.1 (1)voldoende oprichters die geldig verbonden zijn ...................................................... 59
6.1.1 wat? ....................................................................................................................... 59
6.1.2 Geldige toestemming ............................................................................................. 60
6.1.3 Wie kan toestemmen? ........................................................................................... 60
6.1.4 speciale personen .................................................................................................. 61
A. Minderjarigen ? ...................................................................................................... 61
Praktijkoplossingen voor minderjarigen (2) ............................................................ 61
B. Echtgenoten onder de oprichters ........................................................................... 61
Wie kan de inbreng doen? ...................................................................................... 62
RECHTSPERSONENRECHT 3
, Tellen echtgenoten voor twee? .............................................................................. 62
6.1.5 wilsgebreken .......................................................................................................... 64
6.2 (2) inbrengen................................................................................................................. 64
6.2.1 algemeen ............................................................................................................... 64
a. art. 1.8 ..................................................................................................................... 64
b. wie kan en wat mag? .............................................................................................. 65
6.2.2 onderscheiden naar voorwerp ............................................................................... 65
a. inbreng van nijverheid ............................................................................................ 66
b. eigendom vs. genot ................................................................................................. 66
6.2.3 hoe inbrengen? ...................................................................................................... 67
a. volstorting (= levering, ≠ inbreng) ........................................................................... 69
b. leveren inbreng (= uitgestelde levering) ................................................................. 70
c. risicoregeling en vrijwaring ..................................................................................... 70
d. genotsinbreng – nijverheidsinbreng ....................................................................... 71
wanprestatie nijverheid .......................................................................................... 71
6.2.4 vermogen en kapitaal ............................................................................................ 71
a. begrippen ................................................................................................................ 72
Kapitaal ................................................................................................................... 72
Eigen vermogen ...................................................................................................... 73
6.3 (3) geldig voorwerp ....................................................................................................... 73
6.4 (4) winstverdelingsoogmerk ......................................................................................... 74
6.4.1 wat? ....................................................................................................................... 74
6.4.2 art. 1.1: “doelen” ................................................................................................... 74
6.4.3 winstverdeling ........................................................................................................ 74
Verbod van leeuwenbeding* ...................................................................................... 75
7. oprichting en rechtspersoonlijkheid ................................................................................... 75
7.1 fasen in de oprichting ................................................................................................... 75
7.2 geschriftvereiste ........................................................................................................... 76
7.2.1 inhoud oprichtingsakte .......................................................................................... 76
7.2.2 openbaarmaking oprichtingsakte .......................................................................... 77
a. andere openbaar te maken gegevens ..................................................................... 77
b. gevolgen publicatie in BS art. 2:18 .......................................................................... 77
7.2.3 inschrijving in KBO ................................................................................................. 78
7.3 VZW ............................................................................................................................... 79
7.4 preconstitutief handelen art. 2:2 .................................................................................. 79
RECHTSPERSONENRECHT 4