GRONDSLAGEN
grondslagen
Deel 2: theoretische onderbouwing: modellen en frameworks
Les 1
17.1 Inleiding:
- Een begrip
= abstracte, algemene inhoud van een voorstelling
= abstracte gegeven, een denkbeeld
17.2 samenhang tussen begrippen
- Raamwerk of samenhang van begrippen rondom kennisopbouw ( handboek p 317)
Het kader kan je krijgen, je moet er een casus op toepassen, een situatie mee maken.
Start: de ergotherapie kennis
- Fundering voor methodisch handelen
- Professioneel redeneren tijdens ergotherapieproces
, Een toepassing:
Body of knowledge : iemand met
een nieuwe knie kan niet meer
voetballen, mama met
rugproblemen kan kind niet meer
opheffen.
Kennis: Hoe lang duurt het tegen
dat iemand na knie operatie terug
kan
17.3. visie en missie
Visie
= een overtuiging, een set meningen waarnaar men leeft
= een kompas dat richting geeft en niet direct verandert onder invloed van gewone dagelijkse gebeurtenissen
= einddoel waar men naar streeft, realistisch dagdromen. Visionair en ambitieus beeld van wat je wil zijn
= zienswijze, langetermijnperspectief van een beroepsgroep of organisatie
DOEL van een visie:
- Motiveren van mensen
- Mensen te laten focussen op relevante activiteiten
- Scheppen van een kader waaruit mensen kunnen afleiden op welke wijze activiteiten worden ingevoerd en
hoe deze activiteiten passen binnen een groter geheel
Missie
= vloeit voort uit de visie
= tijdloos, vaster dan visie
= beknopt, legt link naar een doelstelling van beroepsgroep of organisatie, concreet in begrijpelijke taal
DOEL van een missie :
- Definieert het bestaansrecht en identiteit van een beroepsgroep of een organisatie
- Beschrijft wie de beroepsgroep is, wat zij doen en wat ze willen bereiken
- Bevorderen van cohesie en coherentie van organisatie
17.4 Paradigma
= samenhangend geheel van theorieën, theoretische denkkader
= vormt basis voor beroepsprofiel en de beroepscode
, Volgens Kielhofner
Paradigma van de ergotherapie
o Client gecentreerd
o Occuaption based
o Evidence based
o Context based
Paradigma shift
= verschuiving en aanpassing door trends in de gezondheidszorg en door veranderde maatschappij met
nieuwe ergotherapiemodellen als gevolg.
17.5. Kennis, theorie en referentiekaders
Kennis (knowledge)
= een veranderlijke combinatie van ervaringen, waarde, contextuele informatie en inzicht.
= constructie van de realiteit, geeft een gevoel van controle
= kennis en waarde ervan zijn cultureel bepaald.
Vb: cultureel bepaalde kennis: wij in België rijden rechts, in Engeland links, wij lezen van links naar
rechts, in andere landen omgekeerd.
Vb: dagdagelijkse kennis: wandelen (kennis die je hebt opgebouwd doorheen de jaren), na een ongeluk
terug leren wandelen. Verschil tussen links en rechts
Hoe ontwikkelt kennis zich?
Volgt uit ervaring en kennis
Uit wetenschappelijk onderzoek
Verandert bij bijsturing en eerdere inzichten
Kennis verrijkt mensen: levenslang leren !
Theorie ( theory)
= geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang worden beschreven.
= geeft verklaringen voor de werkelijkheid en geeft ook voorspellingen over die werkelijkheid.
= Weten waarom iets werkt ( theorie) <-> weten hoe het uit te voeren ( praktijk)
Theorievorming:
- Hypothese/ veronderstelling
- Toetsen van deze veronderstelling door gegevens te verzamelen via observatie
- Definiëren van oorzaak en gevolg
- Beeld toekomstig gedrag van een fenomeen
- Evidence-based theorie
- Evidence- based practice
Tacit knowledge ( dingen die je weet door te leven)
Vb: als je er een pen op tafel ligt, zie je automatisch een pen, schakelen in een auto
= stille/ verborgen kennis, onbewust bezit van theoretische achtergrond
=impliciete ( onrechtstreeks) weten over hoe te handelen in bepaalde situaties, komen tot dagelijks handelen
, - Gebeurtenis of feit > verklaring aan de hand van tacit knowledge > dagelijks handelen
- Theorievorming ontstaat door leggen van verbanden tussen verschijnselen en concepten en deze
beschrijven, verklaren, voorspellend en vooral ook te communiceren en te gebruiken in verschillende
situaties.
Theorie binnen ergotherapie
= ergotherapeutische theorievorming heeft betrekking op de relatie tussen dagelijks handelen, gezondheid
en vaardigheden om het dagelijks handelen uit te voeren.
Referentie kaders
= een systeem van vergelijkbare en met elkaar in verband staande begrippen, definities en
veronderstellingen, afgeleid van theorieën, dat richting geeft aan een specifiek gebied.
= geheel van gewoonten, normen, regels waarnaar een persoon of gemeenschap zich richt
= bril die je als ET opzet
BIEDT:
Structuur waarop het denken en redeneren gebaseerd is, waarop beslissingen genomen worden in de
praktijk
Richting bij selectie van wetenschappelijke evidentie, assessments, interventies
Een taal waarmee de (hulp)vraag van de cliënt rond participatie
en handelen verwoord kan worden
Bronnen waarmee know-how omgezet kan worden in expertise
Een passende theorie voor de cliënt
Ieder referentiekader gidst de ergotherapeut doorheen het hele therapieproces
De keuze voor een referentiekader past bij waar de ergotherapie zich op richt:
Ontwikkelen van/opnieuw/effectiever/veiliger/behouden van/omgaan met verlies van dagelijks handelen
Verschillende soorten referentiekaders, elk met andere focus:
Mogelijk maken van het handelen (= enabling occupation)
Focus: lichaamsfuncties en bijhorende stoornis/beperkingen
Uitvoeren van dagelijkse activiteiten
Focus: activiteiten en bijhorende beperkingen
Belichten van het dagelijks handelen in de context
Focus: participatie en bijhorende grenzen
Eclectisch werken
= gebruik van verschillende referentie kaders en of interventiemodellen bij de cliënt
→ Verschillende referentiekaders kunnen elkaar doorheen de behandeling aflossen,
maar er kunnen er ook meerdere tegelijk ingezet worden, mits ze complementerend werken.
grondslagen
Deel 2: theoretische onderbouwing: modellen en frameworks
Les 1
17.1 Inleiding:
- Een begrip
= abstracte, algemene inhoud van een voorstelling
= abstracte gegeven, een denkbeeld
17.2 samenhang tussen begrippen
- Raamwerk of samenhang van begrippen rondom kennisopbouw ( handboek p 317)
Het kader kan je krijgen, je moet er een casus op toepassen, een situatie mee maken.
Start: de ergotherapie kennis
- Fundering voor methodisch handelen
- Professioneel redeneren tijdens ergotherapieproces
, Een toepassing:
Body of knowledge : iemand met
een nieuwe knie kan niet meer
voetballen, mama met
rugproblemen kan kind niet meer
opheffen.
Kennis: Hoe lang duurt het tegen
dat iemand na knie operatie terug
kan
17.3. visie en missie
Visie
= een overtuiging, een set meningen waarnaar men leeft
= een kompas dat richting geeft en niet direct verandert onder invloed van gewone dagelijkse gebeurtenissen
= einddoel waar men naar streeft, realistisch dagdromen. Visionair en ambitieus beeld van wat je wil zijn
= zienswijze, langetermijnperspectief van een beroepsgroep of organisatie
DOEL van een visie:
- Motiveren van mensen
- Mensen te laten focussen op relevante activiteiten
- Scheppen van een kader waaruit mensen kunnen afleiden op welke wijze activiteiten worden ingevoerd en
hoe deze activiteiten passen binnen een groter geheel
Missie
= vloeit voort uit de visie
= tijdloos, vaster dan visie
= beknopt, legt link naar een doelstelling van beroepsgroep of organisatie, concreet in begrijpelijke taal
DOEL van een missie :
- Definieert het bestaansrecht en identiteit van een beroepsgroep of een organisatie
- Beschrijft wie de beroepsgroep is, wat zij doen en wat ze willen bereiken
- Bevorderen van cohesie en coherentie van organisatie
17.4 Paradigma
= samenhangend geheel van theorieën, theoretische denkkader
= vormt basis voor beroepsprofiel en de beroepscode
, Volgens Kielhofner
Paradigma van de ergotherapie
o Client gecentreerd
o Occuaption based
o Evidence based
o Context based
Paradigma shift
= verschuiving en aanpassing door trends in de gezondheidszorg en door veranderde maatschappij met
nieuwe ergotherapiemodellen als gevolg.
17.5. Kennis, theorie en referentiekaders
Kennis (knowledge)
= een veranderlijke combinatie van ervaringen, waarde, contextuele informatie en inzicht.
= constructie van de realiteit, geeft een gevoel van controle
= kennis en waarde ervan zijn cultureel bepaald.
Vb: cultureel bepaalde kennis: wij in België rijden rechts, in Engeland links, wij lezen van links naar
rechts, in andere landen omgekeerd.
Vb: dagdagelijkse kennis: wandelen (kennis die je hebt opgebouwd doorheen de jaren), na een ongeluk
terug leren wandelen. Verschil tussen links en rechts
Hoe ontwikkelt kennis zich?
Volgt uit ervaring en kennis
Uit wetenschappelijk onderzoek
Verandert bij bijsturing en eerdere inzichten
Kennis verrijkt mensen: levenslang leren !
Theorie ( theory)
= geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang worden beschreven.
= geeft verklaringen voor de werkelijkheid en geeft ook voorspellingen over die werkelijkheid.
= Weten waarom iets werkt ( theorie) <-> weten hoe het uit te voeren ( praktijk)
Theorievorming:
- Hypothese/ veronderstelling
- Toetsen van deze veronderstelling door gegevens te verzamelen via observatie
- Definiëren van oorzaak en gevolg
- Beeld toekomstig gedrag van een fenomeen
- Evidence-based theorie
- Evidence- based practice
Tacit knowledge ( dingen die je weet door te leven)
Vb: als je er een pen op tafel ligt, zie je automatisch een pen, schakelen in een auto
= stille/ verborgen kennis, onbewust bezit van theoretische achtergrond
=impliciete ( onrechtstreeks) weten over hoe te handelen in bepaalde situaties, komen tot dagelijks handelen
, - Gebeurtenis of feit > verklaring aan de hand van tacit knowledge > dagelijks handelen
- Theorievorming ontstaat door leggen van verbanden tussen verschijnselen en concepten en deze
beschrijven, verklaren, voorspellend en vooral ook te communiceren en te gebruiken in verschillende
situaties.
Theorie binnen ergotherapie
= ergotherapeutische theorievorming heeft betrekking op de relatie tussen dagelijks handelen, gezondheid
en vaardigheden om het dagelijks handelen uit te voeren.
Referentie kaders
= een systeem van vergelijkbare en met elkaar in verband staande begrippen, definities en
veronderstellingen, afgeleid van theorieën, dat richting geeft aan een specifiek gebied.
= geheel van gewoonten, normen, regels waarnaar een persoon of gemeenschap zich richt
= bril die je als ET opzet
BIEDT:
Structuur waarop het denken en redeneren gebaseerd is, waarop beslissingen genomen worden in de
praktijk
Richting bij selectie van wetenschappelijke evidentie, assessments, interventies
Een taal waarmee de (hulp)vraag van de cliënt rond participatie
en handelen verwoord kan worden
Bronnen waarmee know-how omgezet kan worden in expertise
Een passende theorie voor de cliënt
Ieder referentiekader gidst de ergotherapeut doorheen het hele therapieproces
De keuze voor een referentiekader past bij waar de ergotherapie zich op richt:
Ontwikkelen van/opnieuw/effectiever/veiliger/behouden van/omgaan met verlies van dagelijks handelen
Verschillende soorten referentiekaders, elk met andere focus:
Mogelijk maken van het handelen (= enabling occupation)
Focus: lichaamsfuncties en bijhorende stoornis/beperkingen
Uitvoeren van dagelijkse activiteiten
Focus: activiteiten en bijhorende beperkingen
Belichten van het dagelijks handelen in de context
Focus: participatie en bijhorende grenzen
Eclectisch werken
= gebruik van verschillende referentie kaders en of interventiemodellen bij de cliënt
→ Verschillende referentiekaders kunnen elkaar doorheen de behandeling aflossen,
maar er kunnen er ook meerdere tegelijk ingezet worden, mits ze complementerend werken.
