Samenvatting Inleiding tot de Psychodiagnostiek (notities lessen)

PSYCHODIAGNOSTIEK
HOORCOLLEGES
HOORCOLELEGE 1

INFO

 Voorbeelden met sterretje op dia’s kennen


BASISASSUMPTIES

Mensen hebben herkenbare (psychologische) trekken of eigenschappen

 Die potentieel belangrijk zijn
 Waarin mensen individueel verschillen
 Die kunnen gekwantificeerd worden (dingen omzetten in cijfers)
o Mensen op continuüm kunnen zetten van hoog naar laag
o Eenvoudigste indeling is 0 – 1 “je hebt het” of “je hebt het niet”
 Die in zekere mate stabiel zijn
o Geen zin om iets te meten dat continu verandert
 Link met effectief gedrag / realiteit



PSYCHODIAGNOSTIEK
= systematisch beslissingsproces waarin verschillende theoretische en empirische
onderzoekslijnen samengebracht worden (De Bruyn)

 Het is geen één moment waarop je een test afneemt, het is een proces
 Theorieën gebruiken om dingen in kaart te brengen vb. weten wat depressie is
 Je gaat een hypothese toetsen aan de realiteit (empirisch)

= individuele verschillen tussen mensen vaststellen om deze kennis toe te passen p het
enkele individu, de persoon ten dienste van zijn of haar belang in persoonlijk of
maatschappelijk opzicht

 Kan ook maatschappelijk belang hebben vb. rechtbank

= op wetenschappelijk verantwoorde wijze verzamelen van informatie omtrekt de
personen en zijn omgeving met het oog op het nemen van beslissingen

 Empirische cyclus komt van pas (wetenschappelijk)
 Ook kijken naar kenmerken van omgeving, niet enkel persoon

= proces van hulp bieden aan personen met hun vragen en problemen

 Diagnostiek kan helpen om begeleiding te verbeteren
 Begeleiding kan helpen om betere hypotheses te krijgen bij diagnostiek

,= wetenschappelijk discipline die methoden ontwikkelt en toepast om relevante
kenmerken van personen, groepen, situaties, instituten en zelfs voorwerpen

 Discussie of psychodiagnostiek een aparte discipline is binnen psychologie
 Bedrijfscontext



DIA 27: EUROPEES GEZIEN

DE TEST
 PD is meer dan alleen afnemen voor test en test voor meer gebruikt dan stellen
van diagnose
 Testen afnemen groot onderdeel van PD, maar niet het enige
 Definitie voor test niet zo makkelijk
o Op vele manieren gebruikt
o Wordt vaak circulair uitgelegd “wordt gebruikt wanneer je iets gaat meten”
 Binnen gedragswetenschappen toch 6 definiërende kenmerken van test
o Soort proces of materiaal dat
o Info overlevert over
o Een steekproef van
o Gedrag en cognitieve processen
o Op systematische, gestandaardiseerde wijze
o Resulterend in één of andere kwantificatie

= a psychoogical test is the measurement of a sample of behavior obtained under stan-
dardized conditions and that sad established rules for scoring of interpreting this sample

 Gestandaardiseerd: iedereen die die test ondergaat doet dit in dezelfde
omstandigheden: dezelfde uitleg, feedback, context, …
o WISC is voorbeeld van sterk gestandaardiseerde test
o Om achteraf resultaten te gaan vergelijken gestandaardiseerde testen
nodig
 Indien niet veel regels of gestandaardiseerd, geen test
 Het gaat om een steekproef en speciaal geselecteerde vragen
o Telkens selectie maken van belangrijke dingen
o Moet wel steeds een representatieve steekproef zijn (validiteit)

= doel van test is inzicht krijgen in een psychologisch kenmerk van de betrokkene in
vergelijking met andere

 Is wel om inzicht te krijgen, maar heeft verschillende doelen
 Om te kijken of een score hoog of laag is, moet je vergelijken met iets
o Maar niet altijd zo, denk maar aan een examen, niet vergelijken met
anderen, maar vergelijken met een absolute standaard
o En ook een examen is een test, dus vergelijking met anderen niet
noodzakelijk


ROL VAN DIAGNOSTIEK IN PSYCHOLOGISCH / PEDAGOGISCH WERKVELD

 Klinische psychologie

,  Schoolpsychologie
 Bedrijfs- en organisatie psychologie (HR)
 Onderzoek
 Intelligentie en persoonlijkheid



VOORBEELDEN
 Psychologencommissie
 Hoge gezondheidsraad
 Vlaamse Vereniging van Orthopedagogen



VOORBEELDEN IMPACT
Kan gaan van subtielere tot ernstigere consequenties

 Als diagnose niet goed gebeurt, kan het ook een negatieve impact hebben


CLASSIFICATIE VAN TESTEN: VERSCHILLENDE INDELINGEN


VOLGENS INSTRUCTIES EN AFNAME
Individuele test Groepstest
- Met één persoon afleggen - Met groep afnemen
- Voordeel: één op één situatie - Voordeel: veel mensen op één
waardoor je erg goed kan moment testen, minder tijd en geld
observeren en meer kwalitatieve besparen
gegevens kan verzamelen - Nadeel: is niet voor alle groepen
- Voordeel: goed aanmoedigen en geschikt vb. bij kleuters in groep
extra hulp geven moeilijk, zeer kwetsbare mensen
- Voordeel: goed nagaan of iedereen - Nadeel: invloed anderen
alles begrepen heeft
- Nadeel: neemt heel veel tijd in
beslag, en inefficiënt
Snelheidstest Niveautest
- peilt naar snelheid waarmee de - peilt naar het presentatieniveau
onderzochte kan werken vb. dat de onderzochte behaalt
opgaven die makkelijk zijn en - moeilijkheidsgraad varieert wel itt
iedereen kan, maar in beperkte tijd snelheidstest
- moeilijkheidsgraad gelijk - vaak oplopende moeilijkheidsgraad
- maat = aantal opgaven dat - maat = aantal correct opgeloste
onderzochte kan voltooien binnen opgeven
bepaalde tijd
- vb. dia 48

VOLGENS AARD VAN DE VRAGEN
Cultuurvrij Niet cultuurvrij
- Nodig bij wetenschappelijk - Test die volledig appel doet op
onderzoek indien je groepen / dingen die cultureel bepaald zijn
culturen wil vergelijken