Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Inleiding van het vak
(Hoofdstuk 8 is zelfstudie)
Rode draad in het handboek: communicatie in al zijn vormen kan nooit
losgekoppeld worden van de sociale en maatschappelijke context waarin ze
plaatsvindt!
Sociale wetenschappen bestuderen de samenleving.
Communicatiewetenschappen onderzoekt hoe mensen ideeën uitwisselen en
betekenis geven.
Wat is communicatiewetenschappen? (hfdt 2 maar ook 3-6)
- Wetenschappelijke studie van relatie tussen media of
communicatieprocessen en de samenleving.
- Jong veld maar heel breed en divers (fragmentation) met interdisciplinaire
invloeden
- Taalaspect
Hoofdstuk 1 – bouwstenen van een discipline en een
praktijk
Inleiding
Communicatie mogen we niet reduceren tot een reeks van strikt rationele
overwegingen of analytische componenten. Het omvat ook gevoelens, rituelen en
sociaal handelen.
Marsen en Danesi: communicatie is een complex samengaan van verschillende
sociale, culturele, gedragsmatige en cognitieve aspecten.
Het teken als basis voor betekenisvol communiceren
Semiotiek
Het wetenschappelijk veld rond teken, betekenis en taal is heel ruim en laat zich
samenvatten onder de semiotiek.
Semiotiek:
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
- De leer van tekens
- Het bestudeert de wijze waarop tekens functioneren en hoe ze betekenis
doen ontstaan (Marsen)
De Saussure:
- Hij beklemtoont de sociale functie en relevantie van een teken
Peirce:
- Hij had meer aandacht voor de logische, formele of technische functie van
een teken zonder daarbij de sociale context uit het oog te verliezen.
3 centrale domeinen van semiotiek:
1) de tekens zelf en hun indeling in soorten (teken)
2) de codes of systemen waarbinnen de tekens georganiseerd zijn
(tekensystemen)
3) de brede cultuur waarbinnen de tekens en codes opereren (tekenindelingen)
Verschillende subdisciplines van semiotiek:
1) Fonologie = de studie van klanken en de kleinste eenheden (letters)
2) Syntaxis = de linguïstische studie van taalconventies en betekenisvolle
patronen van tekens
3) Pragmatiek = de studie van de relatie tussen betekenis en de gebruiker van
het teken, de contextuele en sociale factoren die een rol spelen in het proces
van betekeniscreatie.
4) Semantiek = de aandacht gaat naar de relatie tussen een teken en de
betekenis die aan teken wordt toegekend.
Teken, tekensysteem en tekenindeling
Het teken is de allerkleinste eenheid van communicatie.
- Een wereld van tekens
- Inzicht 1: Een teken is niet hetzelfde als hetgeen het naar verwijst. Net daarom
hebben we tekens nodig.
- Inzicht 2: Onze hele wereld bestaat uit tekens
- Hoe begrijpen?
Intensie: criteria (Carnap)
Extensie: klasse van zaken (Carnap)
Voorbeeld - hond:
- Intentie: een viervoetig zoogdier
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
- Extensie: alle honden in de wereld (mijn buurhond, een straathond in India)
Teken (De Saussure)
2 kernelementen van een teken:
- Betekenaar (significant): materiële vorm, de betekenisdrager (je hebt een
banaan vast)
- Betekende (signifier): mentale concept, dat waar de tekenvorm naar verwijst
(je praat over een banaan)
Het verband tussen de twee is arbitrair en historisch bepaald. Er is een sociale
behoefte zodat we betekenisvol kunnen communiceren met elkaar → link met de
sociale functie van semiotiek
Significatie (Roland Barthes) – dieper ingaan op betekenaar
Om de volledige betekenis of significatie van een teken te bepalen, spreekt Barthes
over denotatie en connotatie.
- Primair betekenisniveau: denotatie (vb: wat is een ferrari)
- Secundair betekenisniveau: connotatie, de subjectieve betekenis, hangt
samen met specifieke verschijningsvorm van de betekenaar
Evaluatieve lading → verwijzing naar iets goed, slecht of neutraal
Referentiële lading → een verwijzing hebben naar bijvoorbeeld een
persoon, tijdstip of culturele context
> vb: vuur kan passie, energie, gevaar, warmte, … betekenen
- Ideologie: de verschillende manieren waarop de samenleving de betekenis
van communicatieboodschappen stuurt en organiseert.
Link met mythe
Voorbeeld – pasta afbeelding
- Denotatie: pasta met saus (Wat zie je?)
- Connotatie: lekkere echte italiaanse pasta in een netje met de kleuren van
Italië (welke betekenis geef je eraan?
Tekensystemen
- Een grote variatie aan tekensystemen
- 2 meest elementaire systemen, uitgewerkt door Peirce en de Saussure,
vertrekken beide vanuit een ander perspectief:
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Peirce
Hij was niet geïnteresseerd in de taalkundige dimensie van het teken maar
hanteerde een meer filosofisch en psychologisch perspectief
“How people perceive the phenomenal world and then communicate
it through their representations.”
Hij ontwikkelde zijn tekensysteem aan de hand van 3 componenten:
1) Het representamen/tekenvorm
2) Het object waar het teken naar verwijst
3) De interpretant/de betekenis die aan het teken wordt gegeven (een bron
van additionele betekenisgeving)
De relatie tussen het teken en het object is de meest determinerende component
voor het ontstaan van betekenis. Hij zag het teken en de onderlinge relaties als een
dynamisch, open en tijdelijk gegeven.
De Saussure
Hij was vooral geïnteresseerd in de onderlinge relaties tussen tekens.
De betekenis van een teken komt tot stand uit de verhouding van een
teken tot andere tekens → niet met het object zoals Pierce
In zijn tegengestelde
De betekenis van een teken wordt bepaald door de wijze waarop het
zich onderscheidt van andere tekens → betekenis is een rationeel en
associatief proces
Voorbeeld: we weten de betekenis van ‘peuter’ omdat we betekenis halen uit de
onderlinge relatie met ‘volwassene’ en ‘tiener’
Hij onderscheidt 2 soorten relaties tussen tekens:
1) Syntagma: een betekenisvolle of keten van tekeneenheden volgens een
bepaalde volgorde
Ik drink koffie → een betekenisvolle, horizontale relatie tussen 3
elementen: ik, drink, koffie
Drink koffie ik → geen betekenisvolle, horizontale relatie tussen de 3
elementen
Kan ook bijvoorbeeld toegepast worden op volgorde van maaltijden
2) Paradigma: verticale relatie tussen tekens, betekenis wordt geconstrueerd
door afwezigheid en substitutie
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Het woord koffie kunnen we vervangen door bijvoorbeeld water of
limonade maar niet door tafel of gras.
Tekenindelingen
Peirce
Er zijn 3 soorten tekens:
1) Icoon: een teken dat zijn betekenis haalt uit een relatie van gelijkenis (een
foto, een landkaart)
2) Index: oorzaak-gevolg relatie (rook is een indicatie voor vuur, koorts is een
indicatie voor ziekte)
3) Symbool: een teken dat betekenis heeft op basis van een afspraak
(olympische ringen, het logo van het Rode kruis)
Marsen wijst er verder op dat deze 3 categorieën niet wederzijds exlusief zijn en vaak
zelfs overlappen, afhankelijk van de context waarin het teken geproduceerd wordt
en geïnterpreteerd wordt.
Tekenindeling van Jan Marie Peters:
Verschillende afwijkingen met die van Peirce:
- Index: wanneer een teken op natuurlijke wijze verbonden is met datgene
waarnaar het verwijst en er geen tussenkomst is van de mens
o Wanneer het wel kunstmatig is:
Arbitrair/conventioneel verband: op basis van een afspraak
Gemotiveerd verband: op basis van een reden/motief
- Icoon: als het teken een gemotiveerd verband heeft dat gebaseerd is op een
gelijkenis
- Symbool: als het om een associatie gaat
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Bouwstenen van het communicatieproces
Communicator
- Startpunt van communicatie
- Al dan niet bewust een boodschap met informatie uitzendt
- “Een georganiseerd geheel van data en feiten over een bepaald
onderwerp”
- Als de informatie niet wordt uitgezonden → bron
- Niet altijd bedoeld/bewust communiceren:
Blozen heb je niet onder controle, maar je communiceert wel de
boodschap dat je je bijvoorbeeld schaamt
- Watzlatwick, Beavin en Jackson: ‘Elk gedrag – inclusief stilte of een inactiviteit
– in een situatie van sociale interactie een bepaalde boodschap omvat of
uitdraagt’
- Onderscheid tussen interpersoonlijke communicatie en massacommunicatie
- Communicatie tussen individuen → feedback: de manier waarop de
communicator beïnvloed wordt door de eigenlijke reactie van de ontvanger
op de boodschap -) gebeurt vaak onbewust door de ontvanger aan de
hand van non-verbale communicatie
- Feedforward: de communicator gaat al anticiperen op de mogelijke reactie
van de ontvanger
vb: “met alle respect maar…”, “niet boos worden maar…”
- De communicator gaat vooral aan selectie doen tijdens een
communicatieproces -) sommige zaken worden uitvergroot/geminimaliseerd
Belangrijk voor de ontvanger dat de zender aanwezig (hoorbaar) =
copresence
Copresence is sterk gelink aan het belang van non-verbale
communicatie zoals lichaamstaal bij de communicator
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Boodschap
- of bewustzijnsinhoud kan een idee, waarde, ervaring, … zijn die de zender
kenbaar wil maken aan de ontvanger
Om dat te bereiken moeten we externaliseren
- Muylle: Kunnen we van communicatie spreken als een boodschap niet wordt
ontvangen/opgemerkt?
vb: in je dagboek schrijven is een boodschap externaliseren omdat je
het neerschrijft maar normaal ziet niemand die boodschap
- We spreken van een communicatieproces wanneer er een mogelijkheid
bestaat dat ooit iemand de boodschap kan ontvangen
Zelfs met een onbedoelde ontvanger (afluisteren)
Voor de analyse van een boodschap in dit hoofdstuk onderscheiden we 4 aspecten
(schema van Muylle):
Het referentiële of inhoudelijke aspect
- De eerste betekenislaag/zakelijke inhoud van een boodschap
- Het gebruik van tekens of symbolen die verwijzen naar iets anders dan het
teken zelf = representatie aan de hand van tekens
- De taal die we gebruiken om de inhoud van een boodschap vorm te geven
representationele verwijzingsfunctie
- Wanneer een teken verwijst naar iets in de ons omringende werkelijkheid
(materiële aard)
Referentiële verwijzingsfunctie
Het expressieve of vormelijke aspect
- Het gaat niet om informatie maar om beïnvloeding
- De vorm van de boodschap heeft invloed op de verwerking van het
inhoudelijke aspect
Het relationele en appelerende aspect (2 aspecten samen)
- De boodschap geeft aan hoe de relatie is met de ontvanger (U of jij)
- Via taalgebruik kan je je sociaal gaan positioneren tegenover de ontvanger
- Als communicatie wil je iets bereiken en de zender zal op het appelerende
niveau verstaan wat van hen of haar wordt verwacht -) handelingsaspect
vb: reclamespotje om jou aan te sporen om iets te kopen
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Encoderen en decoderen
Essentie: bij het communiceren hanteren we een vooraf afgesproken code en we
moeten de boodschap coderen
Code = de manier waarop een set van tekens systematisch georganiseerd is in een
systeem
2 elementen: de eenheden en de patronen
Danesi
Ze maakt een bijkomend conceptueel onderscheid:
- Een digitale code
- of conventionele code
- Letters-, taal- en cijfertekens
- Geen nuancering of gradatie in betekenisintensiteit
- Deze codes moeten aangeleerd worden
- Conventie = er is geen gelijkenis tussen het teken en de betekenis omdat de
relatie gebasseerd is op een afspraak tussen mensen
- Abstractere zaken zoals toekomst, verleden en heden
- Een analoge code
- of natuurlijke code
- Beeldende taal
- Wel nuancering en gradatie in betekenisintensiteit
- Situatiegebonden
Hall
Het proces van coderen splitsen in 2 fases:
1) Encoderen
- Coderen door de communicator
- Encoderen = het omzetten van de inhoud in symbolen of tekens door de
communicator zodat het via een geschikt kanaal verstuurd kan worden naar
de ontvanger
2) Decoderen
Inleiding van het vak
(Hoofdstuk 8 is zelfstudie)
Rode draad in het handboek: communicatie in al zijn vormen kan nooit
losgekoppeld worden van de sociale en maatschappelijke context waarin ze
plaatsvindt!
Sociale wetenschappen bestuderen de samenleving.
Communicatiewetenschappen onderzoekt hoe mensen ideeën uitwisselen en
betekenis geven.
Wat is communicatiewetenschappen? (hfdt 2 maar ook 3-6)
- Wetenschappelijke studie van relatie tussen media of
communicatieprocessen en de samenleving.
- Jong veld maar heel breed en divers (fragmentation) met interdisciplinaire
invloeden
- Taalaspect
Hoofdstuk 1 – bouwstenen van een discipline en een
praktijk
Inleiding
Communicatie mogen we niet reduceren tot een reeks van strikt rationele
overwegingen of analytische componenten. Het omvat ook gevoelens, rituelen en
sociaal handelen.
Marsen en Danesi: communicatie is een complex samengaan van verschillende
sociale, culturele, gedragsmatige en cognitieve aspecten.
Het teken als basis voor betekenisvol communiceren
Semiotiek
Het wetenschappelijk veld rond teken, betekenis en taal is heel ruim en laat zich
samenvatten onder de semiotiek.
Semiotiek:
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
- De leer van tekens
- Het bestudeert de wijze waarop tekens functioneren en hoe ze betekenis
doen ontstaan (Marsen)
De Saussure:
- Hij beklemtoont de sociale functie en relevantie van een teken
Peirce:
- Hij had meer aandacht voor de logische, formele of technische functie van
een teken zonder daarbij de sociale context uit het oog te verliezen.
3 centrale domeinen van semiotiek:
1) de tekens zelf en hun indeling in soorten (teken)
2) de codes of systemen waarbinnen de tekens georganiseerd zijn
(tekensystemen)
3) de brede cultuur waarbinnen de tekens en codes opereren (tekenindelingen)
Verschillende subdisciplines van semiotiek:
1) Fonologie = de studie van klanken en de kleinste eenheden (letters)
2) Syntaxis = de linguïstische studie van taalconventies en betekenisvolle
patronen van tekens
3) Pragmatiek = de studie van de relatie tussen betekenis en de gebruiker van
het teken, de contextuele en sociale factoren die een rol spelen in het proces
van betekeniscreatie.
4) Semantiek = de aandacht gaat naar de relatie tussen een teken en de
betekenis die aan teken wordt toegekend.
Teken, tekensysteem en tekenindeling
Het teken is de allerkleinste eenheid van communicatie.
- Een wereld van tekens
- Inzicht 1: Een teken is niet hetzelfde als hetgeen het naar verwijst. Net daarom
hebben we tekens nodig.
- Inzicht 2: Onze hele wereld bestaat uit tekens
- Hoe begrijpen?
Intensie: criteria (Carnap)
Extensie: klasse van zaken (Carnap)
Voorbeeld - hond:
- Intentie: een viervoetig zoogdier
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
- Extensie: alle honden in de wereld (mijn buurhond, een straathond in India)
Teken (De Saussure)
2 kernelementen van een teken:
- Betekenaar (significant): materiële vorm, de betekenisdrager (je hebt een
banaan vast)
- Betekende (signifier): mentale concept, dat waar de tekenvorm naar verwijst
(je praat over een banaan)
Het verband tussen de twee is arbitrair en historisch bepaald. Er is een sociale
behoefte zodat we betekenisvol kunnen communiceren met elkaar → link met de
sociale functie van semiotiek
Significatie (Roland Barthes) – dieper ingaan op betekenaar
Om de volledige betekenis of significatie van een teken te bepalen, spreekt Barthes
over denotatie en connotatie.
- Primair betekenisniveau: denotatie (vb: wat is een ferrari)
- Secundair betekenisniveau: connotatie, de subjectieve betekenis, hangt
samen met specifieke verschijningsvorm van de betekenaar
Evaluatieve lading → verwijzing naar iets goed, slecht of neutraal
Referentiële lading → een verwijzing hebben naar bijvoorbeeld een
persoon, tijdstip of culturele context
> vb: vuur kan passie, energie, gevaar, warmte, … betekenen
- Ideologie: de verschillende manieren waarop de samenleving de betekenis
van communicatieboodschappen stuurt en organiseert.
Link met mythe
Voorbeeld – pasta afbeelding
- Denotatie: pasta met saus (Wat zie je?)
- Connotatie: lekkere echte italiaanse pasta in een netje met de kleuren van
Italië (welke betekenis geef je eraan?
Tekensystemen
- Een grote variatie aan tekensystemen
- 2 meest elementaire systemen, uitgewerkt door Peirce en de Saussure,
vertrekken beide vanuit een ander perspectief:
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Peirce
Hij was niet geïnteresseerd in de taalkundige dimensie van het teken maar
hanteerde een meer filosofisch en psychologisch perspectief
“How people perceive the phenomenal world and then communicate
it through their representations.”
Hij ontwikkelde zijn tekensysteem aan de hand van 3 componenten:
1) Het representamen/tekenvorm
2) Het object waar het teken naar verwijst
3) De interpretant/de betekenis die aan het teken wordt gegeven (een bron
van additionele betekenisgeving)
De relatie tussen het teken en het object is de meest determinerende component
voor het ontstaan van betekenis. Hij zag het teken en de onderlinge relaties als een
dynamisch, open en tijdelijk gegeven.
De Saussure
Hij was vooral geïnteresseerd in de onderlinge relaties tussen tekens.
De betekenis van een teken komt tot stand uit de verhouding van een
teken tot andere tekens → niet met het object zoals Pierce
In zijn tegengestelde
De betekenis van een teken wordt bepaald door de wijze waarop het
zich onderscheidt van andere tekens → betekenis is een rationeel en
associatief proces
Voorbeeld: we weten de betekenis van ‘peuter’ omdat we betekenis halen uit de
onderlinge relatie met ‘volwassene’ en ‘tiener’
Hij onderscheidt 2 soorten relaties tussen tekens:
1) Syntagma: een betekenisvolle of keten van tekeneenheden volgens een
bepaalde volgorde
Ik drink koffie → een betekenisvolle, horizontale relatie tussen 3
elementen: ik, drink, koffie
Drink koffie ik → geen betekenisvolle, horizontale relatie tussen de 3
elementen
Kan ook bijvoorbeeld toegepast worden op volgorde van maaltijden
2) Paradigma: verticale relatie tussen tekens, betekenis wordt geconstrueerd
door afwezigheid en substitutie
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Het woord koffie kunnen we vervangen door bijvoorbeeld water of
limonade maar niet door tafel of gras.
Tekenindelingen
Peirce
Er zijn 3 soorten tekens:
1) Icoon: een teken dat zijn betekenis haalt uit een relatie van gelijkenis (een
foto, een landkaart)
2) Index: oorzaak-gevolg relatie (rook is een indicatie voor vuur, koorts is een
indicatie voor ziekte)
3) Symbool: een teken dat betekenis heeft op basis van een afspraak
(olympische ringen, het logo van het Rode kruis)
Marsen wijst er verder op dat deze 3 categorieën niet wederzijds exlusief zijn en vaak
zelfs overlappen, afhankelijk van de context waarin het teken geproduceerd wordt
en geïnterpreteerd wordt.
Tekenindeling van Jan Marie Peters:
Verschillende afwijkingen met die van Peirce:
- Index: wanneer een teken op natuurlijke wijze verbonden is met datgene
waarnaar het verwijst en er geen tussenkomst is van de mens
o Wanneer het wel kunstmatig is:
Arbitrair/conventioneel verband: op basis van een afspraak
Gemotiveerd verband: op basis van een reden/motief
- Icoon: als het teken een gemotiveerd verband heeft dat gebaseerd is op een
gelijkenis
- Symbool: als het om een associatie gaat
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Bouwstenen van het communicatieproces
Communicator
- Startpunt van communicatie
- Al dan niet bewust een boodschap met informatie uitzendt
- “Een georganiseerd geheel van data en feiten over een bepaald
onderwerp”
- Als de informatie niet wordt uitgezonden → bron
- Niet altijd bedoeld/bewust communiceren:
Blozen heb je niet onder controle, maar je communiceert wel de
boodschap dat je je bijvoorbeeld schaamt
- Watzlatwick, Beavin en Jackson: ‘Elk gedrag – inclusief stilte of een inactiviteit
– in een situatie van sociale interactie een bepaalde boodschap omvat of
uitdraagt’
- Onderscheid tussen interpersoonlijke communicatie en massacommunicatie
- Communicatie tussen individuen → feedback: de manier waarop de
communicator beïnvloed wordt door de eigenlijke reactie van de ontvanger
op de boodschap -) gebeurt vaak onbewust door de ontvanger aan de
hand van non-verbale communicatie
- Feedforward: de communicator gaat al anticiperen op de mogelijke reactie
van de ontvanger
vb: “met alle respect maar…”, “niet boos worden maar…”
- De communicator gaat vooral aan selectie doen tijdens een
communicatieproces -) sommige zaken worden uitvergroot/geminimaliseerd
Belangrijk voor de ontvanger dat de zender aanwezig (hoorbaar) =
copresence
Copresence is sterk gelink aan het belang van non-verbale
communicatie zoals lichaamstaal bij de communicator
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Boodschap
- of bewustzijnsinhoud kan een idee, waarde, ervaring, … zijn die de zender
kenbaar wil maken aan de ontvanger
Om dat te bereiken moeten we externaliseren
- Muylle: Kunnen we van communicatie spreken als een boodschap niet wordt
ontvangen/opgemerkt?
vb: in je dagboek schrijven is een boodschap externaliseren omdat je
het neerschrijft maar normaal ziet niemand die boodschap
- We spreken van een communicatieproces wanneer er een mogelijkheid
bestaat dat ooit iemand de boodschap kan ontvangen
Zelfs met een onbedoelde ontvanger (afluisteren)
Voor de analyse van een boodschap in dit hoofdstuk onderscheiden we 4 aspecten
(schema van Muylle):
Het referentiële of inhoudelijke aspect
- De eerste betekenislaag/zakelijke inhoud van een boodschap
- Het gebruik van tekens of symbolen die verwijzen naar iets anders dan het
teken zelf = representatie aan de hand van tekens
- De taal die we gebruiken om de inhoud van een boodschap vorm te geven
representationele verwijzingsfunctie
- Wanneer een teken verwijst naar iets in de ons omringende werkelijkheid
(materiële aard)
Referentiële verwijzingsfunctie
Het expressieve of vormelijke aspect
- Het gaat niet om informatie maar om beïnvloeding
- De vorm van de boodschap heeft invloed op de verwerking van het
inhoudelijke aspect
Het relationele en appelerende aspect (2 aspecten samen)
- De boodschap geeft aan hoe de relatie is met de ontvanger (U of jij)
- Via taalgebruik kan je je sociaal gaan positioneren tegenover de ontvanger
- Als communicatie wil je iets bereiken en de zender zal op het appelerende
niveau verstaan wat van hen of haar wordt verwacht -) handelingsaspect
vb: reclamespotje om jou aan te sporen om iets te kopen
, Samenvatting communicatiewetenschap (lesnotities + handboek)
Encoderen en decoderen
Essentie: bij het communiceren hanteren we een vooraf afgesproken code en we
moeten de boodschap coderen
Code = de manier waarop een set van tekens systematisch georganiseerd is in een
systeem
2 elementen: de eenheden en de patronen
Danesi
Ze maakt een bijkomend conceptueel onderscheid:
- Een digitale code
- of conventionele code
- Letters-, taal- en cijfertekens
- Geen nuancering of gradatie in betekenisintensiteit
- Deze codes moeten aangeleerd worden
- Conventie = er is geen gelijkenis tussen het teken en de betekenis omdat de
relatie gebasseerd is op een afspraak tussen mensen
- Abstractere zaken zoals toekomst, verleden en heden
- Een analoge code
- of natuurlijke code
- Beeldende taal
- Wel nuancering en gradatie in betekenisintensiteit
- Situatiegebonden
Hall
Het proces van coderen splitsen in 2 fases:
1) Encoderen
- Coderen door de communicator
- Encoderen = het omzetten van de inhoud in symbolen of tekens door de
communicator zodat het via een geschikt kanaal verstuurd kan worden naar
de ontvanger
2) Decoderen
