Summary - Leren & Ontwikkelen

Leren en ontwikkelen 1

Basisinzichten voor leren en ontwikkelen


Voornaamste verwezenlijkingen en beleidslijnen tot nu toe

 Hervorming van het basisonderwijs
o Nieuwe minimumdoelen
 Afstand nemen van het laptopbeleid van haar voorganger
o Meer investeren in schoolgebouwen
 Kritiek op het dalende onderwijsniveau
o Niveau Vlaams onderwijs = beschamend



Traditioneel leren

 Leren = kennisoverdracht en memoriseren
o Herbartianisme: sterk, gestructureerde lessen, veel nadruk op
discipline en systematische kennisopbouw
o Leraar: autoritaire kennisdrager
 Leren = meer dan feiten; ook sociale en praktische vaardigheden
o Nieuwe schoolbeweging
 Montessori, dalton, Freinet: kind centraal, leren door
doen
o Leraar: begeleider, creëert en rijke leeromgeving
 Leren = actief construeren van kennis
o Constructivisme (piaget: cognitieve ontwikkeling, Vygotsky:
sociaal leren, Bruner: ontdekkend leren)
o Behaviorisme (Skinner): nog invloed in nadruk op
observeerbaar gedrag en doelgericht leren
o Leraar: coach die leerprocessen faciliteert
 Leren = competenties ontwikkelen en leren leren
o Sociaal-constructivisme (leren in interactie en samenwerking)
o Competentiegericht onderwijs: integratie van kennis,
vaardigheden en attitudes
o Humanistische pedagogiek (Rogers, Maslow): nadruk op
zelfontplooiing en intrinsieke motivatie
o Leraar: leerbegeleider en mentor

,  Leren = persoonlijk betekenisvol, levenslang en toekomstgericht
o 21e-eeuwse vaardigheden & future skills: kritisch denken,
samenwerken, creativiteit, digitale geletterdheid
o Inclusief en diversiteitsgericht onderwijs: inspelen op
verschillen en talentontwikkeling
o Zelfregulerend en gepersonaliseerd leren: leren als co-creator
van het leerproces
o Leraar: coach, ontwerper van leeromgevingen, ondersteuner
van autonomie
 Sociaal realisme
o Gericht op kennis die niet als evident aanwezig is in sociale
context
o Ontwikkelen van kennisschemata



Minimumdoelen

 1 september 2025: vrijwillig starten
 1 september 2026: Nederlands, wiskunde, wetenschap & techniek
verplicht
 1 september 2027: alle minimumdoelen zijn verplicht



Kennisrijk curriculum

 Systematische kennisopbouw
 Duidelijkheid
 Ambitie
 Gelijke kansen voor alle leerlingen



Leren = het verwerven van kennis, vaardigheden of attitudes door studie,
ervaring of instructie

 Ontwikkelen is het ontrollen van een onderliggende structuur
o Verschillende (ontwikkelings)domeinen

, Leren volgens sociaal-constructivisme


Leren is een duurzame verandering in gedragsmogelijkheden die
constructief, cumulatief, intentioneel, zelfsturend, interactief en
individueel verschillend tot stand komen en die verschillend van aard
kunnen zijn. Namelijk cognitief, dynamisch-affectief en psychomotorisch.


1. Kwalitatief verschillende leerprocessen en resultaten




Cognitief leren

 Leren van concrete en abstracte inhouden
o Concrete inhouden
→ leren herkennen van een symbool of uit het hoofd leren van
een telefoonnummer
o Abstracte inhouden
→ leren van een begrip, een principe, een regel, een formule …
 Leren problemen oplossen
 Leren leren



Dynamisch-affectief leren

 Attitudes
o Verworven of aangeleerde innerlijke gesteldheid, die de
keuzen die iemand maakt beïnvloed
→ de houding die iemand heeft tegenover diverse soorten
muziek of popmuziek
 Percepties
o Waarneming, het vermogen om via de zintuigen informatie te
ontvangen, te organiseren, te interpreteren en te begrijpen
 Gevoelens
o Gemoedstoestanden die je als leraar hebt

→ boos, blij, verdrietig …



Psychomotorisch leren

, Verworven mogelijkheden om precieze, snelle, vloeiende,
geautomatiseerde en doelgerichte lichaamsbewegingen uit te voeren.

 Grove motoriek
o Grote bewegingen
→ springen, stappen …
 Fijne motoriek
o Fijne bewegingen
→ schrijven, pengreep …



2. Incidenteel en intentioneel leren

Intentioneel leren

 Leren op grond van bewuste, doelgerichte activiteit
 Zelfgestuurd of geleid door anderen
→ fietsen

Incidenteel of spontaan leren

 Leren dat quasi vanzelf optreedt als gevolg van ervaringen,
opgedaan in bepaalde situaties
→ drijven en zinken



3. Interne en externe aspecten van leren

Interne aspecten

 Niet altijd rechtstreeks waarneembaar
 Veranderingen in de kennis en de informatieverwerkingsprocessen
→ leerproces bij leerling

Externe aspecten

 Heel wat afleiden over het onderliggende denk- of leerproces
→ foutloos typen van een brief door een ervaren typist




4. Duurzaamheid en transfer van leerresultaten

Duurzaamheid