Positieve psychologie
Welbevinden → optimaal functioneren
Martin Seligman = grondlegger
• Welbevinden
• Focus optimaal functioneren
• Versterken nieuwe mogelijkheden
• Hoe zet je iemand in zijn/haar kracht?
Versterkt op mogelijkheden, missie= wat goed is versterken
ipv aandacht op slechte te focussen → slechte beetje aan de kant schuiven
, Positieve psychologie
Positieve psychologie is de wetenschap geworden van welbevinden en optimaal functioneren.
WELBEVINDEN: VAN BIJZAAK NAAR HOOFDZAAK
Wat is welbevinden?
Definitie WHO (world health organization):
De mate waarin iemand zich lichamelijk, geestelijk en sociaal goed voelt. Lekker in je vel zitten, maar
ook lichamelijk gezond zijn en tevreden zijn met je leven. Een goed of slecht welbevinden kan invloed
hebben op je dagdagelijkse leven.
➔ 3 componenten van welbevinden
1. Subjectieve ervaring van welbevinden (emotioneel welbevinden)
2. Effectief functioneren van het individu in de zin van zelfrealisatie (psychologisch
welbevinden)
3. Effectief functioneren in de maatschappij (sociaal welbevinden)
Emotioneel welbevinden
Factoren die een belangrijke rol spelen:
1. Mate waarin positieve gevoelens aanwezig zijn
2. Mate waarin negatieve gevoelens afwezig zijn
3. Mate waarin mensen tevreden zijn met hun leven
Beïnvloedende factoren:
1. Brede maatschappelijke factoren bv. mensenrechten, sociale gelijkheid, …
2. Levensomstandigheden bv. gehuwd, opleiding, …
3. Individuele verschillen bv. neuroticisme (neg.), extraversie (pos.)
Emotioneel welbevinden is belangrijk voor het functioneren van mensen: Gezonder en langer leven
➔ Emotioneel welbevinden heeft een gunstig effect op herstel en overleving van mensen met
lichamelijke aandoeningen.
➔ Kritiek:
- Indicatoren ‘geluk’ en ‘tevredenheid’ weinig theoretisch doordacht?
- Geluk wijkt als je het najaagt (Walburg)
Psychologisch welbevinden
= evaluatie van het optimale individuele functioneren in de zin van zelfrealisatie.
6 !!! criteria (Ryff)
1. Zelfacceptatie (positieve attitude tov zichzelf)
2. Autonomie (zelfbepaling, onafhankelijkheid (weerstand tegen soc. druk om op
bepaalde manieren te denken en zich te gedragen).
3. Positieve relaties (warme relatie met anderen, empathie, …)
4. Persoonlijke groei (gevoel van voortgaande ontwikkeling)
5. Omgevingsbeheersing (omgaan met eisen en gebruik maken van mogelijkheden)
6. Doelgerichtheid (doel hebben in je leven)
, Sociaal welbevinden
= evaluatie van het optimale sociale functioneren in de maatschappij
(om te kunnen functioneren in de maatschappij)
5 dimensies (Keyes) die samen het soc. welbevinden uitmaken
1. Positieve visie op andere mensen
2. Geloven in maatschappelijke vooruitgang
3. De maatschappij begrijpen
4. Participeren in de maatschappij
5. Zich thuis voelen in de maatschappij
Welbevinden en psychopathologie
Psychopathologie is de leer van de psychische ziekte of lijden of van de
handelingen en ervaringen die kunnen wijzen op een psychische ziekte of
handicap.
Centrale vraag: Is er een relatie tussen welbevinden en psychische klachten, disfunctioneren en
stoornissen?
• Welbevinden is een beschermende factor voor psychopathologie
• Investeren in preventie kan een bijdrage leveren aan preventie van psychische stoornissen
• Verandering in welbevinden in eerst 3m
→ significante voorspeller psychische klachten 6m later
•
Als je een hogere score op welbevinden haalt, heb je (meestal) minder psychische klachten
→ geen perfecte relatie !!!
Shift!!!
• Waar tot nu toe de nadruk lag op het behandelen van stoornissen, blijkt dan investeren in
welbevinden een bijdrage aan preventie van psychische stoornissen kan leveren
• Wellicht ook aan ziekteverzuim en het verhogen van productiviteit
, Hoe moeten we welbevinden nu bevorderen?
Welbevinden en positieve psychologie
Emotioneel welbevinden → streven naar geluk centraal = hedonia
(ll Socrates (Artistippus): hoogst denkbare doel van mensen is waarbij directe genot centraal staat).
Psychologisch & sociaal welbevinden → beschrijving v. h. goede leven = eudemonia
((Aristotles): goede leven is kwestie van persoonlijke ontwikkeling en voortreffelijk karakter).
2 uiterste meningen
➔ Geluk is kwalitatief anders dan eudemonisch welbevinden → geluk geen goede indicator
voor goed leven? (Ryff)
➔ Geen scherpe grens tussen beide trekken → niet zinvol om dit als twee aparte begrippen te
zien?
De intrinsieke bevrediging van autonomie, competentie en verbondenheid leidt tot ervaring van
geluk. Emotioneel welbevinden is daarmee een expressie van een gezonde
persoonlijkheidsorganisatie: geluk volgt uit eudemonisch welbevinden.
1 van de meest invloedrijke theorieën binnen
positieve psychologie draait dit juist om!
Broaden-and-build-theorie
Positieve emoties leiden tot optimaal functioneren.
Broaden effect Build effect
Verbreden van aandacht, Opbouwen van fysieke, cognitieve
Cognitie, handelen en sociale (langdurige) hulpbronnen
Onderscheidbaar, toch elkaar beïnvloeden!
➔ Welbevinden als multidimensionaal construct
waarbij emotioneel, psychologisch, sociaal welbevinden !!!! zijn
Hoog welbevinden op de verschillende componenten?
Floreren (= flourishing)
Uitgangspunt positieve psychologie over floreren:
floreren is niet enkel idealisme, maar ook noodzaak
Noodzaak van floreren:
▪ Snelle veranderingen
▪ Toenemende eisen
▪ Veerkracht
(bevorderen van welbevinden is noodzaak voor maatschappij, omdat welbevinden kan worden
beschouwd als het mentale kapitaal van onze economie).
Welbevinden → optimaal functioneren
Martin Seligman = grondlegger
• Welbevinden
• Focus optimaal functioneren
• Versterken nieuwe mogelijkheden
• Hoe zet je iemand in zijn/haar kracht?
Versterkt op mogelijkheden, missie= wat goed is versterken
ipv aandacht op slechte te focussen → slechte beetje aan de kant schuiven
, Positieve psychologie
Positieve psychologie is de wetenschap geworden van welbevinden en optimaal functioneren.
WELBEVINDEN: VAN BIJZAAK NAAR HOOFDZAAK
Wat is welbevinden?
Definitie WHO (world health organization):
De mate waarin iemand zich lichamelijk, geestelijk en sociaal goed voelt. Lekker in je vel zitten, maar
ook lichamelijk gezond zijn en tevreden zijn met je leven. Een goed of slecht welbevinden kan invloed
hebben op je dagdagelijkse leven.
➔ 3 componenten van welbevinden
1. Subjectieve ervaring van welbevinden (emotioneel welbevinden)
2. Effectief functioneren van het individu in de zin van zelfrealisatie (psychologisch
welbevinden)
3. Effectief functioneren in de maatschappij (sociaal welbevinden)
Emotioneel welbevinden
Factoren die een belangrijke rol spelen:
1. Mate waarin positieve gevoelens aanwezig zijn
2. Mate waarin negatieve gevoelens afwezig zijn
3. Mate waarin mensen tevreden zijn met hun leven
Beïnvloedende factoren:
1. Brede maatschappelijke factoren bv. mensenrechten, sociale gelijkheid, …
2. Levensomstandigheden bv. gehuwd, opleiding, …
3. Individuele verschillen bv. neuroticisme (neg.), extraversie (pos.)
Emotioneel welbevinden is belangrijk voor het functioneren van mensen: Gezonder en langer leven
➔ Emotioneel welbevinden heeft een gunstig effect op herstel en overleving van mensen met
lichamelijke aandoeningen.
➔ Kritiek:
- Indicatoren ‘geluk’ en ‘tevredenheid’ weinig theoretisch doordacht?
- Geluk wijkt als je het najaagt (Walburg)
Psychologisch welbevinden
= evaluatie van het optimale individuele functioneren in de zin van zelfrealisatie.
6 !!! criteria (Ryff)
1. Zelfacceptatie (positieve attitude tov zichzelf)
2. Autonomie (zelfbepaling, onafhankelijkheid (weerstand tegen soc. druk om op
bepaalde manieren te denken en zich te gedragen).
3. Positieve relaties (warme relatie met anderen, empathie, …)
4. Persoonlijke groei (gevoel van voortgaande ontwikkeling)
5. Omgevingsbeheersing (omgaan met eisen en gebruik maken van mogelijkheden)
6. Doelgerichtheid (doel hebben in je leven)
, Sociaal welbevinden
= evaluatie van het optimale sociale functioneren in de maatschappij
(om te kunnen functioneren in de maatschappij)
5 dimensies (Keyes) die samen het soc. welbevinden uitmaken
1. Positieve visie op andere mensen
2. Geloven in maatschappelijke vooruitgang
3. De maatschappij begrijpen
4. Participeren in de maatschappij
5. Zich thuis voelen in de maatschappij
Welbevinden en psychopathologie
Psychopathologie is de leer van de psychische ziekte of lijden of van de
handelingen en ervaringen die kunnen wijzen op een psychische ziekte of
handicap.
Centrale vraag: Is er een relatie tussen welbevinden en psychische klachten, disfunctioneren en
stoornissen?
• Welbevinden is een beschermende factor voor psychopathologie
• Investeren in preventie kan een bijdrage leveren aan preventie van psychische stoornissen
• Verandering in welbevinden in eerst 3m
→ significante voorspeller psychische klachten 6m later
•
Als je een hogere score op welbevinden haalt, heb je (meestal) minder psychische klachten
→ geen perfecte relatie !!!
Shift!!!
• Waar tot nu toe de nadruk lag op het behandelen van stoornissen, blijkt dan investeren in
welbevinden een bijdrage aan preventie van psychische stoornissen kan leveren
• Wellicht ook aan ziekteverzuim en het verhogen van productiviteit
, Hoe moeten we welbevinden nu bevorderen?
Welbevinden en positieve psychologie
Emotioneel welbevinden → streven naar geluk centraal = hedonia
(ll Socrates (Artistippus): hoogst denkbare doel van mensen is waarbij directe genot centraal staat).
Psychologisch & sociaal welbevinden → beschrijving v. h. goede leven = eudemonia
((Aristotles): goede leven is kwestie van persoonlijke ontwikkeling en voortreffelijk karakter).
2 uiterste meningen
➔ Geluk is kwalitatief anders dan eudemonisch welbevinden → geluk geen goede indicator
voor goed leven? (Ryff)
➔ Geen scherpe grens tussen beide trekken → niet zinvol om dit als twee aparte begrippen te
zien?
De intrinsieke bevrediging van autonomie, competentie en verbondenheid leidt tot ervaring van
geluk. Emotioneel welbevinden is daarmee een expressie van een gezonde
persoonlijkheidsorganisatie: geluk volgt uit eudemonisch welbevinden.
1 van de meest invloedrijke theorieën binnen
positieve psychologie draait dit juist om!
Broaden-and-build-theorie
Positieve emoties leiden tot optimaal functioneren.
Broaden effect Build effect
Verbreden van aandacht, Opbouwen van fysieke, cognitieve
Cognitie, handelen en sociale (langdurige) hulpbronnen
Onderscheidbaar, toch elkaar beïnvloeden!
➔ Welbevinden als multidimensionaal construct
waarbij emotioneel, psychologisch, sociaal welbevinden !!!! zijn
Hoog welbevinden op de verschillende componenten?
Floreren (= flourishing)
Uitgangspunt positieve psychologie over floreren:
floreren is niet enkel idealisme, maar ook noodzaak
Noodzaak van floreren:
▪ Snelle veranderingen
▪ Toenemende eisen
▪ Veerkracht
(bevorderen van welbevinden is noodzaak voor maatschappij, omdat welbevinden kan worden
beschouwd als het mentale kapitaal van onze economie).
