Toegepast welzijnsrecht – Kay
/ lessen
situeringsles – wat is welzijnsrecht
OCMW – wetgeving
wegwijs in schulden – basisprincipes
wegwijs in schulden – juridische beginselen schuldinvordering
wegwijs in schulden – buiten(gerechtelijke) ondersteuningsmogelijkheden
gastles Equalis – gerechtsdeurwaarders
les 1: situeringsles – wat is welzijnsrecht
// wat is welzijnsrecht?
welzijnsrecht =
welzijnsrecht is een tak van het recht die zich bezighoudt met de rechten en plichten
van individuen en de overheid met betrekking tot het welzijn en de sociale
voorzieningen van burgers. het richt zich op het waarborgen van het welzijn en de
kwaliteit van leven van individuen, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen in
de samenleving.
/ de basics: sociale zekerheid & sociale bijstand
sociale zekerheid (SZ) =
je werkt en elke maand gaat een deel van je loon hiernaartoe. (13,07%/maand) Je helpt
dus bij het vullen van het spaarvarken. Wanneer je dan iets onverwachts overkomt (bv.
ziekte, ongeval, werkloosheid,..) dan kan je gebruik maken van dit spaarvarken dmv
een uitkering. je hebt dus genoeg bijgedragen aan dit spaarvarken om hiervan te
mogen ‘gebruiken’. er zijn ook mensen die niet genoeg bijdragen, waardoor ze ook
geen gebruik mogen maken van de spaarpot, voor deze mensen is er de sociale
bijstand.
sociale bijstand (SB) =
bestaat uit verschillende uitkeringen voor mensen die door de mazen van de sociale
zekerheid vallen (zij die niet genoeg bijgedragen hebben aan de spaarpot van sociale
zekerheid). Het is dus een soort vangnet voor die mensen. (Bv. leefloon,..)
/ sociale zekerheid = solidariteit
werkenden en werklozen
jongeren en ouderen
gezonden en zieken
mensen met een inkomen en mensen zonder inkomen
gezinnen zonder kinderen en gezinnen met kinderen
/ verzekering
1
,Verzekeringsprincipe Betalen van sociale bijdragen op loon of bedrijfsinkomen +
voldoende gewerkt recht op sociale uitkeringen.
Uitzonderingen mogelijk: bv. wachttijd schoolverlaters (tijdelijk)
Wordt gecorrigeerd door solidariteitsprincipe ten
voordele van minder begoeden
Solidariteitsprincipe Horizontaal: bedrag niet – risico gerelateerd
Verticaal: bv. verschil in ziekte – uitkering
Federaal: toelagen door de overheid uit
belastingsontvangsten om uitgaven te kunnen
ontdekken
selectiviteit Toegang tot een recht is beperkt tot een bepaalde
doelgroep
/ sociale bescherming in België
1. Bij verlies van het arbeidsinkomen ontvang je een vervangingsinkomen
2. Bij bepaalde ‘sociale lasten’ (bijkomende kosten), zoals het opvoeden van
kinderen of ziektekosten, ontvang je een aanvulling op het inkomen
3. Als je onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt, ontvang je
bijstandsuitkeringen
/ andere spelers in de sociale bescherming
Extra – legale collectief georganiseerd, vb. bedrijfs- en sectorpensioenen,
aanvullende sociale hospitalisatieverzekering
verzekering
Individuele verzekering burger voor zichzelf afsluiten bv. pensioensparen,
aanvullende ziektekostenverzekering, levensverzekering
/ een versnippering van (welzijn)overheidsbevoegdheden
België is een federale staat
o Federale overheid
o Vlaamse overheid
o Provinciale overheid
o Lokale overheid
/ welzijnsbeleid op verschillende bestuursniveaus
Welzijn is een bevoegdheid van de gemeenschappen, maar ook andere
beleidsniveaus- en sectoren voeren een welzijnsbeleid
Transversaal beleid =
een beleid dat verschillende beleidsdomeinen samen voeren
Welzijn is een objectief van heel wat beleidssectoren
2
,/ wie is wie? waarin zit het verschil?
minister bevoegdheid partij
Frank Vandebroek volksgezondheid vooruit
Caroline Gennez volksgezondheid vooruit
/ kruispuntbank van de sociale zekerheid (KSZ)
De KSZ richt zich op gegevensbeheer- en coördinatie om de toegang tot sociale
zekerheidsvoorzieningen te vergemakkelijken
/ elektronische identiteitskaart (eID)
Vermeldingen op eID
o Zichtbaar
o Onzichtbaar: nummer ziekenfonds, inschrijvingsnummer ziekenfonds,
begin- en einddatum recht gezondheidszorg, al dan niet recht hebben op
sociale franchise en derdebetalersregeling
Wegvallen SIS – kaart (integratie eID)
Doel eID:
o Vereenvoudigen van identificatie
o Bredere toegang tot persoonsgegevens inzake sociale zekerheid
o Administratieve vereenvoudiging
les 2: OCMW – wetgeving
3
, // wegwijs in de sociale bijstand
/ sociale bijstandsuitkeringen
1. Maatschappelijke integratie
2. Maatschappelijke dienstverlening
3. Inkomensgarantie voor ouderen
4. Inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap
5. Integratietegemoetkoming voor personen met een handicap
/ kenmerken van sociale bijstand
Residuair Kan je enkel beroep op doen als je geen andere
uitkeringen kunt krijgen vanuit de sociale zekerheid
Niet – contributief Je moet niet voorafgaand bijdragen om beroep te mogen
doen op sociale bijstand
Bestaansmiddelenonderz De overheid onderzoekt je inkomen (kunnen zo beslissen
oek of je evt. recht hebt op bijkomende uitkeringen)
Niet loonsgerelateerd SB zijn vaste bedragen die niet afhankelijk zijn van jouw
persoonlijke inkomsten, maar men kan wel kijken of er
eventuele inkomsten zijn die men kan verrekenen.
Beperkt tot belgisch Uitkeringen zoals leefloon zullen niet meer uitbetaald
grondgebied worden als je je niet op belgisch grondgebied blijft. Bij
een pensioen bv. wel dan heb je zelf bijgedragen aan
deze inkomsten door te gaan werken
/ openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn
Lokale en publieke organisatie
o Lokaal: in elke gemeente of stad
o Publiek: ingericht door de overheid en bestuurd door politici
Opdracht OCMW
o Elke inwoner van de gemeente maatschappelijke dienstverlening bieden,
zodat elke inwoner een leven kan leiden dat beantwoordt aan de
menselijke waardigheid
Waaier aan dienstverlening
o Financieel, huisvesting, medische en psychosociale hulp,
schuldbemiddeling,..
OCMW is enkel bevoegd voor de inwoners van de eigen gemeente
Organisatie wordt gestuurd door de lokale politici (verkozen om de 6 jaar)
OCMW zorgt ervoor dat iedereen een menswaardig bestaan kan leiden (artikel 23
in de grondwet)
OCMW is vaak het laatste sociale vangnet, laatste redmiddel ze gaan
eerst kijken of alle andere hulpmiddelen zijn uitgeput
4
/ lessen
situeringsles – wat is welzijnsrecht
OCMW – wetgeving
wegwijs in schulden – basisprincipes
wegwijs in schulden – juridische beginselen schuldinvordering
wegwijs in schulden – buiten(gerechtelijke) ondersteuningsmogelijkheden
gastles Equalis – gerechtsdeurwaarders
les 1: situeringsles – wat is welzijnsrecht
// wat is welzijnsrecht?
welzijnsrecht =
welzijnsrecht is een tak van het recht die zich bezighoudt met de rechten en plichten
van individuen en de overheid met betrekking tot het welzijn en de sociale
voorzieningen van burgers. het richt zich op het waarborgen van het welzijn en de
kwaliteit van leven van individuen, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen in
de samenleving.
/ de basics: sociale zekerheid & sociale bijstand
sociale zekerheid (SZ) =
je werkt en elke maand gaat een deel van je loon hiernaartoe. (13,07%/maand) Je helpt
dus bij het vullen van het spaarvarken. Wanneer je dan iets onverwachts overkomt (bv.
ziekte, ongeval, werkloosheid,..) dan kan je gebruik maken van dit spaarvarken dmv
een uitkering. je hebt dus genoeg bijgedragen aan dit spaarvarken om hiervan te
mogen ‘gebruiken’. er zijn ook mensen die niet genoeg bijdragen, waardoor ze ook
geen gebruik mogen maken van de spaarpot, voor deze mensen is er de sociale
bijstand.
sociale bijstand (SB) =
bestaat uit verschillende uitkeringen voor mensen die door de mazen van de sociale
zekerheid vallen (zij die niet genoeg bijgedragen hebben aan de spaarpot van sociale
zekerheid). Het is dus een soort vangnet voor die mensen. (Bv. leefloon,..)
/ sociale zekerheid = solidariteit
werkenden en werklozen
jongeren en ouderen
gezonden en zieken
mensen met een inkomen en mensen zonder inkomen
gezinnen zonder kinderen en gezinnen met kinderen
/ verzekering
1
,Verzekeringsprincipe Betalen van sociale bijdragen op loon of bedrijfsinkomen +
voldoende gewerkt recht op sociale uitkeringen.
Uitzonderingen mogelijk: bv. wachttijd schoolverlaters (tijdelijk)
Wordt gecorrigeerd door solidariteitsprincipe ten
voordele van minder begoeden
Solidariteitsprincipe Horizontaal: bedrag niet – risico gerelateerd
Verticaal: bv. verschil in ziekte – uitkering
Federaal: toelagen door de overheid uit
belastingsontvangsten om uitgaven te kunnen
ontdekken
selectiviteit Toegang tot een recht is beperkt tot een bepaalde
doelgroep
/ sociale bescherming in België
1. Bij verlies van het arbeidsinkomen ontvang je een vervangingsinkomen
2. Bij bepaalde ‘sociale lasten’ (bijkomende kosten), zoals het opvoeden van
kinderen of ziektekosten, ontvang je een aanvulling op het inkomen
3. Als je onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt, ontvang je
bijstandsuitkeringen
/ andere spelers in de sociale bescherming
Extra – legale collectief georganiseerd, vb. bedrijfs- en sectorpensioenen,
aanvullende sociale hospitalisatieverzekering
verzekering
Individuele verzekering burger voor zichzelf afsluiten bv. pensioensparen,
aanvullende ziektekostenverzekering, levensverzekering
/ een versnippering van (welzijn)overheidsbevoegdheden
België is een federale staat
o Federale overheid
o Vlaamse overheid
o Provinciale overheid
o Lokale overheid
/ welzijnsbeleid op verschillende bestuursniveaus
Welzijn is een bevoegdheid van de gemeenschappen, maar ook andere
beleidsniveaus- en sectoren voeren een welzijnsbeleid
Transversaal beleid =
een beleid dat verschillende beleidsdomeinen samen voeren
Welzijn is een objectief van heel wat beleidssectoren
2
,/ wie is wie? waarin zit het verschil?
minister bevoegdheid partij
Frank Vandebroek volksgezondheid vooruit
Caroline Gennez volksgezondheid vooruit
/ kruispuntbank van de sociale zekerheid (KSZ)
De KSZ richt zich op gegevensbeheer- en coördinatie om de toegang tot sociale
zekerheidsvoorzieningen te vergemakkelijken
/ elektronische identiteitskaart (eID)
Vermeldingen op eID
o Zichtbaar
o Onzichtbaar: nummer ziekenfonds, inschrijvingsnummer ziekenfonds,
begin- en einddatum recht gezondheidszorg, al dan niet recht hebben op
sociale franchise en derdebetalersregeling
Wegvallen SIS – kaart (integratie eID)
Doel eID:
o Vereenvoudigen van identificatie
o Bredere toegang tot persoonsgegevens inzake sociale zekerheid
o Administratieve vereenvoudiging
les 2: OCMW – wetgeving
3
, // wegwijs in de sociale bijstand
/ sociale bijstandsuitkeringen
1. Maatschappelijke integratie
2. Maatschappelijke dienstverlening
3. Inkomensgarantie voor ouderen
4. Inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap
5. Integratietegemoetkoming voor personen met een handicap
/ kenmerken van sociale bijstand
Residuair Kan je enkel beroep op doen als je geen andere
uitkeringen kunt krijgen vanuit de sociale zekerheid
Niet – contributief Je moet niet voorafgaand bijdragen om beroep te mogen
doen op sociale bijstand
Bestaansmiddelenonderz De overheid onderzoekt je inkomen (kunnen zo beslissen
oek of je evt. recht hebt op bijkomende uitkeringen)
Niet loonsgerelateerd SB zijn vaste bedragen die niet afhankelijk zijn van jouw
persoonlijke inkomsten, maar men kan wel kijken of er
eventuele inkomsten zijn die men kan verrekenen.
Beperkt tot belgisch Uitkeringen zoals leefloon zullen niet meer uitbetaald
grondgebied worden als je je niet op belgisch grondgebied blijft. Bij
een pensioen bv. wel dan heb je zelf bijgedragen aan
deze inkomsten door te gaan werken
/ openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn
Lokale en publieke organisatie
o Lokaal: in elke gemeente of stad
o Publiek: ingericht door de overheid en bestuurd door politici
Opdracht OCMW
o Elke inwoner van de gemeente maatschappelijke dienstverlening bieden,
zodat elke inwoner een leven kan leiden dat beantwoordt aan de
menselijke waardigheid
Waaier aan dienstverlening
o Financieel, huisvesting, medische en psychosociale hulp,
schuldbemiddeling,..
OCMW is enkel bevoegd voor de inwoners van de eigen gemeente
Organisatie wordt gestuurd door de lokale politici (verkozen om de 6 jaar)
OCMW zorgt ervoor dat iedereen een menswaardig bestaan kan leiden (artikel 23
in de grondwet)
OCMW is vaak het laatste sociale vangnet, laatste redmiddel ze gaan
eerst kijken of alle andere hulpmiddelen zijn uitgeput
4
