PSYCHOLOGISCHE MODELLEN VAN
HULPVERLENING
1
,INHOUDSOPGAVE
2
,1. INLEIDENDE LES
1.1. Emperically supported treatments
Ook wel de emperically validated treatments (EVT) genoemd.
= behandelingen moeten empirisch verantwoord zijn.
Sinds 1993 = meer aandacht voor deze treatments, eerst vooral bij de volwassen
treatments dan ook bij kinderen.
Gestart in de VS, daar heb je prive verzekering maatschappijen, deze maatschappijen betalen
enkele treatments terug, nu wilden ze natuurlijk enkel de treatments terug betalen die bewezen
waren dat ze echt werkten. overgewaaid naar EU maar in minder sterke mate .
Hier kan je wel enkele bedenkingen bij stellen:
Sommige kortdurende therapieën laten zich veel minder makkelijk onderzoeken en dat
geeft dan natuurlijk wel een vertekend beeld.
Zo gaat de beweging ook voorbij aan de meer universele aspecten van het therapeutisch
proces bvb. De therapeuthische relatie
Lambert & Barley schrijven in 2001 dat de relatie met de competentie van de therapeuten voor
30% als het meest belangrijkste aspect van de treatment behoort en 15% die vind dat de
therapeutische technieken belangrijker zijn.
Hoewel niet iedereen akkoord was met dit onderzoek omdat er wel sprake is van een relatie maar
daarvoor nog geen causaliteit. Waren ze allemaal wel akkoord dat het belang van het
psychologisch model is overschat.
Het is dan ook niet zozeer wat de therapeut doet maar vooral hoe hij het aanpakt en de klik tussen
de therapeut en de cliënt. De empathie van de therapeut, de therapeutische alliantie, cohesie bij
groepstherapie en consensus over doel/samenwerking
Een andere studie van Murphy & Hutton wijst ook op het
belang van de therapeutische relatie.
3
, 1.2. Modernisme en postmodernisme
Deze stromingen hebben een belangrijke invloed gehad op de behandelingen.
1.2.1. MODERNISME
= ideeën hiervan groeiden uit de verlichting en kunnen teruggevoerd worden tot de filosoof
Frances Bacon( = kennis is het creëren van een “happy match” tussen “the mind of man” en “ the
nature of things”).
Hij legde de basis voor de positivistische en wetenschappelijke attitude en werd hierin gevolgd
door onder meer Newton die benadrukte dat alleen proefneming kan oordelen over waarheid /
leugen.
benadrukken van de observaties die worden verworven door ervaring. En legt de narduk op
Empirische kennis.
De nadruk op empirische kennis in samenhang met de mogelijkheid om universele waarheden
te ontdekken werd geacht uiteindelijk te leiden tot de onderwerping van de natuur en de
ontdekking van wetten die alle fenomenen bepalen, inbegrepen het menselijk gedrag en denken.
Psychologie begon te wedijveren met fysica en scheikunde in hun respectievelijke
methodologieën.
POSTIVISME
= één te kennen wereld bestaat ! Met de universele wetten die door systematische studie kunnen
worden ontdekt kan men de wereld volledig begrijpen. Menselijke percepties zijn volgens deze
denkwijze dan ook waarheidsgetrouwe reflecties van de wereld zoals hij is.
De psychologie ging hierin mee en zo werd het behaviorisme het meest prominente denkwijze in
de eerste helft van de 20ste eeuw.
Dit zorgde voor een verwerping van Freud’s notie van het onbewuste.
Het reduceerde de complexiteit van de menselijk interactie tot de objectieve studie van gedrag
wat het organisme zegt en doet.
1.2.2. POST MODERNISME
Een brede culturele transformatie die ontstond na het falen van het modernisme en het niet
kunnen waarmaken van de beloftes (= modernisme leidde tot een wereld bedreigd door de
holocaust, milieurampen en economische ongelijkheid )
Het postmodernisme verwerpt de modernistische visie dat één theorie exclusief aanspraak kan
maken op de waarheid.
POLKINGHORNE (1992) benadrukt 4 thema’s die geassocieerd kunnen worden met het
postmodernisme:
1. Foundationlessness
2. Fragmentarism
3. Constructivism
4. Neo-pragmatism
4
HULPVERLENING
1
,INHOUDSOPGAVE
2
,1. INLEIDENDE LES
1.1. Emperically supported treatments
Ook wel de emperically validated treatments (EVT) genoemd.
= behandelingen moeten empirisch verantwoord zijn.
Sinds 1993 = meer aandacht voor deze treatments, eerst vooral bij de volwassen
treatments dan ook bij kinderen.
Gestart in de VS, daar heb je prive verzekering maatschappijen, deze maatschappijen betalen
enkele treatments terug, nu wilden ze natuurlijk enkel de treatments terug betalen die bewezen
waren dat ze echt werkten. overgewaaid naar EU maar in minder sterke mate .
Hier kan je wel enkele bedenkingen bij stellen:
Sommige kortdurende therapieën laten zich veel minder makkelijk onderzoeken en dat
geeft dan natuurlijk wel een vertekend beeld.
Zo gaat de beweging ook voorbij aan de meer universele aspecten van het therapeutisch
proces bvb. De therapeuthische relatie
Lambert & Barley schrijven in 2001 dat de relatie met de competentie van de therapeuten voor
30% als het meest belangrijkste aspect van de treatment behoort en 15% die vind dat de
therapeutische technieken belangrijker zijn.
Hoewel niet iedereen akkoord was met dit onderzoek omdat er wel sprake is van een relatie maar
daarvoor nog geen causaliteit. Waren ze allemaal wel akkoord dat het belang van het
psychologisch model is overschat.
Het is dan ook niet zozeer wat de therapeut doet maar vooral hoe hij het aanpakt en de klik tussen
de therapeut en de cliënt. De empathie van de therapeut, de therapeutische alliantie, cohesie bij
groepstherapie en consensus over doel/samenwerking
Een andere studie van Murphy & Hutton wijst ook op het
belang van de therapeutische relatie.
3
, 1.2. Modernisme en postmodernisme
Deze stromingen hebben een belangrijke invloed gehad op de behandelingen.
1.2.1. MODERNISME
= ideeën hiervan groeiden uit de verlichting en kunnen teruggevoerd worden tot de filosoof
Frances Bacon( = kennis is het creëren van een “happy match” tussen “the mind of man” en “ the
nature of things”).
Hij legde de basis voor de positivistische en wetenschappelijke attitude en werd hierin gevolgd
door onder meer Newton die benadrukte dat alleen proefneming kan oordelen over waarheid /
leugen.
benadrukken van de observaties die worden verworven door ervaring. En legt de narduk op
Empirische kennis.
De nadruk op empirische kennis in samenhang met de mogelijkheid om universele waarheden
te ontdekken werd geacht uiteindelijk te leiden tot de onderwerping van de natuur en de
ontdekking van wetten die alle fenomenen bepalen, inbegrepen het menselijk gedrag en denken.
Psychologie begon te wedijveren met fysica en scheikunde in hun respectievelijke
methodologieën.
POSTIVISME
= één te kennen wereld bestaat ! Met de universele wetten die door systematische studie kunnen
worden ontdekt kan men de wereld volledig begrijpen. Menselijke percepties zijn volgens deze
denkwijze dan ook waarheidsgetrouwe reflecties van de wereld zoals hij is.
De psychologie ging hierin mee en zo werd het behaviorisme het meest prominente denkwijze in
de eerste helft van de 20ste eeuw.
Dit zorgde voor een verwerping van Freud’s notie van het onbewuste.
Het reduceerde de complexiteit van de menselijk interactie tot de objectieve studie van gedrag
wat het organisme zegt en doet.
1.2.2. POST MODERNISME
Een brede culturele transformatie die ontstond na het falen van het modernisme en het niet
kunnen waarmaken van de beloftes (= modernisme leidde tot een wereld bedreigd door de
holocaust, milieurampen en economische ongelijkheid )
Het postmodernisme verwerpt de modernistische visie dat één theorie exclusief aanspraak kan
maken op de waarheid.
POLKINGHORNE (1992) benadrukt 4 thema’s die geassocieerd kunnen worden met het
postmodernisme:
1. Foundationlessness
2. Fragmentarism
3. Constructivism
4. Neo-pragmatism
4
