MARKETINGETHIEK
GASTLES: TESTAANKOOP EN MISLEIDENDE RECLAME
Laura Clays – UGent, 2 oktober 2025
DEEL 1: DE MISSIE VAN TESTAANKOOP
1. CONSUMENTENRECHTEN BESCHERMEN
Contact opnemen met bevoegde autoriteiten:
o Economische Inspectie
o Mededingingsautoriteit
o BITP
Langsgaan bij ministers
Advies verlenen bij wetsvoorstellen
Parlementaire vragen laten indienen
2. CONSUMENTEN INFORMEREN
Magazines
Apps
Sociale media: Facebook, Instagram, TikTok, LinkedIn
Website met vergelijkingstools
Labels
3. PROBLEMEN OPLOSSEN
Ledendienst
150 advocaten en experten
400.000 contacten per jaar
Klachtenbox: 21.176 klachten verstuurd in 2024
Juridische acties:
o Rechtszaken tegen bedrijven
o Class actions voor consumenten
DEEL 2: TOEPASSELIJKE WETGEVING
ONEERLIJKE HANDELSPRAKTIJKEN
1
,Wetboek Economisch Recht (WER)
Boek VI – Marktpraktijken en consumentenbescherming
Hoofdstuk 7 – Verboden praktijken
Art. VI.95 WER
Oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten zijn verboden.
Art. VI.94 WER
Handelspraktijken zijn oneerlijk als ze:
1° misleidend zijn (Art. VI.97–VI.100), of
2° agressief zijn (Art. VI.101–VI.103).
Art. VI.101 WER
Als agressief wordt beschouwd een handelspraktijk die, door intimidatie, dwang
(ook lichamelijk geweld) of ongepaste beïnvloeding, de keuzevrijheid van de gemiddelde consument
aanzienlijk beperkt of kan beperken.
MISLEIDENDE HANDELSPRAKTIJKEN
Art. VI.94 WER
Een handelspraktijk is misleidend wanneer ze gepaard gaat met onjuiste informatie
of – zelfs als feitelijk correct – de gemiddelde consument kan bedriegen en hem ertoe brengt
een aankoopbeslissing te nemen die hij anders niet zou nemen.
Art. VI.100 WER
Worden altijd als oneerlijk beschouwd:
2° Een vertrouwens-, kwaliteits- of ander label gebruiken zonder toestemming.
7° Bedrieglijk beweren dat een product slechts tijdelijk beschikbaar zal zijn.
REFERENTIEPRIJS
Wetboek Economisch Recht, Boek VI – Marktpraktijken en consumentenbescherming
Hoofdstuk 6 – Promoties inzake prijzen
Art. VI.18 WER
Bij aankondiging van prijsverminderingen moet de vorige prijs worden vermeld.
Dit is de laagste prijs die de onderneming toepaste gedurende 30 dagen vóór de korting.
Wanneer verplicht:
Bij procentuele kortingen
Bij doorstreepte prijzen
Wanneer een lagere prijs wordt gesuggereerd
Wanneer niet verplicht:
Prijsvergelijkingen
2
, Voorwaardelijke aanbiedingen
Stapelkortingen
DEEL 3: MISLEIDENDE RECLAME
CASE 1 – CARDOEN
Analyse van reclame-uitingen voor autoverkoop
Vergelijking tussen “vroeger” en “nu” in communicatie
CASE 2 – BRUSSELS AIRLINES
Onderzoek naar misleidende reclames over prijzen, toeslagen en voorwaarden
Herhaalde voorbeelden van onduidelijke prijsstructuren
CASE 3 – TICKETMASTER
Klachten over verborgen kosten en oneerlijke prijsopbouw
Onvoldoende transparantie over servicekosten
CASE 4 – BOOKING.COM
“Fake deals”: valse indruk van beperkte beschikbaarheid
Tactieken zoals:
o “Nog maar 2 kamers beschikbaar”
o “Iemand heeft net geboekt”
Creëren van druk en schaarstegevoel
CASE 5 – BOL.COM
Vergelijkbare voorbeelden van misleidende prijspromoties
Onjuiste doorstreepte prijzen en “kortingstrucs”
SAMENVATTING
Testaankoop
Beschermt consumenten via informatie, klachtenbehandeling en juridische acties.
Speelt een actieve rol in wetgeving en parlementaire controle.
Belangrijke wetgeving
3
, Wetboek Economisch Recht (Boek VI) over marktpraktijken, consumentenbescherming en
prijsvermeldingen.
Verboden praktijken: misleidende, agressieve en ontransparante reclame.
Praktische focus:
Controle van kortingen, referentieprijzen en marketingclaims.
Strijd tegen fake deals en onduidelijke prijscommunicatie.
LES 2 – WAARHEID OF VERLEIDING?
CONTENT CREATOR PROTOCOL
Commerciële communicatie op social media
Minderjarigen
Verbod op haatspraak
WAARDENCREATIE DOOR MARKETING
DOEL VAN RECLAME
Informeren
Overtuigen
HOE?
Bouwen aan merkassociaties, kennis en bewustzijn
Zetten van standaarden en sociale normen
Merkattitudes en aankoopgedragingen positief beïnvloeden
Merkloyaliteit opbouwen
Persoonlijke data verzamelen
4
GASTLES: TESTAANKOOP EN MISLEIDENDE RECLAME
Laura Clays – UGent, 2 oktober 2025
DEEL 1: DE MISSIE VAN TESTAANKOOP
1. CONSUMENTENRECHTEN BESCHERMEN
Contact opnemen met bevoegde autoriteiten:
o Economische Inspectie
o Mededingingsautoriteit
o BITP
Langsgaan bij ministers
Advies verlenen bij wetsvoorstellen
Parlementaire vragen laten indienen
2. CONSUMENTEN INFORMEREN
Magazines
Apps
Sociale media: Facebook, Instagram, TikTok, LinkedIn
Website met vergelijkingstools
Labels
3. PROBLEMEN OPLOSSEN
Ledendienst
150 advocaten en experten
400.000 contacten per jaar
Klachtenbox: 21.176 klachten verstuurd in 2024
Juridische acties:
o Rechtszaken tegen bedrijven
o Class actions voor consumenten
DEEL 2: TOEPASSELIJKE WETGEVING
ONEERLIJKE HANDELSPRAKTIJKEN
1
,Wetboek Economisch Recht (WER)
Boek VI – Marktpraktijken en consumentenbescherming
Hoofdstuk 7 – Verboden praktijken
Art. VI.95 WER
Oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten zijn verboden.
Art. VI.94 WER
Handelspraktijken zijn oneerlijk als ze:
1° misleidend zijn (Art. VI.97–VI.100), of
2° agressief zijn (Art. VI.101–VI.103).
Art. VI.101 WER
Als agressief wordt beschouwd een handelspraktijk die, door intimidatie, dwang
(ook lichamelijk geweld) of ongepaste beïnvloeding, de keuzevrijheid van de gemiddelde consument
aanzienlijk beperkt of kan beperken.
MISLEIDENDE HANDELSPRAKTIJKEN
Art. VI.94 WER
Een handelspraktijk is misleidend wanneer ze gepaard gaat met onjuiste informatie
of – zelfs als feitelijk correct – de gemiddelde consument kan bedriegen en hem ertoe brengt
een aankoopbeslissing te nemen die hij anders niet zou nemen.
Art. VI.100 WER
Worden altijd als oneerlijk beschouwd:
2° Een vertrouwens-, kwaliteits- of ander label gebruiken zonder toestemming.
7° Bedrieglijk beweren dat een product slechts tijdelijk beschikbaar zal zijn.
REFERENTIEPRIJS
Wetboek Economisch Recht, Boek VI – Marktpraktijken en consumentenbescherming
Hoofdstuk 6 – Promoties inzake prijzen
Art. VI.18 WER
Bij aankondiging van prijsverminderingen moet de vorige prijs worden vermeld.
Dit is de laagste prijs die de onderneming toepaste gedurende 30 dagen vóór de korting.
Wanneer verplicht:
Bij procentuele kortingen
Bij doorstreepte prijzen
Wanneer een lagere prijs wordt gesuggereerd
Wanneer niet verplicht:
Prijsvergelijkingen
2
, Voorwaardelijke aanbiedingen
Stapelkortingen
DEEL 3: MISLEIDENDE RECLAME
CASE 1 – CARDOEN
Analyse van reclame-uitingen voor autoverkoop
Vergelijking tussen “vroeger” en “nu” in communicatie
CASE 2 – BRUSSELS AIRLINES
Onderzoek naar misleidende reclames over prijzen, toeslagen en voorwaarden
Herhaalde voorbeelden van onduidelijke prijsstructuren
CASE 3 – TICKETMASTER
Klachten over verborgen kosten en oneerlijke prijsopbouw
Onvoldoende transparantie over servicekosten
CASE 4 – BOOKING.COM
“Fake deals”: valse indruk van beperkte beschikbaarheid
Tactieken zoals:
o “Nog maar 2 kamers beschikbaar”
o “Iemand heeft net geboekt”
Creëren van druk en schaarstegevoel
CASE 5 – BOL.COM
Vergelijkbare voorbeelden van misleidende prijspromoties
Onjuiste doorstreepte prijzen en “kortingstrucs”
SAMENVATTING
Testaankoop
Beschermt consumenten via informatie, klachtenbehandeling en juridische acties.
Speelt een actieve rol in wetgeving en parlementaire controle.
Belangrijke wetgeving
3
, Wetboek Economisch Recht (Boek VI) over marktpraktijken, consumentenbescherming en
prijsvermeldingen.
Verboden praktijken: misleidende, agressieve en ontransparante reclame.
Praktische focus:
Controle van kortingen, referentieprijzen en marketingclaims.
Strijd tegen fake deals en onduidelijke prijscommunicatie.
LES 2 – WAARHEID OF VERLEIDING?
CONTENT CREATOR PROTOCOL
Commerciële communicatie op social media
Minderjarigen
Verbod op haatspraak
WAARDENCREATIE DOOR MARKETING
DOEL VAN RECLAME
Informeren
Overtuigen
HOE?
Bouwen aan merkassociaties, kennis en bewustzijn
Zetten van standaarden en sociale normen
Merkattitudes en aankoopgedragingen positief beïnvloeden
Merkloyaliteit opbouwen
Persoonlijke data verzamelen
4