ANATOMIE EN FYSIOLOGIE 2
HOOFDSTUK 1: DE HUID
1.1 Anatomie van de huid
De 3 lagen huid:
- Opperhuid = epidermis
- Lederhuid = dermis
- Onderhuid = hypodermis
1: Epidermis (opperhuid)
- Gelaagd plaveiselepitheel
- Dikke huid ➔ 5 lagen
o Handpalmen
o Voetzolen
- Dunne huid ➔ 4 lagen
o Rest van het lichaam
- Groei van epidermis
o Levensduur 1 cel = 2-4 weken
o Stratum corneum = hoornlaag
o Stratum lucidum (enkel in dikke huid)
o Stratum granulosum
o Stratum spinosum
o Stratum basale = kiemlaag
Stratum germinativum
Stratum basale
- Kiemlaag
- Bevat geen bloedvaten
o Diffusieoppervlak met lederhuid ➔ oppervlaktevergroting
Epidermiskammen (ook zichtbaar in stratum corneum)
Dermale papillae
- Basaal membraan
, - Stamcellen (kiemcellen)
o Celdelingslaag
o Bron van vervangende cellen
- Melanocyten
o Vormen melanine
- Zintuigen
Tussenliggende lagen
- Statum spinosum (bevat skeletcellen)
o Boven kiemlaag
o Verdere celdeling
- Stratum granulosum (korrelige laag)
o Keratinekorrels in cytoplasma
Vorming keratine
o Geen celdeling
- Stratum lucidum (doorzichtige laag)
o Afgevlakte laag vol keratine
Stratum corneum
- Hoornlaag
- Bovenste laag
- Afgevlakte (dekweefsel-) cellen
- Dode cellen (verbonden met desmosomen)
o Afstoting in grotere groepen
- Bevat veel keratine
o Verhoornd
o Taai en waterafstotend eiwit
- Unieke vingerafdrukken (epidermiskammen)
Epidermis
- De epidermis bestaat uit 4 à 5 strata, waarbij de cellen gevormd worden in het
stratum basale en uitgroeien tot het stratum corneum. Naarmate de cellen ouder
worden en zich naar buiten verplaatsen hoopt zich keratine op. Uiteindelijk worden
de cellen afgestoten en gaan ze verloren.
2: Dermis (lederhuid)
- Stratum papillare
- Stratum reticulare
Stratum papillare
- Onder de epidermis
o Steunt en voedt epidermis ➔ sterk doorbloed
- Genoemd naar huidpapillen
, - Los bindweefsel
- Bevat gevoelszenuwen, lymfevaten en haarvaten
Stratum reticulare
- Collageenvezels = beperkt en buigzaam
- Elastische vezels = flexibiliteit
- Stevige, dichte vezelige laag
Dermis
- Communicatie met andere orgaanstelsels
o Hart en bloedvaten
o Lymfesysteem
o Zenuwstelsel
Gevoel
Regulering doorbloeding en afscheiding
- De lederhuid bestaat uit 2 lagen. De papillaire laag bevat bloedvaten, lymfevaten en
zenuwen en staat in voor de voeding van de hoornlaag.
3: Hypodermis (onderhuid)
- Onderhuid = subcutaan
- Los bindweefsel
- Vetweefsel
o Thermische isolatie
o Schokbreker
- Vasthechting aan dieper gelegen structuren (spieren/beenderen)
o Stabiliseren de huid
- Vetverdeling
- De hypodermis bestaat uit los bindweefsel en vetweefsel met als functie de huid vast
te hechten aan onderliggende structuren en biedt bescherming tegen schokken en
omgevingstemperatuur.
Accessoire structuren van de huid
- Haarfollikel
o Merg = zachte keratine
o Cortex en schublaag = harde keratine
- Talgklieren
o Holocriene klieren
o Olieachtige afscheiding
Sebum (huidsmeer)
Smeert de haarschacht
Remt bacteriegroei
o Talgfollikels
Smeert de huid
Maakt huid waterdicht
, o Acne = verstopte afvoer van de talgklier
- Zweetklieren
o Apocrien
Onwelriekend
Niet aanwezig voor de puberteit
Te vinden in oksels, tepels en liezen
o Merocrien
Waterig zweet (1% NaCl)
Om af te koelen
Overal en talrijk (500 per cm2) ➔ handpalmen
- Nagels
o Nagelplaat = verhoornde cellen
o Nagelbed
o Nagelwortel
o Nagelriem
o Maantje
1.2 Functies van de huid
Belangrijkste functies van de huid
- Bescherming
o De huid vormt in zijn geheel een barrière tegen chemische stoffen en infecties
o Hypodermis
Vetweefsel uit de hypodermis beschermt tegen schokken
o Haren beschermen tegen UV
o Haren in neusgaten en gehoorgangen verhinderen toegang voor vreemde
deeltjes
- Temperatuurregeling
o Warmte uitwisseling met omgeving
o Vetweefsel uit de hypodermis dient als isolatielaag
o Haren zijn een warmte-isolatie voor de schedel
o Kippenvel:
De bindweefselschacht is verbonden met een haarspier (m. Erector
Pili) ➔ haren kan doen rechtstaan (= isolerende luchtlaag)
o Transpiratie
Warmte > meer perfusie > verdamping van vocht
- Vorming en opslag van voedingsstoffen (examenvraag!!)
o Vorming vitamine D
Bevordert calciumopname
o Opslag van vetweefsel
- Zintuiglijke gewaarwording
o Tast, druk, pijn en temperatuur
o Iedere haar is verbonden met een sensorische zenuw ➔ verwondingen
voorkomen
HOOFDSTUK 1: DE HUID
1.1 Anatomie van de huid
De 3 lagen huid:
- Opperhuid = epidermis
- Lederhuid = dermis
- Onderhuid = hypodermis
1: Epidermis (opperhuid)
- Gelaagd plaveiselepitheel
- Dikke huid ➔ 5 lagen
o Handpalmen
o Voetzolen
- Dunne huid ➔ 4 lagen
o Rest van het lichaam
- Groei van epidermis
o Levensduur 1 cel = 2-4 weken
o Stratum corneum = hoornlaag
o Stratum lucidum (enkel in dikke huid)
o Stratum granulosum
o Stratum spinosum
o Stratum basale = kiemlaag
Stratum germinativum
Stratum basale
- Kiemlaag
- Bevat geen bloedvaten
o Diffusieoppervlak met lederhuid ➔ oppervlaktevergroting
Epidermiskammen (ook zichtbaar in stratum corneum)
Dermale papillae
- Basaal membraan
, - Stamcellen (kiemcellen)
o Celdelingslaag
o Bron van vervangende cellen
- Melanocyten
o Vormen melanine
- Zintuigen
Tussenliggende lagen
- Statum spinosum (bevat skeletcellen)
o Boven kiemlaag
o Verdere celdeling
- Stratum granulosum (korrelige laag)
o Keratinekorrels in cytoplasma
Vorming keratine
o Geen celdeling
- Stratum lucidum (doorzichtige laag)
o Afgevlakte laag vol keratine
Stratum corneum
- Hoornlaag
- Bovenste laag
- Afgevlakte (dekweefsel-) cellen
- Dode cellen (verbonden met desmosomen)
o Afstoting in grotere groepen
- Bevat veel keratine
o Verhoornd
o Taai en waterafstotend eiwit
- Unieke vingerafdrukken (epidermiskammen)
Epidermis
- De epidermis bestaat uit 4 à 5 strata, waarbij de cellen gevormd worden in het
stratum basale en uitgroeien tot het stratum corneum. Naarmate de cellen ouder
worden en zich naar buiten verplaatsen hoopt zich keratine op. Uiteindelijk worden
de cellen afgestoten en gaan ze verloren.
2: Dermis (lederhuid)
- Stratum papillare
- Stratum reticulare
Stratum papillare
- Onder de epidermis
o Steunt en voedt epidermis ➔ sterk doorbloed
- Genoemd naar huidpapillen
, - Los bindweefsel
- Bevat gevoelszenuwen, lymfevaten en haarvaten
Stratum reticulare
- Collageenvezels = beperkt en buigzaam
- Elastische vezels = flexibiliteit
- Stevige, dichte vezelige laag
Dermis
- Communicatie met andere orgaanstelsels
o Hart en bloedvaten
o Lymfesysteem
o Zenuwstelsel
Gevoel
Regulering doorbloeding en afscheiding
- De lederhuid bestaat uit 2 lagen. De papillaire laag bevat bloedvaten, lymfevaten en
zenuwen en staat in voor de voeding van de hoornlaag.
3: Hypodermis (onderhuid)
- Onderhuid = subcutaan
- Los bindweefsel
- Vetweefsel
o Thermische isolatie
o Schokbreker
- Vasthechting aan dieper gelegen structuren (spieren/beenderen)
o Stabiliseren de huid
- Vetverdeling
- De hypodermis bestaat uit los bindweefsel en vetweefsel met als functie de huid vast
te hechten aan onderliggende structuren en biedt bescherming tegen schokken en
omgevingstemperatuur.
Accessoire structuren van de huid
- Haarfollikel
o Merg = zachte keratine
o Cortex en schublaag = harde keratine
- Talgklieren
o Holocriene klieren
o Olieachtige afscheiding
Sebum (huidsmeer)
Smeert de haarschacht
Remt bacteriegroei
o Talgfollikels
Smeert de huid
Maakt huid waterdicht
, o Acne = verstopte afvoer van de talgklier
- Zweetklieren
o Apocrien
Onwelriekend
Niet aanwezig voor de puberteit
Te vinden in oksels, tepels en liezen
o Merocrien
Waterig zweet (1% NaCl)
Om af te koelen
Overal en talrijk (500 per cm2) ➔ handpalmen
- Nagels
o Nagelplaat = verhoornde cellen
o Nagelbed
o Nagelwortel
o Nagelriem
o Maantje
1.2 Functies van de huid
Belangrijkste functies van de huid
- Bescherming
o De huid vormt in zijn geheel een barrière tegen chemische stoffen en infecties
o Hypodermis
Vetweefsel uit de hypodermis beschermt tegen schokken
o Haren beschermen tegen UV
o Haren in neusgaten en gehoorgangen verhinderen toegang voor vreemde
deeltjes
- Temperatuurregeling
o Warmte uitwisseling met omgeving
o Vetweefsel uit de hypodermis dient als isolatielaag
o Haren zijn een warmte-isolatie voor de schedel
o Kippenvel:
De bindweefselschacht is verbonden met een haarspier (m. Erector
Pili) ➔ haren kan doen rechtstaan (= isolerende luchtlaag)
o Transpiratie
Warmte > meer perfusie > verdamping van vocht
- Vorming en opslag van voedingsstoffen (examenvraag!!)
o Vorming vitamine D
Bevordert calciumopname
o Opslag van vetweefsel
- Zintuiglijke gewaarwording
o Tast, druk, pijn en temperatuur
o Iedere haar is verbonden met een sensorische zenuw ➔ verwondingen
voorkomen
